iereformeerde preek nooit meer als vroeger
KPJ aktief van start
D'66 presenteert kandidaten
gemeenteraadsverkiezingen
Bloedafname-avond groot succes
Enkele cursussen Latent
Talent nu al volgeboekt
leusder krant
Vrouwencabaret
in Vooronder
Fietsers
bekeurd
Alles over vis
Schrijfavond
Amnesty Int.
Achterveld
Kaartwedstrijd 18 september
Zondag „open dag"
HUIZENGA
sdenaar dr. Jan te Winkel analyseert verschuivingen in Woordverkondiging
fc
'n Miele
droogautomaat
is gewoon nodig
in Nederland.
CD
INDERDAG 12 SEPTEMBER 1985
plaatselijk nieuws
3
IDEN - „Het wordt
,eer als vroeger." De
e van Leusdenaar Jan te
tevens de titel van zijn
e boek, kan niet duide-
le preken die het syno-
•eformeerde volksdeel
te verwerken heeft
n verschillen aanzien
de woordverkondiging
e groep kerkgangers in
tachtig.
„statering in „Het wordt
Ber als vroeger",
Schenen bij uitgeverij T.
►fjo Franeker, is niet opnier-
VOor een ieder die de gerefor-
kerken van nabij of van
t kent, maar Te Winkel,
en aan het landelijk evan-
entrum van de gerefor-
kerken in Leusden, staaft
or velen gedeelde opmer-
tientallen citaten uit prc-
gereformeerde predikan
te jaren 1938, 1969, 1970
vooral.
ihet bijzonder baserend op
,Menigerlei Genade" heeft
<el met name preken uit
1981 met elkaar vergele-
'ooral in het taalgebruik
dat erop wordt ingespeeld
loehoorders tegenwoordig
;rs verwachten dan in het
i. De lange, betogende zin-
roeger hebben plaats
voor kortere, waarin min-
itstatig en meer concreet
schap van de tekst voor ons
nu" verwoord wordt."
licht"
jn prekenanalyse heeft Te
geprobeerd aan te geven
>e zich in de inhoud van het
erschuivingen hebben
aan" Gekozen is voor een
ving van preken. „Omdat
raeenteleden zich niet in
wetenschappelijke lectuur
hebben, maar wél preken
jehoord. Predikanten heb-
rin bijbelse woorden en
in proberen te actualise-
Hezegd wordt dat de laatste
;el in geloof en kerk veran-
noet dat in preken terug te
ijn," aldus Te Winkel.
Bwordt nooit meer als vroe-
let uit nostalgische overwe-
eschreven. „In Nederland
veel kerken van diverse
deur gepreekt. Dat daarin
lende opvattingen over de
lap van de bijbel naar voren
is geen verrassing. Als bin-
homogene groep als de
neerde duidelijke verschui-
e constateren zijn, zou dat
meer licht kunnen werpen
ces van veranderingen,
alle kerken van ons land
heeft onder meer pre-
kerkelijk gelnteres-
zullen het
zijn) K Dijk. B.
A.M. Lindeboom, I.A.
J.T Bakker, H M
Schoep en O. Jager
Een aantal van de pre-
middels overleden.
Te Winkels belangrijkste
„De preken uit 1938
min of meer uit op
krijg ik deel aan
Die vraag wordt niet
een piëtistische le-
die kenmerkend is
in ultra-rechts-
pas nadat
van Gods werk voor ons
heilsfeiten ter sprake
is Veel preken zijn dan
op de grote daden
Gods. In 1981 is de vraag actueel of
het geloof nog ergens op slaat; het is
opvallend in hoeveel variaties die
vraag telkens aan de orde komt. De
preken leggen getuigenis af van het
herorientatieproces op geloven en
kerk-zijn dat binnen de kerken
gaande is. In 1938 kon nog van de
preekstoel gezegd worden dat nie
mand twijfelde aan de waarheid
van de gereformeerde leer, veront
rusten over de gang van zaken in de
gereformeerde kerken beweren in
1981 het tegendeel, ook in preken.
Nu is onze eerste behoefte niet
meer de waarheid op een rijtje te
krijgen, maar antwoorden te vin
den op vragen als „Wat koop ik
ervoor?" en dergelijke."
„De preekstijl is in de jaren dertig
zeer abstract; de preken maken
daardoor een wat tijdloze indruk,"
schrijft Te Winkel. „In zekere zin
kunnen preken uit 1938 dan ook als
dogmatisch aangemerkt worden;
vooral de weg der zaligheid wordt
gewezen. Men kan zich niet aan de
indruk onttrekken dat daarin stap
voor stap bepaalde Waarheden be
wezen worden, zoals een wiskun
deleraar een wiskundig vraagstuk
uitlegt. De waarheid is „af" en
wordt als op een tentoonstelling in
verschillende vitrines kant en klaar
aangeboden. En die waarheid kan
geleerd worden. Zinnen als „het is
duidelijk" en „daaruit volgt" wij
zen in die richting. In veel preken
uit 1981 ontbreekt het stellige ele
ment dat in 1938 in ruime mate
voorhanden was. Het is vaak een
zoeken en tasten om de goede
woorden te vinden. Woorden als
„Je zou hier kunnen denken aan"
en „Ik doe maar een voorstel"
komen voort uit een visie op ambt
en bijbel die nogal haaks staat op
die uit 1938."
In preken uit 1938 wordt de
vraag "Wie kan dan behouden wor
den?" meer dan eens aangekaart;
de twee wegen, die naar het behoud
en die naar het verderf, worden
heel scherp getekend. „In 1981 is
de toon van de preken anders. De
vraag wie behouden worden komt
nauwelijks aan de orde. Wel wordt
over bekering gepraat, maar ook
dat wordt anders dan vroeger inge
vuld Niet-gelovigen worden als
echte mensen aangeduid. God kan
ook best door middel van hen
werken. Christenen moeten mee
doen ook met met-christenen „hier
en nu" stukjes van het komende
Koninkrijk van God vorm te geven.
Buitenstaanders worden in 1981
niet meer als oppervlakkige lieden
gezien, maar als gelijkwaardige ge
sprekspartners die kerk en christe
nen ook wat te vertellen hebben en
naar wie geluisterd moet worden,
in 1938 zijn niet-gelovigen nog
ongelukkige, dwaze mensen
Godsbeelden
Eveneens typerend voor de pre
ken uit 1981 is volgens Te Winkel
„hoe vaak godsbeelden behandeld
worden" „Iets wat in 1938 niet
voorkomt Toen stond de waarheid
vast en de kerk was de behoedster
van dat erfgoed. Een term als „op
komen voor de zuiverheid van de
waarheid en van de kerk" die voor
de tweede wereldoorlog veelvuldig
gehoord werd komt in preken in de
jaren tachtig alleen voor in die van
heftig verontrusten."
„De ontdekking dat in preken uit
1981 heel anders over God gepraat
wordt dan in die uit 1938 is ook
weer niet zo verwonderlijk als de
ontwikkelingen in de theologie
daarnaast gelegd worden," werkt
Te Winkel verder uit. „In preken
uit 1938 wordt het accent gelegd op
God als de Almachtige Die aan Zijn
eer moet komen; dat loopt er als
een rode draad doorheen. Daaraan
wordt alles ondergeschikt gemaakt.
Het lijden wordt veelal als een
beproeving van het geloof gezien.
In de jaren zestig en zeventig wordt
hetzelfde thema telkens weer aan
de orde gesteld. Geen wonder, met
de verschrikkingen van de tweede
wereldoorlog net achter de rug.
Gedachten die ontwikkeld worden
zijn. God heeft mensen nodig, God
wil het lijden niet, maar lijdt mee,
God doet de mensen die ellende
niet aan, maar mensen doen dit
elkaar aan; alle „kruiperig" geloof
is ongeloof."
To the point
Ook valt op dat in 1981 anders
dan in 1938 niet veel aandacht aan
de historische context van de tek
sten wordt geschonken „Men pro
beert direct de boodschap van de
tekst to the point weer te geven,"
aldus Te Winkel. De politiek en met
name de mondiale vragen naar
vrede en gerechtigheid zijn in de
preken uit 1981 gemeengoed.
„Niet zo dat, zoals in 1938, de
religieuze wortels ervan blootge
legd worden en getoetst worden
aan de bijbel, maar vooral als zaken
waarvoor christenen zich moeten
inzetten."
Tussen 1938 en 1981 is de kerk
visie belangrijk gewijzigd, geeft Te
Winkel aan „Een woord als missio
naire gemeente wordt in 1981 vaak
gebruikt om de taak van de kerk in
de samenleving aan te geven De
kerk wordt heel nadrukkelijk als
een stukje samenleving gezien,
waardoor de golven van de wereld
spoelen. Dat veroorzaakt geen pa
niekstemming. In 1938 staat de
Dr Jan te Winkel „De moderne mens moet het gevoel hebben dat de
boodschap van het evangelie slaat op z'n eigen situatie
kerk op een onbewoonbaar eiland,
terwijl de golven van de wereld op
dat stukje grond, dat ze willen
afkalven, beuken. Over de missio
naire taak van de kerk wordt in
1938 nauwelijks gerept. Komt dat
thema wel aan de orde, dan gaat het
speciaal over het getuige zijn van
de individuele christen en bijna
nooit over dat van de gemeente in
totaliteit."
W oord en daad
Het. thema van de twee-eenheid
tussen woord en daad komt in
preken uit 1981 elke keer nadruk
kelijk aan de orde, is Te Winkel
gebleken „Met name aan de hou
ding van een christen tegenover
zijn medemens in concrete situaties
wordt veel aandacht besteed." De
preken uit 1981 hebben meer een
op-deze-aarde-gerichte vulling dan
die uit 1938, „waarin de „hemel-
gerichtheid" veel sterker door
klinkt". Te Winkel herinnert eraan
dat wel opgemerkt is dat „de gere
formeerde van toen leefde vanuit
de houding Eerst God dienen en als
er dan nog tijd en ruimte overblijft
kan de naaste aan bod komen"
„Aan de juistheid van die uitspraak
kan bij vergelijking van de preken
uit 1938 met die uit 1981 nauwe
lijks getwijfeld worden aldus Te
Winkel „ln 1981 komt de naaste in
tegenstelling tot 1938 zeer nadruk
kelijk in het vizier. God en de
naaste dienen zijn twee kanten van
dezelfde medaille."
„In de preken uit 1938 worden
de politieke en sociale omstandig
heden waarin de mens van die
dagen verkeert wel meegenomen,
maar de waardering voor die we
reld ligt anders dan in 1981," merkt
Te Winkel op. In 1938 wordt vaak
en indringend gewaarschuwd
voor de zuigkracht van de „Gode
afvallige" wereld, het element van
het „niet-zijn-van-deze-wereld"
krijgt bijna alle accent. In 1981
wordt het „in-de-wereld-staan"
van de christen meer benadrukt
dan het „niet-van-deze-wereld-
zijn", hoewel dat laatste niet hele
maal verdwenen is. „Tegenwoor
dig wordt aan woorden als heil,
vrede, gerechtigheid en Koninkrijk
ook een ander accent gegeven. Het
geeft bijvoorbeeld blijk van een
andere visie op het Koninkrijk als in
1981 gezegd wordt dat gelovigen
elke dag een stukje van dat Rijk
moeten bouwen, terwijl in 1938
alle nadruk ligt op het geestelijke
aspect van het Rijk."
In „Het wordt nooit meer als
vroeger" geeft Te Winkel tal van
voorbeelden van veranderde op
vattingen over bijbelse woorden.
Uiteindelijk leidt dat tot de aanbe
veling: „Dé uitdaging waarvoor
kerk en christenen nog nooit in de
geschiedenis geplaatst zijn is: in een
combinatie van beeld, woord en
geluid de boodschap van het evan
gelie zo te communiceren dat de
moderne mens het gevoel heeft dat
deze slaat op z'n eigen situatie. En
dat in een tijd waarin het tempo van
de veranderingen in samenleving
en kerk vele malen sneller is dan
vroeger. Toen kon een mens een
heel leven lang toe met de geestelij
ke bagage die hij vanaf zijn jeugd
gaandeweg verworven had. Nu
lijkt dat onmogelijk. Dat kan ge
voelens van onzekerheid opleve
ren. Hoe begrijpelijk ook, deson
danks is het niet goed om niet thuis
te geven of zich op eigen stellingen
terug te trekken. Uit beide levens
houdingen straalt weinig hoop voor
de toekomst; zij vormen een ideale
invalspoort voor doemdenken."
J.D. te Winkel, Het wordt nooit meer als
vroeger - wat is er aan de hand met
geloof en kerk?, T. Wever Franeker.
paperback. 172 pagina's, 21.50.
LEUSDEN - Het Vrouwen Ont-
moetings Centrum opent het sei
zoen op de donderdagavonden
met een vrouwencabaretgroep
op 19 september.
De werknaam van deze vrouwen
cabaretgroep is „In Damesver-
band". Reden voor deze werknaam
is dat de groep een verband van
dames is en dat wat ze doen in
verband met dames staat. Het pro
gramma wat de werkgroep brengt is
onder te verdelen in vier onderde
len; vrouw als vrouw; vrouw in de
maatschappij, vrouw als patner;
vrouw als moeder.
De avond in 't Vooronder, Burg.
Van der Postlaan 2 (achterkant
gemeentehuis) begint om 20.00
uur. De entree bedraagt 3,00.
Voor inlichtingen kan men bellen;
946790
ACHTERVELD - Tijdens een
verkeerscontrole aan de Hes
senweg In Achterveld werden
dinsdagmorgen 25 fietsers en
bromfietsers bekeurd wegens
overtreding van de verkeersre
gels. De controle werd tussen
7.00 en 9.00 uur uitgevoerd.
De overtredingen, die met name
door jeugdigen werden gemaakt,
bestonden uit het met z'n drieën
naast elkaar rijden, met „losse"
handen rijden, en het veroorzaken
van gevaarlijke situaties op de
fietspaden.
In de wintermaanden zal de Ach-
terveldse rijkspolitie, in navolging
van haar Leusdense collega's, op
nieuw fietsers en bromfietsers con
troleren op hun verkeersgedrag.
ACHTERVELD - Dinsdagmor
gen 17 september zal de eerste
bijeenkomst voor de KPO-leden
in het nieuwe seizoen worden
gehouden. Deze bijeenkomst is
in D' Ouwe Peerdestal en begint
om 20.00 uur.
Deze avond wordt verteld hoe en
waar vis wordt gevangen Men kan
dan ook zien hoe diverse soorten
vis worden schoongemaakt en hoe
ze lekker gebakken moeten wor
den. Er is gelegenheid de vishapjes
zelf te proeven. Na afloop zal er ook
gelegenheid zijn om vis te kopen
ACHTERVELD - Nu de vakan
ties weer achter de rug zijn gaat
de schrijfgroep van Amnesty In
ternational ook weer van start.
Maandagavond 16 september
kunnen diegenen die aan deze
schrijfavond willen deelnemen
weer terecht bij Nel Schwager-
mann aan de Verjaagde Ruiter-
weg. De aanvang is om 19.30
uur.
Voorbeeldbrieven zijn aanwezig
waarbij ook een Nederlandse ver
taling.
Er zal geschreven worden naar
de autoriteiten van die landen waar
de mensenrechten op welke ma
nier dan ook worden geschonden.
Er zal maandag worden geschre
ven naar de autoriteiten van Syrië,
Thailand en Tsjechoslowakije
Voorbeeldbrieven zijn aanwezig
waarbij ook een Nederlandse ver
taling Papier, enveloppen en post
zegels zijn ook aanwezig. Men kan
meer dan eén brief schrijven
ACHTERVELD - Donderdag
avond vond de jaarvergadering
van de KPJ plaats. Dit was te
vens de openingsvergadering
van het nieuwe seizoen. De voor
zitter opende de vergadering
met een hartelijk welkom. Hij
was blij dat er ook nu weer een
grote op komst was; „We begin
nen met een nieuw seizoen en ik
hoop dat dit weer net zo goed zal
zijn als het vorige. Dankzij de
geweldige inzet van bestuur en
leden is het vorige seizoen ge
weldig goed geslaagd." Hierna
werd door de secretaresse het
overzicht van het afgelopen sei
zoen voorgelezen. Hieruit bleek
dat er weer een heel actief jaar
achter de rug was. Er waren veel
activiteiten georganiseerd die
goed waren verlopen.
Vervolgens werd de agenda voor
het komende seizoen bekend ge
maakt Hieruit bleek dat er weer
heel wat activiteiten worden geor
ganiseerd. Nadat een en ander
was besproken volgde de rond
vraag waarvan door enkele leden
gebruik werd gemaakt. Na de pau
ze werd afscheid genomen van
twee bestuursleden, Alma Herder
en Evelien van Leeuwen. Hen werd
dank gebracht voor het vele werk
en de geweldige inzet in het belang
van de vereniging. Als dank kregen
beide een mooie pennenset aan
geboden. Nieuw bestuurslid werd
Lieke Hilhorst. De tweede plaats is
nog niet bezet Het bestuur zoekt
nog een meisje dat de andere
bestuursplaats in wil nemen. Na
afloop van deze vergadering bleef
men nog geruime tijd gezellig bij
een waarbij bingo werd gespeeld.
De volgende evenementen zijn
reeds bekend gemaakt: Op 18
september een onderlinge kaart
wedstrijd, 28 september disco
met Blackpower, 12 oktober dis
co met Red Star, 16 oktober
kaarten tegen de ABTB en 25
oktober weer een dropping.
LEUSDEN - Donderdag 19
september houdt D 66 Leusden
een Algemene afdelingsverga
dering die gevolgd wordt door
een presentatievergadering
waarin de kandidaten voor de
gemeenteraadsverkiezingen
volgend jaar zich zullen presen
teren.
Beide vergaderingen die open
baar zijn worden gehouden in de
bovenzaal van boerderij 't Claeve-
renblad aan De Brink 16
Een drietal kandidaten hebben
zich bereid verklaard op een ver
kiesbare plaats te staan, te weten
huidig raadslid Ep Oostra als kandi-
udcu-iijsureKker, Rinze Bloemhof
en Jan Venselaar De kandidaten
die niet bereid zijn op een direkt
verkiesbare plaats te staan zijn
Rien v.d. Kolk, Mies Noordenbos-
Van de Wiel. Hans Oosthoek en
Bert Woudstra De vergadering in 't
Claeverenblad begint om 20 00
uur.
fhankelijk Nieuwsblad voor de gemeente Leusden.
chijnt elke dinsdag en donderdag.
dredakteur; Bert Vos
redakteur: Hans Mosierd
'ktie: Caspar van Loo. Boudewina de Boer
Jktie-secretariaat: Mia Veen
ering kopij en advertenties:
hel dinsdagnummer lol uiterlijk maandagmiddag 12 00 uur. voor hel
"irdagnummer lot uiterlijk woensdagmiddag 12 00 uur
iktie en administratie:
Leusder Krant. Asschatterweg 19. Leusden Centrum Op weikda-
•pen van 09 00 tot 12 00 uur en van 14 00 tot 17 00 uur Telefoon
1495 (administratie) -941494 (redaktie).
inementsgeld:
per jaar. 32.80 per half jaar. 16,65 per kwartaal.
ten bezorging:
onnee dient u de krant voor dinsdag- ol donderdagavond 18 00 uur te
n ontvangen Is dat niet het geval, neem dan kontakt op mei onze
ageni bezorging (dinsdag en donderdag tussen 18 30 en 19 30 uur)
13-940691 Bij geen gehoor kunt u kontakt opnemen met onze
iteur bezorging overdag 03420- 94206
stellen foto's:
kffleeste In de Leusder Krant gepubliceerde foto's kunt u nabestellen
ft 'itzondering van archief- en historische foto's), bij vooruitbetaling
o 871441 t.n v. BDU b v te Barneveld. met duidelijke vermelding
ewenste foto, aantal, nummer van krant, pagina waarop de foto
^geplaatst. Nabestellen kost 5 - per exemplaar (formaat 13x18
'f 10,- voor luchtfoto's (formaat 20 x 25 cm)
't ook contant betalen op ons kantoor
n-Centrum. Ongeveer drie tot vier weken na betaling ontvangt u
enste foto( s) thuis.
leusder krant is een uitgave van
Itenkombinatie te Barneveld.
de BDU-
LEUSDEN - De belang
stelling voor het cursus
programma van de werk
groep Latent Talent is nu
al erg groot. Nog vóór de
open dag die komende
zondagmiddag wordt ge
houden is een aantal cur
sussen al volgeboekt.
Latent Talent houdt haar tra
ditionele open dag op 15 sep
tember. In alle gebouwen van
het complex Groot-Krakhorst,
Bolderikhof 18 te Leusden-
centrum. vinden van 14 00 tot
1600 uur demonstraties
plaats. Ook bestaat er in veel
gevallen de mogeli|kheid om
van gedachten te wisselen met
docenten Vanzelfsprekend
bestaat er ook de gelegenheid
om zich voor één of meer
cursussen aan te melden
Naast de vele kraampies die
er zondag zullen staan met
werk van (oud)cursisten en/of
docenten zal er ook een de
monstratie plaats vinden van
Tai-Chi-Chuan. Het gaat hier
om een eeuwenoude Chinese
bewegingskunst. Veel Leus-
denaren zijn blijkbaar nieuws
gierig naar deze vorm van be
wegingskunst. gezien het teit
dat er veel verzoeken om na
dere inlichtingen bij de werk
groep zijn binnengekomen
Docent Jos Zijlstra zal zondag
om 14.30 uur en 15 30 uur een
..open les geven De cursus is
overigens nog niet volgeboekt
BELANGSTELLING
Al vrij snel nadat het pro
grammaboekje van Latent Ta
lent huis-aan-huis was be
zorgd was een aantal cursus
sen volgeboekt. Voor de cur
sus computerkunde, bridge (I
en II), yoga. tekenen en In
disch koken kunnen géén aan
meldingen meer aangenomen
worden Voor de 70 andere
cursussen die nog overblijven
zijn er nog we! enkele ot meer
der plaatsen vrij.
Belangstellende Leusde-
naren die onverhoopt geen
programmaboekje in de bus
hebben gekregen kunnen
een exemplaar afhalen bij de
Rabobanken en de biblio
theek. In Amersfoort liggen
er gratis af te halen boekjes
bij de Volksuniversiteit en
het VVV-kantoor.
ACHTERVELD - De plaat
selijke EHBO-afdeling orga
niseerde dinsdagavond weer
een bloedafname-avond. Dit
was in samenwerking met het
Rode Kruis. Na afloop bleek
deze avond weer een groot
succes te zijn geweest. Niet
minder dan 209 personen
meldden zich om bloed af te
staan. Vorig jaar waren er
208! Er waren niet alleen
bloedgevers uit Achterveld,
maar ook uit Stoutenburg,
Barneveld, Leusden, Scher-
penzeel en Terschuur.
Ook dit jaar moest er eerst weer
een vragenlijst worden inge
vuld, werd de bloeddruk opge
meten en kreeg men een vin-
gerprik. Dit in het belang van de
bloedgever, daar bij controle
geconstateerd kon worden of
men een te hoge bloeddruk of
bloedarmoede had. Dank zij de
geweldige inzet van de mede
werkers kon alles vlot worden
Na afloop even gezellig bijkomen mei een kop koffie
afgewerkt zodat in de vastgest-
lede tijd allen waren afgewerkt.
Het was een gezellige drukte.
De opgestelde brancards wa
ren onafgebroken bezet. Na het
bloedgeven werden de gevers
en geefsters naar de koffieka
mer gebracht waar zij onder het
genot van een kop koftie kon
den bijkomen. Na afloop dankte
de voorzitter allen die bloed
hadden afgestaan en de mede-
werders en medewerksters
voor hun geweldige inzet, waar
door het ook nu weer een suc
cesvolle avond was geworden.
(advertentie)
Wij leveren U het bewijs:
Montaubanstraat 241 3701 HN Zeist
Tel 03404-157 50
opemngstiiden dn/mvr 9 00-12 30 uur
13 30-17 30 uur
koopavond vr. 19.00-2100 uur
zaterdag 9 00-17 00 uur
De brancards waren onafgebroken bezet li/dens de bloedafnameavond
