„Wat bejaarde mensen je te vertellen hebben, daar ligt zoveel achter" ■eusder hratt Zuster Hoksbergen neemt afscheid van 't Hamersveld: ik had eigenlijk altijd verpleegster willen worden je nam je wel eens voor, naar een concert te maar was 's avonds gaan te moe om dat te doen mijn studieboeken zagen er niet uit, die waren ik weet niet hoe vaak op de grond gevallen DONDERDAG 14 NOVEMBER 1985 plaatselijk nieuws 9 LEUSDEN - Op 29 november valt de laatste werkdag van zuster H. Hoksbergen (Hennie, „Met ie, zo is de naam officieel ingeschreven, vader had liever Henny met een y gehad, maar dat mocht niet: nu is vrijwel alles mogelijk!") als adjunct-directrice hoofd Verzorging en Verpleging bij Bejaardencentrum 't Hamersveld. Op 30 november neemt zij afscheid. Ze wordt op die dag 60 jaar, is nooit een dag ziek geweest, vindt dit een goede afsluiting van haar werkend leven. Ze wil nu wel eens toekomen aan bos- en strandwandelingen, schouwburgbezoek en aller lei dingen die in eigen huis blijven liggen omdat daar nooit tijd voor is. „De mensen hier in huis vinden het niet prettig dat ik weg ga, maar mijn opvolgster zuster Redeker is in februari van dit jaar in dienst gekomen, zodat ik haar volledig kon inwerken en de mensen aan haar konden wennen. Zij is een goede plaatsvervangster, die het werk met volle inzet aanpakt en met wie de mensen het goed zullen kunnen vinden." Zuster Hoksbergen en directrice mevrouw Zeeman hebben met hun staf geselecteerde medewerk(st)ers 't Hamersveld van de grond getild. Het is hun beider stempel van goede zorg voor en oprecht medeleven met de bewoners, die zij op het Leusdense bejaardentehuis hebben gezet in de tien jaar dat het functioneert. Twee vrouwen aan het hoofd, die de goede geest en de hoge verzorgingskwaliteit al die jaren zorgvuldig hebben weten te bewaren. Voor beiden was het een heel andere baan dan ze tot 1975 hadden gehad, maar ze vonden elkaar er wèl in. Zuster Hoksbergen werd op 30 november 1925 in Wezep bij Zwol le geboren als jongste van acht kinderen Vier broers en drie zus ters, die allemaal nog in leven zijn Vader en moeder zijn er al lang niet meer, maar vader had een vermeerderingsbedrijf, een kuiken- bedrijf, en een benzinestation Het was een groot, erkend kippenbe- drijf. Je moest allemaal gekeurde hanen hebben, die bij de kippen kwamen, en die legden dan weer eieren van die gekeurde hanen Die eieren gingen in de broedma chine en dan kreeg je kuikens van goede komaf. Er was altijd ontzettend veel te doen bij ons thuis Wij werden als kinderen al heel gauw ingescha keld, mijn broers ook, voordat ze naar school fietsten in Zwolle had den ze allemaal hun taak in de kippenhokken verricht. Toen ik van de lagere school af was brak de oorlog uit, twee van mijn broers moesten onderduiken, eén was nogal klein en trok de korte broek aan, dus die viel niet zo op Mijn drie zusters waren op kantoor, de knecht van vader moest onderdui ken, dus ik werd manusje van alles. Eerst moeder helpen thuis, en dan vader helpen buiten. Na de oorlog had ik in mijn hoofd om onderwijzeres te worden, maar er was zo'n aanbod van jongeman nen uit het leger die allemaal vóór gingen. Moeder vroeg. ,,Gut kind wat moet je nou?" en ik zei ,,Er is hier nog werk genoeg, ik ga maar gewoon door op de oude voet. Ik zie welIk had verder nog wat kennissen, die ik ook wel eens ging helpen als ik thuis klaar was. In verenigingsverband kende je veel mensen, dan ging je daar nog wel eens even hand- en spandiensten verrichten. POLIOPATIËNTJES Inmiddels was ik 34 jaar, vader was overleden, ik had eigenlijk altijd verpleegster willen worden Mijn interesse ging uit naar poliopa tientjes. Vroeger thuis had ik daar eens voor de radio een reportage van gehoord en toen dacht ik: als ik ooit nog eens in de gelegenheid i ben wil ik me daar in storten. Vader ging uit het bedrijf en moeder en vader hebben nog een tijdje stil geleefd. Moeder kon slecht zien, dus die las ik 's avonds voor. Omdat ik de enige nog thuis en ongetrouwd was, was de situatie voor de hand liggend- In oktober 1959 ben ik gaan solliciteren, maar omdat ik geen MULO had kon ik er niet tussen komen. ,,Word maar verpleeg hulp." zeiden ze tegen me Maar ik wilde verpleegster worden, en dat moest via het Zwarte Kruis Daar om ben ik in Den Dolder gaan solliciteren Daar was een Rus sisch professor. Poswasky, een bijzonder aardige man. en die zei ,,Het zal je niet meevallen als 34- jarige tussen de 17-jarigen. maar je mag het proberen Ik moest een extra cursus alge mene ontwikkeling volgen, maar daar kon ik met Kerst al af. Dat was snel bekeken, ik had heel veel werkstukken gemaakt, tot diep in de nacht Toen ben ik doorge stoomd Ik had veel geluk. Er werd één keer per jaar examen afgeno men voor het Zwarte Kruis. 2 no vember 1962 zou ik er drie jaar zijn, en midden in het jaar 1962 kwam er af dat er twee keer in het jaar examen kon worden afgenomen, en zo kon ik november 1962 al mijn eindexamen doen Inmiddels had ik me georiën teerd in het Baarnse ziekenhuis, want ik wilde dóór naar het Witte Kruis Ik kon daar in mei 1963 beginnen als A-zuster. Met het examen in het verschiet heb ik me opgegeven voor de Kraam, want ik moest noq negen maanden in het zelfde huis. Van de Kraam ben ik negen maanden in de Wijk gegaan. Ik moest een beurs nemen, wantje verdiende niets." SOCIAAL PSYCHIATRISCHE DIENST Toen zuster Hoksbergen de Wijk gedaan had gaf ze zich op voor de Sociaal Psychiatrische Dienst, een tak van het Zwarte Kruis, waarvoor ze een cursus in Zeist moest vol gen. Daar was een stage van twee maanden aan verbonden in Am sterdam, waarvoor ze op non-actief moest worden gesteld Zodoende leerde ze mevrouw Zeeman ken nen Het ziekenhuis had tijdelijk een hoofd gevraagd. Mevrouw Zeeman solliciteerde daarop en kwam op een goede dag kennis maken Na een uur was het net of zuster Hoksbergen en zij elkaar al ik weet niet hoe lanq kenden. ..Daarna ben ik er uit gegaan, heb de cursus gevolgd van de SPGD. Toen ik terugkwam in het ziekenhuis zei mevrouw Zeeman ..Ik ga weer weg, dan kun jij hier hoofd worden Dat hoefde voor mij helemaal niet: ik wou eerste ver pleegster blijven Maar mevrouw Zeeman ging toch elders sollicite ren, ons kontakt bleef. Ik werd in het ziekenhuis aangesteld als hoofd, en gaf me op voor de Stafop leiding. Dat was nog een hele klus. Het was de enige cursus waar ik voor gedoubleerd ben. Dat heb ik ook nog meegemaakt het ging om een kwart puntje Het was niel zo gek dat ik niet slaagde. Halverwege de cursus, die twee jaar duurde, kregen we monitoren op de afdeling en de directrice wilde dat ik daarvoor 's avonds in Hilversum een cursus erbij liep. Dat wilde ik graag, wantik moést ook de monitor kunnen afle zen en ecg's kunnen maken. Je viel "s avonds met je boeken op schoot in slaap Die boeken van mi| zagen er niet uit. die waren ik weet niet hoe vaak op de grond gevallen Daar was geen moois meer aan De cursus voor cardio-care heb ik met goed gevolg gehaald Ik gaf me weer voor de stafopleidingscur sus op. maar heb er nooit meer iets van gehoord. Ik bleef in het Baarn se ziekenhuis, heb de verhuizing van het oude naar het nieuwe ziekenhuis meegemaakt en heb daar vier jaar gewerkt Mevrouw Zeeman kwam vanuit Leeuwarden naar Leusden, en we zeiden tegen elkaar: Laten we de handen in eenslaan en dit werk oppakken. ..Zuster'' Hoksbergen. ook een onderdeel van je opleiding was geweest. Voor de twee verlos kamers was er soms te weinig personeel en voor een sectio (kei- gevuld met bezoeken in het zieken huis. Je hebt altijd wel mensen in het zieKenhuis, die je bezoekt, en we willen dat kontakt ook graag dan maak ik de medicijnen klaar. een heel andere tak van de verzor ging, maar niet minder fascine rend!" Ik heb er geen dag spijt van gehad. Ik heb in het ziekenhuis veel meegemaakt, ik heb er met veel plezier gewerkt, met collega's, dok toren en opleiding, maar ik heb de deur achter me dicht getrokken Mijn besluit stond vast. Ik ben hier ingedoken ECG-TOESTELLETJE ,,ln het begin vroeg mevrouw Zeeman ..Wat heb je nodig?" We moesten het hier allemaal opzet ten, de doktorenkamer, bedden op de ziekenboeg en dergelijke Ik zei dat ik wel een ecg toestelletje wilde hebben ..Ben jij helemaal gek," zei ze. ,,Je zit hier niet in het zieken huis!" Ze heeft me altijd voorge houden: denk erom dat je geen verkeerd verpleeghuis wordt, maar het ziekenhuis moetje hier ook niet hebben Dat was het enige waar ik aan wennen moest het omschakelen dat je niet direct een dokter bij de hand hebt. In het ziekenhuis kon je meteen doelgericht handelend op treden, je moet hier nogal eens afwachten. Je denkt af en toe gut, ze moeten wel opschieten hier, anders kunnen we wel eens de plank mis slaan. In het ziekenhuis had ik de Klasse-Kraamafdeling. waar ik alle specialisme bijeen had, oog, huid, botten. Iedere specialist liep daar, omdat je Klassemensen had Die Klassemensen lagen op één afdeling en die hadden van alles en nog wat. Ook de Kraam lag er In het nieuwe ziekenhuis had ik de recovery erbij En je werd nog wel eens gepakt voor de O.K., wat zersnee) vroegen ze dan of ik kwam helpen TOT 65 JAAR Maar zuster Hoksbergen heeft er geen moment spijt van gehad dat ze naar Leusden is gekomen Wel was het zo dat toen ze op latere leeftijd in het verzorgende beroep ging zij zich altijd had voorgesteld dat ze tot 65 jaar zou dóórgaan Dat bleef zo tot ze met mevrouw Zee man naar Leusden kwam, omdat de 50-jarige zuster Hoksbergen vond dat in dat Baarnse ziekenhuis waar ze ruim twaalf jaar werkzaam was, ook maar weer eens een frisse wind moest waaien In 1975 ging ze samenwerken met me vrouw Zeeman, ze woonde toen nog in Baarn Ze besloten samen te gaan wonen en samen een huis te kopen. Mevrouw Zeeman was al leen, zuster Hoksbergen was al leen. In september 1980 gingen ze in Leusden wonen. „Omdat je hier voortdurend be zig bent, en 's avonds toch niet altijd om zes uur het huis uit loopt, dat komt haast niet voor, kwamen we tot de conclusie dat je eigenlijk te weinig tijd over hebt om dingen te doen, die niet met je werk te maken hebben Ontspanning of zo, daar kwamen we niet aan toe. Je nam je wel eens voor naar een ballet of concert te gaan, maar was 's avonds te moe om dat te doen We zeiden: 't is wijs als ik met 60 jaar ophoud, dan kan ik de dingen die thuis gebeuren moeten in mijn vrije tijd doen. Als mevrouw Zeeman 's avonds thuis komt is het werk klaar, en kunnen we de avonden en de weekends ook eens aan andere dingen besteden Onze zaterdagen zijn meestal Dat betekent dat je halve zaterdag weg is, en er zijn zo veel dingen die we nog graag zouden willen doenVandaar mijn besluit om met 60 jaar op te houden Qua gezondheid zou ik het nog wel kunnen doen, hoewel het incasse ringsvermogen wel teruggaat, je bent geen vijftig meer De jaren tellen echt wel Maar als ik straks de deur offi cieel achter me dichttrek wil dat nog niet zeggen dat ik hier niet nog eens weer op de stoep kom te staan. Ik heb me beschikbaar ge- we gelukkig ook over kunnen bren gen op de leerlingen, die we hier opgeleid hebben Dat zijn er ook al heel wat. Je voelt het ook. als je leerlingen hebt, die zo jong als ze zijn, zich in willen zetten. Dan denk ik: jullie zijn nog zo beïnvloedbaar, maar toch al zo vastbesloten om dit werk op te pakken. Dat is de leuke kant van de funktie die je hebt, dat ie deroeliike meisies, en ook een broeder, op mag leiden U vraagt naar mijn funktieomschrijving. De totale funk tie is haast niet te omschrijven Wat je allemaal tegenkomt is onvoor stelbaar Je hebt niet alleen met de bewoners te maken, maar ook met het personeel, de opleiding, de docenten van de omliggende scho len, de collega's van de omliggen de verzorgingstehuizen. We heb ben vergaderingen met de hoofden van dienst uit de regio, zodat we er over en weer over kunnen praten waar we nog verbeteringen kunnen aanbrengen. Hoe is het bij jullie, hoe is het bij ons, wat biedt een collega aan zorg die je zelf nog niet zo hebt uitgediept grote koffiezaal en hebben in die drie weken kans om hun interesse wat uit te breiden. Ze zien soms ook wel bekenden, want Leusden is niet zo groot. Op zo'n manier stel je je huis open Enkele jaren geleden zijn we ook nog bezig geweest met een dag verzorging, maar daar waren niet genoeg mensen voor Dat hebben ze op Lisidunahof helemaal van de grond gekregen. Je kunt dan de- mensen die in huis op hun kamer dreigen te vereenzamen samen brengen in één ruimte Je kunt ook van buiten af mensen aantrekken, zodat je een weekprogramma op zet: 's morgens samen koffie drin ken, en dan na de koffie waar de belangstelling naar uit gaat. een mooi boek voorlezen of naar mu ziek luisteren Wij hebben hier een paar dames, die gaan nu twee keer in de week naar Lisidunahof. Ze bakken poffertjes, breien, werken met klei. s Avonds komen ze lekker moe thuis, en ze hebben wat extra aandacht gehad, waar het niet nog al eens aan ontbreekt, omdat je in een tijdschema zit waarin je alle werkzaamheden moet verrichten en ook de mensen nog eens mee naar buiten moet nemen als het mooi weer is Die mogelijkheden proberen ze steeds meer uit te breiden. Wij hebben de mogelijk heid op de vierde verdieping om dat zelf eventueel weer op te pakken. DAGINDELING Hoe ziet de dagindeling van zus ter Hoksbergen er uit? „We staan er op. dat we 's ACHTER DICHTE DEUREN „Dat is niet erg, hoor. Veel erger zou het zijn als je wat zou vergeten De mensen zitten hier allemaal achter dichte deuren Je moet er eigenlijk dwars doorheen kijken, zeg ik altijd. Dat leer je met de tijd De meisjes hier zeggen „Gut, dat je al die telefoonnummers uit je hoofd kent!" Als er een taxi gebeld moet worden, draai je het nummer, huisarts, ziekenhuis of therapeut je draait het nummer Daar heb je geen briefje meer voor nodig De kontakten met de ziekenhui zen zijn ook heel prettig. Je hoeft maar te vragen aan de assistent om de internist te kunnen spreken en je krijgt hem aan de lijn Mij werd in het begin gezegd „Ga jij in de bejaardenzorg dan krijg je het een stuk rustigerNou, dat kun je wel vergeten Als je je ogen en oren de kost geeft heb je het net zo druk als in een ziekenhuis. Dat hindert ook niet: we komen hier niet om stil te zitten. Je krijgt er heel wat voor terug De mensen zijn zeer erkentelijk voor de hulp die ze krijgen. Je kunt troost brengen als er verdriet is. en dat komt toch ook nog wel eens voor. En zo zijn de tien jaar hier omgevolgen Februari 1975 was er nog geen vloerbedekking op de vloer We liepen buiten door de modder te stappen, we moesten de koffie uit de keet halen bij de bouwlieden. Dat is juist het leuke: je hebt het helemaal opgebouwd In het begin hebben we met een paar meisjes de w c moeten ontdoen van de cementklodders. dat was ook nog niet zo simpel Al met al is morgens om kwart over zeven hier binnen de deur zijn. Waarom wil ik dat graag? Ik wil me eerst oriënte ren op wat er 's nachts gebeurd is. Dat is opgetekend in het kaartsys teem, waar alle bewoners in staan, en waar de bijzonderheden met een rood ruitertje worden aangege ven. Er zijn vele rode ruitertjes die ik er zelf-overdag heb geplaatst. Maar ik lees ze extra na, want in de nacht kan er ook van alles gebeu ren. Dit moet ik overbrengen op de groep die hier om half acht binnen komt We hebben dan werkbespre king. Ik heb een lijst, die zit op de begane grond en de eerste verdie ping, die op de tweede en die op de derde, die twee doen de koffie- dienst in de zaal, die twee doen dat door het huis heen De overige werkzaamheden zijn voor degenen die zogenaamd "vrij zijn. Dan zeg ik meteen waar ze met eten moeten zijn. Zo krijgt ieder zijn pakketje mee, en het hoofd van de afdeling breidt het verder uit. Een deel van de eerste verdie ping neem ik op me. Ik heb altijd op de eerste verdieping meegehol pen, omdat ik daar het dichtst bij de doktorenkamer zit. Als er wat bij zonders is weten ze mij op een vast punt te treffen. Ik word ook vaak uit mijn werkzaamheden naar boven weggeroepen, als daar iemand ziek is. Daarom doe ik dié werk zaamheden, waar ik me makkelijk uit los kan maken Om kwart over tien zijn we rond. Na de koffie ga ik naar de doktoren kamer en doe ik de administratie dienstlijsten of notities maken voor de dokter die spreekuur heeft. Wij hebben hier vier artsen die spreek uur houden: de dokters Tiel, Van Hagen, Den Toom en Nieuwkerk Om de werkzaamheden zo vlot mogelijk te laten verlopen maak ik aantekeningen: wilt u daar even heen gaan Ik rangschik de medicij nen voor de middag, doe de diver se telefonades afspraken maken bij de tandarts, de polikliniek 's Middags help ik als het nodig is het eten uitdelen Om half drie ga ik het een hele leuke tijd geweest. Op 2 april 1975 zag je het team van meisjes glunderend aan de tafel zit ten. nu kunnen we beginnen (De sollicitatiegesprekken hadden we allemaal gehad voor het huis open ging). Het enthousiasme straalde van de gezichen af, en dat is gelukkig zo gebleven. Wij zeggen ook altijd tegen ie mand die hier nieuw komti .Is er wat, blijf er niet mee lopen, maar trek de zaak open Er is nooit belet op de deur bij de directrice of de doktoren." VERSCHUIVINGEN Er hebben verschuivingen in het tehuis plaats gevonden Was de gemiddelde leeftijd van de bewo ners van 't Hamersveld bij de start 79 jaar. thans is die maar liefst 83 jaar De oudste bewoonster is 95 jaar Die loopt nog langs s Heren wegen of ze 70 is Dat is niet iedereen gegeven „Er zijn hier nog ongeveer tien mensen, die ervan het begin af aan zijn Die kwamen hier vrij goed binnen. We zijn tien jaar verder, en er komen steeds meer mankemen ten bij. Als men vandaag aan de dag geïndiceerd wordt om opgeno men te worden in een bejaardente huis moet men haast iets manke ren. Iemand die 80 is en zich nog goed kan redden komt niet in aan merking, terwijl de leeftijd dermate hoog is dat je zegt ze mogen wel een beetje rustig aandoen. De mensen die 80 en gezond zijn willen overigens zelf ook niet meer, en dat vind ik een heel gezond standpunt. Ons huis staat goed bekend, maar ik zou het toejuichen als ieder op zijn eigen plekje kon blijven zitten, met alle aanpassingen en hulp voor dag en nacht, wel te verstaan Ik heb daarvoor wel eens gedacht aan dienstplicht voor meisjes. De werkloosheid zou je een stuk naar beneden drukken. Je zou goed moeten selecteren, want steld voor ziektegevallen, ik ben altijd bereid om in te springen, zoals bijvoorbeeld met kerstdiners, paasdiners, ontspanningsavon den. Dat is een vanzelfsprekende zaak. Daar troost ik de mensen een beetje mee, als ze zeggen „Watis het toch erg dat u weggaat?" „Er blijven nog heel veel goede men sen over", zeg ik dan, „en zuster Redeker heeft hart voor de zaak' MOTIVATIE Ook voor directrice mevrouw Zeeman is het belangrijk dat de opvolgster van zuster Hoksbergen even gemotiveerd is als haar af scheid nemende collega. Motivatie is in dit vak in alle categorieën belangrijk. „Die motivatie hebben Vooral nu met het flankerend beleid proberen we meer naar bui ten uit te stralen dat mensen uit de wijk, die een vader of moeder hebben die dag in dag uit verzorgd moet worden, en die zelf niet aan vakantie toekomen, de mogelijk heid hebben dat wij hun ouder hier op de ziekenboeg kunnen verzor gen gedurende enige tijd. Dat is al enkele malen gebeurd. Die dame of meneer wordt hier totaal ver zorgd. Of ze slecht lopen of gehol pen moeten worden met eten, voor enkele weken kan dat hier. Mensen hoeven daar maar zes gulden per dag voor te betalen, de rest wordt met subsidie door de provincie aangevuld. Ze hebben de huiska mer als zitje, maar we proberen ze ook bij de grote groep te betrekken Ze kunnen koffie gaan drinken in de naar de directrice om te vragen of er iets bijzonders is. Om drie uur komt de tussendienst, de verant woordelijke persoon die doorge werkt heeft, mij vertellen wat er in de pauze is gebeurd. Om kwart over drie komt er een lang niet zo grote groep als 's morgens, en dan gaan we weer het werk indelen: de meisjes nemen degenen die dat kunnen aan de arm mee naar buiten toe, en om vijf uur wordt er begonnen met brood klaar maken voor degenen die dat zelf niet kunnen Ik zelf ga naar degenen toe die naar mijn gevoel extra bezoek no dig hebben, zoals iemand die ziek is of voor wie ik een afspraak gemaakt heb op de poli. Dan is het zo half zes, en komt de overdracht aan de avonddienst Heel snel is het half zeven." je gaat om met een zeer kwetsbare groep. Wij zeggen ook altijd tegen onze sollicitanten: „Denk erom, hei is meneer en mevrouw, het is u en niet hallo omaatje. De mensen zijn oud en hebben een levenservaring waar jij niet aan tippen kunt Luiste ren naar de mensen is zeer belang rijk. Wat ze je te vertellen hebben, daar ligt zo veel achter, dat is toch wel erg leerzaam." Ik heb vaak mensen gehad, die zaten te huilen dat ze hun spulletjes achter moes ten laten. Iemand die jong is en tegen zijn zin moet verhuizen heeft het al moeilijk, laat staan iemand die hoogbejaard is en die uit zijn vertrouwde omgeving in het bejaar dentehuis komt „Ik vind het een bewonderenswaardige groep mensen, dat ze dit op deze hoge leeftijd allemaal kunnen incasse ren!"

Historische kranten - Archief Eemland

Leusder Krant | 1985 | | pagina 9