„Dit dorp heeft nu eenmaal iets eigens,
dat valt niet uit te leggen"
Achterveldse Time Bontje over wonen in het kerkdorp:
het is hier gezelliger
dan m een grote stad
lezen houd ik niet van
dus die tijd houd ik over
met kleren maken voor Leusden 1200
heb ik niet geweten, waar ik aan begon
wat je allemaal kunt, als je maar
wilt, daar heb je geen idee van
ik ben geen robot, ook al
lijkt het er soms wel eens op1
interview
DINSDAG 24 DECEMBER 1985
ACHTERVELD -
„Ik weet niet, of ik al
tot de echte Achter-
veldershoor. Ik denk,
dat je de mensen van
zestig, zeventig jaar,
meer de echte Ach-
tervelders kunt noe
men. Dat ben ik nog
niet, dus ik weet niet,
of ik er bij hoor. Maar
voor mij zijn ze alle
maal hetzelfde, hoor,
de oude Achtervel-
ders, en de mensen
die hier later zijn ko
men wonen."
Aan het woord is
Tinie Bontje uit, u
raadt het al, Achter
veld. Een echte Ach
terveldse is ze niet.
Maar ze woont er al
behoorlijk lang:
sinds 1969.
Bekend is ze ook.
Menige Leusdense
heeft van Tinie ge
leerd, hoe een jurk of
ander kledingstuk te
maken. Want sinds
het ontstaan van La
tent Talent geeft ze
les in het maken van
kleding. Dat duurt
dus ook al zestien
jaar.
Als ze het over
Achterveld als woon
plaats krijgt, wordt ze
haast lyrisch. We
probeerden er achter
te komen, wat dat
nou toch is: dat apar
te, dat Achtervelders
bindt. Maar helaas,
verder dan een po
ging kwamen we niet.
Omdat de enige voor
zichtige conclusie,
die gerechtvaardigd
is, luidt dat het niet
het dorp Achterveld
op zich is, dat het
leven daar zo aange
naam schijnt te ma
ken. Het zit in de men
sen zelf, die er wat
van weten te maken.
door Hans Mosterd
Het antwoord op onze eer
ste vraag, of ze zelf uit Achter
veld komt, is al meteen type-
rencf voor de manier, waarop
ze over de dingen denkt en
praat: ,,Nee hoor, ik ben een
tentie van Latent Talent in de
krant Dat was geknipt voor
me Dus dat doe ik nu al zo
lang als het bestaat. En ik vind
het enig werk, echt heel leuk.
Gewoon, het idee dat er men-
echte Keien-trekker. En ik zou
nooit meer terug willen naar
Amersfoort Geef mij dit maar.
Amersfoort, wat een pokken-
stad, dat is me veel te druk af
En dan. na enig nadenken
Nou ja. pokkenstad, ik wil het
niet afkraken, hoor 't Is eigen
lijk best een leuke stad, denk
ik. Maar te druk Geef mij het
platteland maar. Als ik uit de
stad kom, en ik draai met de
auto de Tweede Steeg in, dan
denk ik ..Hè, heerlijk" Mijn
man heeft dat net zo En dan,
de mentaliteit van de mensen
hier, dat is allemaal veel ge
moedelijker
,,We hebben het er vroeger
veel over gehad. En we wilden
alleen maar wonen in Hoog
land. in Stoutenburg of in Ach
terveld. En ik ben blij dat het
Achterveld is geworden Als je
ziet. wat er nu met Hoogland
gebeurt, dan hadden we nu
weer in een stad gewoond."
LATENT TALENT
We informeren, hoe ze ertoe
is gekomenles te gaan geven
Dat bleek een logisch gevolg te
zijn van haar opleiding, costu-
mière, coupeuse en coupeu
se-lerares. en een detex-oplei-
ding. dat is een textiel-oplei-
ding. ,,En dan wil je er wat mee
doen Op een gegeven mo
ment stond er een advertentie
sen komen die op dit gebied
nog niks kunnen. En dat ze
dan, na tien of twaalf lessen
toch met een paar leuke jurken
of broeken de deur uitgaan
Dat is hartstikke leuk."
..En bovendien, we lachen
wat af. samen Het is soms
echt een dolle boel Met bij
voorbeeld iemand, die de
zoom had dichtgenaaid, en
daarna klaagde dat ze 't ding
niet kon keren Lachen, als je
dan zegt van ,ja, wat dacht je.
als je niet alleen de zoom
dichtnaait, maar het hele jurk
je Dat soort dingen, dat ge
beurt toch nog wel eens en dan
lach je je natuurlijk met z'n
allen een beroerte."
LEUSDEN 1200
Of Tinie nog meer aktivitei-
ten ontplooit, is nauwelijks een
vraag meer Voor Leusden
1200" bijvoorbeeld, heeft ze
talloze kostuums gemaakt.
..Toen ik eraan begon dacht ik,
dat het met een paar van die
dingen wel afgelopen zou zijn.
Maar het werden er vijfendertig
of veertig Daarmee heb ik van
tevoren echt niet geweten, wat
ik aanhaalde.
..Maar ik moet erbij zeggen,
dat het wel een hele leuke tijd
was Want dan kwamen de
mensen passen, 's morgens,
met een kop koffie erbij En
Tinie Bontje:ik ben schijnbaar een handig type
een pak gemaakt Prachtig
Met laarzen uit een museum,
en zo n grote breedgerande
hoed Dat was een mooi pak
En dan zien, dat je aan ge
schikte stof kwam Dat was
ook een verhaal apart Dan
in de krant voor een lerares
aan een school, en dat leek me
wel Maar m'n jongste kind was
toen pas twee jaar oud Dus ik
dacht bij mezelf, dat kan niet. Ik
denk. ik moet iets hebben voor
de avonduren, dan lijden de
kinderen er niet onder Niet
lang daarna stond die adver-
een borreltje op z'n tijd Dat
was heel erg leuk En op een
morgen ben ik speciaal naar
Leusden geweest, naar het
gemeentehuis, om al die vrou
wen van de raadsleden eens
tekst en uitleg te geven
,,Voor ik geloof, dat het een
militair was. heb ik toen nog
een middag naar Amsterdam,
dan een middag naar Utrecht.
Dat was zoeken, hoor Naar
van die oude gordijnen, bij
voorbeeld. Want dat is van dat
velours-achtige materiaal. En
het moest toch een beetje oud
lijken Maar 't mocht ook weer
niet te duur worden, want 't
was maar voor een week. I en-
minste. dat vond ik dan."
ONDERBROKEN
Waarna we worden onder
broken Want dat gebeurt nog
al eens, als je met Tinie zit te
praten. De bel van de winkel
gaat, en weg is ze. De telefoon
gaat, en Tinie meldt, dat ze
geen T-shirts verkoopt De
zoon komt thuis met z'n vriend
jes. en Tinie loopt de gang in.
en roept het hele spul weer
naar beneden Eerst die jas
sen ophangen, en dan kun je
gaan spelen" zegt ze. Of haar
echtgenoot Jan komt door de
kamer lopen, al rommelend
aan de kerstverlichting, en tus
sendoor roept Tinie opgewekt
..Lukt het?
Een gesprek voeren met Ti
me is een onderneming op
zich, want Time is een druk
bezet iemand
.Vroeger maakte ik veel kle
ren voor andere mensen Dat
was voordat ik die winkel hier
had. Maar tegenwoordig doe ik
dat bewust minder Ik maak
nog kleren voor mezelf en voor
de kinderen, maar voor der
den. dat heb ik bewust op een
lager pitje gezet. Ik ben geen
robot, ook al lijkt het er soms
wel eens op. En herstelwerk,
dat doe ik ook nog wel Een rits
inzetten en dat soort dingen
WINKEL
De manier waarop ze aan de
winkel die ze heeft - wol, stof.
garnituren - is begonnen, te
kent haar wel een beetje. ,,Ja,
op het moment dat Wijntjes
(een voormalige textielzaak in
Achterveld) ermee stopte wist
ik opeens wat ik wilde. We zijn
naar het gemeentehuis ge
weest om de nodige vergun
ningen te vragen, en een
maand later kon ik van start,"
vertelt ze
We vragen ons hardop af. of
op kunt brengen, dan kun je
wel stoppen."
..In het begin heb ik nog een
tijd twee avonden in de week
les gegeven, maar daar ben ik
mee opgehouden. Dat werd
echt teveel. Maar desnoods ga
je 's avonds een uurtje langer
door. Nee hoor, wat je niet
allemaal kunt, als je maar wilt
Daar heb je geen idee van."
Zo blijkt en passant, dat ze
ook nog twee jaar handenar
beid geeft gegeven aan een
lagere school. Batikken leer
de ik ze. Hoe ik daar nou aan
gekomen ben, dat weet ik niet
precies meer. Ze hebben me
er voor gevraagd, geloof ik. Ik
ben blijkbaar een handig type"
zegt ze. zichzelf lachend relati
verend.
Waarmee ze door gaat, als
ze zegt: ,,lk heb dat batikken
geleerd, door wat boeken in te
kijken, naar de bibliotheek en
zo. En 't zelf uitgeproberen,
voordat je 't een ander leert,
voordat je voor joker staat. En
voor die onderwijzers is het
toch altijd goed, want die heb
ben daar toch geen verstand
van" zegt ze. Waarop ze. me
taxerend aankijkend, zegt:
..Dat was dus een grapje
ENERGIE
Op de vraag, waar ze de
energie vandaan haalt volgt
niet meteen antwoord. Ze kijkt
echt een beetje, of ze het in
Keulen hoort onweren ..Wat
dacht je. hoe zou dat vroeger
gegaan zijn? Toen vrouwen
nog een stuk of tien kinderen
hadden?" zegt ze dan
„Ik moet gewoon wat te
doen hebben Lezen, daar
houd ik niet van, dus die tijd
houd ik al weer over, moet je
maar denken Maar nee. ik
vind bijvoorbeeld de zondag
een vervelende dag, want dan
kun je niks doen. Ik bedoel, we
doen wel wat, we gaan een
eind lopen met de hond of zo.
Of een eind fietsen En voor mij
geldt, dat ik steevast 's avonds
onder Studio Sport een stukje
slaap. Dat is vaste prik."
„Fietsen, dat doe ik ook
graag In de zomer, dan gaan
we er graag op uit, en dan
vouw ik de was daarna wel op.
En bij elkaar kan dat dus best
een hele drukte lijken, maar
denk erom. ik heb hier bewust
voor gekozen, ik loop niet te
klagen."
SPIJT
Zoals Tinie er zakelijk „wat
van gemaakt" heeft, zo heb
ben zij en haar man dat feitelijk
ook gedaan, toen ze in Achter
veld kwamen wonen Want in
het begin hadden ze het in het
kerkdorp helemaal niet zo naar
hun zin.
„Je moet rekenen, dat we
allebei afkomstig waren uit
drukke straten in Amersfoort.
Dus toen we hier kwamen wo
nen, hadden we in het begin
best spijt, dat we dat huis
gekocht hadden. Door de
week ging dat nog wel, ik
werkte toen nog in het zieken
huis. Maar op zondag, dan
zaten we elkaar daar maar
zo'n beetje aan te kijken, in
huis."
„Je moet niet vergeten, dat
de meeste mensen in die tijd,
zestien jaar geleden, nog geen
auto hadden Dus niemand
van je oude kennissen kwam
langs De straat was stil. Dat
was een hele grote omschake
ling En het was een koophuis,
dus daar stapte je ook niet zo
gemakkelijk van af."
„Het enige dat je dus te
doen stond was. ie eigen ken-
schooltijd toch met een aantal
andere moeders te wachten,
en je maakt een praatje en dat
leidt dan vanzelf tot meer kon
takten."
APART
Als we, terugkomend op een
eerdere vraag, informeren of
Tinie les gaf aan een lagere
school in Achterveld, is haar
reaktie: „Natuurlijk, tüürlijk in
Achterveld
Wat maar een van de vele
zijdelingse opmerkingen is
waaruit blijkt, dat ze het wonen
daar bijzonder goed bevalt.
Maar, vragen we dan. wat
maakt Achterveld nou zo
apart? Want wie Achtervelders
spreekt, krijgt nooit iets anders
te horen, dan dat ze van hun
leven nergens anders willen
wonen, dan in Achterveld.
Helemaal boven tafel is het
blijkbaar niet te krijgen. Met
behulp van echtgenoot Jan en
dochter Angelique komt er een
aantal opmerkingen naar vo
ren, die we maar eens op een
rij zetten.
„ledereen kent elkaar hier.
Dat heeft natuurlijk voor- en
nadelen Maar als je een half
uur door Leusden fietst, dan
kun je wel honderd mensen
tegenkomen, die je niet kent.
Dat kan hier niet, je kent ieder
een, en iedereen kent jou. En
nogmaals, dat heeft ook wel
nadelen, de mensen weten al
les van je. Maar daar leer je
mee omgaan
„Wat ook een rol speelt is.
dat ook in de nieuwbouw veel
oorspronkelijke Achtervelders
wonen, die weer hier zijn ko
men wonen En dat zie je nu
weer, bij de nieuwbouw die
momenteel plaats vindt Daar
zitten ook weer veel oud-Ach-
tervelders bij. die je terug ziet
komen
„Bij elkaar genomen komt
het erop neer, denk ik, dat het
hier gezelliger is, dan in een
grote stad Het is persoonlij
ker."
ACHTERGESTELD
Een verhaal, dat veel de
ronde doet is. dat Achterveld
zo wordt achtergesteld bij. bij
voorbeeld Leusden. Daar blijft
concreet eigenlijk niet veel van
over, als we een poging onder
nemen om dat nou eens duide
lijk te maken
Het enige punt van kritiek
dat Tinie Bontje zo kan beden
ken is, dat het zo verschrikke
lijk lang heeft geduurd, voordat
werd besloten een nieuwe
sporthal in Achterveld te bou
wen „Maar", voegt ze daar
aan toe. „ik weet niet of dat
sneller was gegaan, als die hal
in Leusden had moeten ko
men. Daar kun je niet over
oordelen, daar hebben wij
geen verstand van
„Ik denk eigenlijk, dat het
hem zit in het feit, dat Achter
veld een dorp is. En ik vind,
een gauw vergeten dorp. Dat
het soms wel eens beschouwd
wordt als een soort achterge
bleven gebied Een voorbeeld
is de woningbouw Er zou in
Achterveld meer moeten wor
den gebouwd. Dat is goed voor
de ekonomie van het dorp. En
dan bedoel ik niet alleen mijn
winkel, of die van anderen
Nee. dan gaat het bijvoorbeeld
ook om werk voor de aanne
mers. En waarom zou dat niet
kunnen? Echte Achtervelders
willen toch niet naar Leusden,
of een andere plaats. Dit dorp
heeft nu eenmaal iets eigens,
dat valt niet uit te leggen."
Time nog wel ergens anders
aan toe komt, dan aan werken.
„Als je wilt, kun je een hele
boel," zegt ze. „Zoals 's maan
dagsavonds. als ik les geef
Dan is het om zes uur de
winkel dicht, gauw koken, en
dat zit ik om kwart over zeven
in de auto Maar dan wassen
de kinderen af Dat wel Je
moet het ook met z'n allen
doen, hè. Als je dat niet samen
nissen te gaan zoeken. En dat
gaat niet vanzelf. Dat moet je
zelf doen. Dus je vroeg je
buren eens op de koffie, dat
praatte al weer wat makkelij
ker. als je ze buiten tegen
kwam En later kwamen daar
natuurlijk de kontakten bij via
de kinderen. Toen die eenmaal
op school zaten maakte dat het
allemaal een stuk makkelijker.
Je staat tegen het einde van de
Zo is het ook met de
meningen, als dochter
Angelique zich in het ge-
sprek mengt, en zegt: „Er
moeten helemaal niet
meer huizen in Achter
veld komen. Achterveld
moet een dorp blijven."
Maar of dat helemaal
zal lukken, is maar de
vraag. Want ook Tiny's
ouders zijn inmiddels in
Achterveld komen wo
nen. „Ze wonen hier
sinds twee jaar," zegt ze.
„En ze denken er pre
cies over als wij: ze zou
den ook niet meer terug
willen.
