„Je moet er niet aan denken dat zo'n huis weg zou
moeten omdat het niet meer gefinancieerd kan worden
er
k
rant
toiletpapier en
servetjes zijn luxe.
Leusdense mevrouw Koopsen nauw betrokken bij Lotjeshuis in Suriname:
de directrice moet een
l schaap met vijf poten
de
Hervormd/Gereformeerde
Vrouwenbond heeft in
oktober het Lotjeshuis in
de aktie meegenomen
als de toestand zo
doorgaat, is men bang
dat het huis nog hooguit
vier jaar kan bestaan.
interview
en servetjes zijn er een hele luxe."
ACHTERUIT
„Ik ga er nu echt kijken hoe het
achteruitgegaan is in die vijf jaar
sinds ik er geweest ben in 1980,
want je kunt het nu vergelijken. De
mevrouw die daar de kleding ver
koopt in het winkeltje, was m Hol
land met de kerst bij haar dochter
in Den Haag en ze belde mij; „Het
winkeltje is helemaal leeg, ik heb
mets meer". Terwijl ze toch anders
nog wel voorraad had, maar weet u,
die Sunnamers geven ook hun kle
ding met zo makkelijk meer weg."
„Ik hoop echt dat ik dóór kan
gaan met het sturen van kleding,
want dat is een bron van inkomsten
die het Lotjeshuis niet kan missen."
„Er kunnen veertig kindertjes m
't Lotjeshuis geholpen worden. Op
het ogenblik zijn er tussen de 23 en
28. Dat wisselt. Ze zitten ook altijd
vreselijk met personeel. Dan heb
ben ze weer een poosje een direc
trice, dan wordt ze weer ontslagen.
Dat is 'n heel groot probleem daar,
het personeel. Ik moet nu gaan
kijken hoe de toestand er is. Daar
sta je zelf machteloos tegenover,
maar er hangt wel heel veel van af
wie er de leiding heeft. Het moet
een schaap met vijf poten zijn."
„Toen ik er vijf jaar geleden was
was er een Hollandse directrice,
die het geweldig gedaan heeft,
maar die het niet meer aan kon. Het
kokkin. Plus nog een aantal vrijwil
ligsters, die er regelmatig een
handje komen helpen."
„Als het Lotjeshuis veel geld zou
hebben zou het gediplomeerde
kinderverzorgsters in dienst kun
nen nemen, maar doordat er vaak
geldgebrek is kunnen ze met van
die dure krachten in dienst nemen.
Ze hebben er een paar, maar vaak
hebben ze ook meisjes zo van de
(huishoud)school af Eigenlijk moet
je daar toch wel goede krachten
hebben, gediplomeerde kinder
verzorgsters. Ze zouden er ook
langer moeten blijven en met te
veel wisselen."
ONTSLAGEN
„Ik heb ook een keer meege
maakt dat er vier op staande voet
werden ontslagen doordat ze zo
gestolen hadden. Die kinderen ko
men zelf uit héél arme gezinnen en
in zo'n huis is natuurlijk toch altijd
nog wel wat méér. De taak van de
directrice was ook altijd, om, als de
meisjes afgelost werden, de tassen
te controleren, iedere keer weer.
Toen die vier ontslagen worden gaf
dat best wel even een schokeffect
hoor. Dan vertellen ze het aan
elkaar en gaat het een tijd goed. Het
blijft heel moeilijk, omdat die men
sen zo arm zijn."
„Toen het nieuwe Lotjeshuis ge
opend werd gingen de directrice
en ik het huis schoonmaken en
werd haar allemaal te veel. In die
vijf jaar hebben ze inmiddels al
weer verschillende directrices ge
had, wat met zo goed is. Je kunt daar
met mee helpen. Je kunt alleen
zorgen dat er geld komt. Ze moeten
het daar verder ook zélf doen."
„Ik ben ook wel in de kinderhui
zen Tamara en Samuel geweest.
Die worden door Nederlandse zus
ters geleid. Samen hebben twee
verpleegsters zo'n huis vaak opge
zet. Je moet op iemand terug kun
nen vallen, anders houd je het niet
vol.
RISICO
„Of de toestand in Sunname ge
vaarlijk is? Ik denk het niet. Overal
is risico, maar daar ben ik met zo
bang voor toen ik er vijf jaar
geleden was stonden er militairen
met geweren op het vliegveld, en
die staan er nu nog."
Ik ben een kontaktpersoon in
Holland Ik heb hier een bankreke
ning voor het Lotjeshuis. Soms krijg
ik bijschrijvingen waarvan ik niet
weet hoe die er komen. Vanuit
Sunname hebben de mensen in
Nederland veel familieleden, en
dan zeggen ze: In Leusden is een
banknummer, daar moeten jullie
voor het Lotjeshuis in Paramaribo
geld op storten, en dat wordt dan
gedaan. Ik copieer de afschriften
van die stortingen en stuur ze naar
de penningmeester. Dus ik verant
woord alle giften. Dat vind ik heel
belangrijk, dat mensen weten dat
iedere cent die ze geven m het
Lotjeshuis terecht komt. Zo ook met
kleding, dan vind ik het fijn om ze te
laten weten dat de kleding daar is
aangekomen. Vanuit Sunname
stuurt de sekretaresse ook altijd
bencht van ontvangst naar de des
betreffende personen."
„Er zijn zo'n stuk of zestien Suri
naamse meisjes m dienst. In ploe
gen, morgen-, middag- en nacht
dienst. Er is één directrice-ver
pleegkundige en één huismoeder
die in het Lotjeshuis woont en die
op alles toezicht houdt. Er is een
maatschappelijk werkster en mo
menteel zijn er 12 kinderverzorg
sters, één chauffeuse, een schoon
maakster. een wasvrouw en een
inrichten. Er waren kastjes voor het
personeel waar ze hun kleren en
bezittingen m konden doen, en hun
tas m konden zetten. In de kamer
van de directrice was een raam, dat
uitzicht gaf op die kasten. Ik moest
de sleutels voor die kasten in orde
maken en de namen er op zetten.
De directrice zei me: „Die en die en
die moet je de onderkastjes geven,
en die en die de bovenkastjes."
Waarom?" vroeg ik. „Degenen die
de onderkastjes hebben kan ik
vertrouwen, die moeten bukken en
dan kan ik ruet zien wat ze in die
kastjes doen. De meisjes van de
bovenkastjes moet ik in de gaten
kunnen houden." Ik zou er niet op
gekomen zijn, maar zo'n directrice
moet overal aan denken."
„De Hervormde Kerk in Surina
me, die nu een gedeelte van mijn
reis betaalt, geeft elk jaar een
bedrag van 5000,- aan het Lotjes
huis. Ze houden met Pasen een
avondmaalscollecte en vullen het
opgehaalde bedrag aan tot 500,-.
Het Lotjeshuis bestaat ook veel van
donaties, en als de mensen in Suri
name het minder goed krijgen be
staat de kans dat ze de donaties
gaan opheffen. De inkomsten wor
den dan minder en daarom zou het
goed zijn als we hier vandaan ook
wat meer instanties zouden kunnen
vinden die jaarlijks een bedrag,
een vast bedrag, aan hen zouden
willen geven. Daarnaar moet ik nu
op zoek gaan."
„Ik hoop dat we ook jaarlijks op
de dames van de kledingbeurs in
Leusden kunnen gaan rekenen, en
dat die het Lotjeshuis willen blijven
steunen. Ik ga films opnemen om ze
hier te laten zien Je moet nu een
maal aan de weg timmeren wil je
zo'n huis blijven steunen."
„Oh ja, nog dit. Het is een tehuis,
dat open staat voor alle gezindten.
Alle kinderen worden er opgeno
men. Hier en Nu heeft m 1964 een
aktie gehouden en heeft geld aan
het Lotjeshuis overgemaakt. Na de
brand was de NCRV-televisie er
weer. Nu heb ik gevraagd of ze
aandacht kunnen besteden aan het
twintigjarig bestaan, maar ze heb
ben me geantwoord dat een en
ander journalistiek gezien op dit
moment in Sunname niet mogelijk
Het Lotjeshuis, zoals het na de brand nieuw werd opgebouwd.
DONDERDAG 9 JANUARI 1986
j V - v'
LEUSOEN - Over enkele dagen stap» ze in het vliegtuig
om de sobere herdenking bij te wonen van het twintigjarig
bestaan vein het Lotjeshuis, een tehuis voor ondervoede en
verwaarloosde kinderen van 0 tot 5 jaar, oorspronkelijk
gevestigd aan de Tourtonnelaan in Paramaribo. Tegelij
kertijd zal ze op zondag 26 januari het feit méévieren van
het vijfjarig bestaan van het nieuwe Lotjeshuis. Het oude
werd in 1977, doordat kinderen met lucifers hadden
gespeeld, volledig inas gelegd en eind 1980 kon middels
diverse akties een nieuw kinderhuis aan de Metaalstraat
in Paramaribo worden betrokken.
„Het is een stuk van mijn leven.dat Lotjeshuis", aldus de
Leusdense mevrouw K. L. Koopsen.
„Ik ben heel erg blij dat ik de mogelijkheid krijg om de
a sobere herdenking bij te wonen. Feest zal er niet gevierd
n worden vanwege de ernstige toestand in Surinaamse land.
Maar ik verheug me er op om alles daar weer terug te zien.
Ik vind het heerlijk in het huis mee te helpen kinderen te
verzorgen. Dat is zulk dankbaar werk. Ik ga ook wat
nieuwe filmpjes opnemen om de mensen in Nederland te
laten zien he het er momenteel met het Lotjeshuis vóór
staat. Ik ben erg dankbaar dat een kerk in Suriname mijn
reis heef» willen betalen."
Mevrouw J. L. Koopsen met één van de jeugdige bewoonsters van het Lotjeshuis
„Bij de opening van het nieuwe
Lotjeshuis op 1 oktober 1980 kon ik
zodoende een bedrag aanbieden
van 26.000,-, welk bedrag in de
tijd van anderhalf jaar bij elkaar
was gebracht. Wij hebben daar de
hele inventaris van kunnen kopen,
bedjes, stoeltjes, tafeltjes. De toen
malige minister-president Chin-a-
Sen heeft het huis geopend. Er was
een Nederlandse directrice en ik
werd tot peetmoeder van de kinde
ren benoemd. Dat vond ik een hele
eer."
„Ik bleef dóórgaan met het stu
ren van kleren, maar op een gege
ven moment nam de KNSM de
kleding niet meer mee. toen moest
het zenden even stoppen. Ik had
een zending staan en moest voor
het transport 1.000,- betalen Ik
heb het probleem voorgelegd aan
een bestuurslid van de Lyons Club,
en mocht toen de rekening laten
sturen naar de Lyons Club. Dus die
zending kon toen tóch weer weg."
„Intussen hadden ze in Suriname
geprobeerd om een meuwe maat
schappij te vmden, en zo kwamen
ze in Rotterdam bij Sotraco aan de
Rijnhaven. Nu zijn er sinds vorig
jaar alweer twee zendingen gratis
meegegaan met Sotraco. Het
meeste is zomerkleding. Het is niet
erg als er een keertje een vestje of
een truitje bij zit, want er komen zó
ontzettend veel Surinaamse men
sen naar Holland voor familiebe
zoek. Hier zitten zo veel Sunna
mers. En dan gaan ze vaak naar dat
winkeltje, ik heb er zelf verschillen
de keren helpen verkopen, en zoe
ken er iets warms om naar Holland
te gaan. Dat kun je daar haast niet
kopen. Dus gaan ze naar zo'n win
keltje. Trevirajurken bijvoorbeeld
waarvan je zegt: „als het heel heet is
zit zo'n jurk te warm, kun je rustig
sturen, want het wordt daar alle
maal verkocht."
ADRESSEN
„Kijk, als je zoiets doet, zoals
inzamelen van kleding, moet je
eigenlijk overal je adressen weten.
Kledingbeurzen ga ik af, vragen: Is
er nog wat over, en mag ik het
hebben? Zo krijg ik van verschillen
de kledingbeurzen altijd de resten.
De Hervormde/Gereformeerde
Vrouwenbond, die twee keer per
jaar een kledingbeurs m Leusden
organiseert, heeft m zijn beurs van
oktober het Lotjeshuis in zijn aktie
willen meenemen. Ik kon alle res
ten krijgen, ze hebben dozen voor
me helpen inpakken. Dat is een
mooie zendmg van 52 dozen ge
worden."
Ik moet altijd een busje huren om
de kleding weg te brengen naar de
haven, en dan heb ik liever een auto
vol dan dat ik hem half vol heb, want
de kosten zijn hetzelfde. Met die 52
dozen had ik de auto helemaal
lekker vol. De huur van zo'n Volks
wagenbus is 150,- De dames
hadden gevraagd: „Wilt u ook
geld?" Ik zei: „Nou, al kan ik alleen
die auto ervan betalen, dan ben ik al
blij." Maar ik kreeg de helft van de
opbrengst, dus dat was heel erg fijn
voor het Lotjeshuis."
LUSTRUM
„Op 26 januari is het eerste lus
trum van het meuwe Lotjeshuis en
tegelijkertijd het twintigjarig be
staan. Ze willen er geen groot feest
van maken, maar er toch even bij
stilstaan wat ik er in al die jaren is
gebeurd. Ik had er een uitnodiging
voor gekregen, en die kon ik aan
vaarden omdat ik gelukkig door de
kerk word geholpen om de reis
kosten te betalen. Ik ben ontzettend
blij om dat mee te kunnen maken."
„In de laatste financiële stukken,
die ik heb gekregen, staat dat
wanneer de toestand zo doorgaat
(de exploitatiekosten zijn zo hoog
geworden) men bang is dat het huis
hog dne, hooguit vier jaar kan
bestaan, en dat vind ik heel zorge
lijk."
SCHAKEL
„Want het Lotjeshuis kan niet
gemist worden. Het is een schakel
tussen het ziekenhuis en de maat
schappij De kinderen, die tot het
Lotjeshuis worden toegelaten, zijn
eerst m het ziekenhuis verpleegd.
Ze zijn ouder dan zes weken en
jonger dan vijf jaar. Het zijn kinde
ren, die lijden aan ondervoeding,
dat wil zeggen die een tekort in de
voeding hebben aan opbouwende
en energieleverende stoffen."
„Ondervoeding gaat vaak ge
paard met een verminderde weer
stand tegen infekties. De meeste
ondervoede kmderen hebben dan
ook een begeleidende infektie,
meestal van de luchtwegen of de
darmen. Het Lotjeshuis kan alleen
die kinderen opnemen, die naast
ondervoeding slechts een lichte
graad van een begeleidende infek
tie hebben. De kinderarts van het
ziekenhuis is de emge die een kind
mag verwijzen naar het Lotjeshuis."
„Voordat het kind opgenomen
wordt treden de maatschappelijke
werksters van het ziekenhuis en
van het Lotjeshuis in overleg met en
nemen kontakt op met een verant
woordelijk familielid of verzorger
van het kind. Hun gegevens en die
van de kinderarts zullen aanleiding
zijn voor de arts, die de kinderen m
het Lotjeshuis begeleidt, zijn toe
stemming te geven tot opname. Is
het kind genezen verklaard, dan
volgt terugplaatsing m de maat
schappij."
„De kinderen gaan na het Lotjes
huis naar hun eigen huis als ze dat
hebben, naar het SOS-kmderdorp
m Sunname, of een pleeg- of adop
tiegezin. Er wordt iets voor die
kmderen gezocht als ze opgevan
gen zijn geweest in het Lotjeshuis.
Die schakel is gewoon hard nodig.
Anders zouden die kindertjes lan
ger in het ziekenhuis moeten blij
ven, terwijl ze dan plaats innemen,
misschien van andere erger zieke
kmderen. Of ze zouden vanuit het
ziekenhuis gelijk in de maatschap
pij terug moeten, en dan is er vaak
weer zo'n terugval."
OVERAL VANDAAN
„Het zijn kmderen, die overal
vandaan komen, heel veel uit de
achterbuurten van Suriname. Ze ha
len ze eigenlijk van allerlei plekken
vandaan. Ook zijn het kmderen van
zéér arme mensen die de kmderen
met hebben kunnen geven wat ze
nodig hebben voor de groei. Ze
stoppen die buikjes vaak vol met
njst, maar de goede voedingsstof
fen ontbreken en dan verzwakken
die kinderen. Ik heb meegemaakt,
dat een moeder met zo'n kindje
kwam. „Het kindje is altijd ziek", en
die moeder vroeg of het kmd in het
Lotjeshuis kon worden opgeno
men. Ik het het kmd toen zelf naar
het ziekenhuis gebracht. Daar werd
een dieet vastgesteld. Er is ook een
diëtiste verbonden aan het Lotjes
huis."
„Toen ik er eens een keer was
was er een kindje achtergelaten in
een autobus. Zo'n kmdje wordt dan
ook vaak opgenomen m het Lotjes
huis. Ik heb ook een kindje meege
maakt dat heel erg mishandeld was
door de moeder Het had allemaal
striemen op zijn rugje. Allerlei km
deren komen daar dus terecht.
Daarom is dat huis zo ontzettend
nodig. Je moet er met aan denken
dat zo'n huis weg zou moeten omdat
het niet meer gefinancierd kan
worden."
„Ik blijf me er dan ook voor
inzetten, zo lang als ik kan. Weet u
wat het ook is, de ontwikkelings
hulp is stop gezet, en daar zijn die
tehuizen toch ook de dupe van.
Toen het Lotjeshuis gebouwd werd
hebben ze van Nederlandse ont
wikkelingshulp geld gekregen. De
economie gaat nu erg achteruit in
Suriname. Er zijn een hele hoop
dingen met meer te krijgen. Bij
voorbeeld toiletzeep en tandpasta
Dus ik heb voor de laatste zending
kleding honderd stukjes babyzeep
en vijftig tubes tandpasta er bij in
gestopt. Dat zijn toch de eerste
behoeften, die zo'n huis heeft. Nu
hebben ze mij verzocht om een
babyweegschaal mee te brengen
uit Holland. Die van hen was stuk
gevallen, en je kan zo'n ding op
het ogenblik niet meer kopen.
Een meneer die in zondag
avond aan de telefoon had vertelde
me dat je er ook geen lucifers kunt
kopen. Zulke dmgen die je hier
heel normaal vmdt zijn daar op het
ogenblik heel schaars. Dat schreef
mijn vriendin daar ook: toiletpapier
bij
eg£in een box uit het geld van de aktie
op, en dat stuurde ik naar Surina
me."
„In 1977 hoorde ik dat het Lotjes
huis was afgebrand doordat kmde
ren met vuur hadden gespeeld.
Gelukkig zijn er geen kinderen in
de brand omgekomen. Er stonden
nog oude barakken op dat terrein,
waar ze eigenlijk eerder m begon
nen waren, die ze bij de aanvang
van het Lotjeshuis gekregen had
den van Suralco, de aluminium-
maatschappij in Sunname."
„Die barakken hebben ze wat
opgeknapt en daar hebben ze de
kindertjes toen enkele jaren m ver
zorgd."
„Intussen wilden ze een meuw
Lotjeshuis gaan bouwen m Para
maribo en hebben ze aktie gevoerd
in Suriname. Mevrouw Femer, die
toen presidente was, vertelde mij
(dat zelfs de armste mensen een
kwartje brachten voor het nieuwe
Lotjeshuis, zó erg vonden ze dat het
Lotjeshuis afgebrand was. Het is
ook een begrip in Suriname."
„U wilt weten waarom het huis
Lotjeshuis heet? Dat ik gekomen
door de oprichtster mevrouw De
Vries. Zij had een dienstmeisje dat
Lotje heette en doordat mevrouw
De Vries altijd zo druk was voor het
opzetten van het huis heeft ze heel
veel hulp gehad aan die Lotje, die
zelf een paar ondervoede kinderen
had en moest werken om haar
kinderen te kunnen verzorgen.
Toen het huis een naam moest
hebben zei mevrouw De Vries: „Ik
heb zoveel aan Lotje te danken, ze
heeft me altijd zo goed geholpen,
laat ik het huis het Lotjeshuis noe
men."
„Toen ik er vóór de brand van
1977 was had ik wat filmpjes ge
maakt van de kindertjes en van het
Lotjeshuis, en daar ging ik mee het
land in naar vrouwenverenigingen,
bejaardenmiddagen, vakantieoor
den, om over het Lotjeshuis te
vertellen. Dan werd er altijd een
collecte gehouden."
Mevrouw Koopsen kwam met het
Lotjeshuis in 1974 in aanraking toen
de Gereformeerde Kerk m Putten
een collecte hield voor het Suri-
0 riaamse huis. Putten kreeg toen veel
Surinaamse mensen die naar Ne
derland kwamen m de opvang en
mevrouw Koopsen, die m Putten
woonde, interesseerde zich voor
j rg hun lot en reisde naar Suriname om
te zien hoe de levensomstandighe-
den van die mensen waren.
Ze kreeg een bnef mee van de
Gereformeerde Kerk voor het
Lotjeshuis: was het geld goed aan
gekomen? Haar eerste kennisma
king met het huis was 'n hartelijke
ontvangst door vice-presidente
mevrouw Nassy, die haar in het huis
.rondleidde.
„Gelijk maakten die kindertjes
zó'n indruk op me, dat ik iets voor
hen wilde gaan doen. Wij kregen
veel kleding voor de Sunnamers
die bij ons in de opvang kwamen. Ik
ben een winkeltje voor tweede-
handskleding begonnen. In Para
maribo is ook een winkeltje voor
tweedehandskleding en van de op-
brengsten worden onder meer de
1 personeelsleden van het Lotjeshuis
y betaald."
„Ik stuurde het geld dat ik met
het winkeltje verdiende naar Suri-
name De zomerkleding haalde ik
eruit en die stuurde ik naar dat
voió Surinaamse winkeltje. De KNSM
nam mijn kledingpaketten gratis
mee
ÏVUtC
jida: „Zo heb ik in de loop van de j aren
ontzettend veel kledingpaketten
and; kunnen sturen. Dat heeft altijd zéér
Brer veel geld opgebracht. Per jaar zond
dne zendingen kleding. De win-
en t terkleding verkocht ik aan de Suri-
hier. Ik ging ook wel naar
jd Ti andere opvangcentra om kleding
te verkopen. Dat bracht veel geld
