I
Wethouder Fons Ummels: „Als we
nu en in de toekomst te veel
geld uitgeven loopt ons bad leeg"
Brede wegen, fiets- en autotunnels, bus- en
andere bruggen en fiets- en wandelpaden
commentaren—
—meningen—
Financieel beleid gemeente op lange termijn gepresenteerd
Nota „Bovenwijkse voorzieningen 1985"
DONDERDAG 30 JANUARI 1986
JO
(Van de redaktie)
LEUSDEN - De vraag is: hoe voorkom je dat je allerlei investeringen
doet, onderhoud pleegt en geld vrijmaakt voor nieuwe dingen, zonder
dat zich dit op langere termijn wreekt. Antwoord: door nu beleidsmatig
aan de hand van de praktijk en toekomstverwachting op papier te
zetten wat je hebt, wat je er bij wilt hebben en wat het onderhoud en
beheer nu en in de toekomst tot zeg het jaar 2000 ons als Leusdense
burgers kost. Maar daar ben je er niet mee. Want je zult ook moeten
weten of je voor een dergelijk wensenpakket voldoende geld hebt. Niet
alleen voor het volgend jaar, maar ook voor de jaren daarna.
Daarnaast moet er ieder jaar ruimte blijven om onverwachte tegenval
lers en nieuwe ontwikkelingen op investeringsgebied op te kunnen
vangen. Met andere woorden: aan de hand van wat we nu in kas
hebben en aan de hand van wat we nog verwachten te ontvangen, kan
vrij nauwkeurig worden vastgesteld, wat elk jaar de budgettaire
ruimte is, waarbinnen de raad dient te blijven om onderhoud en beheer
van alle gemeentelijke zaken niet in gevaar te brengen.
Belangrijke uitgangspunten zijn voor het college:
- het handhaven van het huidige voorzieningenpakket
- het handhaven van het huidige voorzieningen-niveau
- de koopkracht van de Leusdenaren niet nadelig beïnvloeden door
gemeentelijke belastingmaatregelen
- het indien mogelijk creëren van nieuw beleid
- geen lastenverschuiving naar de toekomst
- het handhaven c.q. bevorderen van de flexibiliteit in het gemeente
lijk financiële beleid.
Om die uitgangspunten te bereiken heeft het raadgevend ingenieursbu
reau DHV in zeer nauw overleg met gemeentelijke diensten en het college
twee nota's opgesteld, waarin die doelstellingen in cijfers zijn vertaald tot
het jaar 2000. Dat zijn de nota's „Meerjarenplanning beheer en onderhoud"
en „Bovenwijkse voorzieningen". Wethouder Fons Ummels van Financien
en Economische Zaken presenteerde deze nota's deze week aan de pers
en legde uit, waar het in grote lijnen om gaat.
Aardige potjes
Wethouder Ummels: „Er is ons
als college en mij als wethouder
van financiën vaak verweten, dat
wij een rijke gemeente zijn met
allerlei aardige potjes waar we
niets mee doen. Ik wil dat nog
maals met klem ontkennen. Wij
hebben allerlei reserverings
fondsen, maar als we dat geld nu
zouden gaan besteden aan aller
lei leuke en aardige dingen zon
der naar de toekomst te kijken,
u«in zijn we niet juist bezig. Want
dat zou betekenen dat wij steeds
groter wordende lasten afwente
len op hen, die na ons komen. Om
dat te voorkomen is het noodza
kelijk, dat we al onze huidige en
toekomstige verplichtingen op
een rij zetten, aangeven wat on
derhoud en beheer van al onze
voorzieningen gaat kosten met
daarbij de mogelijkheid om jaar
lijks een vrij besteedbaar bedrag
te kunnen gebruiken voor de lo
pende zaken. Met deze nota's zijn
we zover, dat we dat ook daad
werkelijk kunnen doen."
„Zou de gemeente een dergelijk
beleid met voeren," zo voegt de
wethouder er in zijn aanbiedings
brief aan toe, „dan zal dat uiteinde
lijk leiden tot bezuinigingsmaatre
gelen en/of belastingmaatregelen
en daling van het investeringsvolu
me." Met andere woorden; dan
krijgen we het in de komende jaren
bepaald moeilijk om de eindjes aan
elkaar te kunnen blijven knopen,
zeker ook gezien het feit, dat de
geldstroom vanuit Den Haag er in
de afgelopen jaren bepaald met
groter op is geworden en het er niet
naar uitziet, dat dit er in de toe
komst beter op zal worden, inte
gendeel.
Flexibiliteit
Betekent dit nu, dat de gemeen
teraad met handen en voeten ge
bonden zal zijn met betrekking tot
wat zij jaarlijks te besteden heeft?
Wethouder Ummels: „Zeer zeker
ruet. Er zal zelfs een grotere mate
van flexibiliteit zijn dan nu het geval
is. Dat komt," aldus de wethouder,
„doordat de verschillende specifie
ke reservenngs„potjes" worden
opgeheven en samen het zoge
naamde „financieringsbasin" gaan
vormen. Uit de rente-opbrengsten
zal straks alles betaald moeten wor
den. Deze grote pot blijft, als het nu
vast te stellen financiële beleid met
wordt veranderd, jaarlijks op het
niveau van 30 miljoen gulden staan.
„Die 30 miljoen moeten er jaar
lijks voor zorgen, dat uit de op
brengsten (rente e.d.) de gemeen
telijke mtgaven gefinancierd kun
nen worden. Binnen die besteedba
re ruimte heeft de raad alle vrijheid
om haar prioriteiten te stellen. Een
voordeel is ook, dat er een veel
grotere duidelijkheid wordt ver
kregen dan nu het geval is. Nu
bestaan er allerlei specifiek gerich
te reservenngsfondsen, zoals een
Wethouder Fons Ummels: „We moeten binnen het financienngs-schema
blijven, anders loopt ons bad leeg.
pot voor sport, voor welzijn etc.
Wethouder Ummels: „Met zo'n sys
teem kweek je ook behoeftes. Dat
wordt met een algemeen fonds
waaruit straks geput kan worden,
vermeden."
Wat gebeurt er, indien de raad
meer wil uitgeven, dan volgens
het financierings-schema als mo
gelijk wordt aangegeven? Wet
houder Ummels weet dat heel
duidelijk te omschrijven: „Het fi
nancieringsbassin van dertig mil
joen, kun je vergelijken met een
bad vol water. Ga je méér geld
uitgeven, dan de meerjarenplan
ning aangeeft, dan trek je een
voudig gezegd de stop uit het bad
en dat loopt dan leeg. We zullen
dan een armlastige gemeente
worden met steeds groter wor
dende tekorten. Het gaat er dus
om het financieringsbassin op
peil, het bad vol water, te hou
den."
Meer vrijheid
Ondanks het strakke financie
ringsschema zal de gemeenteraad
m principe dus meer vrijheid krij
gen? Fons Ummels: „Zolang de
raad binnen dit schema blijft is er
niets aan de hand en kan de raad
schuiven met de prioriteiten wat zij
wil. Zodra het maximale budget
echter wordt overschreden, kan ik
als wethouder van financiën -
dankzij de automatisering - vrijwel
onmiddellijk aangeven wat dat voor
financiële konsekwenties heeft op
langere termijn voor alle sectoren.
De computer rekent dat onmiddel
lijk uit. Als de raad die konsekwen
ties dan wil ervaren, werkt dat
natuurlijk wel door in de jaren die
volgen."
De raad krijgt tenslotte de be
schikking over een vrij besteedba
re investeringsreserve. Uit deze
reserve kunnen, afhankelijk van de
prioriteiten die men stelt tussen en
binnen elke sector van de gemeen
telijke huishouding, meuwe inves
teringen worden gedaan, specifie
ke bestemmingsreserves worden
gevormd of nieuw beleid worden
gevoerd.
Wat betekent het nu ontwikkelde
financieringsmodel praktisch ge
zien? Voor bovenwijkse voorzienin
gen, zo geeft de nota aan, is tot en
met 1990 een bedrag van maximum
21 miljoen gulden beschikbaar. Na
1990 is nog gerekend op maximum
15 miljoen gulden, gefaseerd in
750.000,- per jaar (zie ook ons
artikel over de wensen ten aanzien
van bovenwijkse voorzieningen).
Voor het toekomstig beheer en
onderhoud van alle bovenwijkse
voorzieningen moet een bedrag
van 18 miljoen gulden uitgetrokken
worden.
De beide nota's zullen in fe
bruari in een speciale vergade
ring van de commissie Financiën
en Economische Zaken uitge
breid aan de orde worden gesteld,
waarbij ook alle andere raadsle
den uit andere commissies zullen
worden uitgenodigd. „Het is de
bedoeling," zo benadrukt wethou
der Ummels, „dat over dit belang
rijke gemeentelijke financie
ringsmodel nog vóór de verkie
zingen een besluit wordt geno
men."
(van de redaktie)
LEUSDEN - De voorgenomen produktie van hout in Leusden zal wel
niet zo grootschalig worden, als momenteel wordt gedacht. De
gereserveerde ruimten voor rijstroken langs de bestaande wegen, die
hiervoor bestemd zouden worden, zullen namelijk beperkter van
omvang zijn op het moment dat aan die boom-aanplant wordt
begonnen. Dat zou gekonkludeert kunnen worden uit de „Nota
Bovenwijkse Voorzieningen 1985", die samen met de „Nota meerjaren
planning beheer en onderhoud" het licht zag. Volgens de eerstgenoem
de nota zullen er verschillende bestaande wegen deels verdubbeld
moeten worden als het aan het college ligt. Voor de automobilist
misschien een prettige zaak, ook al moet die daar ook weer niet al te
optimistisch over zijn, want er zullen ook ettelijke verkeerslichten
bijkomen, indien de gemeenteraad met deze nota akkoord gaat. De
vorige nota op dit terrein dateerde uit 1978, zodat herziening gewenst
was.
DHV kreeg medio vorig jaar de opdracht om die herziening uit te
voeren omdat dit tevens noodzakelijk was om het totale financiële
beleid van de gemeente (zie ons artikel elders in dit nummer) op de
juiste wijze in beeld te kunnen brengen. De nota Bovenwijkse
Voorzieningen geeft aan, wat het college noodzakelijk en wenselijk
acht voor de komende jaren op dit terrein. Het totale budget voor deze
nieuwe bovenwijkse voorzieningen zal maximaal 21 miljoen gulden
kunnen zijn tot en met 1990. Daarna is er nog eens maximaal 15 miljoen
te besteden. Het is duidelijk dat de raad uiteraard anders kan beslissen
met betrekking tot wat wel en wat niet de prioriteit heeft, mits de
gemeenteraad binnen de vastgestelde 21 miljoen gulden blijft. Dat is
een hard gegeven. Onderstaande opsomming van het wensenpakket
van het college is dus niet meer dan dat, ook al zitten er natuurlijk tal
van elementen in, die op grond van de praktijk niet genegeerd zullen
kunnen worden en waaraan niet valt te ontkomen.
Niet onderbouwd
Het noodzakelijk geachte pakket
aan nieuwe bovenwijkse voorzie
ningen wordt niet met argumenten
onderbouwd. Wethouder Ummels
tijdens de persconferentie deze
week, waarbij deze nota werd ge
presenteerd: „Deze nota geeft
slechts aan, aan welke meuwe bo
venwijkse voorzieningen wellicht
niet valt te ontkomen. Die inventari
satie was nodig om ons financie
ringsmodel op de juiste wijze te
kunnen samenstellen zonder dat
we later voor verrassingen zouden
komen te staan. Uiteraard komen al
deze onderwerpen in uitgewerkte
vorm en dan natuurlijk wel onder
bouwd met argumenten stuk voor
stuk naar de raad. In het kader van
het financiële beleid is verdere
onderbouwing op dit moment niet
relevant."
Dat neemt niet weg, dat het wen
senpakket op zich heel interessant
is, omdat daarmee inzicht wordt
geboden in wat Leusden op het
gebied van bovenwijkse voorzie
ningen zo al te wachten staat in de
komende jaren.
De Groene Zoom wordt hier vierbaansweg.
Liniedijk: wandelweg over gerenoveerd stukje natuur9
Noodzakelijk
In de nota is aangegeven welke
voorzieningen beslist noodzakelijk
worden geacht door het college en
dat is niet niks. Werd tot nu toe
enige terughoudendheid betracht
ten aanzien van het verdubbelen
van bestaande wegen, van die te
rughoudendheid is nu in mindere
mate sprake.
Hetzelfde geldt ten aanzien van
de aanleg van nieuwe verkeerslich
ten. Opvallend is het feit, dat de
aanleg van een fietstunnel opnieuw
op het programma staat (vroeger
stuitte dat altijd op hoog grondwa
ter-problemen), terwijl met betrek
king tot de „gewenste voorzienin
gen" zelfs een autotunnel op de
kruising Hamersveldseweg-Noor-
dennslag staat geprojekteerd. In
hoeverre onderdelen van deze
„gewenste voorzieningen" worden
gerealiseerd, is afhankelijk van de
prioriteit, die de gemeenteraad er
aan stelt. Dat geldt overigens ook
ten aanzien van de noodzakelijk
geachte voorzieningen. Opmerke
lijk in het wensenpakket is de
aanleg van een busbrug over het
Valleikanaal vanaf de Middenweg
in kombinatie met de aanleg van
een fietspad en fietsbrug. Een al
lang gekoesterde wens van de wet
houder van Ruimtelijke Ordening
en Openbare werken
Vier rijstroken
In de nota worden de volgende
uitbreidingen van bestaande we
gen en aanleg van nieuwe wegen
met vier rijstroken (dubbele rij
baan) noodzakelijk geacht;
- doortrekken van de Randweg tot
aan de aansluiting Rijksweg 28;
- tweede rijbaan Groene Zoom
vanaf Randweg tot Larikslaan;
- tweede rijbaan Randweg vanaf
Groene Zoom tot Zwarteweg;
De theorie van
de badkuip
Dat was een fors pak papier, wat
wethouder Fons Ummels deze
week bij ons op tafel legde. Bar
stensvol cijfertjes, grafieken en ta
bellen. Voer voor deskundigen,
waar leken nauwelijks aan te pas
komen, dat is duidelijk. Toch deed
de wethouder van financiën een
poging om u - via ons - uit te leggen
waar het allemaal om gaat. We
hebben getracht dat in een artikel
zo eenvoudig mogelijk te verwoor
den. Want laat het dan moeilijk
cijfermateriaal zijn, belangrijk is het
wel voor het welbevinden van deze
gemeente, liet de wethouder ons
opgewekt weten.
De tweede fase is afgerond en
derhalve wordt het de hoogste tijd
om te zorgen, dat wij in de komen
de jaren onbezorgd kunnen blijven
wonen in Leusden, zonder dat wij
gebukt hoeven te gaan onder zware
lasten en zorgen. Dat is de bood
schap en als de raad het hier ook
mee eens is, dan kunnen we m
ieder geval ophouden met zeuren
over al die goedgevulde reserve
potjes, want die zullen er dan niet
meer zijn. Dan zal er één grote pot
zijn, die de wethouder „het finan
cieringsbassin" heeft genoemd, te
vergelijken met een badkuip, ge
vuld met water (het gespaarde
geld). Die badkuip moet gevuld
blijven, want al dat geld in de kuip
brengt jaarlijks voldoende rente op
om de lopende zaken mee te be
kostigen, zoals onderhoud en be
heer van alle gemeentelijke eigen
dommen, waterhuishouding en we
gennet. Maar al die leuke spaar
potjes voor sport, welzijn, cultuur
e.d. verdwijnen óók allemaal in die
badkuip. Het rendement ervan kan
voor alle sectoren worden gebruikt
zónder dat op elke gulden staat,
waarvóór die gebruikt moet wor
den. Want, zegt wethouder Ummels
terecht: als je ergens geld voor
hebt, kweekje meteen de behoefte
om het daar ook maar aan uit te
geven. Dat kweken van behoeftes
is hiermee van de baan.
Planmatig zal het gemeentelijke
huishoudboekje worden bewaakt
tegen een te grote vrijgevigheid om
te voorkomen dat we straks blut zijn
en de na ons komende Leusdena
ren opzadelen met een niet op te
brengen schuldenlast. Het „apres
nous le déluge", de „na ons de
zondvloed"-mentaliteit behoort dui
delijk niet tot de karaktertrekken
van de Leusdense wethouder van
financiën.
Nu biedt de planmatige aanpak,
die het college wil, mderdaad heel
wat duidelijkheid in een tot voor
kort tamelijk ondoorzichtige mate
rie, waarover heel wat verhalen de
ronde deden. Met name de PvdA
en D'66 waren en zijn van mening,
dat Leusden stinkend rijk is en
maar blijft sparen, terwijl er zulke
aardige dingen met al dat „overtol
lige" geld gedaan kunnen worden
voor de mensen, die uiteindelijk al
die spaarpotjes bijeen hebben ge
bracht door hier te komen wonen.
Daar is natuurlijk wat voor te zeg
gen: laat het geld rollen. Als het op
is zien we wel verder. Een tikkeltje
zwart-wit uitgedrukt natuurlijk,
maar in feite komt het
neer.
De wethouder ziet da;
nachtmerrie, waarbij zijn
in snel tempo leegloopt,
spraak waar Fons Ummels,
re malen op terug vie] s
persconferentie. De p<-n
aanpak van het gemeeJ
nanciele reilen en zeilen jEU
college dat nu wil, heeft
deel, dat, nuts de raad
aan de marges, er niet te;v*#1
ciele verrassingen in hei*
liggen. De mogelijkheden!?1
gelegd en alles wat de r- a
wil dan de budgettaire n^ei!
laat, heeft effect tot het jai-ct
het simpel te zeggen tiai
Beleid
Om tot die planmatige s
komen en de raad nog-,
scheiden van de vier<P
markt het voorstel voor t;ste
leggen, moest tevens def 9*
venwijkse Voorzieningen11111
worden herzien. Daann
gegeven welke voorzien®111
allemaal nog gerealiseercrc*e
worden en welke wenst v<
den geacht. Deze opsorrr* 9'
toekomstige investennge;etf
dig, omdat het effect e^uic
langere termijn in het vocten
werkt moest worden. Hetr11
ve volgens wethouder Urr.-11
puur zakelijke, financiële^1
de daarin genoemde inve^m
komen als voorstel uitge?*et
goed onderbouwd op
tijdstip bij de (dan nieuweon€
tafel. ieK
Dat is in pnncipe nanrcj?el
zo, maar de Nota Bor*™?
Voorzieningen 1985 is teJ 1
beleidsstuk van het collect®
in die nota bijvoorbeeld
sproken over vierbaanse 13
noodzakelijk zouden zijn,cf
beieid, dat verder gaai0
financiële aspekt. We zijret 1
bang, dat de zaak waar he;10^
de planmatige aanpak vai r'
meentelij ke huishoudbo^n
lange ternujn ondergesne-:ïn
kunnen raken in diskussie:811
noodzaak van bijvoorbeeld'
totunnel, een busbrug en ?T"~
meer voor fraais uit de
van Jan Wagenaar.
Natuurlijk: het is geheeln d
van de raad of die planr.vai
zullen gaan of met. De jt D
daar te zijner tijd alle kanteest'
zolang zij maar binnen he
stelde maximum van li feflh
gulden tot 1990 blijft. Die>^_
kan dus best een voetgar.'
worden als de raad dat tb.
Wat niet wegneemt, dï
een aardig inzicht biedt iii
het college voor ons nocc
acht. Leuke items voor d-
zingen, denken wij, waa.1® k
ovengens ook best de vrij
stellen of we mderdaad
staande voorzieningenpal^
len handhaven, zoals het nee
zich dat als doel stelt, ban
bijvoorbeeld kunnen voc D
dat er voorzieningen zijn, d*ut
kunnen maken voor ande^ez
we voorzieningen. Dat aspgJJ
dient naar onze mening
dacht. VOi
bmi
vijs
E
WO!
- twee njbaan aansluiting Maan-
weg op de Groene Zoom;
- gedeeltelijke tweede njbaan, ge
deeltelijk twee njbanen Maan-
weg vanaf spoorwegovergang
tot Arnhemseweg;
- tweede njbaan Noordennslag
van Groene Zoom tot Groenhou
ten Noord, inclusief verbetering
kruising Noorderinslag-Groene
Zoom.
Wat betreft de gewenste voorzie
ningen op dit terrein spreekt de
nota van de aanleg van een tweede
njbaan met fietspaden voor de
- Groene Zoom vanaf de Lanks-
laan tot Noorderinslag;
- de Burgemeester van der Post-
laan vanaf de Noorderinslag tot
Kooikersgracht.
Nieuwe wegen
Er zijn volgens het college ook
meuwe wegen noodzakelijk met
één rijbaan: de doortrekking van
de Groene Zoom tot het Valleika
naal (ontsluiting werkgelegen-
heidsterrein). Een tweede fietspad
vanaf Groenhouten Noord tot aan
de Middenweg wordt eveneens
noodzakelijk geacht. Verder is het
gewenst dat de Groene Zoom vanaf
het Valleikanaal tot aan de Horster-
weg wordt doorgetrokken in en-
kelbaans uitvoering (in aansluiting
op de noodzakelijke aanleg van
een enkelbaans weg vanaf Groene
Zoom tot Valleikanaal).
Rekonstrukties
Dat er ook rekonstrukties plaats
moeten vinden spreekt haast van
zelf. Die rekonstrukties zijn:
- de Hamersveldseweg vanaf de
Gereformeerde Kerk tot de
Zuiderinslag;
- de Hamersveldseweg vanaf de
Hamershof tot de Biezenkamp
(eenvoudige rekonstruktie).
De volgende kruisingen zullen
aangepast moeten worden:
- het huidige kruispunt Maanweg/
Arnhemseweg;
- de spoorwegkruising Hamers
veldseweg.
Er zal een meuw kruispunt aan
gelegd moeten worden voor Nieu
we Maanweg/Arnhemseweg.
Gewenste rekonstrukties zijn:
- de Hamersveldseweg vanaf
Zuiderinslag tot spoorwegover
gang;
- rekonstruktie kruising Asschat-
terweg/Torenakkerweg.
De totale kosten van de noodza
kelijke en gewenste vernieuwin
gen en uitbreidingen van onze
hoofdwegen worden geraamd op
ruim 42 miljoen gulden.
fietsverkeer te komen tot b
waar het fietspad vanaf de!
weg op de Asschatterwe:™
komen. Vanaf dat punt die
lang gewenste fietsverbm^
Achterveld langs de Ass 1
weg te worden gerealiseerd
verkeer over de Burgemee
Beaufortweg zal, als de
doorgaan, gebruik kunnei|^|
van een fietstunnel onder L
zeer druk geworden Groéa
door.
Gewenst wordt een fietsMj
af de Horst naar het fietst
njksweg 28. Een fietstunne
kruispunt Noordennslag-
Zoom is ook gewenst (or
Groene Zoom door) en eenfl
nel ten behoeve van de
Horst-Amersfoort.
Fietspaden
Op het gebied van fietspaden is
een meuwe voorziening noodzake
lijk tussen Middenweg en Asschat-
terweg. Daartoe dient een fietsbrug
over het Valleikanaal te worden
aangelegd, aldus het college. Ook
vanaf de oude brug over het Val
leikanaal (Asschatterweg) dient
een betere voorziening voor het
Openbaar vervtrj
Voor het openbaar d
wordt op dit moment ni£ gi
noodzakelijk geacht, maior
wensenpakket zijn wel enfc d
dige zaken opgenomen. I ki
aanpassingen voor het cctec
vervoer op het wensenpro?ré
door middel van een busbs 3
komt de in het verleden al rwe
re malen gewenste busk
middel van een nieuwe br.
het Valleikanaal weer te vos^
Die meuwe brug, de scl
het verkeer tussen Middt
Asschatterweg is een al
koesterde wens van
Wagenaar. De provincie,
echter tegen, zodat het er
is gekomen. Nu staat de
een fietsburg op deze plaaï
prioriteitenschema met
gekoppeld de wens om de
ook geschikt te maken voor
zodat die via de Asschatter?^
wat logischer route kan rijde
ten: 500.000,-.
Autotunnel
Een autotunnel onder
