Het gevecht om de bedrijfsterreinen
en de aansluiting op Rijksweg 28
PvdA wil meer huurwoningen in
Douwplan 't Ruige Veld
commentaren—
meningen—
■eiisiler krant
)E CONCURRENTIESTRIJD TUSSEN AMERSFOORT EN LEUSDEN
t-
m
Scriptie van Otto van den Bor
geeft aardig inzicht in de
langdurige onderhandelingen
'an Woudenberg:
V erkiezingspraat'
Aanrijding
In de sloot
Kleding gestolen
--
T-.
DINSDAG 4 FEBRUARI 1986
(Van de redaktie)
LEUSDEN - Het is nog zeer de vraag of de gemeente Leusden
nnen afzienbare tijd kan beschikken over een volwaardige
insluiting op Rijksweg 28 via Randweg/Groene Zoom (de Tl 1).
>n aansluiting op de Heiligenbergerweg zit er al niet meer in.
nis het er nu naar uitziet, zal de gemeente Leusden aanzien-
kméér moeten betalen dan de vijf miljoen gulden, die zij daar
i voor heeft gereserveerd. Oorzaak: de felle concurrentie-
rijd, waarin de gemeenten Amersfoort en Leusden zijn
iwikkeld inzake het aantrekken van bedrijven voor hun
euwe werkgelegenheidsterreinen De Hoef (Amersfoort) en
l Horst (Leusden). Het lijkt er op, dat de gemeente Amersfoort
tn het langste eind trekt, zo konkludeert de Leusdenaar Otto
ut den Bor, die in december vorig jaar afstudeerde voor de
idie M.O.-B aardrijkskunde aan de COCMA te Utrecht. Hij
>ed dat met de afstudeerscriptie „Concurrentiestrijd tussen
mersfoort en Leusden. De Hoef versus De Horst". De heer Van
:n Bor kreeg voor zijn scriptie de volledige inzage in het
chief van de Amersfoortse wethouder Fons Asselbergs. Dat
in niet gezegd worden van het Leusdense archief inzake de
ngdurige diskussie rond de A28-aansluiting: die bleef voor de
ler Van den Bor gesloten. Van de zijde van de gemeente
eesde men, dat het algemeen belang (lees: Leusdens belang)
u worden geschaad. Niettemin kwam de heer Van den Bor
ch aan alle relevante gegevens om van zijn scriptie een
leiend werkstuk te maken. De belangrijkste konklusies vindt
in dit artikel terug.
itgangspunten
Om de concurrentiestrijd tussen
twee gemeenten te kunnen be-
ijpen, is het nodig om de verschil-
ide belangen van Amersfoort en
usden te kennen. Het gaat in
rste instantie niet om de nu al
:ds 1970 zo veelbesproken en
begeerde aansluiting van het
usdens wegennet op Rijksweg
maar veeleer om de invulling
tide werkgelegenheidsterreinen
Horst (in Leusden) en De Hoef
Amersfoort). De gemeente
lersfoort wil (simpel gezegd) dat
rkgelegenheidsterrein (totaal
jeefbare grond 74,8 ha) zo snel
gelijk bezet hebben in het kader
t haar groeistad-funktie. Om
ir werkgelegenheid met achter
aten lopen bij het in de afgelo-
i jaren gegroeide inwonertal, wil
gemeente Leusden hetzelfde
eiken via haar werkgelegen-
isterrein De Horst, ten noorden
Princenhof en de Randweg
aal uitgeefbare grond 20,4 ha),
gemeente Amersfoort is van
iting, dat zij als groeistad voor-
ig dient te hebben op de ge-
ente Leusden. De provincie is
iter van menmg, dat beide ter
nen noodzakelijk zijn om aan de
loefte te kunnen voldoen.
oede ontsluitingen
leide gemeenten zijn er mee
aaat dat haar werkgelegen-
dsterrein goede ontsluitingswe-
.t en een direkte aansluiting op
rijkswegennet hebben. De Hoef
Amersfoort wordt dan ook aan
sloten op de Al en A28 (via de
tdweg/Groene Zoom (Tl 1) en op
Amersfoortse wegennet via de
iligenbergerweg. Dat laatste nu
it op bezwaren van het Amers-
rtse gemeentebestuur. De ge-
ente Amersfoort heeft daarvoor
schillende argumenten, maar de
iterliggende gedachte is de nog-
'elle concurrentiestrijd rond de
de genoemde werkgelegen-
dsterreinen. Het waarom zal dui-
ijk zijn: de gemeente Leusden
teert momenteel een grondprijs
•rDe Horst van 110,- tot 120,—
m2, terwijl Amersfoort voor De
if het dubbele moet vragen:
iO- per m2. Zolang de gemeente
ersfoort aan Leusden de zo be
ide aansluiting op de A28 voor-
ig kan onthouden door te weige-
mee te werken aan een aanslui
ting op de Heiligenbergerweg,
blijft De Horst voor veel bedrijven
onaantrekkelijk in verband met te
weinig aan- en afvoerwegen en zou
De Hoef in Amersfoort meer aan
trekkingskracht mt kunnen oefe
nen op bedrijven, die van een
goede aansluiting op het rijks we
gennet afhankelijk zijn. Kortom, (en
dat was bekend): er wordt de laat
ste jaren een fors spelletje poker
gespeeld tussen Amersfoort en
Leusden. Maar het ziet er naar uit,
dat Leusden zichzelf overspeeld
heeft volgens de konklusies, die de
heer Van den Bor m zijn scriptie
heeft getrokken op grond van de
door hem bestudeerde verslagen
en correspondentie.
De standpunten
De gemeente Amersfoort wil
nu alle medewerking verlenen
aan een Leusdense aansluiting op
rijksweg 28. Dat is het probleem
niet meer. De grond, die voor
deze hele aansluiting nodig is,
ligt deels op Amersfoorts gebied.
Maar verder dan dat wil Amers
foort niet gaan. Een aansluiting
op de Heiligenbergerweg, wat ex
tra voordeel zou opleveren voor
de bedrijven in Leusden, wordt
zonder meer geweigerd en de
overlegcommissie rijkswater
staat, provinciale waterstaat,
provincie, gemeente Amersfoort
en Leusden konkludeerde dan
ook, dat er geen enkele rek zit in
dit Amersfoortse standpunt.
Amersfoort heeft wel een alterna
tief: ontsluiting van Leusden via
een parallelweg vanaf de Groene
Zoom in noordelijke richting. De
ze weg zou dan moeten aanslui
ten op de te reconstrueren aan
sluiting A28/Hogeweg in samen
hang met de ontsluiting van het
bedrijventerrein De Hoef. Dit al
ternatief is voor de gemeente
Leusden onaanvaardbaar.
Zowel rijkswaterstaat, provincia
le waterstaat als de provincie
Utrecht voelen veel voor het Leus
dense plan. Rijkswaterstaat is zelfs
van menmg, dat indien de aanslui
ting op de Heiligenbergerweg niet
doorgaat er voor het Rijk geen
financiële voordelen aan het plan
zijn verbonden, omdat het viaduct
Heilenbergerweg over de A28 toch
voor alle verkeer zal moeten wor
den vernieuwd. Voor het Rijk is er
dan ook geen aanleiding meer om
de toegezegde rijksbijdrage van
'V j T
Het werkgelegenheidsterrein De Horst in Leusden, met een reeds bouwende Beco.
Het werkgelegenheidsterrein De Hoef in Amersfoort.
vijf miljoen nog te handhaven De
provincie staat volledig achter de
gemeente Leusden en Rijkswater
staat en in de verschillende over-
leg-bijeenkomsten werd zware
druk op Amersfoort uitgeoefend
om toch akkoord te gaan met aan
sluiting op de Heiligenbergerweg.
Tot nu toe zonder resultaat. Het ziet
er naar uit, dat de gemeente
Amersfoort het pokerspel voorlo
pig heeft gewonnen. Natuurlijk kan
de provmcie uiteindelijk Amers
foort dwingen om die aansluiting
toe te staan door middel van haar
aanwijzingsbevoegdheid, maar dat
zware middel is door de provmcie
in de afgelopen tien jaar niet meer
gebruikt. Als zij dat wel zou doen.
zou er een ernstig bestuurlijk kon-
flikt kunnen ontstaan met het minis
terie van Volkshuisvesting, Ruimte
lijke Ordening en Milieuhygiëne.
In september vorig jaar werd
tijdens het overleg definitief be
sloten, dat alleen het wegennet
van Leusden zal worden aange
sloten op de A28 en dat de ge
meente Amersofoort hieraan pla
nologisch mee zal werken. Een
eventuele verbinding met de Hei
ligenbergerweg zal buiten de
plannen blijven.
De kosten
Nu die beslissing is genomen,
ontstaat er een geheel andere fi
nanciële situatie. De bijdrage van
het rijk (vijf miljoen) komt te verval
len, omdat het ministerie van Ver
keer en Waterstaat die vijf miljoen
alleen geeft, als ook het Amers
foortse wegennet bij die aansluit mg
wordt betrokken. De kosten van
aansluiting zullen nu alleen door de
provincie en de gemeente Leusden
gedragen moeten worden. Provin
ciale Waterstaat schat dit op een
totaalbedrag van 18,5 miljoen gul
den. Van de zijde van de provmcie
kon men in december vong jaar
nog geen schatting geven van de
provinciale bijdrage aan de aan-
sluitingskosten, maar dat ligt in de
orde van grootte van slechts enkele
miljoenen. Blijft ongeveer een be
drag van 15 miljoen over voor de
gemeente Leusden, aldus de
konklusie van de heer Van den Bor
op grond van de beschikbare ge
gevens. Dat is dan dne keer zoveel,
dan tot nu toe is begroot. De vraag
is of Leusden zich dat kan permitte
ren. De gemeente rekent daarbij
nog steeds op vijf miljoen van de
provmcie en heeft, samen met de
provincie in een brief aan het rijk
om 8,5 miljoen gevraagd, de door
minister Smit-Kroes beloofde vijf
miljoen en 3,5 miljoen aan het minis
terie van Economische Zaken uit de
pot „voorwaarde scheppend be
leid".
„Indien de rijksoverheid de ge
vraagde 8,5 miljoen gulden zou
verstrekken, hetgeen op dit mo
ment ruet reëel lijkt, dan resteert er
voor de gemeente nog 8 miljoen
gulden, er bij van uitgaande dat de
provincie zelf minimaal 2 miljoen
gulden bijdraagt. Een bedrag van 8
miljoen moet voor de gemeente
Leusden niet onmogelijk zijn om te
kunnen financieren, maar dat zal
toch tijd vergen", aldus konklu
deert de heer Van den Bor m zijn
scnptie.
Juist vorige week presenteerde
wethouder Fons Ummels zijn
meerjarenplanning beheer en on
derhoud met de nota Bovenwijkse
voorzieningen. Daaruit blijkt, dat
de gemeente Leusden „slechts"
vijf miljoen voor de aansluiting
op rijksweg 28 heeft uitgetrok
ken. In feite is dat het dubbele,
want voor werken „ten behoeve
deze aansluiting" telt de gemeen
te Leusden ook nog eens vijf
miljoen gulden neer, zoals de toe
lichting vermeldt. De tijd zal moe
ten leren of dit voldoende is. Dat
de aansluiting er de komende
jaren nog niet zal liggen, zal ook
duidelijk zijn. En daarmee zal de
gemeente Amersfoort haar doel
hebben bereikt: verhoging van de
aantrekkelijkheid van haar
werkgelegenheidsterrein De
Hoef ten opzichte van De Horst in
Leusden, waar Beco inmiddels
druk aan het bouwen is en er vast
op rekent dat die aansluiting er op
tijd komt. De gemeente Leusden
is daar tamelijk optimistisch
over. Maar dat was zij twintig
jaar geleden ook."
Het wordt druk op
de Groene Zoom
als de aansluiting
er is
We hebben het in deze
krant al vaker gehad over de
mogelijke toekomst van de
Til, de verbinding tussen
Maanweg en Randweg zodra
de aansluiting van Leusden
op rijksweg 28 is gereali
seerd. Wij waarschuwden
voor een mogelijk zeer druk
ke Groene Zoom als de aan
sluiting op rijsweg 28 een feit
zou zijn. In de scriptie van
Otto van den Bor staat een in
dit verband aardige tabel met
betrekking tot de verkeersin
tensiteiten nu en wat ver
wacht kan worden na realise
ring van de aansluiting (zon
der verbinding met de Heili
genbergerweg). Een tabel,
die onze bange vermoedens
in cijfertjes weergeven.
Over de Horsterweg rijden
nu per werkdag-etmaal 5600
motorvoertuigen. Zodra de
nu voorziene aansluiting er
is, zal dat aanmerkelijk zijn
teruggebracht: 1000. Dat ziet
er voor Stoutenburg dus gun
stig uit.
De Lockhorsterweg moet
nu per werkdag-etmaal 5500
motorvoertuigen verwerken.
Na aansluiting blijven er 2000
over. In dit licht is het op z'n
minst opmerkelijk, dat er
desondanks toch een nieuwe
brug over de Heiligenberger
beek op het programma staat.
Enige noodzaak zal er straks
niet voor zijn. Integendeel.
Dat geld kan dan uitgespaard
worden.
Op dit moment is niet dui
delijk, hoeveel motorvoertui
gen er over de Til rijden per
werkdag-etmaal (de verbin
ding Arnhemse weg - Maan
weg - Groene Zoom - Rand
weg). Dat is wellicht nog niet
de moeite waard om te tellen.
Als de aansluiting er echter
is, zullen dat er tussen de
14.000 en 17.000 zijn. en dat is
dan ruim drie maal zoveel
dan nu over de Lockhorster
weg rijden. Overigens zou
dat aantal tussen de 23.000 en
27.000 komen te liggen als de
gemeente Leusden haar zin
zou hebben gekregen en de
A28-aansluiting op de Heili
genbergerweg door zou zijn
gegaan. De Arnhemseweg
(S10) ten zuiden van de A28
(tussen Woudenberg en Leus
den) verwerkt momenteel
13.500 motorvoertuigen per
werkdag-etmaal. Na Leus
dens aansluiting op rijksweg
28 worden dat er aanzienlijk
meer: ca. 19.000.
Deze cijfers komen uit bij
lage 4 van het bestuurlijk
overleg inzake de T11/A28 en
kunnen derhalve als recent
worden aangemerkt.
Zoals Otto van den Bor ook al
konstateerde in zijn scriptie,
kan de gemeente Leusden op
z'n minst onvolledigheid wor
den verweten in alles wat zij
rond de problematiek van de
A28-aansluiting in openbaar
heid heeft gebracht. Wie bo
venstaande cijfers ziet, zal
zich afvragen, waar de ge
meente mee bezig is. Zitten
wij er werkelijk om te sprin
gen, dat een groot deel van
het interprovinciaal verkeer
straks door het dorp dendert,
vlak langs nieuwe woonwij
ken? Veel gemeenten in Ne
derland zijn er in geslaagd
om zich na heel veel moeite
van een dergelijke weg te
ontdoen. In Leusden werkt
men er systematisch naar toe
door met de infrastruktuur
van deze weg al rekening te
houden met de toekomstige
groeiende stroom auto's,
waaronder uiteraard vracht
verkeer.
We hebben uiteraard be
grip voor de wens van Leus
den om een aansluiting op
rijksweg 28 te realiseren.
Verschillende problemen
worden daarmee in een klap
opgelost, met name die van
de Lockhorsterweg en Hor-
sterweg/Stoutenburg. Maar
met het „wisselgeld", zoals
wethouder Jein Wagenaar
nog onlangs de Groene Zoom
als volledige interprovincia
le Til betitelde in onderhan
delingen over de aansluiting,
scheept hij ons wel op met
een weg, die daar niet hoort
te liggen. Het is logisch, dat
de provincie wel iets in deze
konstruktie ziet. Zij heeft in
het verleden al eerder een
poging gewaagd om de ver
keersproblematiek van de
S10 op te lossen door de aan
leg van een geheel nieuwe
weg voor te stellen. Dat mis
lukte door verzet uit de be
volking. Met de aansluiting
op rijksweg 28 achter de
hand is de provincie er voor
alsnog in geslaagd om Leus
den zover te krijgen, dat die
de Groene Zoom verkwanselt
om die felbegeerde aanslui
ting te krijgen. Geeen won
der, dat de provincie wel be
reid was om samen met Leus
den bij het Rijk om geld aan te
kloppen voor die aanslui
ting.
Zoals het er nu uitziet ver
liest de gemeente Leusden op
bijna alle fronten. Afgezien
nog van de miljoenen die de
aansluiting Leusden straks
gaat kosten, krijgt het Leus
dens werkgelegenheidster
rein geen direkte aansluiting
op het Amersfoorts wegennet
via de Heiligenbergerweg en
worden we straks opge
scheept met een autoweg
vlak langs de nieuwe woon
wijken en het Burg. Buining
Sportpark. Tel uit je winst.
Bert Vos
ui één onzer medewerkers)
jEUSDEN- „Een goed verkiezingsbetoog", zo kwalificeerde
thouder Gijs van Woudenberg (CDA) maandagavond het
idooi van Jan Jacobs (PvdA) om in woningbouwplannen voor
Ruige Veid meer ruimte te reserveren voor betaalbare
uwoningen.
>m niet in de problemen met de rijksoverheid te komen moet
gemeente Leusden er voor zorgen dat eind september in het
n 't Ruige Veld de fundering is gelegd voor 143 woningen,
t aantal is het contingent woningen dat de gemeente Leusden
jaar mag bouwen naast het aantal dat gepland is boven de
i te leggen winkels in de Hamershof.
■e 143 woningen die de gemeen-
eusden dit jaar mag bouwen in
tan te leggen wijk „Ruige Veld"
bij lange na niet voldoende om
woningzoekenden aan een wo-
1 te helpen. Uit het oogpunt van
volkshuisvesting zouden er dit jaar
280 Leusdenaren aan een woning
geholpen moeten worden. Het be
treft hier een 130-tal mensen die al
meer dan twee jaar zijn ingeschre
ven ais woningzoekende en 150
mensen die vallen in de categorie
„urgent" Vooral deze laatste cate
gorie woningzoekenden heeft be
hoefte aan vooral goedkope huur
woningen in de woningwetsector.
DOORSTROMING
Uit een gehouden woningbouw-
behoefte-onderzoek is duidelijk
geworden dat een flink aantal Leus
denaren om de eën of andere
reden bereid is om „door te stro
men" naar een duurdere huur- of
koopwoning. Deze categone men
sen laat dan in veel gevallen een
goedkope huurwoning achter. Bij
de verdeling van de te bouwen
woningen in 't Ruige Veld is de
gemeente uitgegaan van het idee
dat een aantal mensen bereid is om
in een premiekoopwoning of een
vrij-sector woning te kopen.
Uit de plannen blijkt, dat er dit
jaar begonnen wordt met de bouw
van 50 woningwetwoningen, 50
premie-koopwoningen en 43 vrije-
sector woningen. Nadrukkelijk
wordt gesteld dat deze woningen
alleen bestemd zijn voor Leusdena
ren die voldoen aan de reeds veel
besproken WT (vijf-vinger-theo-
ne). Deze theorie komt er m grote
lijnen op neer dat alleen Leusde
naren m aanmerking komen voor
een woning.
Vooral de PvdA-fractie verzet
zich tegen de plannen van de ge
meente om een in de ogen van de
socialisten klein gedeelte van het
woningbouwcontingent te bestem
mer voor woningwetwoningen.
„Op de één of andere manier moet
de woningstichting meer huurwo
ningen m haar bestand krijgen", zo
meent de heer J. Jacobs (PvdA).
Naar de mening van PvdA-woord-
voerder zou ook de CDA-fractie het
met deze visie eens moeten zijn. „Ik
heb in het CDA verkiezingspro
gramma gelezen dat ook die partij
graag huurwoningen wil met lage
loonlasten", aldus Jan Jacobs maan
dagavond in de vergadenng van de
commissie Welzijn en Onderwijs.
Wethouder Gijs van Wouden
berg, die zelf deel uitmaakt van de
CDA-fractie m de gemeenteraad,
wees de opmerkingen van de heer
Jacobs als „verkiezingspraat" van
de hand. „We proberen elk jaar
weer om een zo groot mogelijk
contingent huurwoningen van het
Rijk los te peuteren. Wat u nu
voorstelt zijn zaken die buiten de
realiteit zijn," aldus de zeer besliste
wethouder.
De heer Jacobs kreeg maandag
avond overigens een beetje steun
van de heer Oostra van D'66. Ook
de heer Oostra is de menmg toege
daan dat de gemeente Leusden
creatief moet zijn waar het gaat om
het bouwen van meer huurwonin
gen. „Ook de afdeling financiën
moet meedenken over de vraag
hoe we meer goedkope woningen
kunnen bouwen" zo meende de
heer Oostra.
Ook het CDA ziet m dat er in
Leusden grote behoefte bestaat aan
goedkope, betaalbare woningen.
De CDA-fractie lijkt zich echter
neer te leggen bij de situatie dat het
toegewezen aantal woningwetwo
ningen beperkt is. „Kunnen we de
goedkope premiekoopwoningen
niet uitgekleed opleveren, we kun
nen dan per woning wel vijftien- tot
twintigduizend gulden besparen,"
zo suggereerde de fractievoorzit
ster van het CDA Evelien Blom.
Mevrouw Blom denkt daarbij aan
het opleveren van een woning die
nog niet geschilderd is, geen be
hang op de muren heeft en nog met
is voorzien van tegelwerk in badka
mer en keuken.
Ook mevrouw Blom zei voorstan
der te zijn van „doorstroming", al
zei ze er wel bij, dat ze de nodige
twijfels heeft of het ook allemaal in
de praktijk zal lukken.
WONINGZOEKENDEN
Met de woningen die nog dit jaar
in het nieuwbouwplan 't Ruige Veld
gebouwd zullen worden, kunnen
bij lange na met alle Leusdense
woningzoekenden aan een woning
geholpen worden. Uit de cijfers van
de afdeling huisvesting blijkt dat er
in Leusden 1073 woningzoekenden
zijn. Het gaat hier om mensen die
voor de eerste keer een woning
willen betrekken of willen door
stromen naar een grotere worung.
In feite is er in Leusden behoefte
aan 723 meuwe woningen omdat er
350 mensen op de lijst van woning
zoekenden al een huis hebben m
Leusden. Naast de 723 geregi
streerde woningzoekenden zijn er
ook nog 60 woningzoekenden die
zijn ingeschreven voor een kavel
bouwgrond m de gemeente Leus
den.
Volgens de plannen zoals die nu
op tafel liggen kunnen nissen nu er.
1990 7123 woningzoekenden aan
een worung geholpen worden in 't
Ruige Veld. Het grootste deel van
de mensen die in 't Ruige Veld
willen wonen moet dan wel bereid
zijn een worung te kopen.
Van de 723 te bouwen woningen
zijn er slechts 186 bedoeld als
huurwoning. De gemeente Leusden
houdt rekening met een bouwtem-
po van 180 woningen per jaar. Bij de
woningbouwplannen gaat de ge
meente Leusden uit van een sluiten
de exploitatie-opzet voor ,,'t Ruige
Veld".
LEUSDEN - Bij een aanrijding op
de kruising Maanweg/Amhemse-
weg, afgelopen donderdag rond
18.00 uur, liepen twee personenau
to's behoorlijk wat blikschade op.
Omdat de verdachte een militair
was, heeft de rijkspolitie te Leus
den de zaak overgedragen aan de
marechaussee
LEUSDEN - Een inwoner
van Laren mocht van geluk
spreken toen hij zaterdagoch
tend rond 9.30 uur zonder enig
letsel uit zijn auto stapte. De
man, bestuurder van een per
sonenauto, wilde op de Hor
sterweg een vrachtwagen
combinatie inhalen. Hij ging
bij deze manoeuvre iets te
veel naar links en belandde in
de berm. De auto sloeg vervol
gens over de kop en raakte
total-loss. De bestuurder
kwam met de schrik vrij.
Ook een inwoner van Leusden
had een goede beschermengel.
Vrijdagmiddag rond 18.25 uur knal
de hij op de aanhanger van een
bestelwagen, die juist vanuit een
uitrit de Asschatterweg opreed. De
personenauto vond zijn eindbe
stemming m de sloot. Wonder bo
ven wonder kwam de bestuurder
er zonder kleerscheuren uit.
LEUSDEN - Terwijl een aantal
dames afgelopen vrijdagmiddag
rond 17.30 uur sportief volleybal
den in de sportzaal van De Heerd,
drong een ongewenst figuur de
kleedkamer binnen om er met een
lading kleding van door te gaan. De
deur van de kleedkamer was niet
afgesloten, zodat de dader zich
makkelijk toegang kon verschaf
fen. Over de identiteit van de dader
tast men nog in het duister.
