Honderden
poppen op eerste expositie
leusrien krmib
„Die Büchse der Pandora"
in Filmhuisnacht
„Padre Nuestro" in Filmhuis
Nationaal Museum
De Poppenhof
DE LEUSDER KRANT:|
Wat u nog niet wist, vertellen wij
Wat u maar wilt, drukken wij
KANTOOR LEUSDER KRANT}
DONDERDAG 6 FEBRUARI 1986
AMERSFOORT - Afgelopen zater
dag is er een nieuw museum in
Amersfoort opengegaan. Het dient
zich aan onder de naam Nationaal
Museum De Poppenhof en is geves
tigd in het fraaie oude pand Muurhui
zen nr. 9. Het poppen maken is sedert
de jaren zestig in'ons land, vooral ook
onder de amateurs, zo'n rage gewor
den dat er zo waar een generatie
Nederlandse poppenmakers is ont
staan. In ons land kun je nauwelijks
spreken van enige traditie op dit
gebied, waarin een land als Japan
deze expressievorm zeer hoog wordt
aangeschreven en tot de zelfstandige
kunstvormen kan worden gerekend.
Toen in ons land de nostalgie rond
grootmoeders tijd van de grond
kwam, oude Singernaaimachines,
lampet- en petroleumkannen op rom
melmarkten werden aangeschaft en
als sierobjekten in huiskamers met
gehaakte gordijntjes werden opge
steld, werd ook grootmoeders pop
herontdekt. Nijvere handen wierpen
zich op het zelf maken van poppen en
het vervaardigen van poppenkleer-
tjes. Er kwamen kursussen van de
grond, en spoedig was het maken van
zogenaamde antieke en kostuumpop
pen ook bij de amateurs geweldig in.
Maaksters van historische kostuum
poppen herontdekten Cruys Voor-
bergh, de Nederlandse voordrachts
kunstenaar die in Den Haag het Ne
derlands Costuummuseum oprichtte.
Op zitbanken en aan wanden in
huiskamers, in tienerkamers, in etala
ges en in talrijke buurthuizen ver
schenen de poppen. Iedereen die
naaien, breien en frutselen kon deed
er aan mee. En toen het weekblad
Margriet vorig jaar augustus de wed
strijd Pop en Theater uitschreef kwa
men er maar liefst 1500 inzendingen
uit alle delen van Nederland binnen.
Het maken van poppen is in enkele
tientallen jaren in ons land gemeengoed
geworden. De belangstelling van de
zijde van het publiek werd geleidelijk
groter. Er ontstonden spontaan georga
niseerde tentoonstellingen en, 2oals de
folder van de Stichting De Poppenhof
zegt: steeds vaker werd de wens tot het
HARRY VAN TUSSENBROEK
Als je het werk van Nederlandse
poppenkunstenaars wilt bewaren voor
het nageslacht zul je daar ook het werk
van vonge generaties bij moeten be
trekken. In de kollekue mogen dan
zeker de poppen van Pieter van Gelder,
Harry van Tussenbroek, Bert Brugman
en Jenny van Beusekom met ontbreken.
Van Tussenbroeks marionetten Balleri
na en Petrouchka, Slangenbezweerster,
Arlequin en Sheresade vertonen zeer
verfijnde karaktertekeningen, waann
telkens weer andere accenten worden
aangeslagen en er een grote eenheid is
van gelaat, handen, voeten, kleding en
sieraden. Ook zou het werk van Feike
Bosma en dat van de zo ongelukkig
vroeg gestorven talentvolle poppenma-
ker Jan van Noort, van wie ik zijn
Perupoppenserie heel hoog aansla, met
mogen ontbreken. En deze lijst zou ik
moeiteloos kunnen aanvullen.
„Ons museum", aldus Hennie Koffne,
„is een toevluchtsoord voor poppen en
aanverwante artikelen. Het is een mu
seum voor poppen. Het is beslist geen
popperig museum. Dat zijn twee totaal
verschillende zakea Wij selecteren op
expressie, spanning en materiaal. Als
eind april de tentoonstelling van de
bovenzaal is afgelopen worden de ver
diepingen bevolkt door het werk van
professionals. Van de klei-, de stof- en
de aardewerktechnieken selecteren wij
dan het allerbeste. Het gaat er ook bij
ons niet om dat een pop alleen heel
mooi gemaakt is. Natuurlijk is er ook
weieens een lieve pop bij. Maar: een
pop hoeft niet mooi te zitten wezen. Een
gave pop, totaal doelloos, heeft volgens
ons met veel zin. Poppen beginnen waar
de theaterpop ophoudt. Het publiek
moet er iets mee kunnen, zoals de
speler-akteur ook iets met de pop doet.
Zo'n tentoonstelling als we nu heb
ben, al die 400 poppen moeten een
plaatsje hebben, werkt drempelverla
gend. Al die poppen zijn met zo veel
liefde gemaakt! Er worden zulke goede
dingen gemaakt, ook door mensen die
geen of een heel andere opleiding
hebben gehad. Poppen komen steeds
meer in the picture. De tijden zijn
veranderd. Mensen kunnen met hun
werk naar buiten treden.
Vroeger zei hoogstens de familie
„leuk", als iemand iets maakte, of: „ga
liever eten koken". Nu kunnen mensen
laten zien wat ze maken. Andere men
sen kunnen daarvan gemeten, en ieder
een komt met zijn familie en buren
kijken.
Toen de beeldhouwster Mary van
Regteren Altena rugklachten kreeg is
ze begonnen met uit bepaalde materia
len poppen te snijden. In die poppen
kon ze toen heel veel van zichzelf kwijt.
Ik ben met het maken van poppen
begonnen, toen ik in het schilderen was
vastgelopen, en de behoefte om pop
pen te maken is nooit meer overgegaan.
Nu vult het één het ander aan. Het gaat
mij om de expressie die je in poppen
kunt leggen, zo goed als je die in een
aquarel of een beeldhouwwerk tot uit
drukking kunt brengen."
De Poppenhof is op werkdagen en
zaterdag geopend van 10.00 tot 17.00
uur Op zondag van 13.00 tot 17 00 uur. 's
Maandags is het museum gesloten.
AMERSFOORT - In het Filmhuis
Appelmarkt kan men van dinsdag 7
tot en met dinsdag 11 februari kijken
naar de film „Padre Nuestro" van
regisseur Francisco Regueiro, uit
1985.
Voor Don Fernando (Fernando Rey),
I een Spaans kardinaal in Rome. na dertig
laar naar zijn geboorteplaats in Spanje
terugkeert, heeft hij een gesprek met de
j Paus. Hij weet, dat hij maar enkele
maanden te leven heeft en hij vertelt de
I Paus, dat hij zijn erfenis onder zijn
familie wil regelen, waaronder een
dochter en een kleindochter
Zijn ongetrouwde broer. Abel en
Maria (Emma Penella), vroegere dienst
bode in het ouderlijk huis en moeder
van Don Fernando's dochter, zijn de
eersten die het horen. Als bekend
wordt dat hij terugkomt, is het hele dorp
in paniek Alleen zijn oude moeder en
zijn voedster, Geromina, ontvangen
hem alsof hij geen dertig jaar in Rome is
geweest. De kardinaal wandelt door de
heuvels en de wijngaarden, alles roept
herinneringen op aan zijn jeugd. Hij
speelt met zijn klemdochter en zijn
vurigste wens is alles met zijn familie en
met zichzelf in het reine te brengen. Dan
pleegt Damian, de huidige man van
Mana, zelfmoord. De dochter van de
kardinaal, prostituee in de stad, komt
naar het dorp voor de begrafenis van
haar „vader". Ze noemt zich „La Cardi-
nala" en is de grote attraktie van het
bordeel waann ze werkt
Vader en dochter hebben een onder
houd en hij vraagt haar of zij hem wil
helpen de eer van de familie te redden
door te trouwen met zijn broer Abel. Op
die manier zal zij de naam van de familie
dragenDaarna kan de kardinaal
rustig sterven.
(advertentie)
Want achter het meest complete
nieuwsblad van Leusden staat de meest
complete drukkerij van Midden-Nederland.
Vraag informatie:
Asschatterweg 19, tel. 033-941495.
stichten van een nationaal museum
geuit. Dit leidde uiteindelijk tot het in
leven roepen van de Stichting De Pop
penhof.
TOTSTANDKOMING
Met behulp van de gemeente Amers
foort, het bedrijfsleven, particulieren en
diverse instellingen zoals de aktie Zo-
merpostzegels en Anjerfonds is het de
Stichting mogelijk gemaakt in het pand
Muurhuizen nr. 9 het nationale poppen
museum te vestigen. Als ik er een kijkje
kom nemen zijn de timmerlieden en
schilders nog bezig op de verdieping
waar de 60 professionals zullen tentoon
stellen. In de bovenzaal is Hennie Kof
fne, schilderes en poppenmaakster,
met Tanja Koen en René de Witte, de
artistieke begeleidingscommissie van
het museum vormend, met een grote
ploeg vnjwilligsters bezig een giganti
sche hoeveelheid van 400 poppen nog
enigszins overzichtelijk onder te bren
gen. Be moet bekennen dat ik met graag
in haar schoenen zou staan!
De eerste tentoonstelling die De Pop
penhof namelijk uitbrengt is gewijd aan
de deelneemsters van de Margnet-
wedstnjd Uit de 1500 inzendingen se
lecteerde Margriet er 500. Van deze 500
werden 19 poppen bekroond, en deze
19 bezetten de ereplaats in de midden
kubus van de Poppenhofbovenzaal. Van
alle soorten poppen die werden inge
zonden werd er één als beste uitgeko
zen. Daar zijn karakter-, theater-, fanta
sie-poppen en poppen in historische
kostuums bij. Urbanus, Freek de Jonge.
Come Vonk. doedelzakspelers in
Schots nationaal kostuum, koningspa
ren in historische gewaden, een mario-
net-operazzangeres: ze getuigen van de
Liefde van de maaksters, die een grote
verscheidenheid aan materialen, kleu
ren en vormen toepasten. Het oog schiet
te kort om al die poppenschepsels in
korte tijd in je op te nemen!
KONINGINNEN VAN DE
NACHT
In deze bovenzaal zijn er dne grotere
poppen die de aandacht vragen. Het zijn
twee koninginnen van de nacht. De één
staat tegen een wand, heeft een schitte
rende uitstraling vanwege zijn lijnen
spel, bevallige beweging zijn spanning,
compositie van openingen tussen de
armen en het lichaam, waardoor de pop
zelf extra geaccentueerd wordt, en het
fraaie gebruik van het zwarte materiaal,
waarvaan de veren een stralenkroon
vormen. Het is een pop, waarvan ook
het gelaat van stof is gemaakt. De pop
van deze jongeman inspireerde een
andere jongeman om ook een Koningin
van de Nacht te maken. Deze staat in de
middenkubus en is al even mooi om te
zien.
Als derde grote pop die de moeite
van het aanzien waard is, is daar de
figuur Feste van Maaike Somers. De pop
is van houtpoeder met olieverf gemaakt,
een techniek die een heel eigen uitstra
ling heeft. Maaike Somers heeft er voor
haar moeder een boekje bij gemaakt
hoe ze de pop gemaakt heeft. Naar
aanleiding van het toneelstuk van Sha
kespeare Driekoningenavond, ge
speeld door Appel, besloot ze voor haar
moeder Olivia's nar Feste, vertolkt door
Avs Greidanus, te maken. Feste is de
motor van het spel waarin Shakespeare
de mens en zijn driften beschrijft. Maai
ke Somers werd geïnspireerd door
Festes scherpzinnigheid en zijn waar
heidsdrang. Avs Greidanus en Sacha
Bulthuis zetten de poppenmaaksters op
het juiste spoor.
Hennie Koffne laat mij uit de dozen op
de gang een uit kurk gesneden King
Lear zien. King Lear, in jute gehuld op
het moment dat hij volkomen de soldaat
is. Deze pop komt op de verdieping in
de kollektie van de professionals. Ze
toont me ook twee liggende poppen
vervaardigd uit stroken groengrijze
stof, waarvan een enorm sterke expres
sie uitgaat, alsmede een staande pop
geheel van geglazuurde keramiek, die
een gezichtje heeft k la Heidie Daamen.
Ook deze poppen zijn voor de profes
sionele afdeling bestemd.
Scène uit Padre Nuestro"
AMERSFOORT - Deze week ver
toont Filmhuis Appelmarkt één van
de in 1983 door Cinemien opnieuw
uitgebrachte films van Georg Wil
helm Pabst, „Die Buchse der Pando
ra", met in de hoofdrol de onvergete
lijke actrice Louise Brooks. Voorstel
lingen vrijdag 7 en zaterdag 8 februa
ri; aanvangstijd 23.00 uur.
„Deze film vertoont een aaneenscha
keling van verkeerde verhoudingen,
moord, valsch dubbelspel, chantage,
brassérijen en dronkenschap en per
versiteit. de gehele sfeer die deze
film ademt, is zoo-danig zwoel en ge
meen, dat ook met coupures deze film
met van haar inferieure scènes is te
zuiveren; de film als zoodanig verzet
den toeschouwer in een sfeer die posi
tief in strijd is met alle begrip van
zeden".
Bovenstaand argument was voor de
Centrale Commissie voor de Filmkeu
ring in oktober 1931 aanleiding om "Die
Buchse der Pandora" van G. W Pabst te
verbieden voor vertoning De film werd
in 1928 gemaakt naar een toneelstuk van
Frank Wedekind met m de opmerkelij
ke hoofdrol Louise Brooks. Deze Louise
Brooks blijkt één van de eerste openlij
ke rebellen te zijn geweest tegen het
Hollywoord-systeem van filmmakert dat
zijn akteurs en aktnees reduceerde tot
slaven zonder hersens. Brooks is behal
ve van een adembenemende schoon
heid voorzien van een opvallend subtiel
akteervermogen en een sterke wil, en
weet zowel publiek als kntici aan zich te
bmden. De recencies bij de hernieuwde
uitbreng m 1983 van deze film logen er
met om. „Ga één film bekijken en raak
verslingerd aan Louise Brooks"; „Een
tijdloos lustobjet", „Verpletterend beeld
van vrouwelijke vitaliteit". Dit alles over
Brooks als „Loulou", een afwisselend
naïeve en geraffineerde femme fatale. Ze
probeert, ongeremd door maatschap
pelijke taboes of moreel besef haar
leven te leiden zoals zij dat wil. Dit w as
in de twintiger jaren overigens een
gebruikelijker thema dan wij nu ge
neigd zijn te denken. In weinig films
werd dit thema echter zo konsekwent
uitgewerkt als in „Die Büchse der Pan
dora".
De hoofdrolspeelster laat een spoor
van tot alkoholisme vervallen, tot het
Leger des Heils bekeerde, dode of
anderszins ongelukkige mannen (en
vrouwen!!) achter zonder dat zij zich
daar werkelijk om lijkt te bekommeren.
Lieveling van het publiek of niet, aan het
slot van de film wacht Loulou toch een
gruwelijk einde. Ook Pabst lijkt aan te
geven dat „immoraliteit" onherroepelijk
tot de ondergang leidt, hoewel hij ruim
te laat voor de suggesties dat Loulou er
vrijwillig voor kiest.
Scène uit: „Die Büchse der Pandora"
EXPOSITIE KWARTETTEN
IN BIBLIOTHEEK
Tot 14 februari is er m de openbare
bibliotheek, filiaal Soesterkwartier,
Chrysantstraat 2, een exposiüe inge
richt met kwartetten van de heer H. J.
Oosterink. De heer Oosterink heeft een
unieke verzameling kwartetten, waar
onder zeer oude zoals de kwartetten
van Calvé, Verkade en Neveda. De
verzameling is ook gerubriceerd o.a. in
I De Omroep. Leger, Sprookjes, Stripfi-
guren, Cultuur en Reclame. De tentoon
stelling is te bezichtigen tijdens de
openingsuren van de bieb.
Kantapplicaties en
keramiek in St. Elisabeth
In het St. Elisabethziekenhuis expose
ren tot 13 februari Manon Tjoelker,
kantapplicaües en E. H. Brandt, kera
miek.
Marion Tjoelker werd geboren in
Amersfoort en woont sinds 1973 in
Nijkerk Van jongs af heeft zij veel
belangstelling voor textiele werkvor
men. Ze experimenteerde net zo lang
totdat zij een vorm had gevonden die
id
H
helemaal bij haar past. De dooyei
gehanteerde techniek is toepast^
kleding en in het bijzonder optö£|
kleding.
E. H. Brandt volgde de avonda
mie Artibus, afdeling Esthetisch-
ming en de avondschool voor Ks -
Industrieel onderwijs opleiding !Di
leraren. Hij was werkzaam als tfyd
bij potterij Hans Wagner in UtreJe 3
vestigde zich daarna zelfstandig i
naast geeft hij les aan de Were
Zeist-Bilthoven en verzorgt krt,
therapie op Berg en Bosch te Bfö Dl
,„d|»
set®
rfc E
Manifestatie van 14-30 maait
Garcia Lorca in perspectief
„Garcia Lorca in perspectief' is het
thema van een groots opgezet festival
rond het werk van deze Spaanse toneel
schrijver, dichter en schilder De mani-
festatié omvat eén groot aantal theater-
en filmvoorstellingen, lezingen, concer
ten en tentoonstellingen op verschillen
de locaties in Amersfoort, in de penode
van 14 tot en met 30 maart 1986. De
manifestatie is een initiaüef van de
Stichting Cultureel Festival Amersfoort
(Lo.). Doel is het werk van Garcia Lorca
te laten zien tegen de achtergrond van
de tijd en de sfeer waann hij heeft
gewerkt. Lorca wordt gezien als helder
ste representant van de penode vóór de
Spaanse Burgeroorlog Er zijn twee aan
leidingen voor dit festival: de toetreding
van Spanje tot de ÉG. en het feit dat het
dit jaar precies een halve eeuw geleden
is dat Garcia Lorca, aan het begin van de
Spaanse Burgeroorlog, door de fascis
ten werd gefusilleerd.
In het kader van het festival zijn twee
tentoonstellingen te zien: Spaanse bur
geroorlog, samengesteld door het
Spaanse Ministerie van Cultuur, en
rondom het beeldende kunstproject
Guernica Ballon.
De Amersfoortse theatergroep Tea-
tro Obstinato brengt twee eigen pro
ducties uit van Lorca-stukken, geregis
seerd door Juan Tajes. Daarnaast zal er
Spaans theater te zien zijn van zowel
professionele- als amateurgroepen,
waaronder een produktie van een aan
tal in Nederland wonenden Spanjaar
den. Gedichten en liederen van Garcia
Lorca worden vertolkt. Verder zijn er
verschillende filmvoorstellingen, con
certen en lezingen m het kader van het
festival.
Aan de manifestatie Garcia Lorca in
perspectief wordt meegewerkt door de
thaters De Fluit en De Witte Zaal,
filmhuis/kindertheater Appelmarkt,
Volksuniversiteit Eemland, creatief
centrum De Hof, de Openbare Biblio
theek Amersfoort, de Elleboogkerk/
museum Flehite, het Spaanse Huis in
Utrecht, Centrum voor Commedia del-
l'Arte in Amsterdam, de Amersfoortse
Culturele Raad en de gemeente Amers
foort
Lezing over broedzorg
en kweek van vissen
De Amersfoortse aquariumverem-
ging Avera houdt haar maandelijkse
bijeenkomst op maandag 10 februari in
café d'Oranjeboom, Leusderweg 43.
Spreker is de heer E. van Genne uit
Oldeberkoop. Aan de hand van dia's
vertelt hij over broedzorg en kweek van
vissen De bijeenkomst begint om 20.00
„De mens en de
spraakkunst"
Het studiecentrum voor Anthi:
fie organiseert in het kader va
kunst in deze tijd" twee avonden»
mens en de spraakkunst. Dea«
worden verzorgd door de lm
Marcus. Woensdag 12 februari bi
lezing en woensdag 19 febmz
kunstzinnige invulling over het!
De avonden worden gehouden
Vrije School, Romeostraat 74. As
20.15 uur.
Vergadering en bingo
reumapatiëntenverenigi
Op 13 februan a.s houdt de i
patiëntenvereniging Amersfoa
haar Algemene ledenvergaderi
het zakelijke gedeelte worden et
ronden Bingo gespeeld. Het be
er zeker van, dat er nog het.
reumapatienten, die deze verePl
met kennen. Wat biedt de verew^J
Iedere tweede donderdag vf I
maand een bijeenkomst, de er^Sj
informaüef, de andere keer oa j
mng. Eén of twee keer per jas
uitstapje met een aangepaste br*
is er de mogelijkheid tot zwerrJB
extra verwarmd water bij een fraN
rapeutenpraktijk.
Het bestuur nodigt alle ge intes| i
met-leden uit geheel vnjblijvsj
bijeenkomst bij te wonen tenein
kennis te maken met de aktivitea
de vereniging. 13 februan in gefcö
Groene Stee, Wiekslag 92 te
foort. Aanvang 14.00 uur. Voorir^
gen kunt u bellen: 033-620697
Expositie Jan Hensema
verlengd
De expositie van de Dordtse te!l
Jan Hensema in galerie De Muuil]
huizen 159, is verlengd tot en
februan. Op de tentoonstelling li
sema etsplaten, pentekening^
aquarellen zien. Tevens heeft h)jl
jes, lucifers en insekten veiv
buttons, in de vorm van e«(
aquarel.
Op zijn opmeuw ingenchte e'
introduceert Jan Hensema zijn sl
zuster Ger Hordijk-de Vos.
boetseerwerk. Zaterdag 15 febra
14.00 tot 16.00 uur zal Jan Heisj
galerie De Muur aanwezig J
onder het genot van een drarij
werk toe te lichten.
