„Tot voor kort was het hier voor
de partij sleutelen aan de marge"
letiscfl
er
krant
I
VEERTIG JAAR PVDA-LEUSDEN
Veel prinsen bij
Fruhschoppen in
d'Ouwe Peerdestal
"«Ouder en kind bewegen samen
Bijeenkomst
NCVB
vrouwen
Bromfiets gestolen
en weer gevonden
Herbouw
De Hobbit
Lezing TM
„Kuipers was de vraagbaak voor
de mensen, regelde alles voor hen''
„Het R. K. bolwerk Hamersveld zat
zeker niet op ons te wachten"
Grond
werkzaamheden
in 't Ruige Veld
DONDERDAG 6 FEBRUARI 1986
interview
kleine gemeente als Leusden was
het de bedoeling om daarmee een
beetje grip op het politieke beleid
te krijgen. De heer Vahlkamp: „Ik
heb het persoonlijk nooit toege
juicht. Ik heb me er bij neergelegd,
maar ik had het idee dat je jezelf
verkocht."
Meer kiezers
Langzamerhand groeide ook in
het Leusden het aantal PvdA-stem-
mers, en komt dat getal geleidelijk
aan dichter naar de landelijke ver
houdingen toe. Als het gesprek
komt op het verschil in het aantal
leden van en het aantal stemmers
op een politieke partij reageert de
heer Sloot: „Ik zeg dat dat helaas is,
want ik vind dat de aantallen wel
gelijk aan elkaar zouden moeten
zijn. Sympathisanten en kiezers
zouden allemaal lid moeten zijn.
Mijn principe is altijd geweest: iets
waarmee je sympathiseert en waar
van je denkt dat het goed is dat het
tot stand gebracht wordt moet je
ook financieel willen helpen. Ieder
een die vindt dat de PvdA de juiste
nchting is hoort daar ook een gel
delijke bijdrage aan te geven, zodat
de kosten over wat meer mensen
verdeeld worden en iedereen wat
minder zou kunnen betalen."
„In een gesloten katholiek dorp
als Leusden was het alleen maar
bijbuigen aan wat er was," is het
commentaar van gemeenteraadslid
het CDA èn de WD, die er intussen
door het soort woningen dat hier
gebouwd wordt, ook als partij bij
was gekomen! Ik denk niet dat er in
het hele land meer één progressie
ve combinatie is, die functioneert.
In wezen heeft de combinatie in
Leusden nog heel lang doorge
werkt totdat D'66 er uit stapte.
De bedoeling was om de pro
gressieve krachten te bundelen m
een gemeente waar je wat betreft
de bevolkingsopbouw niet de
meerderheid haalt. Om met elkaar
wat sterker te staan en minder
versnipperd te zijn was de samen
werking van groot belang.
Het is daarom heel moeilijk om
de link te leggen tussen veertig jaar
PvdA landelijk en het functioneren
van de PvdA gedurende veertig
jaar hier m Leusden. Dat is bijna niet
te doen. Het zijn twee geheel aparte
verhalen. Waar Mandemaker en
Kuipers, en daarvóór Den Tex en
Van Ginkel, mee bezig zijn geweest
was vooral het dingen voor gewone
mensen doen. De ingang naar de
KVP via de kerken hadden de
PvdA-mensen hier niet. Kuipers
was een enorme vraagbaak voor de
mensen. Hij regelde van alles voor
hen. Vulde voor de gewone men
sen een soort ombudswerk in, het
geen nu dóórgaat in medezeggen
schap voor de burgers en er dus
nog steeds is. Leusden is het ver
haal van alle katholieke, christelijke
en CDA-dorpen in Nederland: tot
Corri Verduin. „Het was een moei
zaam en marginaal gedoe tegen
een confessioneel blok dat de le
den van de PvdA wantrouwde en
vaak ook minachtte.
Tot 1969 is het een uiterst moeilij
ke situatie geweest. Met één zetel,
en later twee zetels in de raad, had
je als partij met veel te vertellen.
Het is net als die ene PvdA-zetel in
Bunschoten. Het is één moeizaam
gedoe tegen een blok geweest, dat
geen enkel begrip voor andersden
kenden kon opbrengen.
De bedoelingen van de door
braak in Leusden is geweest om
een blok te vormen tegen de KVP,
De heer F. Th. Vahlkamp: 40 jaar
hd.
voor kort was het daar voor de
PvdA sleutelen in de marge.
Pas nu gaat er wat dóórbreken.
Maar je moet niet vergeten dat
het landelijk óók nog altijd een
volstrekte tweedeling is tussen
de PvdA in het westen, waar ze óf
een grote invloed of de meerder
heid hebben, en de gemeenten
waar de PvdA in de minderheid is
en waar je zoals hier gewoon
wordt weggepoetst. Het is de ar
rogantie van de macht die in het
bestuur zit. Je kunt als PvdA'er
nóg zo idealistisch zijn, maar je
komt gewoon niet aan de bak. Je
komt pas aan de bak wanneer je
zélf een machtsfactor wordt. Zo
lang je dat niet bent kun je van
goede wil zijn, mooie dingen op
stellen, maar je komt er niet aan
te pas.
Vanuit de oude KVP-garde is er
in dit soort gemeenten vaak een
ontzettende weerstand tegen de
PvdA en alles wat links en rood is.
Die mensen worden als onfatsoen
lijk gezien.
Wat nu zo ontzettend belang
rijk is, nu de gemeente groeit, is
het op de groep stemmen om dat
wantrouwen van die anderen te
doorbreken. Dat doorbreken kan
alleen maar door de macht van
het getal.
Vandaar dat ik zo'n bewonde
ring heb voor de groep van me
neer Vahlkamp en al die mensen
van vroeger, die dóórgingen on
danks het feit dat ze maar met
zo'n klein groepje waren in een
bestuursblok dat volkomen aan
hen voorbij placht te gaan."
met hun muziek er ai spoedig een
geweldige stemming m wisten te
brengen. Ook de Eemland Blaaska
pel, die de Leutbroeken hadden
meegenomen, verhoogde de sfeer.
Alsof het allemaal niet genoeg
was, kwam ook Prins Bernhard de
Eerste uit Soest met zijn gevolg de
zaal binnen. Menig Achtervelder
voelde zich ongetwijfeld verheugd
tussen al die prinselijke figuren.
Tussen de persoonlijke onder
scheidingen door zorgde het huis
orkest, want dat zijn de Hinterfelder
Musikanten toch eigenlijk, voor een
lekker glaasje Oostenrijkse
schnaps. Pnns Theo Puup de Tiende
leverde daar nog eens een heerlijk
stukje Oostenrijkse koek bij.
LEUSDEN - De NCVB-afdeling
Leusden-centrum vergadert samen
met de dames van de afdeling zuid
in het Dienstencentrum van de Ge
reformeerde Kerken, Burgemees
ter de Beaufortweg op maandag 10
februan om 19.45 uur. Mevrouw
Reedijk uit Zeist spreekt over „het
verwerken van verdriet". Belang
stellenden zijn van harte welkom
Verloren en gevonden
GEVONDEN
Honderd gulden; handschoen
met bontvoering; anderhalve meter
lange sjaal, zelfgebreid; bnl met
donkere glazen, chroomkleurig;
lichtblauwe half gebreide trui. Poli-
tieburo Leusden Zuid, tel. 944444.
Voordeursleutel merk Buva. Politie-
buro Leusden Centrum, tel. 941980.
VERLOREN
Portefeuille, gnjs, huishoudmo-
del, met knip, inhoudend 150,-;
Duitse staander, kleur zwart; jonge
kater kleur wit/grijs met vlekken;
Seiko dameshorloge met grijslede
ren band; zilveren oorbel; bril,
goudkleurig montuur; zwartleren
portemonnaie. Politieburo Leusden
Zuid, tel. 944444. Grijze paraplu,
opvouwbaar; wit gouden oorbel
met briljant; blauwe kinderbril in
bruine hoes; zilveren oorbel met
tand; gouden armband; gouden ze
gelring met blauwe steen; bruinie
ren handschoen; paar blauwe da
meshandschoenen. Politieburo
Leusden Centrum, tel. 941980.
LEUSDEN - Dankzij het goede
geheugen van een voorbijganger
kon de rijkspolitie te Leusden
binnen enkele uren een gestolen
bromfiets weer bij de rechtmati
ge eigenaar afleveren.
Zo rond 23.00 uur pakten vier
personen een bromfiets die bij De
Geut stond en laadden deze in hun
auto. Een oplettende voorbijganger
merkte de diefstal op en nam het
kenteken van de auto op. Met dat
kentekennummer in de hand kon
de politie de daders nog diezelfde
avond aanhouden in Amersfoort.
Men maakte procesverbaal op en
leverde de bromfiets netjes af bij de
eigenaar.
SDEN - De Partij van de Arbeid bestaat veertig jaar.
eiijk werd deze partij opgericht op 7 februari 1946. De
ifdeling in Leusden blijkt ai op 28 oktober 1945 te zijn
Opgericht. „In café-restaurant Bavoort bij eigenaar Dalfsen,"
daveet de heer F. Th. Vahlkamp te vertellen, de Leusdenaar die
de oprichting van de Leusdense PvdA meteen lid is
°P Jëworden en nu dus ook al zo'n veertig jaar in de partij
aeedraait.
ondc-
ischéSMP
ir K- De heer Vahlkamp was vóór de tweede wereldoorlog geen lid van de
vond het na de oorlog voor zichzelf een verplichting om hd van de
te worden, de enige partij in Leusden, die volgens hem opkwam voor
akkeren en minder bedeelden in de gemeente.
De heer Vahlkamp behoort tot
et handjevol mensen in Leus-
ze waren hooguit met z*n
ügen, dat het sociaal-demo-
che vaandel opnam en de
tij van de Arbeid in Leusden
probeerde te geven. Ge-
t, onbegrip en verguizing was
"eelal hun deel.
Het rooms-katholieke bolwerk
jtersveld zat zeker niet op hen te
Tfaten. In de gemeenteraad voer-
e een andere confessionele club,
e Anti Revolutionaire Partij met
anhangers in Leusbroek meestal
eg maar oppositie tegen de KVP-
^Jithebbers. Leusden was een
eente van rooms-katholieke
riers waar de rooms-katholie-
ierk en de Rooms-Katholieke
tspartij het voor het zeggen
&en. Aan de andere waren daar
lendeels adellijke groot grond-
tters met htm pachters, die tot
irotestantse confessionele partij
orden.
j Daar voegde zich in 1945, als
erde politieke partij in de ge
Sloot: 40 jaar hd.
meente, de PvdA bij. De heer Vahl
kamp en zijn partijgenoten hadden
het verre van makkelijk. Ze onder
vonden veel agressie. Stiekem
moesten ze in verkiezingstijd
's avonds hun biljetten aanplakken,
die de volgende ochtend prompt
door leden van de andere politieke
partijen werden afgescheurd.
Die eerste PvdA'ers in Leusden
bleven het opbrengen daar te zijn,
zich te manifesteren en het te ver
dragen dat ze geen poot aan de
politieke grond kregen en als min
derheid door de rooms-katholieke
machthebbers niet werden toege
laten.
Huiskamer-
bijeenkomsten
„Wij hielden huiskamerbijeen
komsten," memoreert de heer
Vahlkamp, „ook al om de kosten te
drukken. We hadden het idee dat
we dan meer bij elkaar kwamen en
meer van elkander te weten kwa
men dan dat we in openbare verga
deringen bijeen kwamen. We wa
ren een hechte kleine groep en we
deden alles samen. Ik heb bij mij
thuis nog mensen als Den Uyl en
Vredeling gehad. Dat kon toen nog.
Plaatselijk was het de tijd van Mr.
Den Tex, een vooraanstaand SDA-
P'er. In de gemeenteraad zat toen
ook vanuit het hoofdbestuur de
oud-SDAP'ers de heer Van Ginkel."
Dat de SDAP na de tweede we
reldoorlog niet werd voortgezet
maar dat een nieuwe sociaal-demo
cratische partij, de PvdA, werd
opgericht had diverse oorzaken.
De oude SDAP had te veel het
revolutionaire idee aan zich hangen
en: het als sociaal-democraten niet
meedoen aan de regering. Daar
Van links naar rechts: de heer Sloot, PvdA-raadslid Com Verduw en de heer Vahlkamp.
was trouwens in 1939 voor het eerst
verandering in gekomen door de
benoeming van de twee SDAP-
ministers Albarda en Van den Tem
pel, die naar Londen vertrokken
met de Nederlandse regering in
ballingschap.
Naamsvernieuwing en een ande
re ideologie om regeringsver
antwoordelijkheid te kunnen ne
men, waren na de tweede wereld
oorlog nodig. Politici van confessio-
gaan. Deze doorbraak van links
naar het confessionele blok toe
maakte het mogelijk om de PvdA
op te richten.
De heer C. A. Sloot, ook veertig
jaar lid van de PvdA, komend uit
een sociaal-democratisch arbei
dersgezin uit Friesland, die in 1971
m Leusden kwam wonen, trof de
PvdA daar aan in de tijd dat de
heren Kuipers en Mandemaker
voor deze partij in de raad zaten. Dit
nele en sociaal-democratische sig
natuur hadden elkaar bovendien m
de Duitse kampen gevonden en
wilden na de oorlog met elkaar in
één progressieve partij verder
tweetal vertegenwoordigde de ou
de bevolking van Leusden „Ieder
van hen had zijn eigen verlangens,"
zegt de heer Sloot, „en die verlan
gens gingen helaas niet samen."
Nieuwbouw en
nieuwkomers
Toen kwam de enorme nieuw
bouw in Leusden en een andersoor
tige bevolking stroomde toe, bege
rig naar de landelijke rust van de
groen gebleven dreven. Er kwa
men andere leden in de PvdA, er
waren wisselingen in het Leusden
se afdelingsbestuur Uit diverse
conflicten waren splitsingen ont
staan, die je zou kunnen aanmerken
als groeistuipen van een nog jonge
veranderende partijafdeling.
Waarbij wel aangetekend moet
worden dat meuwkomers die het
rode vaandel overnamen dat soms
met weinig egards ten aanzien van
de oude garde deden. Weinig
waardering ook hadden voor wat
vaak mensen met minder opleidin
gen en gebrekkige middelen al die
jaren m de meest moeilijke omstan
digheden die veel weg hadden van
een uitzichtloze underdogpositie.
hadden verricht voor de partij. On
danks hun machteloze politieke
plaats in Leusden bleven ze onver
droten pleiten voor openbaar on
derwijs en sociale woningbouw.
Progressief Leusden
Verschillend geonenteerde me
ningen kwamen ook tot uitdrukking
m de penode toen de Partij van de
Arbeid wilde gaan samenwerken
met andere progressieve partijen
als PPR, PSP en D'66. Dat was in het
begin van de 70or jaren toen velen
de continue aanwezigheid m de
regering van de opportunistisch
naar links of rechts zwalkende con
fessionele KVP-CDA-politiek wil
den doorbreken en de ideologie
aanhingen van linkse samenwer
king in de hoop ooit te komen tot
een progressieve volkspartij.
Vaak bestond er plaatselijk in het
hele land al iets als een progressief
samenwerkingsverband. In een
ACHTERVELD - Fruhschop
pen in camavalssfeer. Dat vond
afgelopen zondagochtend in
d'Ouwe Peerdestal te Achterveld
plaats. Tot grote verbazing en
verrassing van menigeen. Tij
dens het eerste nummer van de
Hinterfelder Musikanten kwam
Pnns Theo Puup de Tiende de
zaal binnen, even later gevolgd
door carnavalsvereniging De
Leutebroeken uit Amersfoort.
Kortom: een waar feest in hartje
Achterveld.
Prins Theo ontving de gasten,
terwijl de Hinterfelder Musikanten
LEUSDEN - Vorige week is be
gonnen met de voorberei-
aeiUac «iciivéaaiilitcubii i/oof
de dit jaar te starten woning
bouw in 't Ruige Veld. Die
werkzaamheden bestaan uit het
maken van een zanddépot ten
behoeve van de aanleg van we
gen in t Ruige Veld. In de loop
van maart wordt begonnen met
het bouwrijp-maken van het
oostelijk deel van het gebied
LEUSDEN - Op 17 februari
wordt een begin gemaakt met de
herbouw van de openbare basis-
school De Hobbit, die in augustus
vorig jaar door brand werd ver
woest.
De herbouw zal worden uitge
voerd door het Leusdense aanne
mersbedrijf Bloemendal.
De planning is erop gencht de
nieuwe school die uit tien lesloka
len, één werklokaal en één ge
meenschapsruimte gaat bestaan,
met ingang van het schooljaar 1986-
1987 in gebruik te nemen. Met de
herbouw is ongeveer ƒ950.000,-
gemoeid.
Om de omwonenden zo min mo
gelijk overlast te bezorgen zal voor
het bouwverkeer een tijdelijke rou
te tussen Landweg en schoolterrein
worden gemaakt.
LEUSDEN - Op dinsdagavond
18 februari is er een introduk-
tielezing over Transcendente
Meditatie en de effecten van
de regelmatige beoefening
van deze techniek in 'De Korf
aan de Smidse 1 te Leusden.
De lezing begint om 20.00 urn
en is vrij toegankelijk.
LEUSDEN - Sinds 15 januari is
er in Leusden een unieke moge
lijkheid voor ouder en kind om
aan een gezamelijke beweging te
doen. Sport 2000 aan de Hamers-
veldseweg heeft namelijk het
programma „Ouder en kind aero
bic/gym" gepresenteerd waarbij
zowel de ouder als het kind bewe
gingsoefeningen doen en zoals op
de folder vermeld staat de moto
riek van het kind gestimuleerd
wordt en de ouder de spieren
soepel houdt. Bovendien wordt er
een positief kontakt met het kind
opgebouwd.
Het idee voor een dergelijke
middag is ontstaan na de brand van
zwembad Bavoort. Het wekelijks
zwemuurtje voor ouder en kind viel
daardoor weg. Sport 2000 wil het nu
voortzetten met een „droog" pro
gramma. Iedere woensdagmiddag
van 13.30 tot 14.30 uur en van 14.30
tot 15.30 uur kan men er terecht. Na
de eerste kennismaking was de
belangstelling zo groot dat er direkt
twee groepen van start konden
gaan. Onder begeleiding van kin-
dermuziek krijgen de groepen
waarvan de kinderen in de leeftijd
vanèren van 3 tot 6 jaar les. Na
afloop van de lessen kunnen ouder
en kind genieten van het verwarm
de bubbelbad.
mtesH
blijvajJ
