Filmhuis brengt Spaanse films in kader cultureel festiva
W inkelstand
II>111
UI lil II
Jackie Chan als
keiharde cop in
„The Protector"
„LORCA IN PERSPECTIEF"
Filmkeuze
DONDERDAG 6 MAART 1986
kijk op de film
12
ko j£.i\ %worttru',
waren aan de man brachten is al
lang voorbij. Nu gaat de melk van
de boeren naar de boterfabnek in
Woudenberg of naar de melkfa^
bnek m Amersfoort De melk wordt"
dagelijks bij de boeren, m melk
bussen, opgehaald en naar de fa
briek vervoerd. Alleen met op zon
dag. Gedurende de zomer wordt de
melk van zaterdagmiddag in de
avond nog een keer extra afge
haald. De melkbussen worden dan
bij de boeren wel in een overdekte
put met water geplaatst, maar dat is
vaak niet voldoende om daarin de
melk veel langer dan vierentwintig
uur goed te houden. De fabrieken
beschikken uiteraard over een
koelinstallatie.
De melkboer betrekt de melk op
zijn beurt weer van de fabriek. Met
paard en wagen gaat hij 's morgens
vroeg naar Amersfoort om daar zijn
waren op te halen, de melk in
melkbussen. Die bussen zijn onder
aan voorzien van een koperen
kraan waaruit de melk, bi] de klan
ten, in een litermaat wordt afgeme
ten. Die bussen zijn ook voorzien
van een roerwerk. De melkboer
moet, voor de warenweg, de melk
voor het afmeten door elkaar roe
ren. Anders heeft de laatste klant
alle room en de eerste de onder-
melk. Ook is het verboden de melk
boven uit de bus te scheppen, om
dezelfde reden.
Naast het woonhuis heeft de
melkboer een winkel. Daar kan
men de kaas ook gesneden kopen,
wat dan op de kaasschaaf wordt
gedaan.
De buurman van de melkboer is
de bakker, 's Morgens om vijf uur is
de bakker met zijn zoons al druk
bezig in de bakkerij. Met takken
bossen wordt de oven heet ge
stookt en onderwijl wordt het deeg
m de trog gekneed, een zwaar
werk. Zijn de takkenbossen ver
brand, dan worden de nog gloeien
de resten uit de oven gehaald en in
de doofpot gedaan. Met een dweil
aan een stok wordt de vloer van de
oven aangedweild en als dan het
brood is afgewogen, opgemaakt en
gerezen, dan gaat het met de schie
ter de oven m. Om tien uur, als het
brood gereed is, worden de fiets
manden geladen en het brood bij
de klanten bezorgd. Ongeveer vier
uur komen ze weer thuis en dan
gaat het werk in de bakken] weer
verder met het bakken van be
schuit, koek, eventueel gebakjes
en roggebrood. Als dan om een uur
of acht het werk is gedaan, gaat ook
de winkel dicht. Nee, voor de bak
ker geldt nog geen achtenveertigu-
nge werkweek.
Na een paar woonhuizen de vol
gende winkel. Het is een rijwiel
zaak, reparatie en verkoop. Een
paar fietsen in de etalage en daar
achter een werkplaats.
Meelmuis
Schuin aan de overkant een ech
te dorpswinxei. in ue eerste plaats
kruidenierswaren, maar daarnaast
alle artikelen die in het dagelijks
leven nodig zijn; klompen, touw,
spijkers, kop en schotels, schalen,
pannen, kippevoer, naaigaren, bor
stels, dweilen, emmers, te veel om
op te noemen. Stof voor een rok of
een sjulf (schort), het is allemaal
verkrijgbaar, zo nodig op bestel
ling. Iets verder woont de „Meel
muis, handel in alle soorten veevoe
der Op beperkte schaal wordt er
ook gemalen en het varkensmeel
en het kippenvoer gemengd. Een
slager zult u m Leusden tevergeefs
zoeken, maar er is wel een slachter
We komen er straks langs. Maar
niet na eerst nog enkele boerderij
en gepasseerd te zijn, waaronder
een oude, namelijk „de Burgwal".
Hiervan is al sprake m 1752.
Karei
En nu komen we langs „Karei",
de schoenmaker. De hele dag zit hij
in zijn werkplaatsje achter zijn leest
om de schoenen van zijn dorpsge
noten van nieuwe zolen en hakken
te voorzien. Maar dit is nu zo'n
schoenmaker die zich met hele
maal bij zijn leest houdt. Hij is
namelijk, zoals zijn meeste vakge
noten m de omliggende dorpen,
tevens huisslachter. Dat houdt m
dat hij m november menig varken
het leven beneemt. Niet alleen de
boeren, maar ook veel burgers
hebben een of meer varkens op het
hok. In november, de slachtmaand,
moeten ze er aan geloven. Dan
wordt een afspraak gemaakt met
Karei en hij komt op de afgespro
ken dag, 's morgens vroeg, het
varken kelen, met kokend water en
een krabber van buiten schoonma
ken en van haar ontdoen. Als dan
de ingewanden zijn verwijderd en
In het voorprogramma van „Spaanse
aarde" wordt een 20 minuten durend
filmpje van Barnay Conrad en Dave
Butler gedraaid uit 1958: „The day Ma-
nolete was killed" over de dood van een
beroemde stierenvechter.
Te zien in het Filmhuis Appelmarkt
van vrijdag 7 tot en met dinsdag 11
maart, aanvang 20.00 uur.
DE GEEST VAN DE BIJEN
KORF
In de nachtvoorstellingen van het
Filmhuis kan men kijken tu
debuut van regisseur Victor
„De geest van de bijenkorf". £i
die zich afspeelt in het Spac,
1940, een jaar na het einde t
Burgeroorlog. Twee kleine a
Isabel en Ana, spelen de hoofj
een film, die abstracte begripp
angst, triestheid en eenzaam!
schitterende beelden omzet. Et
over fantasie en werkelijkheid,
bij het „monster van Frankec
een belangrijke, politieke, dtt
stracte, rol speelt. Vrijdag 7 en
dag 8 maart, elke avond om 23
(Van de filmredaktie)
AMERSFOORT - Van 14 tot en met 30 maart organiseren het
cultureel centrum De Flint, Theater/filmhuis Appelmarkt,
theater de Witte Zaal en de Volksuniversiteit Eemland het
Spaans cultureel festival „Lorca in perspectief' (waarover
volgehde week meer). Het Filmhuis Appelmarkt begint echter
deze week al met het brengen van Spaanse films in het kader
van dit festival. „Spaanse aarde" van Joris Ivens in de
avondvoorstellingen en „De geest van de bijenkorf' in de
nachtvoorstellingen. Het Spaans cultureel festival wordt geor
ganiseerd in het kader van het feit, dat de Spaanse dichter
Federico Garcia Lorca vijftig jaar geleden bij het begin van de
Spaanse burgeroorlog door de aanhangers van Franco werd
vermoord.
(Van de filmredaktie)
AMERSFOORT - Nieuw deze week is de aktiefilm „The protector" van regisseur
James Ghckenhaus met Jackie Chan m de hoofdrol als de New Yorkse politieman
Billy Wong Een keiharde film. waann het draait om een wijdvertakte internationale
drugshandel en de kidnapping van de dochter van eén der Chinese leiders. Billy
Wong en zijn partner Garoru (Danny Aiello) knigen de opdracht om het één en
ander recht te zetten en dat gebeurt niet bepaald op een zachtzinnige wijze. Een
post-Hong Kong-film in de traditie van Raymond Chow en zijn filmmaatschappij
Golden Harvest, die befaamd werd door de zo succesvolle films met Bruce Lee
Jackie Chan wordt dan ook v/el diens opvolger genoemd. Te zien m Corso,
premiere Nederland
BACK TO THE FUTURE (C;
Schitterend futuristisch spel
waann een jongen terug reist 4
tijd en terecht komt in de vijftige:
waar zijn moeder verüefd op
wordt. Regisseur Richard Doni>
van het verhaal van Spielberg e
heid in elkaar zittende aktie-korr^
maken, die klinkt als een klok De
van Steven Spielberg is in dei
tevens duidelijk te herkennen]
en aktie in een bijna ideale mix
mineerd met vier Oscars, (alle 1
den)
TARAN EN DE TOVERKER
nema) De allernieuwste Walt D
Olm, geheel in het Nederlands:
chroniseerd. Een spannend t
rond een zwarte toverketel, wj
kwaardaardig gehoornde Koru;
bruik van wil maken om zijn dods
tot leven te brengen. Taran e
vnenden zetten alles op alles ore
voorkomen. Uitstekend getekea
veel speciale effecten, maar tod
ook wel verschillende enge m
waardoor de flim minder ge scha
kunnen zijn voor al te kleine land
(adviesleeftijd: 6 jaar)
QUT 0F (EuroQ
Schitterend gemaakt filmepos
gisseur Sydney Pollack, gebas«
het levensverhaal van de Deensi
nes Karin Blixen. Met Meryl Sm
een (opnieuw) formidabele h«
goed voor een Oscar-nommdüe
haar Robert Redford en Klaus
Brandauer. De schoonheid van te
kaanse landschap is ten volle b;
deze fascinerende film ov«
boeiende vrouw, die de Europes
venties van die tijd inruilde vo:
eigen normen ten gunste van d>
kaanse bevolking. Historische
avonturenfilm en love story n
Onderscheiden met maar liefste
car-nominaties, waaronder die
beste regie, beste film en bestel
rol. In ieder geval vier sterren i
(alle leeftijden)
genmaker is een melkhandel ge
vestigd, dat heet hier de melkboer.
De benaming melk„boer" is nog
een overblijfsel uit de tijd dat een
boer zelf zijn waren, als boter, kaas
en eieren, bij de klanten bezorgde
Een andere boer, die zelf zijn
groenten aan de man bracht, was
uiteraard de groente„boer" Zo
gmg de naam van boer over op alle
venters en bezorgers en we spre
ken nu zelfs van een kranteboer,
ijscoboer, petrolieboer en visboer.
Maar de tijd dat de boeren zelf hun
het varken in de lengte m twe
verdeeld wordt het, met de ac
poten op een ladder gebond-
rechtop gezet en kunnen de 1
en kennissen komen „vetprj
Hoe beter het oordeel uitvalt a
zwaarder het dier wordt ges
hoe rijkelijker het „hutspotje'
de pnjzer later thuis krijgt.
De volgende avond komt!
om het dier in gepaste srukte
snijden. Als hij klaar is dan L-;
er op de tafel keung de harri
de karbonaden, worsten eng
spek. We zijn nu bijna de
genaderd en daar vmden we
aannemer, nog een fietsemr.
en nog een bakker. Dat zijn das
zaken in Nieuw-Leusden; votó
de om in de dagelijkse behoeft
voorzien en met te veel om
ondernemer een boterham te
schaffen.
Noot: Zowel de pastone als
kostersworung zijn m 1953 afge!
ken en op dezelfde plaatsen r.
en in betere verhoudingen
bouwd. In het laatst van de de.l
jaren heeft zich in Leusden
slager gevestigd.
SPAANSE AARDE
„Spaanse aarde" is een dokumantaire
over de Spaanse burgeroorlog, ge
maakt door de befaamde Nederlandse
cmeast Jons Ivens, waann fel partij
wordt getrokken voor de loyalisten
tégen Franco In 1936 was m Spanje iets
begonnen, waarvan nog maar weinig
begrepen, dat het 't voorspel tot de
tweede wereldoorlog zou zijn. Dat
kwam pas later, toen Hitier zonder
eruge terughoudendheid zijn Duitse
troepen het „oefenen" in een politiek
gescheurd land, waarin Spanjaarden
elkaar doodden in een wrede strijd
tussen „links" en „rechts", met als tnest
„hoogtepunt" het bombardement van
Guerruca.
Jons Ivens zat in 1936 in New York
maar besloot om naar Spanje te gaan
voor het maken van een histonsche film.
Samen met Ernest Hemingway schreef
hij in New York het scenano voor die
film Ivens: „Ik wist dat daar in Spanje
iets aan de hand was. memand begreep
nog precies wat. we hadden voorstellin
gen van wat we er zouden kunnen doen.
Met Hemingway had ik een bescheiden
scenano uitgewerkt, dat de hele ge
schiedenis behelsde van de weg van
Valencia naar Madnd, waarlangs, zoals
we wisten, nu gevochten werd. Het was
een histonsche weg - maar ach
Ivens reist naar Panjs, zoekt kontakt
met één der half-illegale internationale
bngades, knjgt een vliegtuig naar Bar
celona, meldt zich met zijn camera bij de
informatiedienst van de Republikeinse
regenng, krijgt een plaats m een kon
vooi dat naar Madnd trekt en ziet de
weg. De histonsche v/eg van zijn in New
York uitgedachte scenario. Er sukkelen
vrachtauto's langs, er wordt geschoten
Er branden huizen uit en er lopen
vluchtelingen Maar ergens onderweg
Van de filmredaktie
Onder punt vier van het Konink
lijk Besluit van 2 september 1825
lezen we. en dat haar leeraar
steeds een voegzame en voor hem
geschikte woning hebbe." Wat in
die tijd1 onder voegzaam en ge
schikt werd verstaan zal wel altijd
een raadsel blijven. In Leusden
werd het blijkbaar uitgelegd als
hoe groter hoe beter. De pastorie
werd dan ook een monsterlijk groot
gebouw, bijna zo groot als de hele
kerk, met kamers als zalen, zowel
op de begane grond als op de
verdieping. In Leusden wordt be
weerd, dat je er met een wagen,
bespannen met twee paarden, ge
makkelijk m kunt ronddraaien.
Naast de pastorie staat de. heel
wat bescheidener, kosterswoning.
Deze woning is ook lang zo oud met
als de pastorie. Aan de bouwtrant te
zien zal het van rond de eeuwwisse
ling zijn.
Melkboer
Aan de overzijde, naast de wa-
(Hoe meer sterren, hoe hoger de waar
dering)
WEIRD SCIENCE. (Corso) Niet hele
maal geslaagde, maar toch wel grappi
ge film over twee computer-enthou-
siastelhngen. die met puber-problemen
zitten. Ze krijgen maar geen aansluiting
bij de meisjes op school en worden door
andere jongens nogal eens gepest. Ze
besluiten daar iets aan te doen. Ze laten
de computer de ideale vrouw scheppen
en dat brok vrouwelijkheid (Kelly Le-
Brock) maakt van hun redelijk saaie
leventje in één klap een bruisend, soms
angstaanjagend, maar ook erg plezierig
gebeuren Dolle fantasie, waarin de
meest onmogelijke dingen gebeuren,
dankzij de wondervrouw die alles kan.
Niet alle grapjes zijn even geslaagd,
maar een kniesoor die daar echt op let.
(alle leeftijden)
THE PROTECTOR. (Corso) Kei
harde aktiefilm rond de Chinese vech
ter Jackie Chan, die als New Yorkse
politieman de vloer aanveegt met inter
nationale drugs-handelaren. Film in de
Bruce Lee-traditie (12 jaar)
A CHORUS LINE. (Cinema) Ge
slaagde verfilming van oorspronkelijke
Broadway-musical, waann jongeren
een auditie doen voor een dansgroep in
een nieuwe musical. De angst om te
falen en de hoop op succes bepalen de
sfeer van deze door Richard Attenbo-
rough knap geregisseerde film, waann
de emoties van de kandidaten tot uiting
komen in dans, zang en dialoog. Juist
omdat het gaat om een auditie komt
alles levensecht over. De muziek is
eigentijds, evenals de choreografie van
dezelfde choreograaf als „Flashdance".
Jeffrey Hornaday. Simpel gezegd: een
groots opgezette, uiterst enerverende
sollicitatie-procedure. Drie Oscar-no-
minaties vielen deze film ten deel. (alle
I leeftijden)
De cineast Joris Ivens, maker van Spaanse aarde'
aan de kant van de weg liggen boeren
geknield op hun grond. De grond die ze
eindelijk hun eigendom kunnen noe
men en ze poten er hun aardappelen,
hun eigen aardappelen.
En Ivens verscheurt zijn New Yorkse
scenario over de beroemde geschiede
nis van een beroemde weg: hij heeft
mensen gezien die nu, in het heden,
terwijl er kanonnen bulderen, hun aarde
bewerkea Ivens zal „Spaanse aarde"
gaan maken! Het commentaar bij deze
film is van Emest Hemingway, die de
tekst zelf uitsprak Naast Jons Ivens
stond de eveneens Nederlandse cmeast
John Fernhout achter de camera, terwijl
de uiteindelijke montage van deze film
werd verncht door de al even bekende
Helen van Dongen, die vnjwel alle films
van Jons Ivens monteerde.
Jackie Chan m „The Protector"
