„In Leusden zijn het aparte mensen.
Die hebben een extra steuntje nodig"
1
CDA
Baldés
dienste
De kiesdeler
PvdA
I
SCHOKDEMPERS
Banden Servicel
Chef Verkiezingen al maanden aktief
m
Mannen- en
vrouwenwerk:
maken het
CDA sterk!
CDA LIJST 1
GEBR.DE VORB.V.
HAZELEGER B.V.
KOMATSU
KOMATSU VORKHEFTRUCKS
MET ELEKTRISCHE ZOEMMOTOREN
Altijdinruiitrucks VOORDEEL IS SLECHTS SPORADISCH TE KOOP
71 j
LUNTEREN
ERMELO
3791 PM Achterveld, tel. (03425) 15 41
Sinds 6 maanden brengen wij DEESSE natuurcosmetica in Nederland)
door middel van "party" verkoop.
DÉESSE is de naam van een serie huidverzorgingspreparaten op
basis van natuurlijke produkten.
Dit Zwitserse topmerk (alleen al in Zwitserland 1020 dames als demon-
stratrice) wordt hier zeer goed ontvangen. Daarom willen wij snel uit
breiden en zoeken dus meer mensen. v.iApn
Geentnvestehngengee
Bel voor informatie Wendelien Prinsen 03480-19981 of PROCOS bv
(Produits cosmétiques de Suisse) 020-711525.
DINSDAG 18 MAART 1986
interview
LEUSDEN - Morgen kunnen 18.237 Leusdense kiesgerechtig
den naar de stembureau's om hun stem uit te brengen op één
van de plaatselijke partijen. Terwijl CDA, WD, PvdA, D'66,
GPV/SGP en Leusden'85 volop in de strijd om de stemmen
verwikkeld zijn, probeert de heer De Wit de organisatorische
kant rond te krijgen. En of de mensen nu wel of niet gaan
stemmen, aan de gemeente zal het niet liggen. „We maken het
de mensen zo gemakkelijk mogelijk", aldus de chef verkie
zingszaken.
Het is donderdag 13 maart, 10.00
uur. De Wit zet zich achter zijn.
bureau neer. Veel tijd voor een
gesprek had hij met; de laatste
dagen vóór de verkiezingen zijn
voor hem .volgeboekt". Hij is chef
van de afdeling burgerzaken van
de gemeente Leusden. En omdat
het bureau verkiezingen onder die
afdeling resorteert, is hij dus ook
chef verkiezingszaken.
Hij werkt al zestien jaar voor de
gemeente Leusden. Het rekensom
metje is dan ook makkelijk: voor de
vierde keer maakt hij hier de ge
meenteraadsverkiezingen mee. Is
hij een all-round man op dit terrein?
„Ik weet het niet", zegt hij beschei
den. „Het is een kwestie van goed
organiseren. Je denkt dat je alles
geregeld hebt, maar er komen al
tijd dingen voor waar je geen reke
ning mee gehouden hebt".
Zo'n dne maanden voor de ver
kiezingen begint hij, De Wit, aan de
voorbereidingen. „Je zegt met: nu
ga ik er aan beginnen. Nee, je vult
er de gaatjes mee op. Een maand
voor de verkiezingen probeer je
alles rond te hebben".
„Ik begin met het vragen van
raadsleden voor de bemensing van
de stembureau's", zo zegt hij. Ik heb
nu veertien raadsleden voor het
voorzitterschap van de bureau's.
Dan speelt de kwestie: wie zijn de
anderen? Via politieke groeperin
gen krijg ik dan een lijstje met
namen van mensen die dat wel
willen doen".
Het voorzitten van een stembu
reau is ovengens vrijwilligerswerk;
het levert geen rooie cent op. ,Je
moet goed zitvlees hebben", aldus
De Wit. Als hij genoeg voorzitters
heeft, stuurt hij een voorstel naar B
en W. Daarin adviseert hij het colle
ge om die mensen in de betreffen
de functie aan te stellen. B en W
moeten dat voorstel dan officieel
goedkeuren. In praktijk is dat een
routinezaakje.
AANPASSINGEN
Er kan morgen op 16 plaatsen in
Leusden gestemd worden. Dat zijn
er slechts een paar meer dan vier
jaar geleden. „In eerste instantie
moet ik die stemdistncten op maat
brengen", legt De Wit uit. Dan ga je
kijken waar veel meuwbouw is
gepleegd. Dat is hier in Claveren-
blad/Wildenburg het geval. Je
vraagt dan het automatiseringscen
trum om de distneten aan te pas
sen".
Eén stembureau kan ongeveer
1200 kiesgerechtigden opvangen.
,Je gaat dan tellen per straat. Kijken
hoeveel mensen er wonen die mo
gen stemmen. In Claverenblad/
Wildenburg is de Kuperssingel het
breekpunt. Van het automatise
ringscentrum krijgen we dan de
zogenaamde versterkingslijsten,
waarna de stemdistricten worden
aangepast".
Ook hier weer doet De Wit een
voorstel richting B en W. Wederom
is het goedkeuren daarvan een
routinekwestie. Toch kan De Wit
die schakel in de hele organisatie
van de verkiezingen niet overslaan:
alles moet tenslotte volgens de
regeltjes die de kieswet stelt.
Op papier bestaat er al een ze
ventiende district: 't Ruige veld.
„Dat hebben we alvast ingedeeld",
verklaard De Wit. die verder uitlegt
dat de meeste stembureau's zijn
ondergebracht m scholen en ver
der in twee bejaardentehuizen, het
voormalig raadzaaltje in Achter
veld, Lisidunahof, De Korf en twee
peuterspeelzalen.
SLOTJES
Na een kwartiertje wordt ons
gesprek onderbroken. Eerst komt
een ambtenaar van Gemeentewer
ken touwtjes, slotjes en een schaar
tje brengen. Ook deelt hij De Wit
mee, dat bij een zestal nieuwe
stemhokjes de verbindingslatjes
ontbreken. De Wit gaat telefonisch
na of die nog op tijd te krijgen zijn.
„In Leusden zijn het aparte men
sen", onderhoudt hij. „Die hebben
een extra steuntje nodig".
Nauwelijks heeft hij de ene zaak
afgehandeld of de volgende staat
voor de deur. Een telefoontje vanuit
de ambassade in Marokko. „Ie
mand die wil stemmen", laat De Wit
er over kwijt. En even later: „Je kunt
het wel merken, dat het de laatste
dagen zijn. Maar dat is overal zo",
verzekert hij.
„Om het goed te doen, moet je
echt ambtenaar zijn. Heel precies
zijn. Goed afspreken wie wat doet"
Zo blijkt de dienst Gemeentewer
ken een grote rol te spelen m de
organisatie. Gemeentewerken
zorgt voor een goede wegwijzenng
naar de stemlokalen, heeft de orga
nisatie van de sleutels en dergelijke
in handen.
„In sommige stembureau's wor
den verlaagde lessenaartjes aange
bracht voor rolstoelgebruikers", al
dus De Wit. „Waar drempels liggen
worden vlondertjes aangebracht,
zodat iedereen gemakkelijk binnen
kan komen".
Ieder stembureau telt drie leden.
Voordat zij aan hun taak beginnen,
ontvangen zij van De Wit een ïn-
De heer De Wit: Een maand voor de verkiezingen probeer je alles rond te
hebben.
structieboekje waann de voor
schriften van de kieswet kort staan
opgesomd. „Korte wenken voor
stembureauleden" heet het werkje.
De Wit legt in vogelvlucht uit hoe
het één-en-ander m zijn werk gaat.
„De voorzitter ontvangt van de
kiezer de oproepingskaart. Hij ver
gewist zich ervan of de persoon in
het goede district is. Vervolgens
roept hij het nummer dat op de
oproepkaart staat. Het tweede lid
van het verkiezingsbureau, dat
liriks van hem zit, heeft een verkie-
zingsregister. Dat is een computer-
lijst waarop alle stemgerechtigden
van het betreffende district staan
vermeld".
„Dat tweede lid roept de naam
van de kiezer op en de voorzitter
kijkt of dat klopt met wat er op de
kaart staat, waarna het tweede lid
een paraaf zet achter de naam op
de computerlijst. De voorzitter reikt
een stembiljet uit en houdt een
turflijst bij van het aantal uitgereikte
stembiljetten".
CONTROLE
Het derde lid van het stembureau
heeft een controlerende taak. „Hij
houdt in de gaten of dat stembiljet
ook in de bus komt. Het meenemen
van een stembiljet is namelijk straf
baar. Ook hij houdt via een turflijst
bij hoeveel stembiljetten er in de
bus gaan". Het spreekt voor zich
dat, als alles goed gaat, na afloop de
turflijst van de voorzitter en die van
hel derde lid even groot zijn.
Er is nog een extra controle in het
hele systeem ingebouwd. Om acht
uur 's ochtends telt de voorzitter het
aantal aanwezige stembiljetten.
Aan het eind van de dag moeten er
net zoveel biljetten in het stemlo
kaal zijn als om acht uur 's ochtends.
„Om 19.00 uur is de stemming ten
einde. Het gebeurt wel eens dat er
dan nog mensen staan te wachten
om te stemmen. Die mogen dat dan
nog doen. Zo is het in de Wetering
een keer voorgekomen dat er om
18.50 uur nog ontzettend veel men
sen stonden te wachten. De voorzit
ter is toen naar buiten gelopen en
zei tegen de achterste persoon: u
bent de laatste".
Na sluiting telt ieder stembureau
het aantal stemmen dat er is uitge
bracht. Daar wordt een proces ver
baal van opgemaakt. „Voor ons
begint 's avonds het werk pas",
aldus De Wit. „De eerste fase is het
doorbellen van de totaallijsten. Die
hebben we rond 20.30 uur binnen.
Dan moeten we wachten tot alle
bureauleden hier op het gemeente
huis zijn, waarna we het totale
aantal stemmen vaststellen die op
de verschillende kandidaten zijn
uitgebracht"
PROCES VERBAAL
Nog diezelfde avond wordt het
aantal zetels berekend en de voor
keurstemmen geteld. „Een dag la
ter leggen we dat vast m een proces
verbaal. Op vnjdag 21 maart stelt
het hoofdbureau de definitieve uit
slag vast. Daarna begint de proce
dure voor het benoemen van de 21
raadsleden".
Een hele reeks stukken vormt de
geloofsbrief. Alle 21 raadsleden
moeten zo'n geloofsbrief „schrij
ven", of beter gezegd: invullen. „De
oude raad onderzoekt die brieven
op 14 april. De voorzitter van de
raad, de burgemeester dus, be
noemt dan een commissie van on
derzoek. Die bestaat uit drie perso
nen. Die commissie trekt zich terug
om de geloofsbrieven te onderzoe
ken en stelt de raad uiteindelijk
voor om de kandidaten toe te laten
als raadslid".
„Op 29 april komt de nieuwe
raad bijeen. Dan vindt de installatie
plaats. Alle raadsleden leggen dan
de ambtseed en de eed van zuive
ring af. De eerste taak van de
meuwe raad is de wethoudersver
kiezing".
De gemeenteraadsverkiezingen
zorgen voor extra werk: in de ge
meente zelf is er een hoofdstembu
reau. „Dat is hier B en W. In
pnncipe kan iedereen erin zitten. In
totaal bestaat het hoofdbureau uit
vijf leden: de burgemeester als
voorzitter, de wethouders en De
Wit als leden", vertelt De Wit.
„Daarnaast hebben we nog drie
dames uit de raad als reserve".
Dat hoofdbureau moet onder
meer de kandidatenlijsten van de
partijen controleren. De Wit: „Ie
dere kandidaat op zo'n lijst moet
minimaal vijfentwintig handteke
ningen verzameld hebben. Het
hoofdstembureau moet nagaan of
de handtekeningen wel van kiesge
rechtigden zijn. Bij de verkiezingen
voor de Tweede Kamer of de Pro
vinciale Staten wordt dat werk ge
daan door het hoofdstembureau
van de provincie Utrecht".
VOORLICHTING
De Wit had er dit jaar ook een
extra taak bij: de voorlichting rich
ting buitenlandse kiesgerechtig
den. Zoals bekend gaat het in Leus
den om een groep van 139 mensen.
Die voorlichting is leuk geweest, de
opkomst was aardig. Het ging hier
om een beperkte groep, maar we
hebben ons best gedaan om de
gang naar het stembureau zo laag
mogelijk ie houden".
De Wit, die intussen ook met de
voorbereidingen van de verkiezin
gen voor de Tweede Kamer is
begonnen, verwacht morgen een
opkomst van ongeveer 75 procent.
„Dus ruim 13.000 kiesgerechtigden
die gaan stemmen", zegt De Wit.
„Vier jaar geleden was er bij de
gemeenteraadsverkiezingen ook
een opkomst van 75 procent. Het
spreekt de mensen aan, omdat het
dichterbij is dan landelijke politiek.
Dat blijkt overal.
In Leusden wordt nog met per
computer gestemd. „Dat zou het
mooiste zijn: electronisch stem
men", verzucht De Wit. „Ik hoop dat
nog een keer mee te maken. Het
zijn wel dure investeringen. We
hebben een paar jaar geleden
demonstratie gehad. Toen k&
zo'n apparaat al tienduizend t
den. Voordeel is wel dat je rondl
acht 's avonds al weet hoe
stemming is verlopen. Bovenr
heb je minder districten nodig'
Maar hoe mooi het ook mag;
De Wit blijft er nuchter onder
zouden dertien keer zo'n dert
duizend gulden moeten investc
voor apparaten die we gerrudd
één keer per jaar nodig hebh
En dat gaat ook voor onze c
verkiezingszaken een beetje ve
We maken het de mensen zo gemakkelijk mogelijk", aldus de heer De
De kiesdeler speelt een be
langrijke rol bij de verdeling
van de zetels. Het begrip is te
vertalen als het aantal stemmen
dat betaald moet worden voor
éen zetel. Rekenkundig gezien
wordt die kiesdeler alsvolgt
vastgesteld: het totaal aantal
uitgebrachte stemmen ge
deeld door 21 (dat is het aantal
beschikbare zetels).
Stel dus dat 75 procent van
de kiesgerechtigden in Leus
den gaat stemmen. Dan krijg je
een kiesdeler van 13.680 ge
deeld door 21 is 650. Iedere
partij heeft dan 650 stemmen
nodig om één zetel m de raad
te bemachtigen.
De verdeling van de restze
tels gaat volgens twee syste
men. Heeft een gemeente een
raad met minder dan 19 zetels,
dan wordt het systeem van de
grootste overschotten toege
past. Heeft men 19 of mee:
zetels, wat dus in Leusden het
geval is, dan werkt men via het
systeem van het grootste ge
middelde.
De Wit: „Ik geef iedere partij
één zetel meer dan bij de
eerste verdeling. Het CDA
heeft er bijvoorbeeld zes ge
haald, ik geef er op papier
zeven en kijk dan wat ze ervooi
betaald heeft. Een partij die
slechts 500 stemmen haalde et
dus geen zetel heeft, krijgt ei
ook één".
„Wie dan het grootste ge
middelde heeft, krijgt de eer
ste restzetel. Voor de ovenge
resterende zetels wordt dat op
eenzelfde manier gedaan tot
dat alles is verdeeld".
)it<
nt
en
IL
or«
la:
n
m
kt(
De
st;
ha
K
It e
(advertenties)
TE KOOP AANGEBODEN:
1e soort BIELZEN 24.- p st
SPOORWEGGRIND
voor wegverharding
è15 p.mJ excl. BTW (thuisgebracht).
Meikade 2 - Ede - Tel. 08387-1029
Woensdag 19 maart 1986
Niet vergeten, ga stemmen
en natuurlijk
Kunt u niet naar het stembureau?
Bel Henk Eradus, 947583
Hij helpt u met
ervoer ^((Ml
stemmen
bij volmacht LEUSDEN
TILT MET DE NIEUWE XXB SERIE
DOOR VEEL BEDIENINGSGEMAK EN EEN STRENG ENERGIEDIEET
ÓÓK DE VERKOOP VAN HAAR VORKHEFTRUCKS SUCCESVOL OMHOOG
Voor hen, die door of om bepaalde werksituaties niet
met diesel of benzine uit de weg kunnen zijn daar
DE STILSTE WERKERS VAN
NEDERLAND
Komatsu-gebruikers hebben direct door waar wij over
spreken maar ook voor U is het goed te weten, dat wij
daarmee bedoelen de sublieme
Die betekenen een uitkomst, daar waar door geluid of
reuk het milieu geen geweld mag worden aangedaan
KOMATSU
ELECTRISCHE VORKHEFTRUCKS
geven altijd een bevredigend antwoord op uw wensen.
Zij kunnen naar de aard van uw bedrijf geleverd worden
in capaciteiten van 500 kg, 700 kg. 900 kg, 1000 kg. 1350 kg, 1500 kg, 1750 kg, 2000 kg, 2500 kg. 3000 kq
Zaterdags geopend een goede reden om eens contact op te nemen met
van 9.00 tot 12.00 uur
's avonds na 19 00 uur
tel.03461- 1858
03402- 31108
075-177647
Importeur
Leusden - Achterveld
christen
democratisch
appèl
E. Blom 1G. v. Woudenberg (2)
Geef uw stem aan het
Kunt u, om welke reden dan ook,
niet gaan stemmen, vraag
dan een goede buur of kennis
(uit hetzelfde stemdistrict) dit
voor u te doen.
Vul de gevraagde gegevens in op
de voorkant van uw oproepkaart en
zet beiden uw handtekening.
Zo gaat uw stem niet verloren.
Voor vragen over vervoer 033-940953.
.am b.iLi/iiOjIn^fr
ed Ibiow JFb X6haéq
rirrn
v l
Als gespecialiseerd bandenservice-
bedrijf leveren wij voor bijna alle
autotypes kwaliteitsschokdempers
uit voorraad.
Gemonteerd of voor zelfmontage
met 2 jaar garantie.
Tevens het adres voor alle types|
banden, montage, uitlijnen, uitla
ten, accu's en wielen.
Dorpsstraat 191
Tel. 08388-4416/20511
Hamburgerweg 195
Tel. 03417 -53604
filialen:
Heythuysen 04749- 1100
Steenwijk 05210-11022
Barneveld 03420 -128 88
Zuid Schermer 02204- 441
n vaste werkttjae
