,Het jaar van
de rustige zon'
It I 4 II
Ml III IIJ
„Als in een donkere spiegel":
film uit Bergman-cyclus
FILMHUIS:
FILMS IN
HET KORT
AMERSFOORT - In het filmhuis
Appelmarkt draait van vrijdag 11 tot
en met dinsdag 15 april de film „the
year of the quiet sun" van de Poolse
cineast Krysztof Zanussi. Met Maja
Komorowska en Scott Wilson. Aan
vang 20.00 uur.
Zanussie trok met deze produktie
sterk de aandacht op het Festival van
Venetié in 1984 en kreeg uiteindelijk
zelfs de Grote Prijs. Hij is een van de
weinige Poolse regisseurs die nog ak-
tief is na het vrije vakbondverbod.
Zanussie stond bekend als een koele,
intellektualistische regisseur die eigen
tijdse thema's in zijn films onderbracht
en over die thema's graag diskussieer-
de met het publiek „Het jaar van de
kalme zon" daarentegen is een film die
allesbehalve koel is, maar juist vol
emoties en niet direkt een diskussiefilm.
Het is een liefdesverhaal, spelend in het
gebied van Polen dat vroeger Duits was
In een plaatsje bij de nieuwe Pools-
Duitse grens wordt een onderzoek ge
daan naar oorlogsmisdaden in een
kamp van nazi's voor krijgsgevangenen.
Scott, 'n Amerikaanse overlevende
wordt verliefd op Emilia, 'n naar het
grensgebied gevluchte weduwe. Emilia
voelt dat deze liefde onmogelijk is Ze
woont met haar oude, invalide moeder
in een vervallen gebouw, temidden van
de ruïnes. En weet dat ze de Amerikaan
niet zal kunnen volgen. Jaren later wordt
haar een rueuwe kans geboden. Haar
moeder heeft, door medische behande
ling te weigeren, gekozen voor de dood
om haar dochter vrij te maken.
De hele film is omgeven door hoop en
twijfeL Met daarbij een politieke lading:
de angst voor de toekomst van Polen en
het geïdealliseerde beeld van geluk dat
Emilia van Amenka heeft. Deze droom
houdt haar op de been en laat haar
lijden.
(Van de filmxedaktie)
AMERSFOORT - In het Filmhuis
Appelmarkt draait van vrijdag 11 tot
en met zaterdag 12 april in de maan
delijkse Bergman-cyclus de film „Als
in een donkere spiegel". De film be
gint om 23 uur.
In deze eerste film van een tnlogie
(samen met „Avondmaalgasten" en „De
grote Stilte" (reeds in het Filmhuis te
zien geweest)) over de hang van de
mens naar zekerheid en zin in het leven,
plaatst Bergman een familie, bestaande
uit vader, een zeventien jange zoon,
getrouwde dochter plus echtgenoot op
een eilandje voor de Zweedse kust. De
dochter Kann, om wie alles draait, is
schizofreen Als zij denkt dat God voor
haar verschijnt, verschijnt een reusach
tige spin. De reacties op het krankzinnig
worden van Kann zijn verschillend" de
vader toont slechts een koele interesse,
de echtgenoot houdt van haar maar kan
niet helpen en met de overgevoelige
broer ontstaat tenslbtte een incestver
houding tijdens een van haar crises.
Ingmar Bergman over zijn film; „Ik
heb „Als in een donkere spiegel", „De
grote stilte" en „Maskers" kamerspel i
genoemd. Het is kamermuziek. Je ver- 1
deelt een aantal motieven over een
zeer beperkt aantal stemmen en figu
ren. De achtergronden laat je weg Je
destilleert."
De film „De avondmaalsgasten" zal
op 9 en 10 mei worden vertoond in het
filmhuis/appelmarkt. Van 27 juni tot en
met 1 juli (de laaste film van het seizoen)
zal de Bergmanfilm „Scenes uit een
huwelijk" worden gedraaid
MILITAIRE ACADEMIE (Cinema).
Soldaten, luitenants of generaal, Melin-
da kent ze allemaal. Met zo'n kreet als
aanbeveling kan het niet missen: puber-
lol in onderbroekensfeer. Deze keer
binnen het kazerne-terrein. Voor de
echte liefhebbers van dit afgelikte gen
re.(16 jaar)
DE TROETELBEERTJES (Cine
ma). Redelijk gemaakte tekenfilm rond
de troetelbeertjes, die allerlei avontu
ren beleven. Geen Walt Disney-kwali-
teit, maar wel een tamelijk moralistisch
ondertoontje, die soms irritant over-
Dan Aykroyd en Chevy Chase in Spies like us".
Landgoed „De Boom"
Vanuit het raam van de gelagka
mer in De Mof, waar we nu eerst
een poosje gaan rusten van onze
wandeling en op ons gemak een
kopje koffie drinken, hebben we
het uitzicht op een gedeelte van de
Rijksweg tot aan de burg over de
beek en tevens op het woonhuis
van de rentmeester van het Land
goed „De Boom". Vroeger heeft
hier een boerderij gestaan: „De
Drift". Het is waarschijnlijk geen
grote boerderij geweest, want in
een akte, daterend uit het jaar 1691,
wordt het omschreven als „de keu-
terstede neffens de streek van Mid
delbroek".
De oorspronkelijke bestemming
van het gebouw wat er nu staat, was
niet het woonhuis van de rentmees
ter, doch was het de naaischool, die
nu is ondergebracht in de Bewaar
school aan de Schoolsteeg.
Als we voldoende uitgerust zijn,
zetten we onze wandeling voort
door de tol, de Leusbroekerweg
op. De eerste boerderij aan onze
linkerhand is „Middelbroek" en
even verder komen we aan de
Hekkesteeg met daarnaast de
boerderij ,,'t Hek". Het zou te ver
voeren om in dit verhaal op de
herkomst van alle namen van de
boerderijen verder in te gaan. Maar
voor de boerderij 't Hek zullen we
een uitzondering maken omdat
daarover een algemeen verbreid
misverstand bestaat. Meestal wordt
verondersteld dat zowel de weg, de
Hekkesteeg, als de boerderij hun
naam ontlenen aan het ijzeren hek,
dat aan de overkant van de weg de
toegang naar het landgoed afsluit.
De naam van de steeg, zowel als
van de boerderij is echter veel
ouder dan het landgoed, dus ook
ouder dan dat hek.
Het was vroeger de gewoonte
van een ieder die een weg aanleg
de om die weg af te sluiten met een
hek en aan een ieder van die weg
gebruik wilde maken, tol te heffen.
Zo had de Hekkesteeg, aangelegd
door de tabakstelers uit Amers
foort, een hek of tol aan beide
kanten, zowel hier als nog geen
kilometer verder, bij de spoorweg
overgang (die er toen natuurlijk
nog niet was).
De naam van de boerderij was,
nog vroeger, waarschijnlijk „Ca-
pel", doch in 1766 wordt de boerde
zeggen wat ze graag hebben wil
len. Om de jeugd van de straat te
houden geeft de juffrouw op zater
dagavond een cursus in houtsnij
den.
De juffrouw is ook nog wethoud-
ster van de gemeente Leusden. Als
neef Karei, de burgemeester, 's
zondags een kopje thee komt drin
ken op het Huis, dan worden daar
gelijk de gemeentebelangen be
sproken en beslist. O ja, we hebben
wel een gemeenteraad, maar die
stemt bij voorbaat in met alles wat
door neef en nicht wordt beslist,
vrijwillig of gedwongen door de
afhankelijke positie die het ge
meenteraadslid inneemt. Maar dat
heeft verder weinig invloed, de
beslissingen die genomen worden,
zijn altijd in het belang van de
gemeente. Van eigenbelang kun
nen we ze moeilijk betichten.
Het huis „De Boom" heeft de
toenmalige burgemeester van
Leusden en Stoutenburg m 1879
laten bouwen. Het kreeg de naam
door de bijzondere boom die in de
wegberm staat aan de rand van de
beek. Het is een enorme knotwilg
van een met te schatten ouderdom
die, zoals de meeste knotwilgen,
van binnen hol is. In die holte heeft
een populier wortel geschoten en
zo is het wel een heel aparte boom
geworden. Al in 1843 is er sprake
van deze boom die, op een in dat
jaar uitgegeven landkaart, staat
aangegeven. Deze boom wordt,
evenals de boom bij De Mof, ge
bruikt om diverse aankondigingen
als houtverkopingen, erfhuizen en
gemeentelijke aankondigingen, op
aan te plakken. Maar in dit geval
voor de gemeente Woudenberg.
De oprijlaan naast het huis komt,
met een brug over de beek, net
naast die wonderlijke boom uit. Het
is dan ook niet moeilijk te begrijpen
dat het huis en het landgoed die
naam kreeg.
Aan de overzijde van de weg
staat de boerderij van het hms,
beheerd door een zetboer. Links
daarvan het jachthuis, met dezelfde
functie als de Hertekop voor Huize
Heiligenberg. Ook dit jachthuis be
zit een feestzaal om de deelnemers
van een geslaagde jacht, een feest
maal aan te bieden.
BOEKEN
Maar dat is niet het enige gebruik
dat van het jachthuis wordt ge
maakt. In de feestzaal bevindt zich
een uitgebreide leesbibliotheek,
samengesteld uit, al dan niet over
tollige, boeken van de hele familie.
Iedere Leusdenaar kan daar boe
ken komen halen voor één cent per
boek per week. Ook is het mogelijk
om voor een kwartje per jaar lid te
worden en dan kan men elke week
een boek halen. Het lidmaatschap
voor een heel gezin kost twee
kwartjes per jaar en dan kan men
wekelijks voor elk lid van het gezin,
ongeacht het aantal, een boek krij
gen.
De boeken zien er allemaal ver
zorgd uit en zijn voorzien van een
zwarte omslag, gemaakt van een
soort zeildoek. Er wordt echter wel
van de gebruikters verwacht dat ze
de boeken met zorg zullen behan
delen, want voorin in elk exemplaar
is een verzoek aangebracht, waar
op staat te lezen: Men wordt ver
zocht
1ste De handen te wassen alvo
rens te lezen.
2de Geen vrouwen en tekeningen
in de boeken te maken
3de De boeken niet langer dan één
maand te houden.
Alleen op zaterdagmiddag kan
men terecht om de boeken te rui
len. Dan zitten er twee dames ach
ter een tafel om de boeken in
^uivcuigst te nemen en nauwgezet
af te schrijven in een kaartsysteem.
De dames kennen iedereen en de
samenstelling van elk gezin. Stuur
gerust de kinderen om boeken te
ruilen; de dames weten de smaak
van degene waarvoor het boek
wordt gevraagd.
In een ander kaartsysteem kun
nen ze nagaan welke boeken al
eens aan de betreffende persoon
zijn uitgeleend, dus wordt nooit
tweemaal hetzelfde boek gegeven.
RIJTUIGEN
Aan de andere zijde van de
boerderij staat het koetshuis met de
koetsierswoning. In het koetshuis
bevinden zich nog wel emge rijtui
gen, maar die worden niet ra
gebruikt. Paarden en koetsiers!
er niet meer. De familie besci
over twee auto's; één voor dej
frouw die zelf bestuurt een s
voor de rest van de familie, wi
voor een chauffeur in dienst is.
Maar inmiddels zijn we eigtó
wel een beetje buiten de boei)
gegaan wat de wandeling bei
want zodat we over de brug ki
men, waren we buiten Leusd
grondgebied. De beek vormt i
de grens tussen Leusden en Wi
denberg.
Noot: De legendarische boom*
1963 gesneuveld, hoewel kos
noch moeiten gespaard werdet
alles m het werk is gesteld ort
boom te behouden.
„De Zwaan" is in 1930 afgebrofe
MAMA IS BOOS! (Cmema).
Tweede speelfilm van regisseur Ruud
van Hemert met Geert de Jong, Peter
Faber en Rijk de Gooyer in de hoofdrol
len. Aangekondigd als het vervolg op
„Schatjes!", maar dat is teveel gezegd.
Goed gemaakte zwarte komedie rond
i de echtscheiding van de heer en me
vrouw Gisberts, waarbij mevrouw zich
enorm boos maakt(alle leeftijden)
rij omschreven als ,,'t erff aan het
hek".
„DE NACHTEGAAL"
Gaan we rechtdoor dan komen
we nog langs de boerderijen Groot-
en Klein Santbrink. Tussendoor
staan twee dubbele arbeiderswo
ningen, waarvan het eerste „De
Nachtegaal" heet en het tweede,
vreemd genoeg, naamloos is. De
Nachtegaal heeft men genoemd
naar het bos aan de overkant van de
weg, dat ook die naam heeft en
inderdaad komen daar veel
nachtegalen voor.
Als laatste boerderij voor de
spoorlijn staat daar „Vicanénerf',
een naam die in de omgeving is
verbasterd tot Victorie. Verder zul
len we nu maar met gaan, want we
willen nu eerst naar het landgoed.
Misschien dat we op een volgende
wandeling nog eens verder de
Leusbroekerweg op gaan.
Keren we terug dan zien we
tegenover Vicariënerf een heel oud
en bouwvallig huis staan, met een
neten kap. In 1880 was dat nog café
„De Zwaan". Nu is het eigendom
van Vicariënerf en dient als woning
voor een paar daggeldersgezin
nen. Lang zal dat niet meer duren
want er is sprake van dat het
binnenkort afgebroken zal worden.
We lopen terug tot aan 't Hek,
gaan door het ijzeren hek, wat altijd
open staat, en volgen het Laantje
van de Boom. Op de hoek staat de
boswachterswoning. Dat Laantje
van de Boom, veel jongelui hebben
daar herinnering aan. Het is een bij
uitstek geschikt laantje voor heime
lijke afspraakjes. Spoedig komen
we aan de min van het landgoed.
Een complete kwekerij, waar een
tuinbaas met vier tuinknechten hun
dagelijks werk hebben, ofschoon
bij hun taak ook het onderhoud van
gazons en bloemperken rond het
huis behoort. De kwekerij is geheel
ommuurd en bevat een groot op
pervlak aan kassen en broeibak
ken want er wordt niet alleen
groente, maar ook komkommers,
augurken, tomaten, druiven, perzi
ken en ander fruit gekweekt. Naast
de tuin de woning van de tuinbaas
en verschillende werk- en voor
raadschuren. In de bossen, want de
bezittingen van de Boom strekken
zich uit tot aan Achterveld toe,
werken vier man en over de ver
schillende bossen verdeeld waken
nog eens dne boswachters.
ZUSTER WILLEMIEN
In het huis doen vier dienstboden
het werk en een verpleegster, zus
ter Willemien, is in vaste dienst
voor de verzorging van rustbehoe-
vende Diaconessen, liefdezusters
van de Diaconessenhuizen (zieken
huizen) in verschillende grote ge
meenten. Die zusters, overwerkt of
herstellende van een ziekte of ope
ratie, vinden m Huize de Boom een
liefderijk onthaal en kunnen, zolang
het nodig is, van die gastvrijheid
gebruik maken. Het ligt in de be
doeling dat het huis in de toekomst
een rusthuis wordt voor bejaarde
diaconessen.
Als arbeider heb je het op De
Boom ook goed. Over het algemeen
ligt de beloning altijd iets hoger dan
dat van de daggelders bij de boe
ren. Daarbij komt nog dat bijna elke
arbeider in een huis woont van De
Boom en daarvoor een minimale
huur betaalt. Bij die huizen ligt ook
een flinke tuin van waaruit voor een
groot deel m de levensbehoefte
kan worden voorzien. Alle arbei
ders krijgen jaarlijks een partij
brandhout. Het vervoer daarvan
wordt wel onderling geregeld met
de boeren. Andere arbeiders, die 's
winters zonder werk zijn, worden
ook zoveel mogelijk in dienst geno
men voor werk in de bossen en
voor het zagen van brandhout. Een
bekend gezegde van Meneer is:
„Ik wil wel graag dat jullie een
beetje doorwerken, maar je hoeft
de kost met voor me te verdienen".
Wordt er ergens een baby gebo
ren dan wordt een dienstbode naar
dat adres gestuurd met de geluk
wensen van de familie, een pan
netje soep en wat babykleertjes of
luiers.
KOETSHUIS
Tijdens het kerstfeest, wat ge
houden wordt m het koetshuis, krij
gen alle arbeiders voor elk gezins
lid onder meer een stel kleren,
waarvan ze van tevoren mogen
(Hoe meer sterren, hoe hoger de waar
dering)
(S)PIONNEN (Corso). Aardige
spionage-komedie van regisseur John
Landis met Chevy Chase en Dan Ay
kroyd in de hoofdrollen, die als twee
versbakken geheime agenten in het
Russische diepe worden gegooid, (alle
leeftijden)
ROCKY IV (Corso). De vierde film
rond bokser Rocky Balboa (Sylvester
Stallone), die nu de uitdaging aanneemt
van de Russische kandidaat-wereld-
kampioen Drago, die Rooky's vnend
Apollo in een wedstrijd doodsloeg. De
wraak van Rocky, die op Ramboïaanse
wijze de eer van de VS verdedigt.
Kortom: Reagan kan tevreden zijn, om
dat zelfs Gorbatsjov voor Rocky applau-
diseerde.(12 jaar)
De twee exponenten van de wereldmachten tijdens een „vreecfe^
persconferentie. Scène uit: „Rocky IV".
OUT OF AFRICA (Euro Cinema).
Schitterend gemaakt filmepos van re
gisseur Sydney Pollack, gebaseerd op
het levensverhaal van de Deense baro
nes Karin Blixen. Met Meryl Streep m
een (opnieuw) formidabele hoofdrol,
goed voor een Oscar-nominatie. Naast
haar Robert Redford en Klaus Maria
Brandauer. De schoonheid van het Afri
kaanse landschap is ten volle benut in
deze fascinerende film over een
boeiende vrouw, die de Europese con
venties van die tijd inruilde voor haar
eigen normen ten gunste van de Afri
kaanse bevolking. Historische film,
avonturenfilm en love story in één.
Onderscheiden met maar liefst elf Os
car-nominaties, waaronder die voor de
beste regie, beste film en beste hoofd
rol. In ieder geval vier sterren waard,
(alle leeftijden)
komt. Voor de wat kleinere kinderen
redelijk filmvertier, (alle leeftijden)
