„Teachers": leraren hebben
het moeilijker dan u denkt
VOOR ONS EEN ABONNEE...
VOOR GRATIS 1214 PAGINA'S
ÏÏÉLWOORDEN
leiisder krant
SB
KI/I/IEK
FILMS IN
HET KORT
Gewoon
Nagelkruid
Z% WOORDENBOEK
li VOOR j
s* puzzelaars/^
Ja, u leest het goed, wanneer u als abonnee een nieuwe
abonnee aanbrengt ontvangt u van ons
geheel gratis een prachtig
puzzelwoordenboek. De nieuwe abonnee\
ontvangt van ons wekelijks de krant met al',
het nieuws uit eigen plaats en regio.
DINSDAG 22 JULI 1986
plaatselijk nieuws
„Teachers", USA 1986 Regie Arthur Hiller; scenario W R McKmney, produktie:
Aaron Russo. camera. David M. Walsh; montage: Don Zimmerman, met Nick Nolte,
Jobeth Williams, Judd Hirsch, Ralph Macchio, Allen Garfield, Lee Grant, Richard
Mulligan ea. Genre: tragi-komedie.
Een beetje grote school is een verzamelplaats van allerlei soorten mensen.
Onder het motto: „Je hoeft niet gek te zijn om hier te werken, maar het helpt
wel", proberen de leraren er samen met al dan niet goedwillende leerlingen er
het beste van te maken in hun dagelijkse niet aflatende strijd tegen het analfa
betisme. Vooral op die „highschool" in een niet nader genoemd Amerikaans
provincie-stadje, is het een rommeltje. Niet in de laatste plaats vanwege een
overheids-onderzoek naar de leer-resultaten. Het schijnt wat dat betreft niet zo
best te gaan op de John F. Kennedy Highschool, waar leerlingen overgaan,
zonder dat ze aan de minimum-eisen voldoen. Het Amerikaanse onderwijs
systeem werkt dat in de hand, want zonder voldoende leerlingen (met goede
resultatenkan zo'n school financieel wel inpakken. De schooldirektie loopt
op eieren, want ontevreden ouders hebben natuurlijk ook nog de mogelijkheid
om via de rechter schadevergoeding te vragen als blijkt, dat hun ldnd tekort
wordt gedaan op schooL Zo'n proces wordt aanhangig gemaakt tegen de JFK-
schooL Het blijkt, dat een leerling afstudeerde, zonder dat deze over voldoende
kennis beschikte: geslaagd en toch nog analfabeet
In „Teachers" is het met name de le
raar Alex Jurel (Nick Nolte). die met hart
voor zijn werk probeert zijn leerlingen
datgene mee te geven, waarvoor ze op
school zijn: een goede basis voor een
verdere carrière in de toch al turbulente
Amerikaanse samenleving
De school is een afspiegeling van die
samenleving: een soort gekkenhuis,
waarin met heel veel moeite administra
tief orde op zaken wordt gehouden en
men nauwelijks toekomt aan het geven
van echt onderwijs. Het bestuur van de
school zit in de moeilijkheden, omdat er
een onderzoek wordt ingesteld. De jon
ge advokate Lisa Hammond (Jobeth
Williams) moet op grond van haar on
derzoek de bewijzen verzamelen tegen
de school, die een leerling afgeleverd
zou hebben zonder voldoende oplei
ding Lisa heeft zelf op deze school ge
zeten en kent de meeste onderwijzers.
Ook Alex, die inmiddels in een geeste
lijk gevecht is gewikkeld met een rebel
se leerling Eddie (Ralph Macchio). die
weigert om de lessen te volgen. De
nieuwe onderwijzer Herbert (Richard
Mulligan) is bijzonder populair. Hij geeft
zeer instruktieve lessen in geschiede
nis Een bijzonder geval, omdat de bra
ve man is ontsnapt uit een krankzinnigen
gesticht Maar dat is de schoolleiding
onbekend. Bovendien valt het niet op
De John F. Kennedy Highschool kortom
lijkt op een edukatieve dierentuin,
waarin de meest opmerkelijke exem-
wat aan hebben. De leerlingen voelen
dat feilloos aan en Alex is dan ook de
meest populaire onderwijzer.
Toch roeit Alex tegen de steeds ster
ker wordende stroom van gemak- en
behoudzucht op. Juist nu er een rechts
zaak tegen de school loopt, wil het
schoolbestuur de tegenpartij geen wa
pens in handen geven. De uiterst kriti
sche houding van Alex moet dan ook
naar een onschadelijk niveau terugge
bracht worden. Alex zit tussen verschil
lende partijen ingeklemd aan de ene
kant zijn werkgever, het schoolbestuur,
aan de andere kant de leerlingen die op
hem rekenen. De mooiste partij is natuur
lijk Lisa Hammond. Tussen haar en de
populaire leraar ontstaat een soort haat
liefde verhouding en een groeiend be
grip voor eikaars problemen.
Regisseur Arthur Hiller is er in ge
slaagd om een goed evenwicht te vin
den tussen ernst en humor. Zijn ogen
schijnlijk karikaturale aanpak, die voor
al het begin van de film kenmerkt,
brengt de turbulente sfeer van de
school feilloos in beeld. Het scenario is
van de 26-jange nieuwkomer W R. Kin
ney. voor wie de schooljaren nog vers in
het geheugen lagen.
Richard Mulligan (links) als de te gekke geschiedenisleraar en Nick Nolte als Alex
Scene uit: ..Teachers" van regisseur Arthur Hiller.
plaren van de mens te bewonderen zijn
„Teachers" is in de eerste plaats een
komedie van een kwalitatief redelijk ni
veau over de tekortkomingen van het
systeem. Een beetje karikaturaal, dat
wel, maar de overdrijving gaat nergens
echt te ver. De tweede laag m de film is
de stnjd van Alex (Nolte) tegen die dui
delijke tekortkomingen in het onder-
wijs-systeem. Hij is het met eens met de
berustende en ongeïnteresseerde hou
ding van de meeste van zijn collega's.
Hij vindt het de moeite waard om voor
zijn leerlingen te vechten, om hen, tegen
de stroom in. iets mee te geven, waar ze
VEEL TIJD
rond, hoekig, kantig, glad,
rechtopstaand, hangend, klim
mend.
Hiervoor heeft U ook al iets
over verschillende soorten en
rassen kunnen lezen.
Het is volkomen begrijpelijk,
dat Jan moet toegeven, dat hij
de namen niet allemaal kent
van de planten. Hij hanteert
voor zichzelf een aantal zelfbe
dachte, goed bruikbare bena
mingen.
Je moet letten op zaken als;
blad, bladsteel, steunblaadjes,
bladschijf, bladrand, nerf, blad
oksel, al of niet leerachtig blad,
bladstand. Vragen als: één of
twéé bladeren per knoop; zijn
de bladeren verspreid of in een
spiraal om de stengel gerang
schikt; is de vorm van het blad
spits, stomp, rond, toegespitst,
afgeknot, schildvormig; deze
vragen en nog oneindig veel
meer moet je je stellen om een
bepaalde vorm goed te kunnen
determineren. Jan houdt zich
voorlopig alleen bezig met de
vorm van de bladeren. ..Maar",
zo zegt hij, ,,een vergissing is al
heel gauw gemaakt"
ALTIJD BEZIG
Het gesprek gaat weer over het
werken aan de tuin. Tot 's
avonds laat is Jan er mee bezig
En laat mag hier vertaald wor
den met 'een uur of een, half
twee'. Zijn vrouw Gerda, die bij
het gesprek aanwezig is, voegt
toe: „Mijn man is een echt
nachtmens. En door die
enorme hoeveelheid werk is er
gewoon geen tijd voor vakan
tie. Maar die behoefte bestaat
ook helemaal niet. Geen vakan
tie is in staat om datgene te ge
ven, wat wij hier aan genot be
leven".
Jan; ,,Ik geniet hiervan Ik
denk: nou, dat kan ik toch alle
maal al weer. Ik voel me steeds
sterker worden. Daarom ben ik
zo gelukkig. Als het een mooie
nacht is, dan zit ik vaak tot een
uur of dne in mijn tuin te genie
ten van al mijn planten: ik over
leg dan bij mijzelf, ja ik praat
gewoon hardop, wat er alle
maal nog verbeterd kan wor
den"
,,Ik heb binnen stekken staan
die al weer wat verder gevor
derd zijn. Hoewel het nu na
tuurlijk niet de beste tijd is om
te stekken. Dat is februari. Maar
dan heb je vaak niet de be
schikking over jonge scheuten
die goed genoeg zijn om te
stekken. Ik hoop van harte dat
ik dit jaar weer de kas van
Speksnijder mag gebruiken".
Weer uit Jan zijn dankbaarheid.
Hij noemt deze hobby zijn ge
nezing. Hij is héél hard vooruit
gegaan. Vaak zegt Speksnijder
tegen hem, dat hij het nu niet
moet gaan overdrijven: de tem
peratuur in de kassen wil na
tuurlijk nog wel eens aan de
hoge kant zijn. Veertig graden
Celsius, dat is voor iemand met
een hartinfarct toch ook wel
een érg hoge temperatuur.
(advertentie)
tekstverwerking?
v N centrum voor tekstverwerking bv
Bergstraat 10
Amersfoort 033 - 631824*
Voordat je al die planten be
sproeid hebt, daar gaat zo veel
tijd inzitten. Wel gauw een uur
of twee. En ik giet ze altijd 's
avonds. Want het is fout om de
planten overdag te besproeien
Dat kan verbranding opleveren
op het blad. En datzelfde geldt
voor de moestuin op de Leus-
broekerweg. Dat water komt
veel beter tot zijn recht, wan
neer je het 's avonds toedient.
Dan kunnen de planten er veel
meer van opnemen".
,Op de moestuin ben ik vaak
pas 's nachts om een uur of
twaalf bezig met het sproeien.
En daar gaat toch al gauw een
paar uur tijd in zitten. En het
komt terug mei de regelmaat
van de klok".
Aan Gerda Epskamp vraag ik,
of ze ook wat in de tuin doet.
Ronduit bekend ze: Helemaal
niets Maar ik heb er ook hele
maal geen verstand van. Ik heb
bij wijze van spreken nog nooit
gras gemaaid. Maar dat geeft
helemaal niets Want ik heb zo
mijn eigen bezigheden. Ik heb
een breihobby, waar ik hierbo
ven altijd mee bezig ben".
Jan vertelt verder over zijn hob
by: ,,'s Zomers ben ik altijd in
mijn tuin bezig, ofwel hier of
wel aan de Leusbroekersweg.
Vanaf oktober ben ik dan weer
praktisch iedere dag in de kas
sen bij Speksnijder. Met ver
stekken en dergelijke zaken
De klanten bij Speksnijder vra
gen nog weieens of ze ook
fuchsia's kunnen kopen,
waarop Speksnijder dan altijd
moet zeggen, dat het hem spijt:
,,Ze zijn niet van mij, maar van
Epskamp".
Ik vraag aan Epskamp, hoe
veeljarig fuchsia's zijn. Hij ant
woordt dat de planten bij een
goede behandeling tot wel
minstens zo'n zes jaar mee kun
nen gaan. Eigenlijk kun je er ie
der jaar plezier van hebben.
,,Niet dat ik ze maar tot in het
oneindige wil houden: ik wil
weer nieuwe soorten kweken".
Epskamp vertelt, dat hij zijn
fuchsia's ieder najaar naar de
kas brengt: als kippen kaalge
plukt. Dat gebeurt met een aan-
hangwagentje van een kennis.
Dan moet er voor al die dui
zend planten tóch wel een aan
tal keren op en neer gereden
worden. Hij vertelt, dat er dan
allerlei buurjongens zijn die
hem een handje meehelpen.
PLANNING
Hij is trouwens al weer bezig
met de planning voor het vol
gende jaar. Hij houdt toch ook
wel van ander zomergoed,
zoals frezia's, geraniums, vlij
tige hesjes en dergelijke Zijn
vrouw laat nu foto's zien van
zijn tuin uit vorige jaren. Inder
daad geeft de tuin jaar in jaar uit
een ander beeld ,,Voor de bu
ren is het altijd een verrassing
om te zien wat ik er weer van
maak".
Ieder jaar is het anders. Hij her
innert zich heel wat mensen die
foto's hebben gemaakt van zijn
tuin. Maar dit jaar is het wel wat
anders. Want al dat hout voor
die stellages moest gekocht
worden. Dat was toch wel tame
lijk duur. Min of meer is hij dus
verplicht om die stellages te
blijven gebruiken. Hij denkt
aan wat meer afwisseling met
andere zomerplanten.
KALE WINTERTUIN
Jan en zijn vrouw Gerda laten
allebei merken, dat zij het fijn
vinden om zo iets moois te ver
werkelijken op zo'n klein
stukje grond. Hoewel", zegt
Jan heel realistisch ,,'s Winters
is het natuurlijk wel een kale
tuin, want dan staat er niets,
maar dan ook echt helemaal
niets. Maar dan zie je toch ook
weer gauw dat het werken als
kweker in de kassen erg hoop
gevend is. Je ziet het nieuwe
seizoen steeds vastere vormen
krijgen".
Onlangs heeft het gezin Eps
kamp voor het eerst moeten
constateren, dat een aantal
hangplanten verdwenen was.
Dat doet pijn. Epskamp legt uit
waarom: ,,Soms vragen de
mensen wel aan mij, of zij een
plant van mij kunnen kopen
Soms worden er hele bedragen
voor geboden. Maar ik er moei
lijk afstand van doen: ik heb ie
dere plant met de nodige liefde
gekweekt. Iedere plant is een
stuk van mijn leven. Bovendien,
het zou natuurlijk niet netjes
zijn tegenover Spaksnijer, als ik
de planten ging verkopen".
LEUKE MOMENTEN
Dat brengt hem op een ander
leuk moment uit zijn tuinleven.
Laatst vond hij in een container
een aantal afgedankte boom
pjes. Hij heeft ze eruit gehaald
en met veel liefde behandeld.
Het zijn prachtexemplaren ge
worden. Eén deed het wat min
der: die stond blijkbaar te veel
in de zon. Hij heeft hem verpoot
naar een schaduwrijkere plaats
en wat extra vertroeteld. En het
was alsof die plant zei: ,,Dank je
wel, Epskamp!"
Een volgend verhaal is ook in
teressant om te vertellen. Vol
gens ingewijden was de grond
waar hij zijn moestuin heeft, ten
enenmale ongeschikt om er
bloemkool te verbouwen. Jan
geloofde niet in die wijsheid en
ging tegen alle adviezen in ex
perimenteren Met veel liefde,
grondveredeling en een spe
ciaal irrigatiesysteem heeft hij
negenentwintig prachtige
grote exemplaren weten te
kweken. Zijn vrouw Gerda:
„We hebben ze nooit meer zo
groot gehad als in dat eerste
jaar". Jan voegt er aan toe, dat
het grotere exemplaren waren,
dan hij ooit gezien had.
En nu komen er allerlei col-
lega-volkstuinders bij hem om
advies te vragen. Ze willen ook
beginnen met bloemkoolteelt:
..Als het Jan Epskamp lukt, dan
moeten wij dat toch ook kun
nen", denkt men blijkbaar.
Jan Epskamp wil graag, dat ook
de naam van zijn jongste zoon
Harry vermeld wordt. Want. zo
zegt hij: ..Mijn zoon neemt me
toch ook bijzonder veel werk
uit handen".
BEWONDERING
Terwijl ik luister naar het ver
haal van Epskamp, ga ik
steeds meer met hem meele
ven. Zijn verhaal is aangrij
pend en hoopgevend voor zo
veel mensen die te kampen
hebben met ziekte. Grote be
wondering en diep respect
dwingt hij bij mij af door zijn
grote doorzettingsvermogen
en zijn filosofische diepgang.
Daarbij hebben het uiterst be
minnelijke karakter en een
goede gastheerschap diepe in
druk gemaakt.
(Hoe meer sterren, hoe hoger de waar
dering)
**D A.R.Y.L. (Corso). Amusante aktie-
en familiefilm rond een bijzonder jon
getje dat aan geheugenverlies lijdt,
maar niettemin heel wat opmerkelijke
dingen kan doen. Een film, die veel
mensen zal aanspreken door het verte
derende spel van Barret Oliver als Da-
ryl, en de soms sensationele aktie die
humor en sentiment afwisselt, (alle leef
tijden)
Qjpp Qp aprjcA (CorSo). Schitte
rend gemaakt filmepos van regisseur
Sydney Pollack, gebaseerd op het le
vensverhaal van de Deense barones Ka-
nn Blixen. Met Meryl Streep in een (op
nieuw) formidabele hoofdrol. Naast
haar Robert Redford en Klaas Mana
Brandauer. De schoonheid van het Afri
kaanse landschap is ten volle benut in
deze fascinerende film over een
boeiende vrouw, die de Europese con
venties van die tijd inruilde voor haar
eigen normen ten gunste van de Afri
kaanse bevolking. Historische film.
avonturenfilm en love story in één. On
derscheiden met maar liefst zeven Os
cars, waaronder die van beste film, bes
te regie en beste camera-werk In ieder
geval vier sterren waard, (alle leeftij
den).
TEACHERS (Corso). Geslaagde ko
medie rond de turbulente perikelen op
de Amerikaanse highschool met Nick
Nolte als een leraar, die de strijd aan
bindt tegen de misstanden. Richard Mul
ligan schittert als een te gekke geschie
denisleraar. Ontsnapt uit het gekken
huis, dat wel.En dat leerlingen af
studeren zonder te kunnen lezen is na
tuurlijk niet zoals het hoort, maar het
blijft een leuke school (alle leeftij
den)
•••POLICE ACADEMY 3. (Cinema).
Derde deel van de succesvolle kome
diereeks over een Amerikaanse politie
academie, waar de opleiding wel op
Het spel is sprankelend, met name
van Nick Nolte (The Deep, 48 Hours,
Under Fire), Jobeth Williams (Polter
geist. The Big Chill), Ralph Macchio
(The Outsiders, The Karate Kid) en de te
gekke geschiedenisleraar Richard Mul
ligan, die furore maakte als generaal
Custer m „Little Big Man" en die histori
sche figuur in „Teachers" opnieuw tot
leven brengt tijdens éen van de meest
opmerkelijke geschiedenislessen
„Teachers" is zoals gezegd een pri
ma komedie, óók voor wie de tweede
verhaal-struktuur minder belangrijk
vindt. Een komedie, waarin ondanks
de Amerikaanse snit, veel herkenba
re zaken de revue passeren omdat
wat dat betreft een school een univer
seel instituut is, en waarin naast de
vaak aanstekelijke humor voldoende
ruimte is gegeven om het falen van
het schoolsysteem aan de kaak te
stellen.
„Teachers" is een film, die met na
me scholieren en leraren aan zal spre
ken en aan beiden een (lach-)spiegel
voor houdt.
Alex (Nick Noltein „Teachers".
een heel bijzondere maiuer wordt gege
ven. In het derde deel dreigt de school
gesloten te worden en de oudgedien
den moeten opdraven om nieuwe leer
lingen door een belangrijke test te ha
len. Slagen ze, dan mag de politie
school büjvenRedelijk vakantie-ver
tier voor de liefhebbers van dit kome-
die-genre. (alle leeftijden)
THE JEWEL OF THE NILE (Ci
nema). Het uitstekende vervolg op het
spektakel-avontuur „Romancing the
Stone", waann Kathleen Turner als de
romanschrijfster Joan Wilde met haar
vriend Jack Colton (Michael Douglas)
de meest waanzinnige avonturen be
leeft in de woestijn van Noord-Afrika
met een gekke Arabische vorst, die de
leider van de Arabische wereld wil wor
den, en een ongrijpbaar juweel. Een
lekker spektakel vol licht absurde hu
mor, flitsend gebracht. Prima amuse
ment. (alle leeftijden)
COBRA (Euro Cinema). Sylvester Stal
lone begint bepaald eenzijdig te wor
den. Was Rocky in verhouding tot wat
volgde nog redelijk origineel en realis
tisch, na First Blood zakte de hoogstbe-
taalde filmacteur met zijn „Rambo-crea-
tie" naar een bedenkelijk niveau Dat
niveau is nu tot een nulpunt gedaald met
de politie-kankatuur „Cobra", waarin
Stallone ongegeneerd alle remmen los
gooit en zich ongestoord door welke
wet dan ook opwerpt als het (dodelijk)
medicijn tegen de misdaad. Dappere
jongen, die Sylvester Wat jammer toch
dat ie als een bange mus weigerde naar
Cannes te komen, omdat er misschien
wel eens terroristen zouden kunnen zijn
In de VS zijn ze nu eindelijk op dit
soort blufferige geweldfiguren uitgeke
ken en trekt „Cobra" steeds minder pu
bliek. Bij ons mag Stallone nog even m
een record aantal bioscopen als een
gek te keer gaan in een misselijkma
kende orgie van geweld Hoe lang nog?
(keuring 16 jaar)
KINDERVOORSTELLINGEN. De
jeugd kan terecht in Euro Cinema, waar
dagebjks een oude bekende in Neder
landse dialoog-versie opnieuw m roula
tie gaat. Na Walt Disney's schitterende
tekenfilm „Peter Pan", is het nu de beurt
aan „Sneeuwwitje en de zeven dwergen".
(Geum urbanum)
De bladeren van het Ge
woon Nagelkruid ontwik
kelen in het eerste jaar een
wortelrozet. In het vol
gende jaar onstaat hieruit
een plant met lange bloei-
stengels, die getooid zijn
met gele bloemen. De wor
tel van het Gewoon Nagel
kruid verspreidt een heer
lijke geur, als van kruid
nagels, waarmee de naam
Nagelkruid meteen is ver
klaard.
Na de bloei vormen zich
bolvormige vruchten die
uit zaden bestaan en elk
een haakvormig gebogen
snaveltje bezitten. Met die
haakvormige snaveltjes
hechten de zaden zich aan
de vacht van een langs
lopend dier of de veren
van een vogel, waardoor
de zaden over grote afstan
den verplaatst worden.
Ook de mens met zijn kle
ding helpt mee aan de ver
spreiding van het zaad. Dit
verklaart waarom het
kruid veel in dorpen en
steden voorkomt. De we
tenschappelijke soort
naam slaat op stad.
Gewoon Nagelkruid is een
algemene soort van be
schaduwde plaatsen. Een
enigzins vochtige en voed
selrijke bodem wordt op
prijs gesteld. Het is een
plant van eikebossen, el
zen- en essenhakhout,
grienden en struwelen.
Ook wordt het wel langs
wegen aangetroffen.
In verschillende streken
heet de plant Gezegend
Kruid, Gezegende wortel
of Zegekruid. Het verhaal
gaat dat St. Benedictus de
plant zegende met magi
sche krachten. Het werd
nu een machtig wapen te
gen boze geesten. Nog in
de 15e eeuw hing men het
kruid boven de deur om te
verhinderen dat de duivel
binnen kon treden. Geen
enkel wild dier kon een
mens aanvallen die de
wortel van de plant bij zich
droeg.
De duivel kon dat alles na
tuurlijk moeilijk verdra
gen en uit nijd beet hij een
stuk van de wortelstok af.
Daarom is de wortelstok
kort en heet de plant in
Frankrijk 'Duivelsbeet'.
Voor de geneeskunde heeft
de plant nooit veel bete-
kend. Dezelfde stoffen, die j
in de plant aanwezig zijn,
komen in familieleden, bij-
voorbeeld Tormentil, in R
grotere hoeveelheden e
voor. Op andere gebieden
evenwel is het wel veel e;
toegepast. Zo werden de
wortels gebruikt voor het e
verjagen van vliegen en e
verbeterde het de geur en
de smaak van het bier, wat
tevens het zuur worden
verhinderde. Ook werd de a
wortel gekauwd om een
slechte adem te verdoeze- r
len en gebruikt om krui-
denwijn een heerlijk n
aroma te geven. j,
N
C
TvT
G. van L.
■-< a r. c- i KKlIltl
(advertentie)
i
l
Ik ben abonnee op de voor puzzelaar^
en ontvang gratis
Naam
Adres
postcode plaats
De nieuwe abonnee is
Vul snel de bon in en stuur deze in open en velop zonder postzegel naar I
BDU Aid. Abonnementen
Antwoordnummer 21
3770 VB Barneveld
uuu
Naam
Postcode plaats
Betaling per
acceptgirotraa-tis'oegestuvd)
