Kortsluiting" brengt robot tot leven in
oostelijke aktie-komedie van John Badham
barokke Steven Spielberg
)p de literaire toer
Macaroni
geraffineerd
komisch
THE COLOR PURPLE" VAN ALICE WALKER VERFILMD
SHORT CIRCUIT" IS GEHEIDE FILMHIT
ilmkeuze
st
W hort
DONDERDAG 25 SEPTEMBER 1986
kijk op de film
mer
anei
lort circuit" (Kortsluiting). USA 1986. Regie: John Badham. Produktie David
ler Lawrence Turman; scenario: S.S. Wilson Brent Maddock, Camera. Nick
lean; montage: Frank Morris; muziek: David Shire; robot-ontwerp- Syd Mead;
sciale elektrische effecten: Bob Jason, Larry „Big Mo" Keys en Walter Nicholls;
taaie effecten: Chuck Gaspar; speciale robot-effecten. Eric Allard; Met: Alle
t€dy (Stephanie Speek), Steve Guttenberg (Newton Crosby), Fisher Stevens (Ben
«uya) e.v.a. Keuring: alle leeftijden. Genre: aktie-komedie rond uitzonderlijke
x>t.
m Bert Vos)
De Britse regisseur John Badham kreeg vooral bekendheid met de
it „Saturday Night Fever" met John Travolta en meer recent door
lue Thunder" en „WarGames". In zijn nieuwste film „Kortsluiting"
tort Circuit) speelt de technologie evenals in „Blue Thunder" en
faiGames" opnieuw een belangrijke rol, maar meer nog dan in
'arGames" is Badham er in geslaagd om de aktie en het avontuur te
nnengen met kostelijke humor, die van „Kortsluiting" een erg amu-
ate en ontspannende film maakt in de traditie van Spielberg's „E.T.",
ader dat er sprake is van een alleen maar goed geslaagde imitatie,
egendeel.
fantasie en vindingrijkheid een ordinai
re, volgens de traditionele normen ver
vaardigde robot, tot leven wordt ge
bracht.
Nummer Vijf is niet bepaald een
schoonheid. Het is een proto-type van
de Nova Robot Industrie, waann alle
aandacht is besteed aan de technologie
en de vormgeving duidelijk op de twee-
„Short Circuit" (Kortsluiting) gaat
er een robot. Niet direkt een voor de
nd liggend thema om er de zoveelste
iiover te maken, maar regisseur Bad
en zijn scenarioschrijvers zijn er in
igd om af te wijken van het al uit
ten robot-pad en hebben van
ort Circuit" een kostelijke filmge-
otenis weten te maken, waarin met
de plaats heeft gestaan. Het resultaat is
een aandoenlijke verzameling boutjes,
moeren, blik en scharnieren. Maar
Nummer Vijf en zijn vier andere „colle
ga's" vormen een met te onderschatten
kracht, door snelheid, precisie en de
verwoestende laserstralen waarmee ze
met vijandelijk oorlogstuig kunnen afre
kenen. De film begint met een overtui
gende demonstratie van de kracht van
de zo onschuldig en grappig uitziende
robots tijdens een bijeenkomst van de
top van Nova en de Amerikaanse leger
leiding. Tijdens de daarop volgende
feestelijke receptie barst een onweer
los en één van de robots, nummer Vijf,
wordt door de bliksem getroffen. Num
mer Vijf overleeft die voltreffer en ook
al is hij aanvankelijk wat in de war,
waardoor hij van het Nova-terrein weet
te ontsnappen, al snel weet Nummer Vijf
(zonder langer computer-gestuurd te
zijn) zich in de boze wereld te handha-
Ven' Hij komt terecht bij het aardige
meisje Stephanie Speck (Ally Sheedy),
die zich naast het verkopen van ijs en
andere zoetwaren, bezig houdt met de
opvang van allerlei dieren, die m de
verdrukking zijn gekomea Stephanie
beschouwt Nummer Vijf ook als zo'n
verschoppeling, een verdoolde buiten
aardse reiziger, totdat ze het naam
plaatje ontdekt van de robot met de ver
melding „Made by Nova Industries Inc."
Stephanie ontsteekt in woede, want ze
moet mets hebben van die oorlogsin
dustrie en belt het bedrijf op om de
robot te komen halen. Bij Nova is de
paniek compleet en de ontwerper van
de robot, dr. Newton Corsby (Steve Gut
tenberg) is al met zijn onovertroffen as
sistent Ben Jabituya (een schitterende
rol van Fisher Stevens) onderweg om
Nummer Vijf te zoeken.
Wat aanvankelijk een simpel kar
weitje leek, loopt uit op een groot
scheepse jacht, want Nummer Vijf is
zich opeens bewust geworden van zijn
eigen bestaan, is - door de bliksemslag -
„tot leven gekomen" en verorberd de
„input van het leven" als een uitgehon
gerde wolf. Hij is zich bewust geworden
van het verschil tussen „leven" en
"dood" en hij verzet zich met hand en
tand tegen zijn makers, van wie hij met
enige zekerheid weet, dat deze hem
willen demonteren („doden"). Wilde
„E.T" graag naar huis, Nummer Vijf
blijft bever bij de aardige Stephanie om
van het „leven" te gemeten. Het „on
overwinnelijke wapen" keert zich tegen
de makers.
Ally Sheedy als Stephanie, die ook al
een hoofdrol had in Badham's „WarGa
mes" weet te overtuigen m haar soms
aandoenlijke spel met Nummer Vijf als
verrassende tegenspeler. Steve Gutten
berg (als dr Newton Crosby, de ontwer
per van Nummer Vijf) zet de ietwat we
reldvreemde, maar jongensachtige ge
leerde feilloos neer. Hij is eigenlijk nog
steeds bezig met zijn computerspel
letjes zonder echt te beseffen, dat hij
een belangrijke bijdrage levert aan de
oorlogsindustrie. Ik zie hem in deze rol
bever, dan als sergeant Mahoney in „Po-
bce Academy en nr. Maar de show
wordt (naast Nummer Vijf) echt gesto
len door de onnavolgbare Fisher Ste
vens als Crosby's assistent Ben Jabitya,
een man van Indiaanse afkomst, die nog
steeds moeite heeft met de rijke Ameri
kaanse taal en die de rijkdom ten volle
en vooral origineel benut.
„Short Circuit" is een schitterende,
intelligent gemaakte film voor jong en
oud roet veel aktie en humor, verpakt
in amusante dialogen. Het gebeurt de
laatste tijd helaas niet zo vaak, maar
zo nu en dan loop je tegen een film op,
die een dusdanige uitstraling heeft,
dat je er door wordt „gepakt". „Short
Circuit" is zo'n film, waarin op bijzon
der aardige wijze het verschil tussen
leven en dood wordt aangegeven en
tussen de regels door kritiek wordt
geleverd op de hedendaagse techno
logische samenleving, zonder dat het
belerend of moralistisch klinkt. Met
gelukkig minder sentiment en meer
gezond verstand. Een Amerikaanse
film, gemaakt op z'n Brits. En onge
twijfeld (ook in Nederland) een gehei
de filmhit. Om niet te missen.
0 de filmredaktie.
meer sterren, hoe hoger de
ardering)
POLICE ACADEMY 3 (Corso). Der-
deel van de succesvolle komedie-
te over een Amerikaanse pobtie-
demie, waar de opleiding wel op
1 heel bijzondere manier wordt ge
ien. In het derde deel dreigt de
®ol gesloten te worden en de oud-
Üenden moeten opdraven om nieu-
leerbngen door een belangrijke
1 le halen. Slagen ze, dan mag de
itie-school blijven Redebjk
cantie-vertier voor de Lefhebbers
"dit komedie-genre, (alle leeftijden)
'"POLTERGEIST 2 (Corso). Het
rolg op de redebjk succesvolle
ror-SF over klopgeesten, die via
n televisie-toestel de huiskamer van
n aardig gezin binnenkomen en het
hn te terroriseren door het dochter-
"aar „de andere wereld achter het
fctrc" te trekken. In „Poltergeist 1"
arc alles weer op z'n pootjes te-
In deel 2 wordt de draad weer
Sepakt en gaan de poltergeisten
er ijverig aan het werk. Zoals zo
dt het geval is met een vervolg op
1 eerdere succesfilm: verspilde
eite.
SHORT CIRCUIT (Corso),
n Circuit" is een schitterende,
de Britse regisseur John Badham
Hïent gemaakte, film voor jong en
rcet veel aktie en humor, verpakt
trcsante dialogen. Het is het ver
haal van de onoogbjke oorlogs-robot
nummer 5, die door een banale kort
sluiting zijn eigen weg in de wereld
zoekt en tot de ontdekking komt, dat
het leven, zonder neurotische dwang
van de afstandbediening, waard is om
geleefd te worden. Het gebeurt de
laatste tijd helaas met zo vaak, dat je
er door wordt „gepakt" „Short Circuit"
is v/at mij betreft zo'n film, waann op
bijzonder aardige wijze het verschil
tussen leven en dood wordt aangege
ven en nissen de regels door kntiek
wordt geleverd op de hedendaagse
technologische samenleving, zonder
dat het belerend of morahstisch klinkt.
Een Amerikaanse film, gemaakt op z'n
Brits.
THE COLOR PURPLE (Cinema).
Visueel gezien bijzonder fraaie verfil
ming door regisseur Steven Spielberg
van Alice Walker's gebjknamige boek,
waarmee zij de Puhtzer-prijs v/on.
Sterk spel van Whoopie Goldberg als
de jonge negervrouw Cefie in een dra
matische toonzetting, die helaas op
sommige momenten de vorm van een
sprookje krijgt. Spielberg is er naar
mijn gevoel niet voldoende in ge
slaagd om de mensebjke emoties
overtuigend in dialoog en beeld te
vangen, waardoor de op zich knap ge
maakte film wat oppervlakkig over
komt. Genomineerd voor maar befst
elf Oscars, maar kreeg er geen. On
danks tekortkomingen wel degefijk de
moeite waard om te gaan zien, al was
het alleen maar voor de magistrale fo
tografie, die van een soms onaardse
schoonheid is. (alle leeftijden)
OP HOOP VAN ZEGEN (Cinema,
Marcello Mastroianni spelen de
hoofdrollen in de film „Macaroni"
van regisseur Ettore Scola. Deze ruim
twee uur durende Italiaanse film uit
1986 is van vrijdag 26 tot en met dins
dag 30 september te zien in het Film
huls Appelmarkt. De aanvang is op
alle dagen 21.00 uur.
Een nieuwe film van een beroemd
regisseur met gevierde acteurs heeft
iets van een afspraak met een uit het oog
verloren dierbaar iemand. Je ziet er ver
langend naar uit maar houdt tegebjk je
hart vast, uit angst voor teleurstelling
Wie Macaroni ziet, merkt spoedig dat
iedere ongerustheid ongegrond is. Sco
la heeft stijl, en stijl laat zich niet verloo
chenen. Zorgvuldig gaat de meester te
werk, met veel gevoel voor detail. Bin
nen twee minuten is de toon voor de
komende twee uur gezet. Geen lange
inleidingen, geen overbodige dialogen.
Scola laat Jack Lemmon bijna zwijgend
per taxi door Napels rijden, op weg naar
zijn hotel. In zijn hotelkamer wordt hij
bezocht door een opgewonden, opdrin
gerige Italiaan, die beweert een oude
vriend te zijn, Lemmon, de nuchtere
Amerikaan probeert de man van zich af
te schudden, maar Mastroianni als een
lastige vbeg, is niet weg te slaan. Natuur-
bjk ontstaat er een vriendschap tussen
beide heren. De confrontatie tussen
zuidebjke exaltatie en westerse zake-
bjkheid wordt onder de rustige, zelfver
zekerde handen van Scola, een geraffi
neerd komische film.
Een degebjke combinatie van melan-
chobe en humor, de drie vijftig plussers
bbjken hun vak nog niet te zijn verleerd.
DRAMATISCH
ie Color Purple", USA 1986 Regie' Steven Spielberg. Produktie: Kathleen Kennedy, Frank
shall, Ouincy Jones en Steven Spielberg. Scenario: Menno Meyjes. gebaseerd op de
tan van Alice Walker Camera: Allan Daviau; muziek Quincy Jones. Met Whoopie Gold-
fg, Margaret Avery. Danny Glover, e.v.a. Genre: drama. Keunng alle leeftijden.
)oor Bert Vos)
Alles wat de Amerikaanse filmmaker Steven Spielberg aanraakt,
randert onverbiddelijk in goud, zo wordt wel eens gezegd van
ze ambitieuze regisseur, die wereldberoemd werd met films als
aws", „E.T.", „Close encounters of the Third Kind", „Raiders of the
st Ark" en „Indiana Jones and the Temple of Doom". Films, die
jor de hoogste opbrengst in de Amerikaanse filmgeschiedenis
rgden. Maar ook films, die stuk voor stuk in het genre „spannend
ektakel" ondergebracht konden worden. Dat Spielberg ook in
aat zou zijn om van een serieus literair werkstuk, wat de roman
in Alice Walker, „The Color Purple" is, een boeiende film te ma
in, werd door veel insiders betwijfeld. Het is dan ook wel een
aagstuk geweest van Spielberg, om met zo'n ambitieus projekt zijn
lestige op het spel te zetten in een onmiskenbare drang om te be-
jzen, dat hij wel degelijk tot serieus filmwerk in staat is.
Jet resultaat riep en roept nogal verschillende, sterk uiteenlopende,
akties op. „The Color Purple" kreeg elf nominaties voor een Oscar,
aar moest het uiteindelijk zonder éen onderscheiding doen. „Schan-
nepen de bewonderaars van Spielberg. „Terecht," zeiden de cnti-
,want de film ademt niet die sfeer en zeggingskracht uit als het boek
t." Met de kans, dat ik zo langzamerhand voor a-literaire barbaar
>rdt versleten, noteer ik hierbij maar weer eens, dat ik het boek niet
gelezen en mijn oordeel dus louter op basis van de film geef.
„The Color Purple" is een drama
tisch epos van een zwarte Ameri
kaanse gemeenschap, met het meis
je Celie (Whoopie Goldberg) als be
langrijkste hoofdfiguur. In een klei
ne plaats in Georgia schenkt de jon
ge Celie het leven aan twee kinde
ren, terwijl ze zelf nauwelijks de
kinderleeftijd is ontgroeid. De kinde
ren zijn verwekt door de man, die ze
„Pa" noemt (Loenard Jackson) en die
de baby's na hun geboorte bij haar
weghaalt. Daarna zegt hij nooit meer
iets over wat er van hen is gewor
den. Gesteund door de sterke band
die ze heeft met haar zuster Nettie
(Askosua Busia), verloochent Celie
aanvankelijk haar eigen identiteit
en leeft gelaten haar leven als ver
trapte slavin van mannen van eigen
ras. Eerste met „Pa", daarna met de
man (Danny Glover), die ze „Mr"
noemt en aan wie ze is geschonken
door „Pa".
Cehe ondergaat alle vernederingen
van „Mr" zonder te protesteren. Daar
komt verandering in, als in 1921 de
blues-zangeres Shug Avery (Margaret
Avery) in haar leven komt, doordat
„Mr" deze knappe vrouw aanbidt.
Shug is een domineesdochter, die voor
het volle leven heeft gekozen en als
befaamd blues-zangeres door het land
trekt. Onder de stimulerende invloed
van Shug ontwikkelt Cehe haar sluime
rend gevoel voor eigenwaarde en ont
dekt langzaam maar zeker de moge-
Ljkheden, die de wereld haar in feite
te bieden heeft. Ze komt volledig tot
bloei als ze samen met Shug de brie
ven ondekt, die haar zuster Nettie aan
haar vanuit Afrika heeft geschreven en
die door „Mr" al die jaren achter zijn
gehouden. In de daarop volgende
stroomversnelling begint een herbo
ren Cehe tenslotte pas echt te leven,
zelfbewust en zonder de voortdurende
vernederingen van „Mr".
Een dramatisch verhaal, waarin met
name de positieve waarden van het le
ven ondanks alle ellende door bbjven
klinken.
Spielberg en dat moet gezegd
worden is er in geslaagd om „The
Color Purple" van Pubtzer-pnjs-wmna-
res Alice Walker op een bijzonder
fraaie wijze in beeld te brengen, waar
bij hij nogal barok te werk is gegaan.
Een overdaad aan schitterende beel
den en beeldovergangen, gekombi-
neerd met de soms geraffineerde,
sterk ondersteunende, maar effectieve
filmmuziek van mede-producent Quin
cy Jones. Een wijze van filmen, waarbij
je je voortdurend de ogen uitkijkt. Vol
visuele schoonheid.
Toch heeft deze film iets, waardoor
de critici wat mij betreft geüjk krijgen.
Dat „iets" is bijna ondefinieerbaar On
danks de fraaie vormgeving van de
film en het uitstekende spel van vrij
wel alle acteurs en actrices, rrust de
„The Color Purple" eigenhjk voldoen
de diepgang, nodig om een dergebjk,
sterk dramatisch, gegeven reliëf te ge
ven Spielberg bespeelt de sentimen
ten zeer vakkundig, daar ligt het niet
aan en sinds „ET" weten we, hoe dat
uit kan pakken. Maar als men mij na
afloop zou hebben gevraagd of ik diep
geroerd, getroffen was door hetgeen
Spielberg mij in zo'n twee- en een half
uur heeft laten zien, dan zou ik zondei
meer geaarzeld hebben. Die aarzeling
versterkt zich, naarmate je langer over
de film en Spielberg's uitwerking na
denkt. En zou met een ondubbelzinnig
„nee" beantwoord kunnen worden,
ven Spielberg met Whoopie Goldberg aIs Celie.
ware het met dat Whoopie Goldberg
als Cehe, die de film voor een niet on
belangrijk deel emotioneel schraagt,
wel degehjk indruk achterlaat.
VAKKUNDIG GEMAAKT
„The Color Purple" is ongetwijfeld
een zeer knap gemaakte film. Spiel
berg behoort tot de beste vakmensen
van de Amerikaanse filmwereld.
Maar met deze film geeft hij tevens
zijn beperkingen aan. De regissenr
van het „spannende jongensboek"
mist blijkbaar de nodige feeling ten
opzichte van intermenselijke rela
ties om een zo'n dramatisch sterk
gegeven als „The Color Purple" vol
doende realiteits-gehalte mee te ge
ven om in alle opzichten te kunnen
overtuigen.
Enkele voorbeelden ter verduidehj-
king., De verandering in het leven van
Cehe na de komst van Shug, voltrekt
zich in een adembenemend, onrealis
tisch tempo en Spielberg herhaalt dat
nog eens aan het slot, wanneer de
door blanken in de grond getrapte So
fia door Cebe's kordate optreden op
eens ontwaakt uit haar lethargie en op
FILMGESCHIEDENIS
Steven Spielberg's „The Color Pur
ple" zal ongetwijfeld de filmgeschiede
nis ingaan als een belangwekkend
stuk cinematografie. En dat is het ook.
Vakwerk van een regisseur, die zich
nu ook als filmer van serieus werk wil
de bewijzen. Naar mijn gevoel heeft
Spielberg zich echter in die drang
om ook op dit terrein erkend te wor
den verkeken op het totale projekt.
Want ook al behoor je tot de meest
vakkundige en geniale regisseurs van
deze tijd, zonder voldoende feeling
voor de echte emoties van de mens
achter het drama, blijft een dergeüjke
film steken in een teveel aan mooifil-
merij en effektieve beelden en is de
daardoor opgeroepen ontroering te
vluchtig om lang in het geheugen van
de toeschouwer te bbjven hangen.
Maar „The Color Purple" blijft
ondanks de geschetste tekortkomin
gen toch een bijzondere, vooral
film-technisch, knappe film En
daarom zonder meer waard om te
gaan zien.
Bert Vos
echter jammer, dat het verhaal op zich
soms iets teveel gebukt gaat onder
opgevoerde heroïek en onvervalst A
menkaans chauvinisme, (alle leeftij
den)
V.
(van de filmredaktie)
AMERSFOORT Jack Lemmon en
slag haar oude vitahteit hervonden
heeft. Mensebjk gesproken zijn dat
wonderen van de eerste orde. En zo
zijn er meer elementen in de film te
noemen, die de kracht van het verhaal
ondergraven door het ontbreken van
voldoende reahteitszin. „The Color
Purple" knjgt daardoor bijna de vorm
van een (muzikaal) sprookje. Wat nog
eens wordt geaccentueerd door het al
even barokke slotgedeelte, als in een
grootse, vooral muzikaal sterke apo
theose, de door haar vader verguisde
donuneesdochter Shug zich verzoent
en Cebe's kinderen terugkeren. Het
hgt er allemaal wat te dik bovenop.
Aan de andere kant kent „The Color
Purple" ook verschillende echt ontroe
rende momenten, zoals de scène,
waann de blueszangeres Shug spe
ciaal voor Cehe een song ten gehore
brengt „Celie's song" behoort dan ook
tot de beste nummers in de film,
waarin componist Quincy Jones naar
mijn gevoel veel te weinig echte ne-
germuziek heeft verwerkt. Op de mo
menten, dat dit wel is gebeurd, wint
„The Color Purple" aan zeggings
kracht en ademt de film een spintuele
sfeer vut, die verder vaak node wordt
gemist
ieder geval vier sterren waard, (alle
leeftijden)
JESUS CHRIST SUPERSTAR (Dins
dag Movie Cyclus). Befaamde, inmid
dels klassiek geworden film-musical
van regisseur Norman Jewison, geba
seerd op de gelijknamige Broadway-
musical van Andrew Lloyd Webber en
Tim Race. .Jesus Christ Superstar" is
het bi musicalvorm gegoten hjdensver-
haal van Chnstus. verteld en gespeeld
door jongeren in de outfit van de zesti
ger jaren. Bij de première onbegrepen
door de kerken en derhalve verguisd,
ondanks het feit, dat nergens sprake is
van blasfemie, zoals was gesteld. In
middels een klassieker onder cult
films en de moeite van het (her-)zien
waard, (alle leeftijden)
TOP GUN (Euro) „Top Gun",
met Tom Cruise als Maverick, een jon
ge piloot, die een speciale opleiding
volgt en tot de beste piloten van de VS
behoort, doét m zekere zin denken
aan „An officer and a gentleman",
maar zeker ook aan „The Right Stuff',
de grootste film van regisseur Phihp
Kaufman over de opleiding tot astro
nauten, die tot nu toe helaas alleen in
het video-circuit te zien is geweest,
maar nu ook m de bioscopen gaat
draaien. De (Britse) regisseur Tony
Sco«, broer van Ridley Scott, is er in
geslaagd om een onderhoudende film
te maken met verschillende groots op
gezette gevechts-scenes. Met name de
scenes aan boord van het Amerikaan
se vhegdekschip USS Enterprise en de
luchtscenes rond de gevechten met
Russische Migs imponeren door
schoonheid, kracht en spanning. Het is
middagvoorstellingen). De nieuwste
verfilming van Herman Heijermans
succesvolle toneelstuk uit 1900, door
regisseur Guido Pieters Redebjk ge
maakte amusementsfilm, waarin
Kniertje het moet afleggen tegen Ba
rend abas Danny de Munk. Onze re
censent vond het wel een beetje te
kunstmatig en stelde, dat regisseur
Pieters verschillende kansen bet Lg-
gen. (alle leeftijden)
OUT OF AFRICA (Cinema,
avondvoorstelling). Schitterend ge
maakte filmepos van regisseur Sydney
Pollack, gebaseerd op het levensver
haal van de Deense barones Kann Bh-
xen. Met Meryl Streep in een (op
nieuw) formidabele hoofdrol Naast
haar Robert Redford en Klaus Mana
Brandauer. De schoonheid van het
Afrikaanse landschap is ten volle be
nut in deze fascmerende film over een
boeiende vrouw, die de Europese con
venties van die tijd inruilde voor haar
eigen normen ten gunste van de Afri
kaanse bevolking. Historische film, a-
vonturenfilm en love story in één. On
derscheiden met maar liefst zeven Os
cars, waaronder die van beste film,
beste regie en beste camera-werk In
movie cyclus van Cinema.
