I „Ik heb nooit de kans gehad om het vak met mijn handen te leren" Voortreffelijk optreden jeusdens Vocaal Ensemble ALS JE ALLES GOED BEKIJK Groeneveld opticiens Vader Bloemendal draagt na 25 jaar zaak over aan zoon Paul: „...Het gaat om de kwaliteit van je werk. Toen ik zag dat over drie jaar de bouwmarkt in zou storten, heb ik mijn terrein verlegd..." We leiden zelf vakmensen op, maar dat zijn niet meer die vak lieden die alles weten te maken. Speciale ochtend in 't Vooronder Bijeenkomst over grafologie DONDERDAG 16 OKTOBER 1986 interview LEUSDEN Aannemingsbedrijf J. Bloemendal b.v. be staat vijfentwintig jaar. Vandaag, donderdag 16 oktober, is er ter gelegenheid van dit zilveren jubileum een receptie in De Mof aan de Arnhemseweg, van 16.30 uur tot 18.30 uur. De heer J. Bloemendal draagt de leiding van zijn bedrijf over aan zijn zoon Paul, die daarmee aan het hoofd komt te staan van een bouw- en aannemingsbedrijf met meer dan 20 werknemers. Vele gebouwen als scholen en kerken, kantoren en win kels, bungalows en andersoortige woningen in Leusden en Amersfoort en omgeving zijn door de heer Bloemendal gerealiseerd. v r he H werl viell vas ooitc laan gai we „Mijn liefste wens van jongsaf aan", was om in de bouw te gaan. Ik zag het vak timmerman, het werken met hout, als mijn beroep, mijn toe komst. Ik ben van de technische school af meteen begonnen bij Hei lijgers. Het schijnt dat je persoonlijk dan zó ontwikkeld wordt, dat je op een gegeven moment zelfstandig wilt zijn. Dat houdt niemand tegen. Dat houdt Heilijgers niet tegen. Dat hou je zelf niet tegen. Dat komt ge woon". Als je zelfstandig bent, pas je op een gegeven moment met meer m bednjf, waar je werkt. Je wordt gewoon té zelfstandig. Dan is het voor beide zijden heel aardig, dat je opstapt. Dat is voor beide partijen beter, ik ben weggegaan, en daar- kunnen wij het altijd nog zo goed met Heilijgers vinden." Ik heb bij Heilijgers vijftien jaar gewerkt: op 20 augustus 1946 ben ik de bouw gekomen. Dat is nu dus veertig jaar geleden. Vijfentwintig laar daarvan heb ik als zelfstandig ondernemer gewerkt. Je begint dan met niets voor jezelf'. JULIAN APLEIN an 5 jsden 395 ,Mijn eerste karweitje was op het Juhanaplein in Amersfoort. Als ik daar passeer, denk ik er nog alnjd aan. Het was het bouwsel van een etagewoning boven een winkel. Het was het emge pandje, dat recht liep: de rest heeft dakpannetjes. Ik deed het met éen knechtje, Hogen- kamp, die zit nu op kantoor, en is er 16 oktober, 25 jaar. Zo begint zo'n bednjf." „En dan gaat het m dne, vier jaar tijd snel. Dat gaat van een bungalow naar grotere bouw. Ik had natuur lijk heel veel klanten, die mij ken den. Als je vijftien jaar als uitvoer der bij een bednjf zit. ken je veel :chitecten. Maar het is toch zo, dat je eigen bedrijf van de grond af noet opbouwen." KWALITEIT Het gaat om de kwaliteit van je werk, en daar dan meteen aan vast: wie heb je m je dienst. Een grote bouwer kan iedereen aannemen. Wij niet. De ene keer staan ze op een groot werk met z'n tienen, en de andere keer zitten ze met z'n tweeen bij mevrouw X om het keu kentje te verbouwen. Hoe gaat dat met klanten? Moeders met kinde ren zijn makkelijker, maar sommi ge klanten, daar moet je behoed zaam mee omgaan. En die jongens kun je met veranderen. Als ze hun voeten thuis niet hoeven te vegen, doen ze het ook met bij de klant. Kijk, dat is dan het probleem van een kleiner bedrijf." „De eerste jaren deden we alle maal utiliteitsbouw: scholen, ker ken, villa's. Zo begin je. Woning bouwer was ik niet. Daar was ik te veel vakman voor schijnbaar. Voor woningbouwer hoef je echt geen vakman te zijn. Je moet een goed management hebben, een goede bedrijfsvoering, het is puur een sys teem. Bij ons gaat het met vijf kilo draadnagels, daar gaat het met één draadnagel. Ik wil riiet zeggen, dat ik het niet gekund had, maar als je het vak eenmaal goed geleerd hebt, wil je het vak beleven, he. Dan maak je graag zo'n Montessori school!" MASSA Paul Bloemendal valt zijn vader bij: „Woningbouw, dat is massa. Dat is een systeem: honderd keer hetzelfde, bij utiliteits- en vrije sec torbouw is elke bouw anders, en dat maakt het leuk." Bloemendal Sr.: „Ook het perso neel doet dat liever. Als ik die jon gens op 23 woningen zet met al die betonnen muren zeggen ze: „Heb je niks anders?" Nou ja, zo hebben ze ons nou eenmaal groot gebracht. Niet dat ik het zelf kan, hoor, ik heb nooit de kans gehad om het vak met mijn handen te leren. Ik zat meteen m de uitvoering en ging de boel organiseren, moest natuurlijk wel weten hóé ze het moesten maken. Dat hoeft in de systeembouw uiter aard niet meer. Dat is voorbereid, komt zo uit de machine, en wordt op elkaar gestapeld. Daar moet je heel andere mensen voor hebben, niet een timmerman of een metse laar, die hun vak geleerd hebben". RENOVATIE Ik zou eerst nog in de renovatie gegaan zijn, maar dat was me te moeilijk. Dan moet je een bedrijf hebben, dat twee generaties oud is, want je kómt niet meer aan die vak mensen, die alles met hun handen kunnen maken. We leiden wel zelf vakmensen op, maar dat zijn met meer die vaklieden, die alles weten te maken. We leiden hen op, zodat ze ook met die schietapparaten overweg kunnen, en met alleen met hun hamertje, beiteltje en schaafje, want dat is ouderwets, dat moet met meer". „Ja, in Leusden heb ik heel veel gebouwd. Dat kwam omdat ik hier puur de utiliteitsbouwer was. Toen keek men daar nog naar, en zeiden ze: „Nou jongens, als je een goed huis wilt hebben, een goede kerk of een goede school, dan moet je J Bloemendal b.v. nemen." Je krijgt dan op één keer een naam van: hij kan het alleen maar, of hij kan goed kerken bouwen. Dat is natuurlijk helemaal niet waar, want als je nooit een bejaardentehuis hebt gebouwd zegt een bestuur: hij heeft geen er varing. Je moet er dus gewoon één keer aan beginnen." „In 1972 heb ik de Walstrowonin gen gebouwd, puur een experi ment vanuit het Ministerie. Daar verbaas ik me dan over Ik verbaas me nog altijd over die woningen, die van buiten heel aardig zijn, maar die vergeleken qua inhoud, woonruimte en tuin met andere wo ningen héél klem zijn. Ze staan veextien jaar. en de mensen zijn er nog altijd gek op!" „Als je dat nou maar kunt: dat je een soort huis kunt bouwen, dat mén fijn vindt om in te wonen. Ik zeg altijd: er zit in die Walstrowo- ningen niet eens een slaapkamer! Er zit een expansieruimte in, waar van de architekt vond dat de men sen er mee moesten kunnen doen wat ze wilden. Het slaapplateau zit gewoon boven open m de kamer." LIEFHEBBERS „Ik had er maar twintig en er wa ren meteen vijfenzestig liefheb bers. En het is altijd nog zo geble ven: als er één te koop staat, psst, hij is meteen weer weg." Het rusticawoninkje, dat we nu veel bouwen, is nét zo'n type, het is zo weg. Van andere woningen heb ik 30 procent verkocht als ik begin. De rest verkoop je pas tegen dat je klaar bent. In Hoevelaken heb ik een projekt, daar zijn we al drie jaar mee aan het verkopen. Het zijn héél leuke woningen, maar die huizen hebben een vorm die de mensen niet willen. Elf van de twaalf huizen zijn nu bewoond. Als je die mensen vraagt, zeggen ze: „Wat een fijn huis!" Maar als er gekocht moet worden aarzelen de mensen: er is niets recht, het is net als bij de Mon tessorischool: Jan Verhoeven bouwt m een cirkel als middelpunt, en daar omheen groepeert hij de woonvormen. Dat soort huizen kost ongeveer 80.000 gulden, minder dan de huizen die je zó kwijt bent. Maar de vorm spreekt de mensen niet aan.' „Dat is het aftasten van de bouw markt. Niet bouwen wat je zelf mooi vindt. Dat moet je nooit doen na tuurlijk. Je moet die groep mensen opzoeken, die typisch dat huis mooi vinden, en dan zit je er wel eens een keer naast Dat bleek dus in Hoeve laken." MIDDENPRIJSCATEGORIE Paul Bloemendal: „Die huizen m Hoevelaken liggen in de midden prijscategorie. Niet voor starters. Ook met direct voor mensen, die zeggen: „Ik ga naar een huis van boven de twee ton." Die huizen lig gen in een moeilijke prijsklasse. Je kunt in Hoevelaken beter een huis bouwen van 220.000 gulden dan van 160.000 gulden. Die tussenstap wordt door weinig mensen ge maakt. Ze beginnen met een start woning en gaan dan toch vaak naar maar rente te betalen. Totdat ze be sloten hebben: je mag er niet opko men vóórdat je betaald hebt. Dat is niet aardig natuurlijk. Als je nu voor een miljoen grond koopt van de ge meente, moet je eerst een miljoen betalen voordat je beginnen mag. Vroeger betaalde je, als je de cen ten gebeurd had." PROJECTONTWIKKELAAR Ubent als bouw- en aannemings bedrijf projektontwikkelaar ge worden. Bloemendal Sr „Toen het altijd goed ging op de markt, en er was zat te doen, had ik helemaal geen behoefte om projektontwikkelaar te zijn. Maar toen ik zag, dat over drie jaar de bouwmarkt in zou stor ten, heb ik mijn terrein verlegd, en gezorgd, dat ik mijn eigen werk ging ontwikkelen." voor mijn personeel, maar je was altijd druk." KLANTEN „Je neemt nieuw werk, maar je hebt m die tijd ook heel wat klanten gekregen aan fabrieken, bedrijven, scholen, bejaardentehuizen. Als daar wat bijgebouwd moet worden komen ze meestal bij ons terug: „ónze aannemer moet dat maar doen!" „Dus we hebben tot nog toe wat werk en personeel betreft helemaal geen klagen. Ik heb altijd gezegd: ik wil zo'n vijfentwintig mensen in dienst hebben, alleen met timme ren, hè (wij metselen met: alles is onderaannemen), en meer wil ik er met. Als Paul zo meteen groter wil worden, en die wil er vijftig, dan neemt hij er maar vijftig. Ik zelf heb het zo ver afgebakend, dat ik het kan overzien." een huis van ruim twee ton. De hui zen van twee tot tweeenhalve ton worden achter elkaar verkocht." Bloemendal Sr.: „Ik heb altijd een beetje voorzichtig gespreid, want je hebt geld nodig van een bank, behalve als je alles verkocht hebt vóór je begint, dan is het heel sim pel. Zoals nu op Groenhouten, als je een werk van dne miljoen heb en je begint, en zeg dat je 30 procent ver kocht hebt en 30 procent verkoopt tijdens de bouw dan zal je toch een financiering moeten gaan halen. Je hebt het niet zo liggen. Je hebt altijd tijdelijk geld nodig van een bank." „In Leusden ging het vroeger veel beter. Je hoefde hier de grond met te betalen. Je hoefde alleen Vader en zoon Bloemendal met de jubileumbrochure. „Ik heb altijd gezegd: ik wil zo'n vijfentwintig mensen in dienst hebben zegt Bloemendal Sr. Als Paul zo meteen groter wil worden, en die wil er vijftig, dan neemt hij er maar vijftig. „Dan begin je, he, koop je zo'n klooster en alle hoeken en gaten, die je ziet liggen, of oude gebou wen, en dan probeer je daarop je projekt te ontwikkelen. Kloosterhof in Leusden, het oude gemeente huis. We kopen een stuk kantoor- grond, bouwen er een kantoor op, en dat wordt verhuurd aan acht kleine bedrijven bijvoorbeeld. Als het verhuurd is, zoek je een beleg ger op, een pensioenfonds en die wil het dan best overnemen Zo lang moet je wel zorgen natuurlijk, dat je het financiert. Dat is een heel ande re manier van je werk gaan doen. De laatste tien jaar zeg maar ben ik me veel meer op het zélf ontwikke len gaan begeven." WERK MAKEN Paul: „Ik denk, dat je er anders met meer geweest zou zijn. Als je op werk gaat zitten wachten: dat kómt niet In feite moet je werk gaan maken. Daar komt het op neer. Je moet kijken: waar zijn de behoeften, en kan ik daar wat mee. Of daar is grond, bestaat er nog ergens behoefte aan. Als ik op een gegeven moment zoveel woningen kan bouwen voor een heel lage prijs, kan ik een groep huurders bereiken die 800 gulden in de maand willen betalen. Dan heb ik misschien helemaal geen subsidie van de overheid nodig." „Zo moet je toch altijd zélf kijken want de overheid trekt zich steeds meer terug uit de subsidiering van de bouw. Een jaar of vijf terug praatten ze nog over 120.000 gesub sidieerde woningen. Dat zijn er nu nog 90.000." „Terecht", zegt vader Bloemen dal. „Dus dan krijg je automatisch van: als je het niet doet, ben je er met meer. Dan heb je wel veel meer geld nodig. De eerste hen jaar had je vrijwel geen krediet nodig, want ieder werk, dat je aan nam, ging op termijn, en als je termijn klaar was, stuurde je hem m, en de mensen betaalden. Zo gauw als je begint te ontwikkelen moet je de boel vóórfi nancieren." „Ik ken in die vijfentwintig jaar ook geen vette en geen magere ja ren. Je was wel ongerust, en werd er wakker van: héb ik wel werk Wilde Paul van meet af aan de bouw in? „Nou, dat weet ik nog wel eens niet. Op zich heeft het me altijd aan getrokken, maar weer uit hobbie- oogpunt. Met vakanties zat ik altijd in de bouw op vrijwillige basis om mijn vakantiegeld te verdienen. Ik ben er eigenlijk in gerold, zeker niet in getrokken." „Dan krijg je: vmd ik het leuk, vind ik het met leuk. Langzamer hand groei je er in, en dan weei je welke dingen je wel en niet leuk vindt. Ik heb een technische oplei ding en een vakdiploma voor aan nemer. Het vakmanschap van de timmerman: hoe hang je die deur af, dat moet die vent zélf weten. Het emge dat ik moet kunnen zien is: heeft hij het goed gedaan of met. Je bent meer controlerend dan dat je die man loopt te vertellen hoe hij het doen moet. Het timmervak op zich heb ik natuurlijk nooit ge leerd." BIJBAANTJE Bouwer Bloemendal Sr: „Ik zit in heel wat bijbaantjes. Ik ben voorzit ter van de aannemers hier in de omtrek. Uit hoofde daarvan heb je een zetel in de Kamer van Koophan del, m de Streekschool en ga zo maar door. Opleidingen doe ik het liefste. Die timmerluitjes die ze no dig hebben, worden opgeleid in ons gezamenlijk bedrijf in Amers foort. Daar heb ik altijd voor ge vochten. Het loopt héél goed: we hebben op het ogenblik honderd van die jongetjes m opleiding." „Dat móét ook, want het was zóver dat die honderd, die in dit rayon nodig zijn, er met meer kwa men. De naam van de bouw was niet zo best meer, en die moeten we gewoon opvijzelen. Plus: we geven ze de zekerheid, dat ze na die oplei ding van twee jaar gegarandeerd een baan krijgen." Paul Bloemendal kan zich voorlo pig nog niet in de bijbaantjes stor ten, hoewel hij zich er wél van be wust is, dat het tot het „relatiebe heer" behoort. Bloemendal Sr. zal deze sector ook na zijn terugtrek ken uit de zaak blijven behartigen, zodat Paul zich geheel op het bou wen kan concentreren. Ta- 9- IRCHTERVELD - Het was pre- 13425- pies twaalf uur toen Marius (abuurs, mede-organisator an de Achterveldse Koffie Joncerten, een zesendertigtal nensen verwelkomde in de leine zaal van Ons Gebouw, lij memoreerde het feit, dat iet dit optreden de derde cy- ilus van de Koffie Concerten ferd ingeluid. De heer Na- murs dankte onder meer de labobank die zich bereid had rerklaard om de verliezen die de loop van drie jaren wa- en ontstaan te dekken. JEN emen voor: ge op loewel het aantal mensen niet jrandioos te noemen was, kon nen het optreden van het Leus- ens Vocaal Ensemble zeer ze er wel met dat pronomen om- chrijven. 'irigent Gerard Wijnands reeg vervolgens het woord, hj vertelde de aanwezigen in et kort de inhoud van het eer- te werk 'Audite Nova' van Or- mdo de Lasso. Meteen viel op lat het koor, dat bestaat uit dne inzage °pranen, dne alten, drie teno- in en drie bassen, zeer ge makkelijk en met plezier, maar ooral ook met grote professio- aliteit zong. Rustig en ontspan en leidde de dingent zijn koor oor dit korte beginwerkje. Het be oor reageerde uitstekend op erceel (m t erceé 1 best. bij de De te- r 1986 inzage <keling an toe fen ele bij But- e bewegingen van de diri- sdiend. ent. Er werd exact in de maat ezongen. 0RRECT je Silver Swan' van Orlando 'tbbons werd correct uitge voerd, na een inleidend woordje van de dingent. Bij de bassen was het mooie, diepe en sonore stemgeluid van Jaap Klop een weldaad voor het oor. De tenor Kees van Burgsteden wist het publiek te boeien met een rijk tenorgeluid: warm van klank, zeer zuiver en intens zin gend. Als derde nummer werd de 'Kleine Passacaglia und Fuge' van Gerhard Deutschmann ver tolkt, echter niet nadat Gerard Wijnands weer eerst iets over de inhoud verteld had. Dit humoristische lied. dat han delde over de thema's zingen, lachen, dansen en humor, werd begonnen met de basstemmen. Hoewel hun intro hier zeker niet slecht was, vond ik toch dat de bassen als koorgroep beter tot hun recht kwamen in de samenklank van het totale koor. Schoon, vol en intens zui ver werd er door de sopranen en tenoren gezongen. De alten van dit koor vertolkten hun aan deel in het lied met prachtig warme en diepe klanken. Van Andries de Braai werd ver volgens gezongen: 'Blauwtje', een muzikaal-literaire opsom ming van een aantal koldertek sten. Tijdens de vertolking was de blijdschap op de gezichten van de uitvoerenden duidelijk waarneembaar Ook het pu bliek genoot zichtbaar van de muzikale grappen en grollen. Het kon genieten van mooie, in gehouden piano's vol span ning. BASSECTIE GEDREVEN 'De Stratenmaker' van dezelfde componist liet met name de bassectie voor mijn gevoel vol ledig tot zijn recht komen. Zeer zuiver en overtuigend werden verschillende halvetoonsafstan- den getroffen. Het koor als tota liteit wisselde momenten van groot forte af met bescheiden piano's. Na dit nummer werd er gepau zeerd voor het nemen van een consumptie. Hierna werd uitgevoerd van Mattaus Le Maïstre het 'Scham dich, du Tropf'. Dezelfde lo vende woorden zijn hier weer op zijn plaats. Tot slot werd een drietal liede ren van Anton Dvorék gezon gen, te weten: 'Es zog manch Lied', 'Birke am grünen Berges- hang' en 'Ein Sommertag'. Met name bij het eerste lied werd een aantal leuke 'stereofoni- sche effecten geregistreerd. De uitvoenng was weer per fect. Alleen bij het tweede lied hoorde ik een keer een kleine oneffenheid. Bij het derde lied klonken de samenzingende alt en basgroep erg mooi. De verstaanbaarheid van het koor was zeer goed te noemen. Eigenlijk was het totaal overbo dig, dat de dirigent bij ieder nummer de inhoud vertelde. Zelf bij de anderstalige liede ren waren uitspraak en ver staanbaarheid zeer goed. Voor de volledigheid vermeld ik nog, dat het koor alles a ca- pella uitvoerde. Na afloop van het concert ont popte Marius Nabuurs zich als een enthousiast koorzanger en een zeer gedreven man om de mensen weer belangsteling te laten krijgen voor iets wat lang zamerhand vergeten was: het plezier in het zingen terugkrij gen; mensen leren van muziek te genieten. Achterveld had al allerlei acti viteiten, maar de muziek kwam er bijzonder slecht vanaf: mis schien heeft het onderwijs daar in de afgelopen jaren ook wel te weinig aandacht aan be steed. De heer Nabuurs ver telde weer terug te willen gaan naar een meer oorspronkelijke manier van muziekbeleven: luisteren naar muziek, luisteren naar elkaar en het leggen van contacten met elkaar. ,,In onze twintigste eeuw horen daar koffie, een borrel en een goed gesprek zeker bij. Er moeten veel meer van dit soort gezellige rustpunten ge creëerd worden: een gedicht dat niet gelezen wordt, is niet af. Een schilderij dat met beke ken wordt, is niet af. Muziek die niet beluisterd wordt, is even eens niet af, zo vertelde de heer Nabuurs. Een volgende keer - wanneer kon nog niet gezegd worden - wil de heer Nabuurs, die samen met twee anderen deze Koffie Concerten verzorgt, een wat grotere happening organiseren in de grote zaal van 'Ons Ge bouw'. Wat wèl al bekend is, is de da tum van het volgende Achter veldse Koffie Concert: zondag 16 november van 11.45 uur tot 13.15 uur. De toegang is gratis. Op het programma staat dan een quatre-mains-optreden van Joke van Kregten en Martin Lo- rijn. Jaap Riewald (advertentie) LEUSDEN - In 't Vooronder wordt op dinsdag 21 oktober een speciale ochtend gehou den voor buitenlandse en Ne derlandse vrouwen. De bij eenkomst begint om 09.30 uur en duurt tot ongeveer 11.30 uur. „Iedere dinsdagochtend is het vrouwenontmoetingscentrum 't Vooronder open voor alle vrouwen van Leusden: buitenlandse en Ne derlandse vrouwen", aldus een woordvoerster van het centrum m een persbericht. De bijeenkomst op de 21ste is bedoeld als een soort van kennismaking „Het is immers voor ons allen leuk en leerzaam om elkaar te leren kennen." „Omdat het met zo eenvoudig is om met elkaar te praten als je el- kaars taal met kent, hebben wij voor een leuke aktiviteit gezorgd. Want als je samen iets doet, heb je weinig woorden nodig om elkaar te begrijpen." BORDUREN De aktiviteit die op het program ma staat, is: borduren. Er zal vol doende materiaal aanwezig zijn voor iedereen om een leuke wens kaart te borduren. „Het is dan na tuurlijk heel prettig als er veel erva ren borduursters aanwezig zijn", al dus de organisatie. Om er zeker van te zijn dat zoveel mogelijk buitenlandse vrouwen van deze aktiviteit op de hoogte zijn, verzoekt men de mensen die bui tenlandse buren hebben de buur vrouw hiervan op de hoogte te stel len. Er is overigens kinderopvang aanwezig LEUSDEN - De N.B.P.V., N.C.V.B. en de K.P.O. houden komende dinsdag (21 oktober) een gezamenlijke avond in De Hakhorst. Thema van de bij eenkomst, die om 20.00 uur be gint, is grafologie. De organi satie heeft als spreekster me vrouw Schneider, grafologe van beroep, uitgenodigd. Na een algemene inleiding over grafologie zal mevrouw Schneider aan de hand van dia's van hand schriften iets over de schriftexper- tise vertellen. Dat betreft dan het vergelijkend handschriftonder zoek voor de justitie en dergelijke. Na de lezing is er gelegenheid tot het stellen van vragen Hei konsiante aanbod uil de internationale modewereld dat permanent bi) ons in de winkel aanwezig is geeft u de zekerheid er altijd modieus bij te lopen Leusden, Winkelcentrum Hamershof, Grutterij 3.

Historische kranten - Archief Eemland

Leusder Krant | 1986 | | pagina 5