I AFFAIRE: DAN MAAR DE GROND IN n de vijfendertig jaar eb ik nog nooit zo'n dat ik aannemer ben gemeente meegemaakt' jkerkse aannemer W. Kroon: Gemeente liet hele school wegens verkeerde lokatie maar veertig centimeter in de grond zakken commentaren- meningen Droevig IIS uil koj DONDERDAG 23 OKTOBER 1986 reportage ee allee: kontr.; de BIq lie ajn boe IUSDEN Een gemeente, die een verkeerde plaats aan- ijst voor een school. Een gemeente, die als er bezwaren Igen die school dreigen te komen, het hele gebouw maar iertig centimeter in de grond laat zakken. Een gemeente Te, als mede als gevolg daarvan problemen met de vloer in die school ontstaan, niet alleen die schade, maar nog eer dan dat probeert te verhalen op de aannemer. Een leente, die zo onderhand meer kosten maakt aan advie- m en juridische bijstand, dan de schade waar het om gaat draagt. Een ambtenaar, die zich als jurist presenteert aar het niet is. Voor de gemeente onwelgevallige stuk- n, die slechts met grote moeite kunnen worden verkre- oc^ n. Een krediet dat al meer dan een jaar ter beschikking iat, en waarmee men pas als het staat te gieten van de •e dn 3en begint te werken onder de vloer van de betreffende ierge hooi. Een gemeente, die een schadeclaim in een aanbe- in ee Kling twee dagen voor het sluiten van de termijn vertien- idigt. Een nachtmerrie? Helaas niet. Het gaat hier om het verhaal van een Nij- rkse ondernemer, die ondanks aantoonbaar aan de ge- J ee' lente Leusden kenbaar gemaakte goede wil, voor de lad van Arbitrage wordt gesleept. Zonder dat ooit zelfs vjHOifr1* een is ondernomen, om een compromis te iden, heeft de gemeente Leusden het conflict gezocht, pag, Hei verhaal achter een krediet-aanvraag van honderd- htigduizend gulden. Het verhaal van aannemer W. foon uit Nijkerk. Die, in de details bijgestaan door zijn ojektleider nieuwbouw, de heer E. Klompenhouwer, en t de correspondentie in de hand, zijn verhaal met grote ilmaat onderbreekt met opmerkingen als: 'Wat toen urde, was helemaal onbegrijpelijk' en, 'wat is dat in ttS£^en voor een gemeente', in de vijfendertig jaar dat ik g b,£ Miemer ben, heb ik nog nooit zo'n gemeente meege- tij< akt.' nelii Iet verhaal van de Gereformeerde basisschool in Leus i, of hoe er, als men in de gemeente Leusden ook maar 1 i kast opentrekt, alwéér een lijk uit komt rollen. e hor st as niet gerealiseerd. Met als gevolg, dat de hoogte van het schoolge bouw afweek van wat daar ter plaatse, in de woonwijk Rozen- boom, volgens het bestemmings plan was toegestaan. Met andere woorden: die school mocht daar helemaal niet staan. Maar geen nood; voortvarend als men was, besloot men het hele bouwwerk dan maar veertig centi meter in de grond te laten zakken. Daarmee waren eventuele bezwa ren wettelijk en op voorhand on deruit gehaald. kd USt ti afeni zichti je b bi oewel het verhaal op zich be- hij o p een tijdstip, dat inmiddels \delj ien jaar achter ons ligt, is de loss< e aanleiding een kredietaan- lube; van het college van B&W. He? wilde, dat de gemeente- honderdtachtigduizend gui wi beschikking stelde, om de loten van de Gereformaarde ba- is hooi te herstellen. Inmiddels et b« lelijk, dat dat krediet niet zon- Brun eer zal worden goedgekeurd, «treffende voorstel, dat vol- v/eek donderdag in de ge- eraadsvergadering aan de ou komen, is dan ook inmid- de agenda afgevoerd. Het et name Leusden '85 dat deze ie aankaartte. ZAKKEN ere aan de vloer van de school et deugde, was trouwens al duidelijk. Al op 27 juni van tige jaar stelde de gemeente en krediet van ruim een ton ikbaar, om dat probleem op en. geld is nog steeds niet be- Dat heeft twee redenen: in 'ste plaats bleken deskundi- ftniet eens over de vraag, wat Se oplossing zou zijn. Boven- racht de gemeente Leusden ade te verhalen op de aanne- touwmaatschappij W. Kroon Nijkerk. Het gaat daarbij om tag, of er sprake is van een aamd verborgen gebrek of, de gemeente Leusden be- om een constructiefout, ris op zich niets mee aan de Dergelijke procedures ko ter voor. Maar wie de voor- iedenis van dit verhaal in gaat onherroepelijk vragen bij de houding, die de ge- e Leusden zich in deze heeft meten. Bovendien rijst even :°epelijk de vraag, hoeveel &r nu eigenlijk uitgegeven aan juridische bijstand en toezen, en hoeveel aan het ^kelijke herstel van de Het laten zakken van het gebouw kwam er op de praktijk op neer, dat er iets essentieels veranderde aan de verhouding tussen wat m de bouwwereld het peil wordt ge noemd, en het maaiveld. Normaal is het zo, dat het peil van een bouww- werk zich ruim boven het maaiveld bevmdt, zo'n vijftien centimeter. Het laten zakken van de school werd als volgt opgelost: er ging iets af van het boordsel van de dakrand, en voor de rest moest de ruimte in de grond worden gevonden. Dat had tot gevolg dat het peil van het schoolgebouw zich haast twintig centimeter onder het maaiveld be vindt. GEVOLGEN Die merkwaardige constructie bleef niet zonder gevolgen. Dat bleek met name bij de verwarming, waarvan het leidingwerk onder de vloer werd aangebracht. Nu had een kmd kunnen bedenken, dat een verwarmingsleiding, die in het seizoen dat daar de meeste behoef te aan is - in de winter - constant in het grondwater ligt, nauwelijks zal kunnen functioneren. Immers, een belangrijk deel van de warmte uit de leidingen kwam helemaal met in de school terecht, maar werd afge voerd via het grondwater. Die ver warming is inmiddels overigens al vernieuwd voor een ander sys teem, dat boven de vloer is aange legd. BODEMPLATEN 'Sr lERD 3 gil 1976 verstrekte de ge- 6 Leusden de opdracht tot Wen van de school. De met van de bouw gepaarde 'e was echter van korte duur. *n bezwaren uit de buurt. En, I "leek, terechte bezwaren, schoolgebouw aan wet- ^gestelde eisen moet vol der meer voor wat betreft bleek een ernstig pro- Ie zijn ontstaan. Bij de ge- Leusden had men zich dat Een ander gevolg was minstens zo ernstig: de vloer van de school raakte aangetast. Aangezien de vloer van de school bij een hoge grondwaterstand praktisch in het water staat, blijken de vloerplaten voor een deel te zijn aangetast. Daar is echter nog een andere oorzaak voor, en daar schijnt zich nu een juridisch gevecht over te gaan afspelen. De vloerplaten blij ken namelijk door een fout m de produktie, een te hoog gehalte aan calcium-chloride te bevatten. wisseling tussen het schoolbestuur en de aannemer. Toen al bleek, dat de fabrikant van de vloeren, de fir ma Kwaaitaal BV, inmiddels failliet was. Vervolgens trad de gemeente Leusden m de rechten van het schoolbestuur. 'Wij hadden verwacht, dat men contact met ons zou opnemen over de kwestie. Maar tot onze grote verbazing was het eerste, wat het gemeentebestuur deed, ons een advocaat op ons dak sturen', vertelt de heer Kroon. GEBREKEN Waar het daarbij om gaat. is het volgende. Volgens in de bouw gel dende normen, is de aannemer van een bouwwerk tot vijf jaar na de oplevering, verantwoordelijk voor zogenaamde 'verborgen gebre ken'. Die termijn was, toen die ge breken geconstateerd werden, ruimschoots overschreden. De advocaat van de gemeente meent zich nu echter te kunnen be roepen op een vrij recente uit spraak in de jurisprudentie op dit gebied, waarbij een vloer be schouwd zou kunnen worden als een belangrijk deel van de con structie. Los echter van de vraag, of dat hier opgaat - de architect van het gebouw is het er bijvoorbeeld met mee eens - stelt de heer Kroon, dat het helemaal niet om een construc tiefout op de bouw gaat, zoals de gemeente aanvoert. 'Wat er is ge beurd, is het volgende. Er is een vloer aangelegd, die de goedkeu ring van TNO had. Ten tijde van de produktie. in 1976, was er nog spra ke van hoogconjunctuur, en kon den de fabrikanten met voldoen aan de vraag. Dat werd al helemaal moeilijk, door de eisen die de ge meente stelde, maar daar kom ik nog op terug', aldus de heer Kroon. De Nijkerkse aannemer, de heer W. Kroon. AANBESTEDEN Om maar eens iets te noemen: tijdens de aanbesteding werd bij de eerste staat van aanwijzingen de bouwtijd van de -school van de zij de van de gemeente teruggebracht van 208 naar 150 dagen. Dat is voor een schoolgebouw van vier loka len, dat op de traditionele manier gebouwd wordt, bijzonder kort. Maar daarmee zijn we er nog lang niet Want bij de tweede staat van wijziging werd de boeteclausu le aangepast. Nou ja, aangepast, die werd vertienvoudigd. 'Bladzijde 7, paragraaf 2.L: voor ƒ50,- lezen 500,-" staat er kortweg vermeld. Het betekende dat iedere dag overschrijding van de geraamde bouwtijd de aannemer vijfhonderd gulden ging kosten. Dat gebeurde twee dagen voor het sluiten van de aanbesteding. Op onze vraag, waarom met zul ke - laat gestelde - voorwaarden akkoord w^rd gegaan, zegt de heer Kroon: Ja, wat wil je dan? Je hebt de hele zaak al mtgerekend, en om je dan nog terug te trekken. Dat doe je niet gemakkelijk.' Daar kwam overigens nog een kleinigheidje achteraan. Want tij dens een bouwvergadering, op 15 maart 1976, merkte architect Van der Jagt op, dat de oplevering snel moest plaatsvinden. Immers, door de bouwstop en het overleg over het in de grond laten zakken van het schoolgebouw, was al de nodi ge vertraging opgetreden. Uit de notulen van die vergadering cite ren we: 'De heer Van der Jagt vraagt van iedere aannemer de ui terste inzet, omdat de school opge leverd moet worden per 1 augustus 1976. Onwerkbare dagen komen met meer in aanmerking', einde ci taat. Dat betekende voor de werkne mers van de firma Kroon enkele dagen overwerken tijdens de vakantie, maar de streefdatum werd gehaald. Hetgeen het bedrijf - oh, ironie - de nodige complimen ten opleverde. maar het gaat dan wel veel en veel te ver, om te spreken van een 'tij dens de bouw gemaakte construc tiefout', zoals men doet BEVESTIGD Die mening wordt trouwens be vestigd door twee brieven van mensen, die het weten kunnen. Dat zijn de architect, de heer Van der Jagt, en ir. K.K Pentinga, namens ACL Spankern BV Dat laatste be drijf is inmiddels niet alleen inge schakeld om de schade te herstel len, maar kreeg ook nog eens het verzoek, om een meuw advies uit te brengen. Om met die laatste te beginnen: de heer Pentinga schreef op 11 de- REKENING Wie dacht, dat we er daarmee waren, heeft het helaas mis. Want het volgende, waar we - geleid door de heer Kroon - bij belanden, is de rekemng. De gemeente Leusden heeft een rekening opgemaakt, die aangeeft wat volgens haar de kosten zouden zijn van het herstel van de schade. Dat mag, zacht uitgedrukt, een merkwaardige produktie heten te zijn. Die rekening werd dan ook voor commentaar aan architect Van der Jagt getoond. Dat commentaar mag zonder te overdrijven, vernietigend worden genoemd. Er is welgeteld één post op de totale raming van de van vuil een bedrag op van f4.000,-. Architect Van der Jagt: 'De post tuinherstel komt ons uitzonderlijk hoog voor. Wij schatten dat dit be drag niet hoger zal zijn dan f500,-.' De gemeente Leusden voert als stelpost voor nadere verrekening van water en stroom een bedrag van f2.500,- op. Commentaar van de architect: 'Uit de vonge bouwfasen blijkt, dat de post stroom/water aanmerkelijk lager kan zijn. Een bedrag van f75,- lijkt ons meer dan voldoende.' De gemeente Leusden voert een post van f5.500,- op als toezichts- kosten van het architectenbureau, waarbij architect Van der Jagt werkzaam is. Commentaar van die architect: 'De kosten van toezicht door ons bureau zijn niet van toe passing Wij willen van onze kant gaarne een gebaar een gebaar ma ken m het herstel van de vloeren.' OVERLEG Hier had het kennelijk aan over leg ontbroken, zoals overigens nog in een ander geval. In een boze bnef van de heer Van der Jagt aan het schoolbestuur van de Gerefor meerde basisisschool wordt er na melijk op gewezen, dat het archi- tektenbureau van de heer Van der Jagt op verzoek van de school, een advies uit heeft gebracht Tevens wordt geconstateerd, dat de ge meente Leusden, die toen al m de rechten van het schoolbestuur was getreden, dat advies wel overnam, maar het architectenbureau verder buiten de deur hield. Dat vernam men echter met van het school- of gemeentebestuur, maar via brief wisseling van advocaten. Deze in correcte gang van zaken is voor ons hoogst onbevredigend, zo conclu deert de heer Van der Jagt in die brief. KOSTEN Maar, laat ons verder gaan met de begroting van de gemeente. Voor kosten van bouwtoezicht re kent de gemeente fl.280,-. Com mentaar van de architect: 'Indien de reparatie geschiedt gelijktijdig met de nieuwbouw fase, dan kan ons in ziens het toezicht meegenomen worden met het toezicht op de nieuwbouw. Een aparte honorering lijkt ons dan ook niet nodig.' Als kosten voor een eventuele verhuizing van schoolklassen of het onderbrengen op een andere loca- post onvoorzien kan ons inziens worden teruggebracht naar f1000,-.' VERSCHIL Dat heeft allemaal tot gevolg, dat er een aanzienlijk verschil ontstaat tussen hetgeen men bij de gemeen te Leusden nodig derikt te hebben, en wat architect Van der Jagt reeel acht. Het eindbedrag van de ge meentelijke begroting is f58.780,-. Naar de mening van de heer Van der Jagt kan dat worden terugge bracht tot f10.575,-. HILARITEIT Wat pas echt hilariteit verwekt is, dat er momenteel hard wordt ge bouwd aan de uitbreiding van de Gereformeerde Basisschool aan de Rozengaarde. En wie, dacht u, is de aannemer die het werk uitvoert? Jawel, de fir ma Kroon uit Nijkerk. Duidelijk is dus, dat het hier om een degelijke aannemer gaat. Anders was hem immers de uitbreiding van de school nooit gegund. Die bouw is begin september begonnen. Het gaat daarbij om de nieuwbouw, waar de heer Van der Jagt telkens op wijst. Maar een opdracht om het werk een de vloeren van het be staande deel van de school is pas zeer recent verstrekt. DRUK 'De gemeente is kennelijk drukker met procedures, dan met het goed beheren van zo'n schoolgebouw', zegt de heer Kroon. Daarmee doelt hij op het feit, dat de gemeente er van meerdere zijden op is gewe zen, dat het werk aan de vloeren haast heeft. Immers, als de regen- penode is aangebroken, dan stijgt het grondwater dusdanig hoog, dat het werk met meer uitgevoerd kan worden. Niet dat die waarschuwingen hielpen, dus. Vandaar dan ook, dat de firma Kroon deze week een bnef ver stuurde aan de heer H.B. Smit uit Leusden, lid van het bestuur van de betreffende school, en van het be gin af aan bij het overleg betrok ken Daarin wordt geconstateerd, dat de opdracht aan de firma Spankern erg laat is afgegeven. Voorts wordt erop gewezen, dat de bouwwerk- LEVERBAAR RECHTEN Nadat was gebleken, dat de vloer was aangetast, volgde een brief- Die korte bouwtijd, voorwaarde van de gemeente dus. had nog een ander gevolg. Namelijk, dat de vloer, die nu onder de school ligt, op dat moment de enige was, die leverbaar was binnen die termijn. De heer Kroon: 'We hebben stad en land afgebeld, om een vloer te kunnen krijgen binnen het tijdsbe stek, dat ons gegund was. Meneer, we zijn uitgelachen. Maar goed, het is ons gelukt, waarbij het aanteke ning verdient dat het een door TNO goedgekeurde vloer was. En ja. als daar dan later een produktie-fout mee gemaakt blijkt te zijn, dan is dat uiteraard betreurenswaardig. cember 1985 een bnef aan de ge meente Leusden. Citaat mt die bnef: '...delen wij u mede dat even tuele schade aan het schoolgebouw als gevolg van mogelijk bezwijken van de vloerdelen zich zal beper ken tot eventuele scheurvorming in de wanden van de toiletgroepen, die op de bewuste elementen ge fundeerd zijn. Aangezien de draag constructie rechtstreeks gefun deerd is en niet op de bewuste vloerelementen staat, wordt geen verdere schade verwacht.' Pas ruim drie maanden nadat die brief bij de gemeente Leusden was binnen gekomen, kon de advocaat van de firma Kroon erover beschik ken. En dat nog, nadat een zich ju rist noemend ambtenaar ten ge meentehuize duidelijk moest wor den gemaakt, dat ook anderen, een tegenpartij m een geschil bij voorbeeld, rechten hebben, zo ver namen we van de heer Kroon. De betreffende brief werd op 17 maart van dit jaar ter beschikking van de aannemer gesteld. GECONSTATEERD De tweede bnef, waar we op doelen, is afkomstig van architect J. van der Jagt, die ook bij de bouw van de school, en later als adviseur bij de problemen rond de vloer, be trokken was. In die brief, gencht aan mr. J.W. van der Krol, de advo caat van de firma Kroon, wordt de lezing van de heer Pentinga haast letterlijk ondersteund. Dat moge blijken uit het volgende citaat: '...in derdaad hebben de tgegepaste vloerelementen geen konstrucüeve funktie. De dragende elementen kunnen daarom op geen enkele wijze instorten...' en iets verder: '...door de rechtstreekse fundering van de draagkonstruktie verwach ten wij dan ook geen verdere kon- struktieve schade...' gemeente, die in de ogen van de architect deugt. We zullen de voornaamste pos ten, die de gemeente noemt, hier afdrukken, samen met het com mentaar erop van de architect. De gemeente Leusden wil onder de bouwdelen D en E stalen balken laten plaatsen. Kosten: f8.000,-. Commentaar van de architect: 'De stalen onderslagbalken onder de bouwdelen D en E zijn niet nodig, omdat de vloerelementen ter plaat se niet zijn aangetast.' De gemeente raamt het verwij deren van leidingen en obstakels en het eventueel weer aanbrengen met behulp van open bronbemaling in verband met de hoge grondwa terstand op f 10.000,-. Het commentaar van de archi tect:' De verwijdering van leidingen en obstakels is niet nodig: dat is al gebeurd. Een open bemaling is niet nodig, als de reparatie gebeurt tij dens de nieuwbouw van de laatste fase. De grondwaterstand (29 sep tember '86) is 1 meter onder peil.' Het boren van 160 gaten raamt de gemeente op f9.000,-.De architect komt dat redelijk voor. De gemeente Leusden raamt een nsicoregeling en de prijsstijging materiaal als twee procent van de totale kosten op f2.000,-. De archi tect: 'Mits de reparatie wordt uitge voerd gelijk met de gestarte nieuw bouw is een apart risikobedrag niet noodzakelijk.' De gemeente Leusden voert voor de reparatie van de vloerafwerking en overige schade f1.500,- op. Ar chitect Van der Jagt constateert: 'In dien de door ons voorgestelde spankernmethode wordt toege past, ontstaat er geen schade aan de vloerafwerking.' BIJZONDER HOOG De gemeente Leusden voert voor schoonmaken, tuinherstel en afvoer tie voert de gemeente f10.000-,- op. Commentaar van de architect: 'Bij de spankernmethode is het met no dig dat de schoolklassen op een andere lokatie worden onderge bracht.' De gemeente leusden voert f 1.100,- op als kosten van een CAR- verzekering. Commentaar van de architect: 'Een CAR-verzekering is voor dit herstel met nodig noch ge wenst.' En tenslotte, voert de gemeente nog een post onvoorzien op van f5.000,- Het commentaar van archi tect Van der Jagt daarop luidt: 'Een zaamheden daarmee ernstig zijn vertraagd. GEVOLGEN In die brief wijst de firma Kroon er op, niet in te kunnen staan voor de gevolgen van het zo laat ver strekken van de bouwopdracht. De toezeggingen van het bedrijf beperkten zich namelijk tot werk zaamheden onder normale om standigheden, en uit te voeren ge lijktijdig met de nieuwbouw. 'Door de weersomstandighe den van de laatste dagen dreigen nu ook de uit te voeren rekon- struktiewerkzaamheden onder de vloer letterlijk en figuurlijk in het water te vallen tenzij een dure drainage wordt toegepast', aldus de heer Kroon in zijn brief. 'Het verbaast ons, dat de gemeente Leusden nagelaten heeft hieraan de nodige zorg te besteden (het tijdig verstrekken van de op dracht, red.), temeer daar zij zelf in de brief van hun raadsman d.d. 8 september '86 met nadruk ge steld hebben dat deze werkzaam heden gelijktijdig met de bouw dienden plaats te vinden', zo ver volgt de heer Kroon. En hij besluit met te constateren: 'Wat het één en ander voor de toekomst voor gevolgen heeft kan door ons op dit moment nog niet volledig on derkend worden.' Het is droevig, te moeten con stateren hoe er in het geval van de Gereformeerde basisschool is omgegaan met de belangen van welhaast alle betrokkenen. Noch de school, noch de aanne mer, noch de architect en uitein delijk evenmin de gemeente Leusden, heeft er belang bij dat de zaak is geëscaleerd, zoals ze dat gedaan heeft. Wat daarbij zeer te betreuren is, is dat de gemeente Leusden op het moment dat zij in de rechten van het schoolbestuur trad, niet de moeite heeft genomen om met de aannemer te proberen tot een compromis te komen. Het vervolg van het verhaal is helemaal een dieptepunt. Waar een gemeente zich in deze laat vertegenwoordigen door een ambtenaar die oneigenlijk ge bruik maakt van een titel die niet in zijn bezit is, wordt het tijd dat men zich daarover maar eens na der beraadt.__ Voor wat de verdere handelswijze in deze zaak betreft moet helaas worden geconstateerd, dat hier sprake is van een dusdanige ar rogantie, dat daar nauwelijks meer woorden voor te vinden zijn. Interessant is in dit verband de vraag, of er iemand te vinden is binnen het gemeentebestuur, die voor deze gang van zaken zo wel bestuurlijke, als politieke verantwoordelijkheid wenst te dragen. We kunnen ons voorstellen, dat dat niet het geval is. Toch zal een gemeenteraad, die haar eigen taak serieus neemt, de betrokken bestuurders op die bestuurlijke en politieke verantwoordelijk heid aan moeten spreken. Daarbij is het minder belang rijk, dat er een schuldige wordt aangewezen, zo die al te vinden zou zijn. Waar een dergelijke dis cussie toe zou moeten leiden, is een bestuurlijke organisatie waarin de opeenstapeling van on eigenlijke gebeurtenissen die hier heeft plaats gehad, onmoge lijk wordt gemaakt. Wat echter allereerst aan de or de is, is dat men van gemeente wege tracht tot een gesprek te ko men met bonafide, goedwillende ondernemers, die er reeds meer dere malen blijk van hebben ge geven, serieus mee te willen werken aan een compromis. Dat zal bovendien van gemeentewe ge gepaard moeten gaan met het besef, dat er geen sprake kan zijn van enige vorm van schuld, juri dische of morele. En dat alle hulp, die de betreffende ondernemers hier al aangeboden hebben, slechts in dank kan worden aan vaard. En wat tenslotte helemaal aanbe veling verdient is, dat het belang van de betrokken basisschool nu eindelijk eens voorop wordt ge steld. Omdat de school naar de normen gebouwd moest worden, paste het gebouw wat de hoogte betreft, niet ween woonwijk. Daarom besloot men, het bouwv/erk veertig cent wieter te laten zakken. Vandaar, dat het zogenaamde bouwpeil bijna twintig centimeter onder het maaiveld kwam tehggen Dat veroorzaakte, samen met een produktiefout w de vloerplaten, alle ellende. De vraag is nu, op welke manier maar vooral ook op welke termijn, daareen ewde aan komt.

Historische kranten - Archief Eemland

Leusder Krant | 1986 | | pagina 7