Naiaarscampagne
Unicef
lied
Kunst Veredelt zingt al 60 jaar het hoogste
Kantongerecht
Amersfoort
laj aarsconcert
a Amersfoort
KPO-dames
bezochten
SBBO
Opbrengst
diabetes
collecte
Morgenavond jubileumconcert in Dorpskerk:
Programma
jubüeum-
conc ert
De egel
plaatselijk nieuws
DINSDAG 18 NOVEMBER 1986
LEUSDEN - De Christelijke Gemengde Zangvereniging
bestaat zestig jaar. Een respectabele leeftijd, zeker voor
een vereniging. Men wil dit feestelijke feit dan ook niet
zomaar voorbij laten gaan. Afgelopen zaterdag was er al
een receptie, die druk bezocht werd. Maar het klapstuk
moet nog komen: het jubileumconcert in de Dorpskerk te
Leusden-Zuid. Morgenavond om 20.00 uur is het zover:
dan zingen de dames en heren van Kunst Veredelt het
hoogste lied.
door
Martin Hermens
„Radio en televisie bieden na-
jurlijk veel afleiding en nemen
Misschien wat van de belangstel-
jg voor ons weg. Maar verder
-oeten we gewoon de golven des
ds weerstaan." Dat zei de heer
;.J van Lambalgen, toen bijna 70
jar oud, in een interview naar aan-
üding van het 50-jang bestaan van
iunst Veredelt.
Dat is alweer tien jaar geleden,
iet de hulp van mevrouw J.S.
[raaykamp, de huidige voorzitster
in het koor, vond ik het artikel
■rug m het archief van de Leusder
rant. De heer Van Lambalgen
rard vier jaar na de oprichting van
et koor (17 september 1926) lid en
:eld dat vol tot juni 1972. Vijf jaar
mg was hij secretaris en vervol-
ens een kwart eeuw voorzitter.
>at soort jubilea kun je nu eenmaal
igenkomen bij een vereniging die
o lang bestaat.
Kunst Veredelt zit midden in de
istiviteiten rondom de zestigste
;rjaardag; een respectabele leef-
jd die min of meer het bestaans-
cht van de vereniging nog eens
mdelijk onderstreept. Men kende
eel ups en downs (welke vereiu-
ng met?) maar verkeert momen
el weer in een groeifase.
HE UWE DIRIGENT
Aan mevrouw Kraaykamp de
raag wat er m de afgelopen tien
ar allemaal gebeurd is. ,,Toch wel
»el, ja", zegt ze. De heer H.M. Ba-
els, secretaris van Kunst Veredelt,
it het kort samen. „Twee jaar ge-
den hebben we een nieuwe diri-
ent gekregen. De vereniging was
at mgedut; het repertoire lag ons
et meer zo erg. Maar we hebben
een jonge dirigent, Pieter Leeb-
ak. Hij bracht meuw leven in de
ub. We hebben er sindsdien tien
euwe leden bijgekregen. We
abben nu 36 leden."
De heer M. Biel, lid van de com-
üssie die de jubileumactiviteiten
ganiseert, vertelt uit eigen erva-
ag „Toen ik erbij kwam, waren er
aar drie bassen. Nu zijn het er
iven", zegt hij met geheel zonder
ots. „Het koor zit weer in de lift.
Het enthousiasme van de leden
gaat met sprongen vooruit. We tre
den nu ook meer naar buiten toe."
„In december treden we op in
Driebergen", vervolgt de heer Biel
enthousiast. Secretaris Bakels vult
hem aan: „We willen in de toekomst
een aantal concerten met anderen
organiseren." En dan de heer Biel
weer: „De afsluiting van dit seizoen
wordt in de Dorpskerk gehouden.
De koren Living Song en De Lof-
stem uit Leersum werken daar aan
mee Die staan ook onder leiding
van onze dirigent Pieter Leebeek.".
Waarmee duidelijk is gemaakt dat
het koor bruist van de activiteiten.
OFFICIEEL
Een andere verandering in de
afgelopen tien jaar is dat men nu als
vereniging ingeschreven staat bij
de Kamer van Koophandel. „We
zijn nu dus een officiële vereni
ging", aldus de heer Bakels. „Voor
heen was dat niet zo."
In het kort een stukje historie. De
oprichtingsvergadering werd ge
houden op 17 september 1926 m De
Mof. Daarbij waren welgeteld ne
gen dames en acht heren aanwezig.
In artikel acht van het reglement
werd de contributie gesteld op 25
cent per persoon. Bovendien stelde
men een inleggeld vast: 50 cent.
„Alle aanwezigen traden als lid
toe", zo staat in de notulen terug te
lezen.
Er waren zes namen voor het
koor in petto: Kunst Veredelt, Soli
Deo Glona, Cantata Deo, Looft de
Heere, Excelsior en De Lofstem.
Met „algemene stemmen", zoals
dat zo mooi heet, koos men voor de
eerste naam. Daar werd bovendien
nog het predikaat „Christelijk Ge
mengde zangvereniging" aan toe
gevoegd.
De eerste dirigent werd de heer
P.H.R. Huijgens, een organist uit
Amersfoort In de loop van de jaren
versleet het koor negen dingenten.
Pieter Leebeek is nummer tien. En
als het aan het dnetal Kraaykamp/
Bakels/Biel ligt, dan mag hij, graag
zelfs, nog geruime tijd blijven. „We
leren nu ook zingen", constateert
de heer Bakels tevreden. „We doen
ademhalingsoefeningen als we be
ginnen en de klankkleur wordt
geoefend."
EUSDEN - In de gemeente
usden is de najaars-cam-
igne van Unicef van start ge-
lan. De opbrengst van deze
ctie is bestemd voor de mas-
üe immunisatie-campagnes
aarmee Unicef ziekten als
fterie, kinkhoest, polio, teta-
is en tbc wil uitroeien.
.Iedere zes seconden sterft er
gens ter wereld een kmd en raakt
n ander gehandicapt als gevolg
b een ziekte die door inenting
orkomen had kunnen worden",
lus Unicef. Die organisatie heeft
sntelijk bewezen dat het moge-
is om m samenwerking met
srheidsinstanties en de bevol-
'gzelf massale ïmmunisatie-cam-
gnes te organiseren waarmee
al en tegen relatief lage kosten
rpen, steden, zelfs hele regio's in
derde wereld geholpen kunnen
irden.
Unicef heeft dan ook besloten om
immunisatie de hoogste pnon-
Ite geven. Men wil tegen het jaar
50 de eerder vermelde ziekten
baas zijn.
Het spreekt voor zich dat ook de
opbrengst van de actie in Leusden
voor dit doel bestemd is. Mensen
die dit werk van Unicef willen on
dersteunen, kunnen dat doen via
het kopen van de speciale prent
briefkaarten. Het beschikbare as
sortiment is samengesteld uit werk
dat door kunstschilders en teke
naars uit de hele wereld belangen-
loos beschikbaar werd gesteld.
Behalve de wenskaarten zijn er
dit jaar ook geschenken voor kin
deren te koop. Nieuw m de collec
tie is de haast nostalgische
blokkenpuzzel, uitgevoerd in
praktisch kunststof en verpakt in
een handig koffertje, dat zich overi
gens ook voor andere doelein-den
leent.
In Leusden kunt u bij de vol
gende verkoopadressen terecht:
mevrouw Bergsma, Berkenlaan 19,
telefoon 033-94.16.02 of bij me
vrouw Otter. Van Boetzelaerlaan 12,
telefoon 033-94.09.55. Daarnaast
kan men in de week van 24 tot en
met 29 november en m de week na
Sinterklaas ook m de openbare bi
bliotheek te Leusden-Centrum te-
EUSDEN - De Orkestver-
iging Amersfoort geeft op
terdag 22 november een na-
trsconcert in het kerkelijk
strum De Brug aan de
tailenburgerweg 2 te
lersfoort. De nieuwe diri-
it Marius Schouten heeft de
tikale leiding in handen,
t concert begint om 20.15
'P het programma staan de vol
gende werken: „Ouverture Eg-
mont" van L. von Beethoven, de sui
te uit „L'Arlésienne" van G. Bizet en
het trompetconcert in Es grote terts
van J. Haydn.
De toegangskaarten voor het
concert bedragen negen gulden.
Donateurs en houders van een CJP
en een pas-65 betalen slechts zes
gulden. Voor meer informatie kan
men bellen naar Annet Schaafsma-
De Koning, Gravin van Burenlaan
149 te Amersfoort, telefoon 033-
63.40.84
recht voor de aankoop van de
artikelen.
LEUSDEN - De dames van de
KPO brachten vorige week
woensdagochtend een be-
zoekje aan de SBBO te Leus-
j den. De interesse om eens een
kijkje te nemen achter de
schermen van een streek
school was groot: ruim veertig
vrouwen waren aanwezig.
Men werd ontvangen met koffie
en gebak uit eigen keuken. Na een
inleidend praatje van directeur Van
Veen volgde een diapresentatie
over de school en de diverse filia-
len.
Vervolgens kregen de dames
een rondleiding door de school, die
eerder dit jaar werd geopend door
Pnns Claus. Het gezelschap kon
zelf constateren dat het hier met om
een echt schools gebouw gaat,
maar om praktijklokalen met de
meuwste apparatuur zodat de op-
l leidingen goed aansluiten op het
I hedendaagse bedrijfs-leven.
„We zagen de lokalen voor de
I toekomstige gezinsverzorgsters en
bejaardenhelpsters. Hier leerden
ze bijvoorbeeld omgaan met mo
derne huishoudelijke apparaten",
aldus één der dames. „We genoten
J m de keuken, waar net marsepein
werd gemaakt."
„Eigenlijk is een morgen te kort,
maar je krijgt wel een beeld van
wat er nu binnen die school ge
beurt", aldus diezelfde dame.
„Jonge mensen opleiden tot een
beroep waarmee ze aan de slag
kunnen."
LEUSDEN - De opbrengst van
de vorige week gehouden
collecte „Geef 's voor diabe
tes" bedroeg in de gemeente
Leusden 3.129,60 gulden. Het
geld is bestemd voor weten
schappelijk onderzoek op het
gebied van suikerziekte. De
landelijke actie wordt jaar
lijks georganiseerd door het
Diabetes Fonds Nederland.
Diabetes is nog altijd een onge
neeslijke ziekte waaraan naar
schatting 240.000 Nederlanders lij
den. De ziekte openbaart zich dik
wijls op oudere leeftijd, maar er
lijden ook veel kinderen en jonge
ren aan diabetes.
In Nederland is veel onderzoek
gaande naar de mogelijke oorza
ken van diabetes. Ook zijn de afge
lopen jaren veel nieuwe
behandelingstechnieken ontwik
keld
In 1982 vond voor de eerste maal
de nationale diabetesweek plaats.
Het Diabetes Fonds Nederland
heeft nu in vijf acties enkele miljoe
nen guldens opgehaald, zodat het
wetenschappelijk onderzoek rond
suikerziekte nieuwe impulsen kan
krijgen.
Het bestuur van het Diabetes
Fonds Nederland wil graag alle ge
vers hartelijk bedanken. Wie geen
collectant heeft gezien en toch nog
de actie wil steunen, kan een bij
drage overmaken op girorekening
5766 van het D.F.N. te Amersfoort
Iemand uit Bameveld zou
als eigenaar van een var
kensbedrijf in strijd met de
wet gehandeld hebben
door binnen het entgebied
104 varkens zonder de ver
eiste inenting tegen var
kenspest te laten rondlo
pen. Hij kwam met een ver
weer waar het gerecht geen
antwoord op wist. Hij stelde
nl. dat de beschikking
waarop de tenlastelegging
gebaseerd was niet tijdig
verlengd zou zijn en daarom
ongeldig was. De zaak
wordt voor nader onder
zoek aangehouden.
Een andere veehouder had
zich aan hetzelfde euvel
schuldig gemaakt, maar in
een ander entgebied, waar
geen discussie over de gel
digheid mogelijk was.
Deze verdachte hield zelf
geen varkens, maar had een
paar leegstaande schuren
ter beschikking gesteld van
een collega, die daar 45 big
getjes gestald had om te
mesten. De collega zelf
woonde buiten het entge
bied en had hem niet ge
waarschuwd. Verdachte be
riep zich erop dat hij dus
niet op de hoogte was ge
weest van de ïnentingsre-
gels.
"Ik kreeg er 200,- per
maand voor en verder be
moeide ik me er niet mee".
"Daar wil ik ze niet voor in
mijn achtertuin hebben"
merkte de officier op, die
overigens niet gevoelig was
voor het argument "dat wist
ik niet". Verdachte werd
veroordeeld tot een boete
van 750,-, waarvan 450,-
voorwaardelijk.
buren waren al op Kunst Veredelt
en zeiden „kom eens een keer zin
gen". Dan moet je een keer de stap
wagen. Dat heb ik gedaan en ik ben
er nu met meer weg te branden."
Er blijkt zich door de jaren heen
een vaste kern gevormd te hebben,
die de vereniging door dik en dun
trouw bleef. „Soms hebben we wel
eens gestaan met de vraag: redden
we het of niet?" herinnert mevrouw
Kraaykamp zich Zo weet de heer
Bakels nog precies hoe de situatie
was toen hij zich twaalf jaar geleden
bij het koor voegde. „Er was toen
één tenor. De dirigent zei toen: „Zo
kan ik niet vooruit"." Zijn vrouw was
al lid, en kwam van het eén het
ander
„Het is inderdaad een tijdje
zwakjes geweest", weet de huidige
voorzitster over die penode te ver
tellen. Anderen zien haar een
beetje als de toenmalige redder in
nood. Zelf is ze daarover wat be
scheidener. „Daar zijn we met el
kaar weer overheen gekomen."
Biel: „We hebben echt een paar
leden gehad die een periode zijn
weggeweest, maar die er nu met
plezier weer helemaal bij zijn."
MANNEN
Opvallend is overigens dat Kunst
Veredelt, m tegenstelling tot vele
andere koren, met te kampen heeft
met een chronisch gebrek aan
mannen. „Dat schijnt opvallend te
zijn", is de reactie van de heer Biel.
„De mannen zijn bij ons goed verte
genwoordigd. Beter dan bij de ge
mengde koren m de omgeving,
dacht ik. Maar daar durf ik mijn
hand met voor m het vuur te steken.
Maar de verhoudmg zijn goed."
„Weet u wat opmerkelijk is9 Met
het opnchten van het koor waren
de leden allemaal ongehuwden",
vertelde de heer Van Lambalgen
tien jaar geleden aan de Leusder
Krant. „Het was daardoor wel eens
wat rumoerig met de repetities! En
de leden wisselden nogal wat. We
verzuchtten wel eens: hadden we
maar wat gehuwden, dan hadden
we wat meer vastigheid! Nu is het
zo, dat we er graag wat jongeren bij
hebben. De vaste kern der koorle
den is ouder en getrouwd."
Nu, tien jaar later, weten ook jon
geren de weg naar Kunst Veredelt
te vinden. Wie dacht dat het koor na
zesng jaar op weg is naar de status
„bejaardenkoor" heeft het dus
compleet mis. „We willen geen be
jaardenkoor worden", zegt de se
cretaris van de vereniging. „We
mikken op jonge mensen omdat we
niet moeten verouderen", legt me
vrouw Kraaykamp uit. Het doel is
duidelijk: men wil de toekomst van
het koor veilig stellen.
„We mikken op circa veertig le
den", vervolgt de heer Bakels. „Ik
streef nu eigenlijk naar vijftig", filo
sofeert de heer Biel hardop. „We
zitten al bijna aan de veertig."
CONCOURSEN
Concoursen bezoeken, zoals
vroeger nogal eens gebeurde, is er
vandaag de dag niet meer bij. „Dat
gebeurde voornamelijk voor de
oorlog. Dat is nu met meer zo in.
Althans, met hier in de buurt. We
knjgen nog wel ieder een uitnodi
ging voor een concours in Antwer
pen. Daar hebben we nooit aan
meegedaan, omdat we daar te klein
voor zijn", aldus de heer Bakels.
Het concert van morgenavond
wordt de grote en tevens laatste
activiteit van het 60-jange bestaan.
Waarom is het jubileum trouwens
met in september gevierd? Het ant
woord spreekt voor zich- „We be
ginnen pas half september met
repeteren omdat iedereen dan te
rug is van vakantie", aldus de heer
Bakels. En in twee, drie weken kun
je geen jubileumconcert voorberei
den.
„Het is nu ook groter opgezet dan
ooit", licht de heer Biel toe. „We
vinden gewoon dat we er mogen
zijn." En mevrouw Kraaykamp: „We
konden voorheen zelfstandig niets
doen. We moesten altijd mensen
van andere verenigingen erbij ha
len ter ondersteuning Nu kunnen
we het zelfstandig. En dat is toch
leuk om met je eigen verenigmg
iets te berde te brengen."
De verwachtingen zijn in ieder
geval hooggespannen „We zijn
ruim een jaar geleden begonnen
met de voorbereidingen", aldus de
heer Biel. „We zijn er toch wel ont
zettend druk mee bezig geweest.
Zoals het er nu uitziet, moet er ook
iets uitkomen." De receptie van af
gelopen zaterdag was m ieder ge
val al een succes. Met het
jubileumconcert van morgenavond
zal het ongetwijfeld dezelfde kant
opgaan Gezien het enthousiasme
en de inzet kan dat gewoon niet
misgaan.
In parken, gemengd bos,
kreupelhout en tuinen leeft
een stekelig diertje: de
egel. Het beestje heeft een
lengte van ongeveer vijf
entwintig centimeter en
een klein staartje. De bo
venkant van het lichaam is
bedekt met stekels, die ei
genlijk niets anders zijn
dan zeer harde haren. Op
het snuitje en aan de on
derzijde van het lichaam
groeien zachte haren. Het
spierenstelsel van de huid
is uniek, want het diertje is
in staat zich op te rollen.
Het wordt dan aan alle
kanten beschermd door
het stekelige gedeelte van
de huid. Er zijn ook huid
spieren die de stekels op
zetten en het diertje tot een
ongenaakbare vesting ma
ken.
De egel wordt tot de insek-
teneters gerekend, maar
kan beter een alles-eter
worden genoemd. Zijn
voedsel bestaat in hoofd
zaak uit ongewervelde
dieren; regenwormen,
slakken, kevers en dui
zendpoten, terwijl hij ook
een kikker, muis of hage
dis niet versmaadt. Hij eet
eigenlijk alles wat eetbaar
is, ook eieren en kuikens
van bodembroeders. Een
slang, zelfs de giftige ad
der, gaat hij niet uit de
weg. Deze verdedigt zich
wel, maar heeft weinig
kans tegen de harde ste
kels en verwondt zich daar
alleen maar aan. De enige
plaats waar de slang kan
bijten is de snuit en daar
past de egel wel voorop.
Het is een scharrelaar van
de schemering en de
nacht. Overdag houdt het
zich verborgen onder
dichte begroeiing, bladho-
pen en houtstapels of een
holletje in de grond. Zodra
de zon onder is, komt de
egel te voorschijn en gaat
op jacht. Het gezichtsver
mogen is niet zo best, maar
hun gehoor en reukvermo
gen zoveel beter. Ze kun
nen hard lopen, klimmen
en zelfs zwemmen als het
nodig is. Maar hun jacht-
activiteiten beperken zich
meer tot het zorgvuldig af
zoeken van de bodem naar
voedsel.
Egelvrouwtjes bouwen
een nest op een verborgen
plaats. Daarin werpt ze
éénmaal, een enkele keer
tweemaal, per jaar gemid
deld vijf jongen. Die jon
gen zijn bij de geboorte
blind, roze van kleur en
hebben nog geen stekels.
De eerste zachte, witte ste
kels breken direct na de
geboorte door de huid
heen. De eerste weken
worden de jongen gezoogd
en na ongeveer een maand
neemt de moeder de jon
gen mee om te leren voed
sel te zoeken. Na een week
of zes gaat het gezin uiteen
en gaan de jongen een zelf
standig leven leiden.
De egel houdt gedurende
vier of vijf maanden een
winterslaap in een nest dat
op een beschutte plaats,
onder boomstammen of
dichte begroeiing ligt. De
hartslag vermindert van
180 naar 20 slagen per mi
nuut en de lichaamstempe
ratuur daalt belangrijk.
Door zijn nachtelijke leven
krijgen we de egel maar
weinig te zien. Vaker zien
we op of aan de kant van
de weg een bloederig,
platgewalst hoopje liggen.
Ofschoon ze weinig na
tuurlijke vijanden hebben,
zijn ze toch wettelijk be
schermd. Maar of die be
scherming ook helpt tegen
verkeersongelukken?
G.van L.
fcCCL
NIET DOODZWIJGEN
Mevrouw Kraaykamp wil, te
recht, de vonge dirigent niet dood
zwijgen of tekort doen. „Hij heeft
het vijfentwmtig jaar volgehouden
met een koor wat niet aan zijn ver
wachtingen voldeed", zegt zij. De
heer Bakels: „Er was sprake van
een tegenstelling. Die man was 25
jaar dirigent. Dat moet je nooit
doen, vind ik. Dan raak je op een
dood spoor zonder dat iemand daar
schuld aan heeft."
Toch is men het er over eens dat
de meuwe dirigent een schot in de
roos is. „Wat techniek betreft zijn
we er op vooruitgegaan", vindt de
heer Biel. „We zijn beter gaan zin
gen." En de heer Bakels: „Proble
men hadden ze zestig jaar geleden
ook. De leden moesten niet zoveel
praten en roken." Of dat nog steeds
het geval is? „Nee", reageert de
heer Bakels spontaan. „We hebben
nu een jonge, fieve dirigent. Die
begmt stipt om acht uur. En dan is
het zingen m een behoorlijk tempo.
Na de repetitie zijn we altijd bekaf."
„We knjgen geen kans om te
klessebessen", zegt mevrouw
Kraaykamp. „Als ik 's avonds bekaf
ben en eigenlijk geen zin heb om te
gaan zmgen, ga ik toch Zingen is
zo'n ontspannende en vrolijke busi
ness." Zelf is ze 26 jaar lid van Kunst
Veredelt, waarvan inmiddels al
weer drie jaar ook als voorzitster.
STAP WAGEN
Hoe belandde zij bij Kunst Vere
delt? „Ik heb ooit eens iets bij ie
mand thuis gezongen. Ik weet niet
meer ter gelegenheid waarvan. De
Leusden-Zuid gehouden. Behalve het jubilerende koor
verlenen ook de volgende solisten hun medewerking: Rei-
nata Heemskerk (alt), Henry Blackmon (bas/bariton), Ellis
de Grijs (sopraan), Han Kapaan (hobo), Alex van Harten
(piano), Albert Brink (orgel) en The Living Song uit Leer
sum. De algehele leiding is in handen van Pieter Leebeek.
Op het programma staan werken van onder andere
G.F.Handel, J.S. Bach, Joseph Haydn, Robert Schumann en
F. Mendelssohn-Bartholdy.
De toegang tot het concert is gratis.
LEUSDEN - Het jubileumconcert van de christelijke ge
mengde zangvereniging Kunst Veredelt wordt morgen
avond om 20.00 uur in de Nederlands Hervormde Kerk te
