Grote oefening
EHBO Achterveld
II I »l tl
Ml III II
Leerzame KPO-
avond over Cara
Gezellige drukte bij UVV
1
IMI
leusder krant
In Achterveld:
November-
programma
De Geut
DONDERDAG 20 NOVEMBER 1986
plaatselijk nieuws
FOUTEN
LOTUSGROEP
ACHTERVELD De plaatselijke EHBO-afdeling in Achter
veld hield dinsdagavond een grote oefening. Het verhaal was
als volgt. In de Sint Jozef-school aan de Walter van Amersfoort-
straat is tijdens schoonmaakwerkzaamheden ruzie ontstaan.
De ruzie ontstond tussen de schoonmaakploeg en enkele jon
gens die op het schoolplein aan het voetballen waren.
Toen de jongens van de toiletten
gebruik wilden maken, werd dit
door de schoonmaakploeg met toe
gestaan. De jongens zijn met tafels
en stoelen gaan gooien, waarbij
een aantal gewonden vielen. De
EHBO werd gewaarschuwd en was
met een aantal EHBO'ers spoedig
ter plaatse.
Er bleken zes gewonden te zijn.
De slachtoffers hadden de navol
gende verwondingen. Slachtoffer 1
had een open beenbreuk en een
wond aan de elleboog. Nummer 2
had een grote wond aan de onder
arm en een verstuikte enkel en
nummer 3 had een tweedegraads
verbranding, gebruikte medicijnen
en is erg verward. Nummer 4
kreeg glas in vingers en had een
gebroken sleutelbeen, nummer 5
een zuigende borstwond en num
mer 6 inwendige bloedingen en
een shock.
De EHBO-leden dienden de
slachtoffers te behandelen en te
constateren welk letsel zij hadden
opgelopen. Ook moest in verband
met de geconstateerde ernstige let
sels de ambulance gewaarschuwd
worden. Nadat alle slachtoffers wa
ren behandeld, werd de oefening
beëindigd en verzamelde men zich
in Ons Gebouw waar een nabe
spreking werd gehouden. De
slachtoffers werden weer gespeeld
door de leden van de Lotusgroep
uit Nijkerk.
Tijdens deze nabespreking
bleek dat er fouten waren gemaakt,
maar dat er m het algemeen toch
goed was gehandeld. Naar voren
werd gebracht dat de nadruk
moest worden gelegd op het ge
ruststellen van de slachtoffers en
veel te vragen om zo aan de weet te
komen wat het slachtoffer man
keerde, wie het is en waar men
vandaan komt.
„Een aangelegd verband hoeft
niet mooi te zijn aangelegd, als het
maar goed is aangebracht. Niet te
vlug met de patiënt beginnen. Een
EHBO'er denkt eerst even goed na
en gaat dan vlug aan het werk," zo
werd gezegd.
Het bellen naar de GGD was heel
goed overgekomen, maar het heeft
wel te lang geduurd voor men ging
bellen. De aanwezige arts Schaeff-
ner gaf bij diverse gevallen nog een
nadere uitleg. Ook aan de behan
delde Lotuspatienten werd uitleg
gegeven wat er goed en wat er met
g0pH r>' vorlroo"! ""c
De oefening stond onder leiding
van de heer Van Roomen. Aan het
slot van de bijeenkomst bracht de
voorzitter dank uit aan de leden van
de Lotusgroep voor hun medewer
king en de geweldige manier
waarop zij weer als slachtoffer had
den gefungeerd. „Gewoon met van
echt te onderscheiden." Zij werden
in de bloemen gezet. Ook de deel
nemende leden werden bedankt
voor hun inzet, alsmede de activi
teitencommissie die deze oefening
in elkaar had gezet.
Er was ook een aantal leerlingen
van de school aanwezig bij deze
oefening. Ook was deze avond aan
wezig mevrouw Beens, consultante
van de vereniging het Oranje Kruis.
Zij vond het een hele goede en
geslaagde avond. Ze vond het heel
leuk dat er deze avond ook kinde
ren aanwezig waren die hiervan,
even als de leden van de EHBO,
veel hebben kunnen leren.
2 49
2 40
1
2 27
2 24
2 23
ACHTERVELD Op de
maandelijkse K.P.O.-bijeen-
komst was ditmaal uitgeno
digd de heer Van Garderen,
voorlichter bij het Astma
Fonds te Leusden. Nadat en
kele huishoudelijke punten
waren afgehandeld, werd het
woord gegeven aan de heer
Van Garderen. „Ademhalen
doen we zonder bij na te den
ken", aldus spreker. „Elke dag
gaat via onze neus en mond
ongeveer 10.000 liter lucht
naar onze longen en weer te
rug. Een verkoudheid bijvoor
beeld kan het ademen al wat
moeilijker maken.
„Andere verschijnselen, waar ie
dereen wel eens last van heeft, zijn
een waterige neus en het hoesten.
Dit gaat in de meeste gevallen na
korte tijd weer over. Soms ook met.
Wanneer zulke klachten vaker en
langdurig optreden, of wanneer het
piepen en kortademigheid be
staan, dan hebben we met cara te
maken."
„Cara is een afkorting van de
woorden Chronische Aspecifieke
Respiratoire Aandoeningen. Het is
een verzamelnaam waarmede be
doeld worden aandoeningen als
astma, chronische astmatische
bronchitis en longemfyseem Dit
zijn namen die iedereen wel kent of
waar veel mensen wel eens mee te
maken hebben. Cara kan velerlei
oorzaken hebben. De aanleg heeft
iemand vanaf zijn geboorte. Prik
kels van buitenaf geven klachten.
Extra gevoelig zijn of allergie zijn
kenmerken."
ALLERGISCH
„Mensen die allergisch zijn, rea
geren op stoffen waar andere men
sen geen last van hebben, zoals
huisstof, huismijt, veren, stuifmeel,
cosmetica, schimmels, zeeppoe
der, spuitbussen, medicijnen, lucht
verontreiniging enzovoort.
Infecties, inspanning en overbelas
ting kunnen ook aanleiding geven
tot klachten."
„Hoe erg is Cara? Ongeveer tien
procent van de Nederlandse bevol
king heeft een vorm van Cara.
Twintig procent van het ziekte-ver
zuim komt voor rekening van de
Cara. Cara is de derde doodsoor
zaak." Verder vertelde spreker nog
het één en ander over de klachten
en de behandeling bij Cara.
Het Nederlandse Astma Fonds
wil iedereen helpen. Zij geven alle
informatie en adviseert als men vra
gen hierover heeft. Dit kunnen vra
gen zijn over behandeling,
werksituatie, aanpassing m woning
en dergelijke.
Na de pauze werd een film ver
toond over het behandelde. Na af
loop van de film konden er vragen
worden gesteld. „Astma, bronchi
tis, longemfyseem, er is iets tegen
te doen", kregen de K.P O.-dames
deze avond te horen van de heer
Van Garderen.
De voorzitster dankte de heer
Van Garderen voor zijn bereidwil
ligheid om deze avond te komen
spreken." Het is een leerzame
avond geweest," zo zei zij.
LEUSDEN - Het voorlopige pro
gramma van De Geut voor de
maand november ziet er als volgt
uit:
Vrijdag 21 november: disco/soos-
avond.
Zaterdag 22 november: disco/soos-
avond
Zondag 23 november: Piekuur en
Open Podium.
Vrijdag 28 november: disco/soos-
avond.
Zaterdag 29 november: soos
disco-avond.
Zaterdag 29 november: Live optre
den van de Midnights Specials.
Zondag 30 november: Piekuur en
Open Podium.
LEUSDEN - Gezelligheid troef afgelopen zaterdag bij de handwerkverkoop van de UW-semorensoos in De
Wolboom aan de Hamersveldseweg. En over belangstelling had men ook al niet te klagen. Al om tien uur 's
ochtends kwamen velen kijken en kiezen uit de enorme sortering handwerken, die de dames van de dinsdag-
middaghandwerkclub in het afgelopen jaar met veel plezier hebben vervaardigd.
Behalve sokken, mooie truien, mutsen en sjaals, baby- en kinderkleding, waren er ook zaken als gehaakte
téLSsen, speelbeesten, geborduurde briletui's, placemats et cetera. Verder werden er lootjes verkocht waarmee
enkele mooie handwerken te winnen waren. Ook kon men het gewicht van een wollen slang raden. Mevrouw
Bijwaard was wat dat betreft de gelukkige winnares.
algemene informatie
Kleinvee show
De Amersfoortse Kleinveefokkers
Vereniging houdt van 4 tot en met 6
december voor de 45e keer de 'Cen
trum Show voor klemdieren'. Hiermee
worden onder meer bedoeld hoenders,
sier- en watervogels, sierduiven, konij
nen en cavia's. Er zullen ongeveer 1500
dieren te zien zijn m De Flint
Priem Prijs voor Chris Bos
De in mei ingestelde literaire aan
moedigingsprijs van uitgeverij Priem in
Hooglanderveen is uitgereikt aan de
Utrechtenaar Chns Bos voor zijn kon
verhaal 'Even's Ei', dat samen met elf
andere verhalen staat in een speciaal
uitgegeven krant. De Pnem Pnjs bestaat
uit een geldbedrag van f 500,- en een
plastiek van de beeldhouwer Paul Ko
ning uit Eemnes Bos kreeg zijn pnjs
vonge week vnjdag m de Witte Zaal.
Open Dag Hout
De tiende Open Dag Hout wordt op
zondag 23 november in Amersfoon en
wel in De Flint. Liefhebbers van hout
kunnen op deze dag allerlei soonen
hout zien en allerlei toepassingen. Zo
v/orden onder meer getoond houtsnij
werk, houtkunst, bonsaiboompjes, ver
steend hout en muziekinstrumenten,
alsmede thematische postzegelverza-
melingen De open dag is van 10.00 tot
17.00 uur. IniUatiefnemers zijn Centrum
Hout. Cursistenvereniging Nederlandse
Houtacademie en de Nederlandse Ver
eniging van Houtsoortenverzamelaars
2 51
2 34
2 33
2 31
2 26
2 25
2
B 16
De Lookhorst
Als we de Lockhorsterburg over
gaan, dan zien we aan de andere
zijde van de beek precies hetzelfde
landschap als aan deze kant. Dat
was zo'n duizend jaar geleden wel
even anders. De beek vormde, in
het grootste gedeelte van zijn
stroomgebied, een grens tussen
hoger en lager gelegen terrein. Ge
middeld een paar honderd meter
langs de linkeroever stond alleen
s winters het land onder water; aan
de rechteroever was dat ongeveer
het hele jaar het geval. Daar was de
streek eën aaneenschakeling van
plassen en moerassen, een
werkelijk ontoegankelijk gebied.
Slechts hier en daar stak een
zandheuvel, een horst of een haar.
boven de omgevmg uit. Nog thans
zeer goed herkenbaar is de „Ho-
horst", de hoge horst. De Ho-horst is
het hoogste gedeelte van de stuw
wal, ontstaan m de ijstijd. Een uitlo
per van deze wal vormt de „Look
horst", ook nog goed herkenbaar in
het landschap.
Duizend jaar geleden lag deze
horst temidden van een flinke plas,
dus aan alle kanten omgeven door
water. Lock is de Oud-Nederlandse
naam voor een plas of meer. Dit
vinden we nog terug in het Schotse
„loch", wat ook meer betekent. Het
Schots, afkomstig van het oude An
gelsaksisch, vertoont in meer ge
vallen verwantschap met het Oud-
Nederlands.
WOONPLAATS
De horst, temidden van het wa
ter, was in die tijd een gunstige en
gemakkelijk te verdedigen woon
plaats. In die roenge tijden, de
Noormannen deden nog invallen en
ongeregelde bendes stroopten de
omgevmg af, was zo'n ontoeganke
lijke plaats bij uitstek geschikt voor
een veilig onderkomen. Wanneer
deze plaats voor het eerst werd be
woond, is moeilijk na te gaan. Wel
weten we dat er omstreeks het jaar
1000 al sprake is van het geslacht
Lockhorst. De Heren van Lockhorst
schonken toen aan Anfridus de Ho-
horst om een klooster te stichten.
Een vorstelijk gebaar, maar met
een politieke achtergrond. De He
ren van Lockhorst werden namelijk
door de bisschop van Utrecht aan
gesteld als beschermheren van het
klooster, wat inhield dat ze de we
reldlijke macht uitoefenden over de
bezittingen van het klooster.
De Heer Adam van Lockhorst
vond in dat beschermheerschap
aanleiding om het klooster rijkelijk
met goederen te begiftigen, vooral
landerijen en gronden, maar dan
wel die, welke niet zijn eigendom
waren. Een beetje knoeien met de
Stichtingsoorkonden en geen haan
die er naar kraaide.
De heilige Ansfndus, die het ten
geschenke kreeg, wist er waar
schijnlijk van, maar nam alles dank
baar aan. Ook de bisschop van
Utrecht, Bernoldus, de uiteindeijke
Leenheer van het gebied, kneep
een oogje toe en bekrachtigde in
1006 de Schenkingsoorkonde. De
gedupeerden namen het niet en
gingen hun beklag doen bij Keizer
Koenraad.
KADASTER
In die tijd, men kende nog geen
kadaster, was het ontzettend moei
lijk om de juiste grenzen van een
""Ar--, v-
"li. '4
-t
I
l tri lit. LOC. MO«vt
De Hohorst en de Lockhorst omstreeks 1000. (Tekening G. van Leeuwen)
gebied aan te geven en ook bleken
de gedupeerden het niet eens te
zijn. De Keizer, die al dat geharre
war zo ver van zijn bed maar lastig
vond, besloot, om van alles af te zijn,
de acten maar te legaliseren, En dit
gebeurde dan ook m 1028.
Om een juist beeld te krijgen van
het voorgaande is het goed even in
te gaan op de politieke en sociale
verhoudingen in die tijd. De provin
cie Utrecht v/as hoofdzakelijk in het
bezit van de bisschop van Utrecht
en vormde een Bisdom. In het Wes
ten begrensd door het Graafschap
Holland en in het Zuiden en Oosten
door het Hertogdom Gelre
De Gelderse Vallei vormde in het
Oosten de grens. Nu was een
grensgebied in die tijd een dubieus
bezit. De Grote Heren waren voort
durend uit op gebiedsuitbreiding,
legaal, illegaal of met geweld. Dit
ging meestal ten koste van de allo-
diale Heren, de bezitters van klei
nere, zelfstandige gebieden, die
moeilijk of niet m staat waren hun
gebied tegen geweld te bescher
men.
Om met ingepikt te worden,
schonken veel vein die heren hun
bezit weg aan bijvoorbeeld de bis
schop, die dan het gebied aan de
schenker m leen teruggaf. De leen
man was nu verzekerd van de steun
van zijn landheer m geval van nood,
maar behield het recht van leen
(beneficium of feodum). Zo hield de
leenman het vruchtgebruik van
land dat bewerkt werd door hori
gen en ook het ambt of heerlijk
recht, bijvoorbeeld tolrecht. Het
leenrecht was erfelijk.
TIENDEN
Het leenrecht van tienden bleef
vaak in het bezit van de leenheer,
maar werd in sommige gevallen
ook wel overgedragen aan de leen
man Dit recht werd op den duur
ook erfelijk.
Tienden waren een soort belas
ting van de vrije boeren aan de
landheer en bestonden uit tien pro
cent van alle landbouwopbreng-
sten, die in de regel in natura wer
den betaald
De Heren van Lockhorst waren
geen gemakkelijke heren. Steeds
weer duiken ze in de geschiedenis
op met hun ruzies en onderlinge
twisten, die vaak tot het hoogste ge
zag uitgevochten werden. Zo is er in
1200 sprake van een zoveelste
Adam van Lockhorst die, natuurlijk
over bezit, ruzie heeft met een oom.
Een stnjd die duurde tot 1254, waar
na de bisschop van Utrecht, Hen
drik van Vianden, er een emd aan
maakte en „oorkondt dat de rid
ders Adam en Jan van Lockhorst
hun geschil over de goederen door
een overeenkomst beslecht heb
ben". Maar even later moest die
zelfde Adam op het matje komen bij
de bisschop omdat hij zich onrecht
matig het recht van tienden heeft
aangemeten.
Was in deze tijd onenigheid tus
sen verschillende families over be
zit een algemeen verschijnsel, de
Lochhorsters vochten in hoofdzaak
tegen zichzelf. In 1412 is er een
Adam die, de geaardheid van zijn
geslacht kennende, bij zijn overlij
den een testament nalaat, waarin
alles duidelijk en uitgebreid staat
beschreven wat elk van de familie
zal erven, „teneinde rust, vrede en
eendrachtigheid te brengen tussen
hen en dat alles vast ende stevig
blijve, ende trouwelijk onderhoude
worde door mijn kinderen, klein
kinderen en hunne rechte erfgena
men" Of het geholpen heeft, ver
meldt de geschiedenis niet.
POLITIEK
Als je een agressieve inslag hebt.
waar ben je dan beter thuis dan m
de politiek De uitzwermende
Lookhorsten duiken dan ook overal
m het land op in regeringskringen,
vooral in het westen van het land.
Ook in Utrecht proberen ze bij de
bisschop een vinger in de pap te
krijgen. Algemeen bekend zijn de
ruzies gedurende de 13de en de
14de eeuw in Utrecht tussen de
Lockhorsters en de Lichtenbergers
om de gunsten van de bisschop.
Het worden twee politieke partijen,
elk met hun eigen aanhang. De
Lookhorsten met de adel en de ker
kelijke hoogwaardigheidsbekle
ders op hun hand en de Lichtenber
gers als een volkspartij van hand
werkers en kooplieden.
Hoe fel beide partijen tegenover
elkaar staan blijkt wel dat zelfs poli
tieke moord met geschuwd wordt
In 1425 wordt burgemeester van
Proeys, die zijn sympathie voor de
Lichtenbergpartij had laten blijken,
koelbloedig door een opgewonden
menigte, aanhangers van de Lock
horsters, in zijn bed afgeslacht.
REVOLUTIE
De bisschop tracht neutraal te
blijven en geeft dan de ene en dan
de andere partij gelijk. In 1413
heeft, om een of andere reden, een
stedeijke revolutie plaats die geleid
en gewonnen wordt door Herman
van Lockhorst. Hij krijgt van de bis
schop gedaan dat de Lichtenber
gers voor eeuwig uit de stad wor
den verbannen.
Dat eeuwig ook wel eens niet zo
lang duurt, zien we als twee jaar
later de Lichtenbergers met ge
juich weer worden binnengehaald
en de Lockhorsters „voor eeuwig"
de stad moeten verlaten.
De Hohorst en de Lockhorst zo rond 1930. (Tekening: A. van Leeuwen)
