'Karei van Gelder was een sufferd'
cE
leusder fcnnwtt
de allereerste baptisten
waren halve communisten.
Leusdens historicus pater W. M. Brada schreef als
zesenveertigste geschiedenisboek 'Kroniek Veluwe'
niemand in Garderen kent meer de naam van
Gangulphus, in wie de huwelijkstrouw geëerd wordt.
Afslankcursus bij
kruisvereniging
EMGl
Elektronische Media Groep BDU
Professionele
videoprodukties op maat
Voor een goed advies
in uw media keuze
DINSDAG 30 DECEMBER 1986
LEUSDEN - De in Leusden-Centrum woonachtige pa
ter W.M. Brada O.P. schreef onlangs zijn zesenveer
tigste historisch boekwerk, getiteld: 'Kroniek Ve
luwe'.
Reden genoeg voor ons om wat uitvoeriger kennis te
maken met deze actieve Leusdenaar. Onze medewer
ker Jaap Riewald sprak met hem.
Allereerst is het interessant om
wat te weten over de achter
grond van pater Brada, die
woonachtig is in Huize Sint Ans
fridus aan de Hamersveldse-
weg 57 bij de Zusters van Leus
den.
,,Ik ben geboren op 4 augustus
1910. Dus U kunt nu uitrekenen
hoe oud ik ben. Mijn geboorte
plaats is Leeuwarden. Dat ligt
daar ergens in het noorden,
weet U wel? Na de lagere
school ben ik gaan studeren bij
de Domimcanen in Nijmegen.
Daar ben ik Dominicaan gewor
den in 1935. Vervolgens ben ik
in 1937 naar Curagao toe ge
gaan. Tot 1981 ben ik daar ge
bleven."
..Toevallig is het vandaag pre
cies vijf jaar geleden dat ik in
Leusden ben aangekomen.
Meteen de eerste de beste dag
ben ik hier gevallen en heb
mijn heup gebroken. Aan de
éne kant was mijn heup al eens
gebroken. Toen kwam blijk
baar de andere kant aan de
beurt. Daarna heb ik een hartin
farct gekregen. Mijn hart was
gescheurd: niet van liefde maar
gewoon van slijtage. Daarna
Door
Jaap Riewald
land een aardige groep ge
schiedschrijvers is, die een
synthese hebben gemaakt voor
de middeleeuwse geschiede
nis in Nederland: het werk van
Post lijkt op een encyclopedie;
het werk van Polman is uiterst
zakelijk, vooral over de latere
tijd, terwijl het werk van Rogier
erg bewogen is en het mo
derne kerkbegrip heeft beïn
vloed..."
,,Dat was dus zo'n beetje mijn
levensloop: ik ben blij dat ik
hier een goede opvang heb ge-
vongen. En inderdaad bestaat
er toch wel interesse voor mijn
werk; de Curagaoënaars reage
ren goed. Ze zijn blij dat ze in
het papiaments kunnen zingen.
Ik heb alle liturgische teksten
op papier en ook op tape. Met
de kerstdagen komen er weer
enkele honderden naar onze
viering toe. Ik hoop, dat ik nog
ben ik dus weer hier gekomen,
na een vijfenveertig jaren du
rend verblijf in de missie. Ik
had daar altijd gewerkt bij de
bisschop als vicaris-generaal
van het bisdom."
AFZWAAIEN
,,Ik woonde ook bij de kathe
draal en de bisschop. Terugkij
kend mag ik concluderen, dat
ik daar aardig en gelukkig heb
gewerkt. Maar de leeftijd
bracht mee, dat ik moest af
zwaaien, zoals men dat tegen
woordig wel uitdrukt."
Teruggekomen dacht ik, dat
ik misschien hier het een en an
der zou kunnen doen, iets wat
natuurlijk met zo gemakkelijk is
met die twee gekneusde heu
pen. Maar in ieder geval is het
toch voor elkaar gekomen."
,,Ik woon hier bij de zusters bij
wie ik een beetje geestelijk
werk kan doen. Verder heb ik
ook de zorg voor de Antillianen
in Nederland, bij elkaar zo'n
veertigduizend in getal. De An
tillianen wonen hier ver van
hun land. Mijn voorganger is er
op gegeven ogenblik mee ge
stopt. Hij voelde dat hij langza
merhand gewoon sociaal wer
ker werd."
KRAKEN
„Beantwoording van vragen
als: 'Wanneer is het geoorloofd
om een huis te kraken, en wan
neer niet' was de hoofdmoot
van zijn werk, alsook vragen
om allerlei brieven op te stellen
voor diverse overheden. Hij is
toen weer terug gegaan naar
de tropen. Ik heb toen tegen
mijn overste gezegd: 'Ik wil wel
voor ze zorgen, maar dan alleen
op geestelijk terrein."
APOSTOLAAT
„Iedere maand ga ik een keer
naar Amsterdam, waar ik de
heilige mis in het Papiaments
opdraag. Het 'Papiamentoe' is
een mengtaal uit Spaans, Ne
derlands en negertalen, ge
sproken door de bevolking van
Curagao, Bonaire en Aruba."
„Ik onderhoud contacten met
ze, zoek de zieken op en ga
verder naar verschillende an
dere plaatsen, waar men mij
geroepen heeft: Haarlem, Lely
stad, Groningen, Eindhoven,
Tilburg, Eiberen, en zo verder.
Kortweg om het Apostolaat on
der de Antillianen gestalte te
geven. Enkele malen heb ik
ook gesproken voor de We
reldomroep. Voor diverse
kranten lever ik regelmatig bij
dragen: kranten waar ik vroe
ger ook al actief bij ben ge
weest."
„Naast deze taak ga ik ook nog
door met mijn historische stu
die. Op Curagao was ik name
lijk archivaris van het bisdom.
In de loop der jaren heb ik vijf
enveertig boekjes geschreven
over de geschiedenis van de
Antillen. Die geschiedschrij
ving heb ik gecontinueerd voor
Nederland. Ik zag dat er in dit
veel zal kunnen betekenen
voor deze groep Antillianen."
We zijn geïnteresseerd om te
weten, onder wiens verant
woordelijkheid deze zielzorg
voor de Antillianen valt: onder
een Nederlandse bisschop of
onder een Antilliaanse. Pater
Brada geeft het antwoord: „Er
is hier in Nederland een Apos
tolaat voor de emigranten; daar
val ik niet direkt onder, maar
het heeft weet van wat ik doe
en doet er ook aan mee."
„Zoals gezegd, heb ik niet de
totale taak op me genomen: an
ders zou ik ook op sociaal ter
rein bezig moeten zijn, een kan
toor bemannen. Dat is voor mij
natuurlijk uitgesloten. De bis
schop van Curagao en de orde
van de Dominicanen hebben in
het verleden allerlei priesters
de taak gegeven, om ook hier
in Nederland voor de Antillia
nen te zorgen: één zorgde bij
voorbeeld voor de studenten,
een ander zorgde meer voor de
mensen in verschillende tak
ken van industrie."
„Nu in deze tijd, doen we het
enigszins anders. Die groepen
hebben we nu bij elkaar; we
hebben er een goed contact
mee..."
BEWEEGREDEN
Met name ben ik benieuwd
naar de beweegreden van pa
ter Brada om zich bezig te hou
den met geschiedschrijving.
Pater Brada: „Wel, wat is histo
rie eigenlijk? In de Bijbel bij
voorbeeld is de historie een
zeer belangrijk element om
door te geven wat God gedaan
heeft. Wij weten ook dat de ge
schiedenis van de Kerk en de
uitwerking van Gods genade
op de mensen van belang is om
goed te bestuderen. Niet alle
problemen, die zich in onze tijd
manifesteren, zijn terug te vin
den in de bijbel; want daarin
wordt niet de casuïstiek (een
begrip uit de moraal-theologie,
dat staat voor de leer van de
toepassing van de moraalwet
ten op afzonderlijke gewetens
gevallen, red.) van onze proble
men belicht. Maar toch kun je
er veel uit leren van wat de
mensen kunnen verdragen en
wat ze kunnen opbrengen door
de kracht van hun geloof. En
dat laat je ook zien in je ge
schiedschrijving.
PUBLIEK
Interessant is te weten voor wat
voor publiek pater Brada
schrijft. Opvallend is dat zijn
werken uit de missietijd alle
zijn uitgevoerd in offset-druk,
terwijl de meer hedendaagse
boekjes uitgegeven zijn door
middel van het stencilprocédé.
Pater Brada voegt daar gelijk
aan toe, dat hij vroeger in de
gelukkige omstandigheden
verkeerde, dat hij bevriende
relaties had in de drukkerswe
reld. Met de opbrengsten van
de éne uitgave financiert hij de
volgende weer.
„Op Curagao schreef ik natuur
lijk voor het Antilliaanse pu
bliek, ook vanwege de contac
ten die ik had met Venezuela.
In Nederland schrijf ik meestal
voor het Friese publiek omdat
ik daar uiteindelijk vandaan
kom en omdat ik daar de 'Sitz
im Leven' wat beter ken dan in
andere streken, hoewel ik niet
in de Friese taal zelf geschre
ven heb. Zo ben ik nu aange
land bij het laatste boekje, toe
vallig iets over de Veluwe. Het
is een hele opzet geweest:
door de getallen kan men
enigszins een indruk krijgen
van wat zich heeft afgespeeld."
DENKWIJZE
„Mijn voormalig geschiedenis
leraar professor Augustinus
Sassen hield ons altijd voor, dat
je tot waarheid kon komen
langs twee wegen: de deduc
tieve en de inductieve weg.
Ten opzichte van de geschie
denis moet gezegd worden, dat
men kan komen tot de waar
heid door de inductieve weg te
volgen."
„Om het uit te leggen: de de
ductieve weg gaat uit van het
algemene om tot een conclusie
te komen; het gewone syllo
gisme. (Volgens Van Dale: een
logische redenering of denk-
handelmg die uit drie delen be
staat; de major term, de hoofd
stelling en de minor term, daar
aan ondergeschikt, waaruit
men een conclusie of besluit
afleidt.)
En dan inééns komt uit die
veelheid van dingen de conclu
sie: De derde stand komt op..."
„Je kunt natuurlijk ook precies
gaan omschrijven, wat voor
schoenen Napoleon aan had,
wat voor kiespijn Washington
had. Op zich interessant, maar
dat is de gewone, beschrij
vende weg. Maar veel beter is
natuurlijk om door te denken
over de achtergronden van sys
temen: bijvoorbeeld hoe is het
bezits-systeem in het noorden
tot stand gekomen? Hoe kwam
het dat de mensen samen met
de geestelijken en de monni
ken gingen inpolderen, dat zij
later door hun landerijen veel
goederen verwierven die in
1580 allemaal werden geconfis
queerd? In Friesland zie je de
volgende gedachte: daar
maakte men alles zelf op;
meestal werd alles voor het ei
gen belang besteed."
CONCLUSIES
„Groningen deed het anders:
het geld uit de goederen van
de monniken werd besteed
voor de aankoop van aandelen
van de West-Indische Compag
nie. Op de lange duur heeft
Groningen er toch weinig aan
gehad: men had gepoogd, om
het agrarische Groningen te
maken tot een zeemogend
heid. Ze liepen echter een ho
peloze achterstand op in verge-
aantal omschrijvingen praten
we verder met pater Brada. Met
name de vraag, waarom hij nu
juist heeft gekozen voor die ge
gevens die er bij de gebruikte
jaren zijn opgesomd, is van be
lang. Met andere woorden: wat
is het selectiecriterium ge
weest?
Proost van de St. Pieter in
Utrecht zorgt voor het aartsdia-
konaat van de Veluwe.
Dit is slechts een kleine greep
uit de kroniek. Op soortgelijke
wijze wordt in totaal van 150 ja
ren een karakteristiek gege
ven. Een sobere opsomming
etc. In een later stadium krijg je
meer met 'liefdadigheidsheili-
gen' te maken. Voorbeeld voor
deze 'generatie' heiligen is on
der meer Ansfridus. Hij zorgde
voor de zieken en de armen,
zelfs voor de vogels. Een ver
gelijking met het leven van Sint
Franciscus is dus niet eens zo
vreemd. Een nieuw heilig-
heidsbegnp ontstaat. Gangul-
phus is daar een bijzonder type
van: in hem wordt de huwelijks
trouw vereerd..."
DITSELAAR
„Ditselaar is een dorpje in de
buurt van Stoutenburg." Of het
etymologisch verwant is met de
naam Daatselaar, is pater Brada
niet bekend. Hij sluit de moge
lijkheid echter geenszins uit...
vid van Bourgondië, de bis
schop Typerend bijvoorbeeld
is ook dat Menno Simonsz, de
stichter van de Doopsgezin
den, nooit aan bijbelstudie ge
daan had... Toch leefde de bij
bel zeker wel bij de mensen,
getuige de vele bijbelse voor
stellingen op schilderijen uit
die tijd..."
In 1526, zo schrijft pater Brada,
dat het Bisdom Utrecht geluk
kig geen burgerlijk rijk meer
was. Hij vertelt, wat daar achter
verscholen gaat: „Vroeger had
een bisschop eigenlijk hele
maal geen tijd om bisschop te
zijn: ze voerden herhaaldelijk
oorlogen. Ansfridus bijvoor
beeld was ook meer ridder dan
bisschop. Ze zorgden voor de
verdediging van hun land. Zij
stelden zogeheten wijbis
schoppen aan en die troldcen
CRITERIUM
„Mijn criterium is natuurlijk in
een bepaalde richting; je moet
dan ook komen tot een be
paalde conclusie. Veel zaken
lijken onbenullig. Bijvoorbeeld
als ik vertel, dat de Karthuizers
bij Arnhem hun huisjes betrek
ken. Het lijkt onbenullig om te
zien, dat de pastoor bij Apel
doorn een paard krijgt, zodat
hij ook de buurt kan bezoeken;
of dat de kerk van Ludgerus
werd samengetrokken met die
van Elburg, maar daaruit moet
een bepaalde conclusie ge
trokken worden... Ik heb dit
geschreven opdat men zelf
conclusies zal trekken..."
Pater Brada staat op en haalt
een kranteknipsel te voorschijn
die je keer op keer aan het den
ken zet. Je gaat jezelf vragen
stellen als: Waarom is er toen
juist dat gebeurd?
Zoals eerder vermeld, laat pa
ter Brada eventuele conclusies
over aan de lezer. Wel is hij be
reid om toelichting te geven op
allerlei details. Tijdens het ge
sprek blijkt, dat hij inderdaad
tot in de finesses op de hoogte
is van de ontwikkeling van het
katholicisme in Nederland.
Naar aanleiding van boven ge
citeerde jaartallen zegt de au
teur onder andere het volgen
de:
„De abdij van Werden, dat is
heel duidelijk: die lag natuur
lijk in de Duitse plaats Wer
den..." Hij begin smakelijk te
lachen: „De Benedictijnen had
den verschillende abdijen in
Pater W.M. Brada uit Leusden.
„Dat is de gewone manier van
redeneren, maar eigenaardig is
het dat bij de geschiedenis een
heel andere manier van den
ken naar voren komt, een an
dere manier om tot de waar
heid te komen: uit de veelheid
van heel veel dingen kan men
komen tot een plotselinge
waarheidsconclusie."
Het algemene idee van pater
Brada is om allerlei momenten
uit de geschiedenis op te som
men. Maar onontbeerlijk is na
tuurlijk de nodige achtergrond
kennis, zodat je je steeds weer
gaat afvragen, hoe allerlei din
gen zitten.
andere manier geprobeerd
door het opzetten van veenko-
lonieën, iets wat beter gelukt
is."
„In die tijd zijn echter velen
geëmigreerd naar bijvoor
beeld Amerika. Daarna kwam
de industrialisering en op die
manier kan men een 'bezitsge-
schiedenis' schrijven met be
hulp van de veelheid van fei
ten. Op deze wijze is het erg
fascinerend om geschiedenis
te schrijven; het is echter wel
een opgave Het is jammer dat
veel te weinig feiten zwart op
wit geregistreerd zijn om tot
conclusies te kunnen komen.
uit het Nieuwsblad van het
Noorden van 11 november j.l.
Niet zonder trots vertelt hij, dat
daarin zijn belangrijkste princi
pes uiteengezet zijn: naar mijn
mening een zeer lezenswaar
dig verhaal onder de rubriek
'Noorder Rondblik."
JAARTALLEN
Om enkele voorbeelden van
de kroniek te geven, laat ik hier
enkele citaten volgen:
838: Abdij Werden krijgt bezit
tingen op de Veluwe.
Duitsland: in het zuiden had je
Fulda, wat naar het noorden lag
het hier bedoelde Werden; El-
ten was ook een abdij rijk. Die
abdijen hadden allerlei bezit
tingen in het landschap. Een en
ander ontwikkelde zich later
hier in diverse parochies."
GANGULPHUS
Ik vertel pater Brada, dat ik
'Gangulphus' overal heb ge
tracht te traceren; dat mij dat
echter niet lukte, zelfs mét de
meest uitgebreide encyclope
die niet. Wederom begint de
Op de lagere scholen had je
vroeger ook jaartallenlijsten
voor de kinderen. Die waren
zeer duidelijk en niet verkeerd
te begrijpen Pater Brada wil de
gelegenheid bieden tot door
denken, tot het trekken van
conclusies. Vandaar ook, dat
de diverse vermeldingen zeer
zorgvuldig en selectief geko
zen zijn om te vermijden, dat
het een 'gewone' jaartallenlijst
zou worden, een statische
weergave.
RECHTEN
„In een bepaalde tijd bijvoor
beeld ziet men, dat burgers 's
avonds later door de poort mo
gen komen. De mensen krijgen
bepaalde rechten: het recht om
een markt te organiseren, om
met een schip de stad in te va
ren, ze mogen allerlei dingen.
lijking met Zeeland en Holland.
Daarna heeft men het op een
Nu is het niet zo, dat ik die con
clusies wil trekken. Dat mogen
anderen doen..."
OPSOMMING
Het boekje 'Kroniek Veluwe'
bestaat uit een opsomming van
jaartallen. Op het eerste ge
zicht erg dor en levenloos ge
bracht, bij nader inzien geeft
de beschrijving van ieder jaar
tal de mogelijkheid om stil te
staan bij een heel specifieke
gebeurtenis uit dat jaar, afgezet
tegen de maatschappelijke en
kerkelijke ontwikkelingen van
die tijd.
Behandeld worden kort en
bondig de jaren 1400 tot en met
1668. Naar aanleiding van een
894: Abdij Prum krijgt bezit in
Arnhem.
1074: Brand in de St. Pieters
kerk in Utrecht. De keizer doet
boete en schenkt Broekland op
de Veluwe aan de kerk. Garde
ren krijgt een kerk, eerst ro-
maans en dan gotisch afge
bouwd. Gangulphus is patroon
1194: Ditselaar gesticht. Daar
ook een slotkapel?
1385: Barneveld komt in de ge
schiedenis.
1514: Karei van Gelder gaat
vechten in Friesland. Hij stelt
een Mariafeest in.
1520: Eerste tellingen van men
sen en vee op de Veluwe.
36.000 bewoners. Pnester-wij-
ding van scholier Reyner Wol-
ters uit Harderwijk.
1542: In de kerk van Wilp, dief
stal door revolutionair baptist.
1565: De elect-bisschop Mahu-
sius op de synode van Utrecht.
bejaarde eerwaarde smakelijk
te lachen:
„Dat is ook niet zo gemakkelijk.
Gangulphus is een heilige, die
men bijvoorbeeld in Visvliet
kent en in Garderen. Hoewel...
velen in Garderen hadden ook
nooit van hem gehoord, is mij
aldaar bij rondvraag gebleken.
In de histone moet hij geplaatst
worden tijdens het opkomen
van de Pepijnen. En dan is er
een man, die wordt bedrogen
door zijn vrouw, waarop deze
wegloopt. Hij spoort dan ie
mand aan om die andere ge
liefde te vermoorden. Slachtof
fer van huwelijksontrouw zou je
het kunnen noemen. Professor
Post wijst erop, dat sommige
heiligen kwamen bekeren met
heilig geweld: ze sloegen ei
ken ondersteboven en altaren
BARNEVELD
„1385: Barneveld komt in de
geschiedenis... Daarmee be
doel ik heel eenvoudig aan te
geven, dat Barneveld voor de
eerste maal in schriftelijke
bronnen voorkomt. Er wordt
dus nadrukkelijk niet bedoeld,
dat Barneveld toen werd ge
sticht. De plaats bestond daar
voor al. Garderen schijnt de
moederkerk geweest te zijn
van Voorthuizen en ook van
Barneveld..."
KAREL
Ik vraag de pater, wat voor Ma
riafeest er in 1514 wordt inge
steld door Karei van Gelder.
Dat blijkt het feest te zijn van de
Zeven Weeën van Mana. De in
stelling van dat feest heeft een
heel ander beeld gegeven van
Karei van Gelder: „En nu ga ik
iets verraden, wat ik eigenlijk
nog niet kwijt wil. Maar het is
gewoon zichtbaar, dat Karei
van Gelder een sufferd was:
van het hele Gelderse bezit van
hem heeft hij eigenlijk niets te
recht gebracht; hij maakte
voortdurend ruzie met de bu
ren; van zijn hulp in Friesland
kwam niets terecht, noch van
zijn hulp aan Groningen. Als hij
tenslotte sterft, is er van al zijn
vroegere bezit net niets meer
overgebleven. Gelderland is
nooit een zelfstandig rijk ge
worden; Holland, Zeeland en
Groningen en Friesland daar
entegen wel..."
ERASMUS
In 1520 vindt er een priesterwij
ding plaats van een (met name
genoemde) scholier. Ook hier
wordt een simpele weergave
gegeven van een feit. Wat er
achter steekt, is dat de priester
opleiding, zo vertelt pater
Brada, destijds niet op hoog
peil stond. „Men kreeg der
halve slecht opgeleide pries
ters; seminaries waren er toen
nog niet. Die kwamen pas na
het Concilie van Trente."
„Erasmus grapte vroeger als
volgt: 'David van Bourgondië
zei, toen al die jongens uit het
noorden tot pnester gewijd wil
den worden: Moet ik nu al die
hufters...? Het lijken allemaal
onbeschaafde typen....'."
„De grap is natuurlijk meer van
Erasmus afkomstig dan van Da-
er op uit om te preken, om het
geloof te verkondigen."
„Bij David van Bourgondië
komt daar een eind aan: een
heel vreemde man, die holder
debolder bisschop gewijd
moest worden, terwijl hij na
tuurlijk een nazaat was van het
Bourgondische Huis. Pas dan
komt het idee tot leven, dat een
bisschop ook 'bisschop' moet
zijn, degene die de geestelijke
'macht' heeft alsook de toe
ziende. Het Utrecht, dat tot dan
toe geregeerd werd door de
bisschoppen, kwam toen in
rijksverband, het kreeg een
wereldlijk bestuur..."
DIEFSTAL
In 1542 vond er ook iets bijzon
ders plaats, een diefstal door
een revolutionair baptist. Pater
Brada: „Daar zit de volgende
tendens achter: de allereerste
baptisten waren halve commu
nisten; een soort dat zich met
diefstal bezig hield. In Münster
hebben ze zich behoorlijk ver
rijkt, evenals in Warffum, Bols-
ward; in Amsterdam hebben ze
de dam bezet. Hun doel was
een revolutie te ontketenen
Brave doopsgezinden waren
het beslist niet."
De latere doopsgezinden wa
ren veel vromer en stonden
verre van die revolutionaire
ideeën. De diefstal op zich is
natuurlijk niet zo interessant,
hoewel nagetrokken kan wor
den aan de hand van allerlei ge
schiedkundige documenten,
wat er precies gestolen werd.
Ik noem dit feit alleen om een
bepaald beeld van de tijd te ge
ven..."
Hij legt terloops nog het ver
schil uit tussen een gewone
bisschop en een elect-bis
schop: „De laatste is wel geko
zen als zodanig, maar nog niet
gewijd. Je moet ze natuurlijk
niet vergelijken met de pasto
raal medewerkers die wij te
genwoordig kennen. Want, die
worden normaal gesproken
nooit pastor."
„Vaak kwam het door allerlei
omstandigheden, dat die elect-
bisschoppen nog niet gewijd
waren. Ze hadden wel een be
noeming van Rome op zak,
maar bijvoorbeeld allerlei oor
logen maakten het vaak moei
lijk om die nog niet gewijde
bisschoppen inderdaad ook te
wijden..."
LEUSDEN - De regionale
kruisvereniging Leusden/
Achterveld start in januari
met een cursus afslanken.
Deze bestaat uit zes bijeen
komsten en is bedoeld voor
mensen die niet alleen op een
gezonde en verantwoorde
wijze willen afslanken, maar
vooral ook daarna op gewicht
willen blijven.
In de cursus leren de deelne
mers stap voor stap hun voedings
gewoonten te veranderen. De cur
sisten krijgen elke keer een op
dracht, die aan een bewustwording
van het eetgedrag bijdraagt en een
verantwoorde voedselkeuze
bevordert. De leiding van de cur
sus is in handen van een wijkver
pleegkundige en een diëtist.
De zes bijeenkomsten vinden
plaats op de maandagen 19 en 26
januari, 9, 16 en 23 februari en op 9
maart, steeds van 20.00 uur tot 22.00
uur. De cursus wordt gegeven in
De Springplank aan de Asschatter-
weg 25 te Leusden-Centrum.
De kosten van deelname bedra
gen vijf gulden per persoon, mits u
lid bent van de Kruisvereniging
Aanmelding kan geschieden via
het spreekuur van de wijkver
pleegkundigen, van maandag tot
en met vrijdag van 08.15 uur tot
09.00 uur en van 16.30 uur tot 17.00
uur, telefoon 033-94.12.18. De aan
meldingen moeten vóór 13 januan
binnen zijn.
(advertentie)
Uw nieuwe media partner in de regio
EMG BDU postbus 67
Bel. 03420-94292
3770 AB Barneveld
