Kruisvereniging Leusden blijft bij de tijd
CRUIS
WERK
Cadeaus voor
vijfduizendste lid
Grootste vereniging van Leusden groeit gestaag door:
Opgave
mogelijk
Nieuwjaars
recepties in
Achterveld
S AVONDS
HULP
NODIG?
24 UUR PER DAG BEREIKBAA
Nieuwjaars
wens van
medewerkster
Achterveld
Dennen en
sparren
plaatselijk nieuws
DINSDAG 30 DECEMBER 1986
(van één onzer medewerkers)
LEUSDEN - "Hebt u nog een paar knikken in voor
raad?" De komende weken zal Kruisvereniging Leus
den deze vraag nogal eens moeten beantwoorden.
Gladheid en wintersport maken het uitleenmagazijn
tot een veel opgezocht telefoonnummer. Niet alleen
bij ongelukken, maar ook bij heel natuurlijke gebeu-
tenissen als zwangerschap en geboorte en ook bij het
ouder worden kan men een beroep doen op de ver
pleegkundige zorg van de Kruisvereniging.
Het is dan ook niet verwonderlijk dat het merendeel
van alle Leusdense gezinnen en wooneenheden lid is
van Kruisvereniging Leusden. Onlangs kon leden-ad
ministrateur Van 't Holt het vijfduizendste lid in
schrijven. Reden genoeg om aandacht te besteden
aan deze grootste vereniging in Leusden.
ONTKLEURING
De Kruisvereniging Leusden,
K.V.L., bestnjkt Leusden-Zuid,
Leusden-Centrum en Stouten-
burg. Terwijl de bevolking in
dit gebied met zo'n 45 procent
is gestegen in de laatste tien
jaar, is in dezelfde periode het
aantal Kruisverenigingsleden
daar nog sterker toegenomen,
namelijk met ruim 56 procent.
Het lidmaatschap geldt voor
alle leden van een gezin of
wooneenheid. Omdat de ge
middelde woningbezetting in
Leusden bijna drie personen is,
kan men zeggen dat zo'n vijf
tien duizend mensen zich ver
zekerd hebben van de zorg van
deze Kruisvereniging.
"We proberen de snelle groei
van de Kruisvereniging te
beantwoorden met de noodza
kelijke uitbreiding van de ver
pleegkundige hulp," zegt de
hoofdwijkverpleegkundige
mevrouw H.H. van Ziel. Sinds
dne-en-een-half jaar heeft zij de
leiding van het Leusdens Kruis
werk. Ze voelt zich sterk be
trokken bij het vele werk en is
graag bereid om meer informa
tie te geven.
"Het Kruiswerk kent de laatste
jaren een snelle ontwikkeling,
onder meer op organisatorisch
gebied. Heel lang al was het
Kruiswerk een particuliere acti
viteit. Zeker de ouderen ken
nen allemaal nog wel de veel
kleurige namen: wit-gele kruis,
oranje-groene en groene kruis.
Zowel katholieken als protes
tanten hadden hun eigen kruis
vereniging en als er van de ene
of van de andere groep met ge
noeg mensen waren, dan ver
enigde men zich onder een 'al
gemene' noemer in het groene
kruis.
In Leusden hebben we, net als
elders in ons land, een ontkleu
ring gehad en hebben het vroe
gere wit-gele en het groene
kruis elkaar gevonden in een
ontkleurd kruis. Hoewel: som
mige mensen hoor je nog wel
eens de oude namen gebrui
ken. Die ontkleuring werd ver
sneld doordat het Kruiswerk in
1980 onder de AWSZ-regeling
ging vallen. Dat wil zeggen, dat
iedere Nederlander recht
kreeg op gratis hulp bij bijzon
dere ziektekosten. Alleen een
jaarlijkse contributie van 42 gul
den aan de plaatselijk kruisver
eniging is nog verplicht. Sinds
die tijd bestaan er landelijk
vastgestelde doelstellingen en
zijn er ook landelijke normen
bijvoorbeeld voor het perso
neel, de financiën en voor de
kwaliteit van de kruisgebou-
wen," aldus mevrouw Van Ziel.
WIJKGERICHT
De gemeente Leusden kent
naast de K.V.L. ook de K.V.A.,
waarbij de A staat voor Achter
veld (met 600 leden). Beide ver
enigingen werken sinds eind
1982 zo nauw samen, dat zij gro
tendeels hun financiën en de
meeste werkzaamheden ge
bundeld hebben in een derde
vereniging- Kruisvereniging
Leusden-Achterveld. De twee
plaatselijke verenigingen voe
ren regelmatig besprekingen
om tot verdere, verantwoorde
integratie te komen.
Kan dit met ten koste gaan van
plaatselijke verschillen?
Mevrouw Van Ziel: "Wij zijn al
in dienst van de overkoepe
lende Kruisvereniging. Maar
we heten niet voor niets wijk
verpleegkundigen en wijkzie-
kenverzorgsters, met de na
druk op wijk. We werken sterk
wijkgericht, zodat ieder van
ons in een bepaalde wijk kruis
werk doet en zo goed kan in
spelen op daar levende hulp
vragen."
HULPVRAAG
Uiteraard gaat de aandacht van
de hoofdwijkverpleegkundige
het meest uit naar de ontwikke
lingen die plaats vinden binnen
de zorgverlening en naar de
veranderingen in Leusden.
Hierover zegt hij: "Het over
heidsbeleid is er sinds een
paar jaar sterk op gericht, dat
mensen minder gauw naar in
stellingen als ziekenhuizen,
verpleeghuizen en verzor
gingshuizen gaan en dat ze, als
ze bijvoorbeeld in het zieken
huis opgenomen zijn, daar zo
kort mogelijk blijven. Maar dat
heeft wel tot gevolg, dat ze lan
ger ziek thuis liggen of na een
opname eerder naar huis gaan
en daar verpleging nodig heb
ben. Met andere woorden: de
vraag naar hulpverlening thuis
is daardoor veel groter gewor
den en zal zeker nog toene
men. Daar komt bij dat steeds
meer mensen oud worden en
toch langer zelfstandig blijven
wonen. Zo is er niet alleen een
toename van de vraag naar
zorg, maar die zorg wordt ook
veel complexer en intensie
ver."
Deze ontwikkelingen zijn in
Leusden in sterke mate merk
baar omdat Leusden zo'n grote
en snelle bevolkingsgroei kent.
In Leusden-Zuid en in Stouten-
burg neemt het percentage 65-
plussers toe en bedraagt res
pectievelijk 11.7 en 12.6 pro
cent.
In Leusden-Centrum is dat per
centage laag, 5.9 procent, maar
de stijging gaat daar sneller
dan de landelijke stijging en
het aantal 65-plussers in Leus
den-Centrum is nu al meer dan
1200.
In heel de gemeente Leusden
wonen al minstens 2900 men
sen die de 65 hebben bereikt.
De K.V. Leusden ziet dan ook
een groeiende vraag om inten
siever hulp op zich afkomen.
EFFICIËNTER
Kan de Kruisvereniging snel en
goed reageren op deze ontwik
kelingen?
"De financiële middelen
groeien helaas minder snel dan
de ontwikkelingen in de ge
zondheidszorg. Dat geldt ook
voor Leusden. De bevolking
groeit sneller dan het geld dat
beschikbaar komt voor uitbrei
ding van ons personeel. Er is
dan ook steeds een spanning
tussen wat en hóe wij het zou
den willen doen en wat moge
lijk is. We kunnen niet alles
doen wat wij zouden willen",
aldus mevrouw Van Ziel.
"We kijken goed wat we in ge
val moeten doen en daarna hóe
we dat doen. Dat is een bijko
mend voordeel van krappe
middelen: je gaat bewuster
prioriteiten stellen, keuzes ma
ken en je bekijkt hoe je effi
ciënter kunt werken. Er is daar
al een vakterm voor uitgevon
den: je gaat werken volgens
het 'krapte-model."
"Naast de zuigelingen- en kleu
terzorg, er worden hier nog
veel kinderen geboren, doen
we ook veel aan verpleegkun
dige hulp en lichamelijke ver
zorging vooral van ouderen.
Maar we letten er heel erg op
dat al deze zogenaamde cura
tieve zorg niet ten koste gaat
van het geven van voorlichting,
want daardoor kan heel wat
ziekte worden voorkomen."
SAMENWERKING
Ook doet men veel aan samen-
LEUSDEN - De familie A. van Splunter, Beemden 46, kreeg vrijdagmiddag 19 december bezoek van
een delegatie van Kruisvereriiging-Leusden. Dankzij' een bromfietsongeluk van zoon Frank (links
op de foto) deed men een beroep op de Kruisveremging toen Frank uit het ziekenhuis kwam, maar
thuis nog een zorgvuldige wondbehandeling nodig had. De verpleegkundige die de zorg heeft voor
de wijk Alandsbeek nam deze verpleegkundige hulp voor haar rekening. De familie Van Splunter
gaf zich op als lid en bleek het vijfduizendste lid te zijn. Mevrouw Van Splunter: "Ik weet eigenlijk
niet meer waarom we geen lid waren. Niet alleen de hulp van Aagje Methorst, de wijkverpleegkun
dige, was geweldig, maar ook dat ik naast de kosten van het lidmaatschap en een extra entreebe
drag niets hoefde te betalen voor deze hulp. Toen m'n ouders dit hoorden, die in de zeventig zijn,
zijn die ook lid geworden".
Door omstandigheden was voorzitter F. Zijlstra niet in staat zelf het vijfduizendste lid te feliciteren.
Bestuurslid Mevrouw C. Palmboom rechtswijkverpleegkundige A. Methorst en bestuurslid J. Kra
mer brachten de felicitaties over namens het bestuur en de medewerkenden van Kruisvereniging-
Leusden. Een speciaal opgemaakte taart zorgde vooreen smakelijke gelukwens en een eerste-hulp-
verbanddoos werd overhandigd als een hopelijk weimg te gebruiken langdurige herinnering.
Wijkverpleegkundige A. Methorst: "Ik ben blij, dat duidelijk wordt dat de Kruisvereniging er niet
alleen is voor zuigelingen, kleuters en ouderen, maar dat ook jongelui een beroep op ons kunnen
doen. Bovendien blijkt dat waar is: 'Door het Kruiswerk wordt de gezondheidszorg bij u thuis be
zorgd '."En het vijfduizendste K. V.L.-lid kreeg zelfs nog meer thuis bezorgd.
werking met anderen die in de
gezondheidszorg werkzaam
zijn. "De samenwerking met
andere werkers in de gezond
heidszorg is de laatste jaren
sterk uitgebreid. Er zijn allerlei
contacten met de Gezins- en
Bejaardenzorg. Met de huisart
sen werken we ook samen en
we hopen dat deze samenwer
king nog flink zal worden uitge
breid".
"Daarnaast doen we mee aan
het Platform Bejaardenwerk,
een overleg tussen alle instan
ties die in Leusden met oude
renzorg te maken hebben,
zoals de projectleider Coördi
nerend Ouderenwerk, de di
rectrice van 't Hamersveld, Ge-
zins-Bejaardenzorg, Maatschap
pelijk Werk, iemand van de
dagbehandeling van Lisiduna-
hof, de afdeling Geriatrie van
de RIAGG, een bestuurslid van
de WOL en een wijkverpleeg
kundige."
BIJSCHOLING
Maar ook de eigen bijscholing
wordt niet vergeten. "Een voor
beeld is dat een wijkverpleeg
kundige die veel ouderen in
haar wijk heeft de opleiding
gerontologie heeft gevolgd,
een opleiding over ouder-
domsverschijnselen. Naast al
lerlei onderlinge gesprekken
houden we ook de ontwikke
lingen bij op het gebied van
zuigelingen-en kleuterzorg,
van spierziekten en verpleeg
kundig handelen."
BIJ DE TIJD
Ook de vijfduizend leden van
Kruisvereniging Leusden kun
nen merken dat hun Kruisver
eniging met de tijd en ontwik
kelingen meegaat.
Mevrouw Van Ziel: "De basis
zorg en basishulp gaat gewoon
door Zo krijgen aanstaande
moeders en vaders alle aan
dacht en natuurlijk ook de ba-
bies. Iedereen kent wel onze
prenatale en postnatale zorg in
de vorm van o.a. zwanger-
schapsgymnastiek, kraam-
markt en consultatiebureau.
Ook verstrekken we informatie
over voeding en adviezen over
dieet, zowel individueel als in
groepsverband zoals in een
cursus 'Stap... voor... stap beter
eten'. Zowel aan de zuigelin
gen- als aan de kleuterzorg zit
ten veel huisbezoeken vast."
"En dan de ouderen. Vorige
maand stond in het tijdschrift
voor Maatschappelijke Ge
zondheidszorg een artikel met
als kop 'Bejaarde vraagt 26 keer
zoveel wijkverpleegkundige
zorg als een volwassene'. Ook
wij merken dat. We spelen
daar op in door samen met de
WOL allerlei voorlichtende bij
eenkomsten te organiseren
voor de ouderen in Leusden."
Ook onze nieuwe cursus, met
de terecht veranderde naam
'Beter slapen', sluit aan op een
vraag van deze tijd."
Maar mevrouw Van Ziel heel
nog meer te melden. "Omda
de hulpvraag zo toeneemt e:
niet stopt als het avond word
en tijdens het weekend, het
ben we een paar medewerker
aangetrokken als avondhulpen
Hoewel de wijkverpleging nie
de hele dag bij iemand aanwe
zig kan zijn, want het blijft am
bulante zorg, is zowel overda<
als op de avonden altijd hul]
beschikbaar. Bovendien ziji
we wel altijd, ook 's nachts be
reikbaar. In bepaalde dnn
gende situaties kan eventuee
nachtverpleging worden gege
ven.
"In hoeverre nachthulp nood
zakelijk is, zal de toekomst uit
wijzen. Momenteel vangen fa
milieleden dit meestal op."
Het Kruiswerk in Leusden volg
de ontwikkelingen op de voe
en de zestien medewerken
den, inclusief de twee inval
sters, doen dit onder de en
thousiaste leiding van hoofd
wijkverpleegkundige me
vrouw H.H. van Ziel: "Dit werl
boeit me heel sterk, vooral he
aansluiten van het hulpaanboc
aan de ontwikkelingen in d€
maatschappij en in Leusden
Bovendien houdt het mij ooi
flexibel."
DAT KAN'
BS* R> ,.V
LEUSDEN Men kan zich als lid
van de Kruisvereniging Leusden
opgeven. Dat kan middels een
briefje, te richten aan Postbus 2,
3833AA Leusden.
Men kan zich ook telefonisch
opgeven op de telefoonnummers:
(033) 941218 of 948875.
Per gezins- of wooneenheid be
draagt de jaarlijkse contributie
f42,-.
De Moespot
Donderdag 1 januan houdt de
Stichting de Moespot een
nieuwjaarsreceptie in De
Moespot. Iedereen uit Achter
veld, Stoutenburg en naaste
omgeving is tussen 16.00 uur en
21.00 uur van harte welkom om
het bestuur en elkaar de beste
wensen voor het komende jaar
toe te wensen.
S.V.A.
Zaterdag 3 januari zal het be
stuur van de S.V. Achterveld
weer haar nieuwjaarsreceptie
houden in de kantine op het
Kerstenssportpark. Een ieder
die de vereniging voor het ko
mende jaar de beste wensen
wil over brengen is van harte
welkom tussen 16.00 uur en
18.00 uur.
Ons Gebouw
Zondag 4 januari wordt van
11.00 uur tot 13.00 uur weer de
inmiddels tradiotioneel gewor
den receptie in Ons Gebouw
gehouden.
Het Leusdens Vokaal Ensem
ble brengt er, onder leiding
van Gerard Wijnands, enkele
liederen ten gehore. Dit en
semble trad met veel succes op
tijdens het eerste koffie-con-
I cert van dit seizoen.
In de grote zaal, de koffie-ka-
mer en de toneelkamers wor
den schilderijen geëxposeerd
van de Vrije Kwasten Loysden.
Er is een grote variatie in werk
stukken, stijl, techniek en op
vattingen van de vervaardigers.
Ook Antje en Albert worden
weer verwacht met een jaar
overzicht 1986.
Op dit jaarlijkse evenement zijn
alle inwoners van Achterveld
en naaste omgeving welkom
om samen het glas te heffen op
een voorspoedig 1987.
Huize St. Joseph
In Huize St. Joseph wordt zon
dag 4 januari van 15.00 uur tot
17.00 uur de nieuwjaarsrecep
tie gehouden. Iedereen die het
bestuur, directie, medewer
kenden en de bewoners een
voorspoedig 1987 wil toewen
sen, is van harte welkom.
ACHTERVELD - De
Achterveldse mede
werkster van de Leus
der Krant wenst allen
een voorspoedig 1987.
Zij dankt allen voor de
ontvangen medewer
king in het afgelopen
jaar en hoopt ook in het
komende jaar weer op
dezelfde medewerking
te kunnen rekenen.
Eén dezer dagen keek ik
naar een kwis voor scho
lieren op de televisie. Daar
werd de vraag gesteld wat
voor soort boom de kerst
boom was. Het antwoord
was: Denneboom. Tot mijn
verbazing werd het ant
woord goed gerekend en
kreeg de deelnemer zijn
onverdiende punten. Hier
uit bleek weer eens hoe
hardnekkig het misver
stand is. Onze kerstboom
is geen denneboom, maar
een spar. Veel mensen we
ten het verschil niet, voor
hen is een boom die naal
den heeft een den.
Er bestaan tientallen soor
ten dennen en sparren,
maar we zullen ons beper
ken tot de meest voorko
mende soorten. De be
kendste spar is wel onze
aloude kerstboom, als
soort bekend als Fijnspar
en oorspronkelijk geen in
heemse boom; een slanke,
kegelvormige boom met
kransgewijs geplaatste
takken. Hij kan veertig
meter hoog en vijfhonderd
jaar oud worden. In onge
repte gebieden en onder
gunstige omstandigheden
zelfs wel zestig meter hoog
en zevenhonderd jaar oud.
De naalden hebben een
ruivormige doorsnede en
zitten op uitstekende blad
kussens. Als de naalden
afvallen dan blijft er een
takje over dat als een rasp
aanvoelt en kenmerkend is
voor de soort.
De vrouwelijke bloemen
staan in het begin recht op
als kleine, roodachtige
kaarsen, later buigen ze
zich naar beneden en rij
pen tot lichtbruine, lang
werpige kegels waarin,
tussen de schubben, de za
den rijpen. Bij droog en
winderig weer gaan de
schubben uitstaan en val
len de gevleugelde zaden
er uit.
De spar levert een zacht,
wit en elastisch hout, het
zogenaamde vurehout dat
veel toepassing vindt als
bouwmateriaal. Ook wordt
het wel gebruikt voor meu
bels daar het goed gepoli
toerd kan worden en voor
de papierindustrie. Op
plaatsen waar de spar
langzaam groeit, zoals op
rotsachtige grond in de
bergen, waardoor hout
ontstaat met een fijne
structuur, levert hij hout
voor klankkasten van
vleugels en piano's en bo
venbladen van violen en
andere strijkinstrumenten.
Van de verschillende soor
ten dennen is hier de grove
den wel de meest bekende.
In Nederland werd voor
kort aangenomen dat hij
niet (meer) inheems was,
maar nu veronderstelt men
dat hij altijd aanwezig
moet geweest zijn. Hij
heeft blauw-groene naal
den die paarsgewijs in
grijze scheden staan. De
grove den heeft een door
gaande stam met een hoog
aangezette kroon. Het on
dergedeelte van de stam is
bedekt met een dikke bast
die grijs is en gegroefd.
Naar boven toe gaat de
grijze bast over in een
oranje-rode kleur. In het
voorjaar verschijnen aan
de toppen van de loten
rode, vrouwelijke bloe
men. De opeengedrongen
mannelijke bloemen zitten
op de top van overjarige
takken. De vruchten,
groene, toegespitste ke
gels, de zogenaamde den-
neappels vormen zich in
mei, doch eerst in de herfst
van het volgend jaar zijn
ze volwassen. Tegen het
eind van de winter laten ze
de zaden vallen.
De grove den stelt weinig
eisen aan de bodem en
daarom treffen we ze
vooral aan op arme, zure
zandgronden, die minder
geschikt zijn voor kieskeu
riger houtgewassen. Het
hout, het zogenaamde gre-
nehout, is van goede kwa
liteit. Hij zaait zich gemak
kelijk uit en zo ontstaan,
bijvoorbeeld op heideveld-
jes, de zogenaamde vlieg
dennen.
G. van L.
rjliSPAR
