Boeiend muziekspel van
Viktoria Spans en Ernestine Stoop
\tl lil 11J
Wereldprimeur in Groot Krakhorst:
Buurtweg
V
m
Concert
Relicon
in Hakhorst
Knutselen
in Moespot
DONDERDAG 12 FEBRUARI 1987
plaatselijk nieuws
LEUSDEN - Op zondag 8 februari vond onder auspiciën
van de Culturele Raad Leusden Groot Krak horst een zeer
bijzonder optreden plaats. Viktoria Spans, mezzo-sopraan
van formaat, bracht Leusden een primeur: nog nooit eer
der werden, althans voor zover bekend, woorden van het
Noorse scheppingsverhaal verklankt op déze toonzetting.
De harpiste Ernestine Stoop begeleidde de zangeres.
Rond half drie werden de aan
wezigen - een veertigtal - welkom
leheten namens de Culturele Raad
,eusden. Verontschuldigingen
AANGEPAST
yerden aangeboden voor het ge
wijzigde programma. Gepland was
tamelijk voor deze zondag een
iptreden van de harpiste Emily
leyens en de fotograaf-violist Hans
joedijn. De weinige bezoekers
ouden géén spijt krijgen van deze
injziging.
Op boeiende en indringende
njze bracht Viktoria Spans een ge
varieerd programma van oude
volksliederen. Geraffineerd harp
spel vormde een perfekte begelei
ding. Een ademloos luisterend pu
bliek was de beloning voor deze
topprestatie.
Gezongen werd een repertoire
van IJslandse en Schotse liederen:
de solo's die de harpiste ten gehore
bracht, vinden hun oorsprong in
Wales. Op duidelijke wijze werden
de diverse nummers geïntrodu
ceerd door Viktoria Spans, die zelf
een Reykjavikse is.
Het mooie, warme mezzo-so-
praan-geluid was met alleen pre
cies aangepast aan de grootte van
de uitvoeringszaal, maar ook aan
de begeleiding. Beschaafd piano
met zeer grote spanningsopbouw
enerzijds, afgewisseld met gema
tigde forti anderzijds. Storend was,
dat enkele snaren van de harp
nogal eens ongewenste resonan
ties veroorzaakten. Een duurder in
strument is misschien de oplossing
voor dit probleem, tijdens de soli
voor harp bleek, dat Christine
Stoop over veel techniek, vaardig
heid en muzikaliteit beschikte.
Voor de échte fijnproevers zij
vermeld, dat de verklankte liede
ren deels originele composities
betroffen van Ank van Campen,
deels van Ann Griffiths. De teksten
werden gezongen volgens oude
uitspraak. Zo kon naar een stuk
traditioneel „Gaelic" geluisterd
worden en een stukje Schotse ge
schiedschrijving uit Wyntoun's
„Cronykil of Scotland".
Eveneens van Schotse ongine
was een gezongen brief van konin
gin Mary aan de graaf van Bothwell.
Voor het laatste Schotse werkje
werd een keuze gemaakt uit „Mu-
sica Scotia", een anoniem werk uit
de zestiende eeuw.
PRIMEUR
De pnmeur, zeg maar wereldpri
meur, behelsde een vertolking van
op muziek gezette teksten uit het
Noorse scheppingsverhaal,
luspa".
„Vó-
Een tekst die vergelijkbaar is
met de eerste woorden van Gene
sis. Over oude, geleerde mannen
van vroeger handelde het nummer
„Fyrri man, er fraedin kunnu". Een
zeer oud liefdeslied werd vertolkt
onder de naam „Manjeg big mey".
Een oude ballade van waarschijn
lijk voor het jaar 1000 was de tekst
„Eitt sm fór ég yfir Rin", een tocht
op een lelieblad over de Rijn bezin
gend.
„Keisari maetur mann" is een
heldenlied over keizer Frederik
Barbarossa. „Bibi og blaka", een
oud wiegeliedje en „Austan kal-
dinn" vormden de laatste twee
nummers van het programma.
HARP
Ernestine Stoop bracht twee num
mers als soliste, beide van de com
ponist Ann Griffiths: „Beth yw'r haf 1
mi?" en „Y Delyn Aur", achtereen
volgens de zomer en een gouden
harp bezingend
Vergelijking met andere uitvoe
renden van dit soort repertoire is
moeilijk. Aanbevelenswaardig is
het optreden van deze twee musi-
cae zeer zeker.
LEUSDEN Tijdens de ver
gadering van de Werkgroep
Naamgeving wegen kwam de
vraag naar de historische bete
kenis van de Buurtweg: de ver
bindingsweg nissen de
Doornsegrindweg en Leus
den-Zuid.
De heer G. van Leeuwen
was bij deze vergadering met
aanwezig, terwijl hij het zoals
gewoonlijk weet. Vandaar bij
deze:
„De Buurtweg was de ver
bindingsweg tussen de ver
schillende buurten. In dit geval
Bavoort en Oud Leusden. De
weg heeft namelijk niet altijd
zo gelopen als nu. Vroeger
boog hij af voor de vogelplas,
de latere droogmalerij, en
kwam uit bij Oud Leusden. Het
laatste stukje van de tegen
woordige Buurtweg heette dus
oorsprongelijk geen Buurt
weg."
De voorgestelde naamswij
ziging in Waterloo weg vindt
de heer Van Leeuwen „een
mooie oplossing".
Links de Fransman Jean-Pierre Rudolph op viool en rechts de Ier Rodney
Cordner op gitaar. Komende maandag geeft dit tweetal een concert in
Leusden.
LEUSDEN - De stichting Reli
con houdt op maandag 16 fe
bruari een concert in De Hak
horst aan de Waarden 25 te
Leusden. Het betreft een op
treden van het duo Rodney
Cordner Jean-Pierre Ru
dolph. Toegangskaarten kos
ten 7,50 gulden en zijn te re
serveren bij mevrouw Annie
de Weerd-Van Leeuwen, tele
foon 033-94.10.25.
Rodney Cordner en Jean-Pierre
Rudolph werken al emge jaren sa
men. Een Ier en een Fransman, die
een uiuek repertoire van Iers-Kelti
sche folkmuziek op een prima ma
nier vertolken en die folkmuziek
zien als de vrolijkste muziek die er
bestaat.
Ierland is een land waar je in elk
café een folkmuzikant kan horen
spelen. Rodney Cordner daarente
gen treedt het meest op buiten de
grenzen van zijn geboorteland,
waar hij een heel eigen pubhek
heeft opgebouwd. Elk concert
wordt zorgvuldig afgestemd op het
pubhek, maar er zijn twee kenmer
ken die voor elk optreden gelden:
de vrolijke spontaniteit en daar
naast een boodschap die mensen
aan het denken zet.
Jean-Pierre Rudolph, de andere
helft van het duo, valt op door zijn
muzikale veelzijdigheid. Hij be
speelt diverse instrumenten, waar
onder de viool, de Quit en de gitaar.
Het tweetal heeft een grote bron
van inspiratie gevonden m het ge
loof. Cordner en Rudolph hebben
herhaaldelijk op de grootste Euro
pese gospelfestival als Greenbelt
en Flevofestival gespeeld-
Voor meer informatie over het
concert m Leusden kan men bellen
naar 033-94.10.25.
ACHTERVELD - De Hobby
club De Klont houdt vrijdag
avond weer een knutsel-
avond. Deze avond is toegan
kelijk voor de kinderen van 6
tot 12 jaar. De knutselavond
wordt gehouden in de Moes
pot van 19.00 tot 20.30 uur.
De kosten bedragen 1,50 gulden.
Er zal deze avond onder meer ge
werkt worden met gips en hout
(broodplankjes en sleutelrekjes).
waar de omwonenden een bijt had
den gehakt in het ijs van de sloot en
vast met emmers water het vuur
trachtten te blussen.
Ook de Brandmeester van Leus
broek werd gewaarschuwd. Maar
toen die was aangekomen, konden
ze aleen nog de gloeiende resten
doven. De Eembode vermeldde
onder meer: "....de Huisgenoten
konden allen nog gered worden;
van de inboedel verbrandde alles
waaronder twee geiten, emge ko
nijnen en kippen. De brandweer
bepaalde zich tot het nathouden
van de werkplaats, waarin vele
verfstoffen geborgen waren, deze
bleef gespaard...."
ONTHEFFING
Dat Leusden een brandweer en
een brandspuit had was met te dan
ken aan de burgemeester die hier
omstreeks 1827 dit ambt be
kleedde. In die tijd nam koning
Willem 1 een Koninklijk Besluit dat
alle gemeenten voortaan over
brandblusmiddelen moesten be
schikken. Een jaar later schreef de
burgemeester een brief aan de Ge
deputeerde Staten van de provin
cie Utrecht waann hij vroeg om
ontheffing van dit Koninklijk Be
sluit.
"Immers", zo schreef hij, "wij zijn
een kleine landelijke gemeente
met een groot landelijk oppervlak
en weinig huizen. Wij kunnen lang
niet alle mensen bereiken met een
draagbare spuit (zoals die toen
gangbaar was). Bovendien, wan
neer we toch op tijd bij de brand
aanwezig zijn, is er veelal geen wa
ter
Later benep de burgemeester
zich op de brandspuiten die aan
wezig waren op enkele buiten
plaatsen en op de brandweer van
het nabijgelegen Amersfoort. Het
mocht echter allemaal met baten:
de Gemeente moest aan het Besluit
voldoen en er werd in 1830 een
draagbare handbrandspuit aange
schaft, compleet met vier emmers
en twee lantaarns. Deze aanschaf
sloeg een gat in de gemeentebe
groting van 92,61^2 gulden.
De spuit werd ondergebracht bij
de smid die, samen met enkele van
zijn buren, deel uitmaakte van de
geoefende brandweerploeg. Een
lid van het gemeentebestuur was
Brandweercommandant
Dat een T-^ede brandwppr<?Duit
Brandweer
We weten nu al het een en ander
ver het ontstaan van Hamersveld
hoe men daar een lange reeks
ui jaren de kost verdiende, maar
e hebben er tot nu toe nog weinig
u\ gezien; we staan nog steeds
Dor de ingang van Heiligenberg,
et emge wat we van hieruit kun-
in zien, tussen de bomen door en
Dven de struiken uit, is het puntje
n de torenspits van de kerk.
Gaan we de wandeling voortzet-
n, dan is het eerste wat we tegen-
>men, het aan de rechterzijde van
weg gelegen witte huis. Het huis
eet Madellage en wordt bewoond
oor de huis- en rijtuigschilder,
ooral door dat laatste heeft hij
ote beroemdheid verworven in
hele omgeving. In de wijde om
trek njden maar weinig koetsen en
rijtuigen die niet door hem zijn ge
schilderd. Hiervoor staat achter de
woning, naast de eigenlijke schil
derswerkplaats, een speciale
werkplaats voor rijtuigen.
Deze werkplaats is voorzien van
vensters zo groot als kerkramen,
die zorgen voor voldoende licht,
een schoongeboende stenen vloer
tegen stof en wanden zonder ri
chels. Er ligt in die werkplaats min
der stof dan bij menig huisvrouw
op de schoorsteenmantel.
Toen in 1909 door de firma Nef-
kens de eerste auto werd gebouwd
welke, blijkens het kentekennum
mer, de tweede auto was in de
provincie Utrecht, werd deze ge
lakt in die werkplaats, met de
kwast en zelfgemaakte lak, glim
mend als een spiegel.
FLINKE HANDEN
De eigenaar van dit bedrijf is in
1884, op 25-jange leeftijd, vanuit
zijn geboorteplaats Scherpenzeel
naar Hamersveld gekomen om
daar met zijn vakmanschap en een
paar flinke handen te trachten een
bestaan op te bouwen. En dat lukte
wonderwel. Al spoedig had hij het
vertrouwen van de bewoners van
de vele buitenplaatsen en weinig
jaren later was het eenmansbe
drijfje uitgegroeid tot een bedrijf
met 15 knechts.
Maar het bleef niet alleen maar
schilderen. Hij maakte deel uit van
de Gemeenteraad, het Kerkbe
stuur en als mede oprichter van het
Groene Kruis was hij van deze ver
eniging de tweede secretaris.
Het bedrijf is niet begonnen in
het fraaie witte huis dat er nu staat.
Toen was het een boerderij. Maar
op een koude nacht in januan 1901,
begonnen als een eenvoudig
schoorsteenbrandje, sloegen in
korte tijd de vlammen uit het neten
dak. De bewoners konden zich
maar amper in veiligheid stellen.
De buurman rende op zijn klompen
naar het Gemeentehuis, waar de
brandspuit stond en de Brand
meester woonde. Het paard werd
haastig voor de spuit gespannen en
in een draf ging het naar de brand,
geen overbodige luxe was, blijkt
als rond de eeuwwisseling in een
penode van vijftien jaar zich zes
tien grote branden voordoen. De
oorzaken waren hoofdzakelijk
lekke schoorstenen en hooibroei.
Organisatorisch is er nu, in 1930,
nog maar weinig veranderd bij de
brandweer van Leusden. De vrij
willige brandweerlieden wonen
allen in de directe omgeving van
het Gemeentehuis, waar nu de spuit
is ondergebracht. Het zijn hoofdza
kelijk mensen die hun werkzaam
heden bij huis hebben, dus altijd bij
de hand zijn, zoals de snud, de
fietsenmaker en dergelijke. Op de
dakkapel, boven de ingang van het
Gemeentehuis, is een luidklok aan
gebracht die geluid moet worden
bij brandalarm om de brandweer
lieden te waarschuwen. Het grote
verschil met de brandweer van
vroeger is dat ze nu, sinds 1926,
beschikken over een echte brand
weerauto.
DUBBEL WOONHUIS
De huis- en rijtuigschilder bleef,
na de ramp van de brand, niet bij
de pakken, in dit geval de ashopen,
neerzitten. In de plaats van de ver
brande boerdenj werd, door een
plaatselijke aannemer, in enkele
maanden het nante en ruime huis
gebouwd dat er nu staat. Het is een
dubbel woonhuis. Het rechter- en
tevens grootste gedeelte is voor de
schilder en het linker gedeelte is
nog een, zij het wat kleinere wo
ning.
Niettegenstaande zijn gevor
derde leeftijd heeft de stichter van
het bedrijf nog altijd stevig de
touwtjes in handen, bijgestaan door
drie zoons, die allen in vakman
schap de voetsporen van hun vader
volgen.
In 1925 werd m de linkerwoning
van Madellage het Groene Kruis
gevestigd, waarbij de wijkverple
ging werd verzorgd door enkele
zusters diaconessen die daar ook
woonden.
Recht voor ons maakt de weg
een haakse bocht naar links en m
die bocht zien we de duiventil staan
van de Heiligenberg. Deze is iets
kleiner dan de til die we zagen bij
de Treek en in plaats van zeshoe
kig, zoals die van de Treek, is deze
vierkant. De opzet is echter de
zelfde: ten alle tijden de beschik
king te hebben over een voorraad
eieren en jonge vogels. En niet in
de laatste plaats om de vruchtbare
mest.
Naast de duiventil ligt een boer
denj Princenhof. De herkomst van
die naam is onduidelijk. Er bestaan
vele vergissingen, maar die zijn
geen van alle recht duidelijk of
waarschijnlijk. Zo zou er, bijvoor
beeld, hier eens een of andere
prins overnacht hebben.
Na nog geen honderd meter
maakt de weg weer een haakse
bocht, maar nu naar rechts. In die
bocht staat het grote, witte huis van
de gemeentesecretaris. Aan beide
zijden is de weg beplant met een rij
eikenbomen, rechts weilanden
zover het oog reikt en links hier en
daar een woning.
Aan het eindevan de weg komen
we in het eigenlijke Hamersveld.
Daat staat de dokterswoning, zijn
de smederijen, het Gemeentehuis,
de café's en de bakkerijen. Maar
dat is een verhaal apart. Daarover
een volgende keer.
Noot: De duiventil naast Princen
hof staat nu in het openluchtmu
seum te Arnhem.
Het gemeentehuis. (Tekening: A. van Leeuwen)
Het concert mocht zich in een matige belangstelling verheugen.
