I
'Consument heeft vaak een
verkeerd beeld van het reisbureau'
Ideaal voor watersporters, wandelaars,
klauteraars en cultuurminnaars
Bergsport vakanties
verantwoord avontuur
Bert Kuipers van Leusdens 'Holiday Feeling':
Najaarsvakantie in Ohrid aan Macedonisch bergmeer:
DONDERDAG 12 FEBRUARI 1987
reportage
LEUSDEN - „De gemiddelde Nederlander heeft een ver
keerd beeld van het reisbureau," aldus de stellige overtui
ging van Bert Kuipers. De heer Kuipers weet waar hij over
praat want hij zit al 20 jaar in het reisvak.
Begonnen als medewerker achter de balie van een reisbu
reau, heeft de heer Kuipers nu zijn eigen reisbureau Holi
day Feeling in het Leusdense winkelcentrum „Hamers
hof'.
Uit eigen ervaring weet de heer Kuipers dat de Neder
lander voor dezelfde vakantie meestal goedkoper uit is
dan de burgers uit andere Europese landen. „Alleen de
Engelsen halen misschien ons zelfde prijspijl," zo meent de
Leusdense reisbureau-eigenaar.
door
Frits van Breda
Bert Kuipers kan beschouwd
worden als een autoriteit als het
gaat om reizen. Als één van de
eersten kwam de heer Kuipers zo'n
tien jaar geleden in het bezit van
een officieel erkend Staatsdiploma
voor het reiswezen. Met het di
ploma in zijn zak solliciteerde de
heer Kuipers vervolgens bij de Na
tionale Vakschool voor het reiswe
zen in Leiderdorp.
Zes jaar lang werkte Bert Kuipers
als docent op deze middelbare
vakschool voor het reisbedrijf.
Toen de gelegenheid zich voor
deed om in Leusden een eigen
reisbureau te starten, greep de fa
milie Kuipers deze kans.
FRITS BOM
Het zit de heer Kuipers en zijn
medewerkers in het Leusdense
reisbureau danig dwars dat de ge
middelde Nederlander een volko
men verkeerd beeld heeft van het
reisbureau.
„Fnts Bonj heeft aan deze nega
tieve beeldvorming erg bijgedra
gen," aldus de heer Kuipers, die
niet onder stoelen of banken steekt
dat de Nederlandse reiswereld erg
ongelukkig is met de programma's
van Frits Bom.
„De heer Bom geeft een zeer
eenzijdig beeld van de feiten. Hij
weet veel beter. Bom is zeer goed
geïnformeerd, hij geeft er echter
de voorkeur aan om op demagogi
sche wijze zaken aan de orde te
brengen. Hij speelt daarmee in op
de instincten van het grote pu
bliek," aldus de reisbureaudirek-
teur.
Bert Kuipers wil dan ook niets lie
ver dan uitleggen, hoe het er in de
werkelijkheid precies toegaat.
OVERBOEKINGEN
De meesteklachten die Frits Bom
in de afgelopen zomer op het
scherm heeft laten zien zijn terug te
voeren tot het fenomeen van „over
boekingen", zo luidt de verklaring
van de heer Kuipers.
Hoe kan het gebeuren dat een
vakantieganger op de plaats van
bestemming aankomt en te horen
knjgt dat zijn kame^ al aan ,eeti
ander is gegeven? Volgens de heer
Kuipers is dit bijna nooit de schuld
van het reisbureau of de tourope
rator.
De gang van zaken is als volgt.
Nederlandse touroperators reizen
de hele wereld af om voor de Ne
derlandse vakantieganger aardige
reisbestemmingen te zoeken. In
vrijwel alle Europese vakantielan
den boekt de touroperator in di
verse hotels kamers voor de te ver
wachten aantallen vakantiegan
gers. De afspraken worden altijd
bekrachtigd door een kontrakt dat
de touroperator met de hoteleige
naar sluit
„De praktijk is, dat de Neder
landse touroperator meestal de
laagste pnjzen weet te bedingen.
Ze moeten wel, want de concur
rentie in Nederland is moordend.
Verder is het zo dat de Nederlan
der erg prijsbewust is. Voor een
lage prijs wil men dan ook nog een
goede kwaliteit," maakt de heer
Kuipers duidelijk.
Bij onze Oosterburen is die situa
tie totaal anders. Een Duitser wil in
de eerste plaats een topkwaliteit en
is ook bereid, daar voor te betalen.
„Een Duitser betaalt vaak tien pro
cent meer voor dezelfde reis die
we in Nederland aanbieden", zo
weet Bert Kuipers uit eigen waar
neming.
VODJE PAPIER
Soms lijkt een kontrakt dat tus
sen de reisorganisator en de hotel
eigenaar is gesloten niet veel meer
waard te zijn dan een vodje papier.
Vooral m het hoogseizoen komt het
regelmatig voor dat een hoteleige
naar ,zijn kamers vpor een betere
prijs kan slijten dan hij is overeen
gekomen met de Nederlandse
touroperator.
Het kontrakt wordt dan simpel
weg vergeten en de beter beta
lende reiziger krijgt de kamer.
„Een hoteleigenaar wegens
kontraktbreuk voor de rechter sle
pen is ondoenlijk. Er zou daar een
internationale wetgeving voor moe
ten zijn," zo meent de heer Kuipers.
Het enige dat een reisorganisatie
overblijft is, om de betreffende reis
uit het programma van het volgend
jaar te schrappen of een hotel te
zoeken waarin men meer vertrou
wen heeft.
Kuipers wijt een deel van de pro
blemen aan het feit dat de Neder
landse reizen eigenlijk te goed
koop zijn. De verleiding voor een
hotelier is erg groot om ondanks
een gesloten kontrakt zijn ruimte
voor een betere prijs te verkopen
als iemand een mooie aanbieding
maakt.
Zo op het oog lijkt het erg gunstig
voor de Nederlandse reiziger om te
weten dat hij erg goedkoop uit is
door via een Nederlands bureau
zijn reis te boeken.
Men moet zich er echter meer
bewust van worden dat er ook een
nadelige kant aan de zaak zit. On
der de grote prijsdruk is er juist in
het afgelopen jaar een fors aantal
touroperators failliet gegaan.
„Meer dan in enig ander jaar," al
dus de heer Kuipers.
Het is maar goed dat de Neder
landse reiswereld een garantie
fonds m het leven heeft geroepen.
Een ieder die een reis heeft ge
boekt bij een bureau dat bij het
garantiefonds is aangesloten kan
er verzekerd van zijn dat bij faillis
sement de reissom terug betaald
wordt. Het garantiefonds heeft het
afgelopen jaar voor miljoenen gul
dens bij moeten springen om gedu
peerde reislustigen schadeloos te
stellen.
KWETSBAAR
De hele reiswereld is een uiterst
kwetsbaar wereldje. Eén vliegtuig
kaping leidt tot een stroom van an
nuleringen voor vliegreizen. Een
bomaanslag in Parijs doet veel
mensen besluiten om toch maar
niet dat korte vakantietripje naar
de Franse hoofdstad te maken.
De problemen in Libanon zijn er
de oorzaak van dat de reiswereld
de reizen naar andere landen in het
Midden Oosten wel bijna kan ver
geten.
Nog vers in het geheugen ligt de
ramp in de Russische kerncentrale,
voor veel reisorganisaties een ge
voelige klap. Niet alleen werden
reizen naar Oost-Europa geannu
leerd, ook reizen naar landen als
Oostenrijk en Italië bleek ineens
niemand veel trek meer te hebben.
„Uit morele overwegingen en
ook wel onder druk van de consu
mentenorganisaties accepteren de
Nederlandse touroperators de an
nuleringen meestal. Dat de verlie
zen die daabij geïncasseerd wor
den, gigantisch zijn, is duidelijk",
aldus de heer Kuipers.
TER PLEKKE
Het is onjuist om te denken dat
reisorganisaties niet altijd op de
hoogte zijn van hetgeen de consu
ment aan zal treffen op zijn reisbe-
stemming.
„De touroperator is via inkopers
altijd ter plekke geweest om de
situatie te bekijken. Dat in de reis
gids niet altijd alle details terug te
vinden zijn komt, omdat copy-
wnghters de folders maken. Ze
proberen dan het produkt zo mooi
mogelijk te verkopen, zo luidt de
verklaring van de reisbureaudi-
rekteur.
Het reisbureau beschikt echter
in alle gevallen wel over de gede
tailleerde informatie over de gepu
bliceerde reisbestemmingen. In de
meeste reisbureaus beschikt men
niet alleen over uitgebreide hand
boeken met de juiste informatie,
men heeft vaak ook de mogelijk
heid om via viditel de gewenste
informatie te verkrijgen.
„Het is een hardnekkig misver
stand dat een reisbureau iets in
rekening brengt voor de geboden
service. Of men nu rechtstreeks bij
een touroperator boekt of men
loopt binnen bij een reisbureau, de
reissom wordt er niet hoger of la
ger door. Men heeft bij het reisbu
reau echter het grote voordeel dat
de man of vrouw achter de balie de
beschikking heeft over vrijwel alle
aanbiedingen in de reiswereld en
daar dus een goede keus uit kan
maken.
Verder kan men dan ook nog
eens geheel gratis alle gewenst in
formatie knjgen, informatie die
meestal niet in een folder is terug te
vinden," aldus Bert Kuipers, die niet
onder stoelen of banken steekt dat
wat hem betreft veel meer mensen
gebruik maken van het reisbureau.
ILLUSIE
Bert Kuipers weet heel goed
waarom veel mensen wat huiverig
staan tegenover een reisbureau.
„Wij verkopen nu eenmaal een illu
sie. Mensen moeten vooraf iets be
talen voor iets waarvan ze niet we
ten wat 't gaat worden. Als Neder
lander hebben we daar een hekel
aan," zo meent de heer Kuipers.
Juist omdat het reisbureau geen
concrete zaken verkoopt, is een
reis boeken een zaak van vertrou
wen. Ondanks de roep van onder
meer Frits Bom en de consumen
tenorganisaties om voortaan reizen
achteraf te laten betalen, zal dii
nooit gebeuren. In de hele wereld
worden reizen vooraf betaald. Er is
geen enkel kijk op dat dit systeem
ooit zal veranderen.
Wat de Nederlandse reiswereld
wel graag wil veranderen is hel
image van de reisorganisatoren en
de reisbureaus. Daartoe zal de
ANVR, de vakorganisatie in de
reiswereld, de hulp inroepen van
een Public-Relation man of -vrouw.
De PR functionaris moet dan pro
beren de schade, die onder meer
door Frits Bom is toegebracht aan
de beeldvorming van de reiswe
reld, weer te herstellen.
De inwoners van de Joegoslavische stad Ohrid die belang
hebben bij het toerisme, mogen wel een standbeeld oprichten
voor de Nederlandse schrijver A. den Doolaard (Cornelis Joh.
G. Spoelstra). Zijn al tientallen jaren geleden verschenen boek
„De bruiloft der zeven zigeuners", dat in en om deze stad speelt,
heeft ineens de laatste jaren een stroom Nederlandse vakantie
gangers op gang gebracht naar deze mooie plaats in de Mace
donische bergen, nabij het drielandenpunt Joegoslavië-Alba-
nië-Griekenland. Daarbij speelt ook een rol dat Joegoslavië als
nog betaalbaar vakantieoord steeds meer in de belangstelling
is komen te staan. Ohrid staat op de speciale Unesco-lijst van
culturele en natuurlijke monumenten. Geen wonder, want de
stad is een waar paradijs voor liefhebbers van oude kerken,
antieke ikonen en natuurschoon. En wat bezigheden betreft:
zwemmen in het meer van Ohrid, wandelen langs gebaande en
ongebaande wegen en wandelen en klauteren in de bergen
over goede wegen en over door de bewoners uitgelopen „gem-
zenpaadjes".
Samen met een vriendin ging ik
eind oktober voor dne weken naar
Ohrid. Wel wat laat in het seizoen,
maar er waren toch nog veel Ne
derlanders. En allen hadden het
boek „De bruiloft der zeven zigeu
ners" gelezen bleek ons. Ook wij
hadden voor ons vertrek het boek
uit de boekenkast gevist en weer
verslonden.
Grote teleurstelling bij aankomst
in Ohrid: het sneeuwde!
De volgende dag was het stralend
weer en we konden in badpak m
het zonnetje zitten.
Het fraaie hotel „Metropol" waar
we logeerden, ligt buitenaf, aan de
ene zijde door een verkeersweg
gescheiden van het meer en aan de
andere kant tegen de berg Galicia
aan. Rondom het hotel is een
prachtig aangelegde tuin. Ohrid
ligt op vijf kilometer afstand, de
bushalte is voor de deur en taxi
chauffeurs vechten om klanten.
Elke morgen om zes uur kwa
men vrouwen uit dorpjes aan de
andere kant van de berg naar be
neden, naar de bushalte, om te
gaan werken m de appel- en pe
rensapfabrieken. Omstreeks die
tijd kwamen ook herders met kud
den geiten de berg af, begeleid
door het gerinkel van de bellen die
de voorste dieren om hun nek dra
gen. Om vier uur 's middags kwa
men de vrouwen weer terug. Na de
dagtaak klommen ze over de
„gemzenpaadjes" de tamelijk
steile, beboste berg weer over. La
ter, toen de bomen wat kaler wer
den, zagen we hier en daar hun
kleunge hoofddoekjes tussen het
lover opduiken en we konden ook
zien dat ze af en toe een rustpauze
hielden. Een ideaal oord voor
klauteraars verschillende gasten
van het hotel klommen ook de berg
over en velen sloten vriendschap
met de dorpsbewoners.
Elke dag weer bewonderden we
het prachtige kleurengamma van
dat reusachtige bos dat als een
schitterend tapijt de helling van de
berg bedekte. Trouwens, waar je
ook keek, overal zag je die
gloeiende herfstkleuren.
WANDELEN
Wandelend door de bergen ver
wonderden we ons er over dat de
mensen in deze, toch niet njke
streek in zulke mooie witte villa's
wonen. Hoe dat zat werd ons dui
delijk, toen we zagen dat zij hun
huizen zelf bouwen uit rotsstenen.
De hele familie helpt mee. Groot
moeder en grootvader sjouwen
ook stenen aan. Tenslotte worden
oneffenheden weggewerkt door
het huis wit te pleisteren.
Als we langs het meer wandel
den zagen we tientallen parman
tige zwarte watervogeltjes zwem
men en duiken en hele scholen
vissen Donkerend door het water
schieten.
In de bergen kwamen we onder
andere de postbode tegen. Hij doet
zijn ronde op de brommer. Op be
paalde plaatsen blijft hij staan en
blaast op een hoorn. Op dat geluid
komen de bergbewoners uit de
buurt kijken of hij post voor hen bij
zich heeft.
We bezochten de Sveti Johan,
een eindje buiten Ohrid waar
Branko zijn Doesjka leerde kennen
en ook de Sveti Kliment in Ohnd,
waarvan ook sprake is in het boek
van Den Doolaard. De Kliment
bleek een toeristische attractie,
waar entree wordt geheven, met
veel bezoek en rondom de kerk
veel kramen met kitsch-souve-
niers. In alle kerken zijn prachtige
ikonen. En er is in Ohrid ook een
ikonen museum.
Ohrid is een gezellige plaats met
veel winkels, restaurants en koffie
huizen. Aan het eind van de hoofd
winkelstraat staat een eeuwen
oude holle plataan, een afspraak-
of rustpunt voor jong en oud. Die
kenden we ook al uit het boek.
Uit de vele mogelijkheden van
bustochten kozen we een tocht
naar de met zo ver weg liggende,
tamelijk grote stad Bitola. De tocht
ging door een prachtig natuurpark
langs bergen met sneeuwkappen
en daarna langs grote appel- en
perenplantages die de grondstof
leveren voor de sapfabrieken in de
omgeving. In Bitola mochten we tot
onze verbazing een dienst in een
moskee bijwonen. Waarschijnlijk
een specialiteit voor de toeristen.
Kinderen verzamelden zich in het
voorportaal om aan het eind van de
dienst bij de toeristen te bedelen.
Ze werden door de voorganger
met een stok naar buiten geran
seld.
OPGRAVING
Daarna brachten we een bezoek
aan de bij Bitola gelegen opgraving
Heraclea Lynkestis om daar vooral
fraaie mozaiken uit de zesde eeuw
te bewonderen met voorstellingen
van vogels, herten, wilde dieren en
christelijke symbolen. Drie cultu
ren zijn hier in de loop der eeuwen
op elkaar gebouwd, Gnekse, ro-
meinse en vroeg christelijke. De
oudste en dus onderste nederzet
ting is nog voor de tijd van Alexan
der de Grote ontstaan. Met boven
ste gedeelte is bijna blootgelegd.
Voor dieper graven moet eerst
geld bijeen worden gebracht.
„KOLO"
Het hotelleven was een beleve
nis op zichzelf. Er wordt in die
streek alleen op zondag getrouwd.
De zondagen werden de eetzaal en
aangrenzenden zalen gebruikt
voor bruiloften. De hotelgasten
werden niet geweerd. De bruiloft-
vierders deden zich tegoed aan
eten en drinken. Er werden pauzes
ingelast om de nationale kringdans
de „Kolo" te dansen. Hotelgasten
werden „uitgenodigd hieraan mee
te doen. Tijdens de maaltijd gingen
kinderen rond met presenteerbla
den. We dachten eerst, dat ze rond
gingen met bruidsuiker. Later kwa
men we er achter dat ze geld op
haalden bij de gasten om de kosten
van het bruiloftsmaal te dekken.
Een praktische maatregel, vonden
we.
En altijd life-muziek bij de dans,
een echt Macedonisch orkest. Ook
's avonds na het diner. Onder lei
ding van een paar Macedoniers
hadden veel hotelgasten de ele
mentaire passen van de Kolo al
gauw onder de knie. Elke avond
dus dansfeest.
Over het diner gesproken: alles
van het keuzemenu was uit de
kunst. Een keer in de week kwam
er ook de alleen in het meer van
Ohrid voorkomende speciale soort
forel in voor.
Brievenbesteller in de bergen
Na tien dagen daalde ineens de
temperatuur onder invloed van
sneeuwval in de bergen. We dach
ten: „Nu hebben we het mooie
weer gehad." Maar nee hoor, een
paar dagen later stond de nog
krachtige zon weer hoog aan de
hemel en het werd midden op de
dag weer zowat 24 graden.
MARKT
Op eigen gelegenheid gingen
we per lijnbus naar de vijftien kilo
meter noordelijk gelegen plaats
Struga, die ligt waar de nvier de
Drim m het meer komt. Er was
markt. Boeren en boerinnen uit de
omgeving boden hun waren aan
Allemaal eigen teelt: witte kool
uien, paprika's, peen en vooral
rode pepers. Vette kippen, door de
eigenaren vastgehouden met eer
touw aan een poot, stonden kake
lend te wachten op kopers. Vee!
boeren en boerinnen nog gekleed
in de klederdracht van de streek
De jongeren hebben het jeanstijd
perk al ontdekt.
We hadden een prachtige tijd
Een vakantie dus om iedereen aai
te bevelen. Het is wel aan te rader
wat vroeger te gaan, dan wij deden.
En ook om eerst het boek „D«
bruiloft der zeven zigeuners" te le
zen.
J. v. Koop]
GEVORDERDEN-
CURSUSSEN:
sééij
Langzaam maar zeker maakt de „luie" vakantie plaats voor de
„avontuurlijke actieve" vakantie. De laatste jaren is de berg
sport (bergwandelen en -beklimmen) steeds populairder ge
worden onder de Nederlanders. De Koninklijke Nederlandse
Alpen-Vereniging (KNAV) merkt dit duidelijk aan het stijgend
aantal leden.
Kippen worden op de markt met een touw aan een poot meegevoerd.
VOOR JONG EN OUD
Bergsport is niet aan leeftijd gebon
den: jong en oud (individueel of m
groepsverband) kunnen deze fas
cinerende sport beoefenen. Een
goede conditie is echter wel nood
zakelijk.
ONDER DAK
Slaapt men bij „luie" vakanties in
hotels, bij alle projecten uit het
KNAV-Zomerprogramma wordt
bijna uitsluitend overnacht m berg
hutten.
KNAV-ZOMERPRO
GRAMMA 1987.
Het KNAV-Zomerprogramma
biedt verschillende cursussen en
tochten in diverse gebieden in de
Alpen. Een greep uit de mogelijk
heden:
HUTTENTREKTOCHTEN:
Ook wel alpine-trektochten ge
noemd. Het zijn hoogalpinewan-
del/trektochten waarin men
meestal van hut naar hut trekt.
BERGSPORTKAMPEN:
De bergsportkampen worden ge
houden op een aantal campings m
de Alpen en zijn bedoeld voor ie
dereen: zowel gezinnen met kinde
ren als individuele leden; zowel
wandelaars,. beginnende- en
gevorderde klimmers.
JEUGD- EN JONGERENCUR
SUSSEN:
Cursussen voor beginnende en
gevorderde jeugd in de leeftijds
categorie 13-21 jaar. In een enthou
siaste groep bezig zijn met je favo
riete sport en daarbij een gezellige
vakantie hebben.
INTRODUCTIE EN BEGIN
NERSCURSUSSEN:
geen alpine ervanng hebben, maar
zich tot de bergsport aangetrokken
voelen.
Cursussen voor hen, die reeds éd
of meer bergsportcursussen
ben gevolgd en verworven alpini
kennis en vaardigheden willen d q
bouwen.
Het uitvoerige „Zomerprogramnv*
1987" met alle cursussen en tochte
van de Koninklijke Nederlands!
Alpen-Vereniging kunt u aanviï
gen bij het KNAV-Bondsbureai I
Lange Voorhout 16, 2514 EE Ds»
Haag, tel. 070-652850.
Cursussen voor hen, die weinig of De Sweti Kliment, een toeristische trekpleister.
De heer Kuipers: 'Fnts Bom heeft veel schade aangericht.
