Woningbouw
weer aanleiding
tot pittige discussie
It I Hl II 1
VO Iff II
Stijging omzet en winst
bij Levob Verzekeringen
leusder krant
KOLDEWE&HULSEBOSCH
K&H
DONDERDAG 9 APRIL 1987
plaatselijk nieuws
(van de redaktie)
LEUSDEN - De woningbouw in Leusden was afgelopen
dinsdag weer onderwerp van een pittige discussie. Aanlei
ding was het feit, dat de PvdA zich gegriefd voelde door de
wijze, waarop het college van B&W gestelde vragen had
beantwoord.
De meerderheid van de commissieleden bleek die kri
tiek niet te delen, wat er in resulteerde, dat wethouder Jan
Wagenaar (WD) Corri Verduin (PvdA) voorhield, dat zij
zich er eens bij neer moest leggen, dat de PvdA in Leusden
nu eenmaal een minderheid vormt.
Corri Verduin noemde in
eerste instantie de resultaten
van de Commissie Grond-
transacties. waaruit duidelijk
was gebleken, dat het college
zich in het verleden met aan de
afspraken had gehouden. Met
name het terugkomen naar de
raad, als in afwijking van het
destijds genomen delegatie
besluit werd gehandeld, vond
zij een kwalijke zaak. Maar, zo
concludeerde zij, inmiddels
was het allemaal ten goede ge
keerd: alle grondverkopen
kwamen nu in de raad aan de
orde.
Toch hield zij staande, dat
haar fractie met name bij de
beantwoording van de vragen
onheus was behandeld.
OPRECHT
Wethouder Jan Wagenaar
bleek het daar niet mee eens te
zijn. 'We hebben oprecht ge
probeerd, de vragen zo goed
mogelijk te beantwoorden.
Maar als wij schrijven 'voor
zover wij hebben kunnen na
gaan', omdat het onderzoek
een penode van twaalf jaar be
sloeg, roept u meteen al 'zie je
wel?' Maar we hebben echt
geconstateerd, dat er in die
twaalf jaar geen fout gemaakt
is.'
'Ik vind het niet in ons aller
belang, dat u hier telkens weer
op terug komt. We hebben dat
Wethouder Jan Wagenaar
(VVD): '...PvdA moet er eens
rekening mee houden, dat ze
een minderheid is...'
samen beleefd, en u moet eens
accepteren, dat u een politieke
minderheid bent. Om er
steeds op terug te komen, het
is spijtig om steeds gelijk te
willen hebben, terwijl u dat van
de rest van de raad met krijgt',
aldus de wethouder.
GEDEPUTEERDE
De wethouder kreeg daarop
steun van zijn fractievoorzitter,
Alrich Parson. Die nam meteen
de gelegenheid te baat, om
alsnog zijn gram te spuwen
over uitlatingen van PvdA-ge-
deputeerde Jippe Hoekstra, tij
dens de verkiezingscampagne
voor de Provinciale Staten.
'Tijdens de provinciale ver-
kiezingstoer bestond een ge
deputeerde van de PvdA het
om de gemeente Leusden te
verwijten, dat ze geen sociale
woningbouw pleegt. Terwijl
het nota bene de provinciale
overheid zelf is, die dat onmo
gelijk heeft gemaakt. We moe
gen ze van diezelfde overheid
niet eens bouwen. En als u ziet, -
wat er in Claeverenblad/Wil-
denburg is gepresteerd, valt
niet vol te houden, dat men er
in Leusden niet alles aan heeft
gedaan, om in die sector toch
huizen te realiseren. Ik daag u
dan ook mt, om aan te geven,
waar de contingenten sociale
woningbouw in Leusden zijn
gebleven, die niet geraliseerd
zijn. Die zijn er niet, want we
hadden ze gewoon met. Als u
dan ook het college verwijten
wilt maken op dat vlak, dan
bent u bij het verkeerde
adres', aldus Parson.
KAVELS
Daarop informeerde Joop
Kool (Leusden'85) hoe het kon,
dat in een drietal gevallen op
Munnikhove was afgeweken
van de contractuele regels bij
grondverkoop. 'Overal staat,
dat de gemeente bij de kada
strale meting aanwijzer is.
Maar dat waren m die drie
specifieke gevallen de meuwe
eigenaars', aldus Kool.
Corri Verduw (PvdA): 'bij
beantwoording van vragen is
fractie onheus behandeld door
college van B&W...'
Wethouder Wagenaar zegde
daarop toe, dat dat nader zou
worden onderzocht.
Daarop kwam de discussie
terug op de vierhonderd vier
kante meter, die bij de betref
fende kavels ooit 'verdwenen'
was. Die bleken echter niet
verdwenen te zijn, maar extra
verhard. Dat is in het verleden
met een overhead-projector al
eens aan de commissie ge
toond, maar haalde nooit de
publiciteit.
Tenslotte hield Corri Ver
duin staande, dat sociale wo
ningbouw in het verleden in
Leusden wel mogelijk was ge
weest. Er zou sprake zijn ge
weest van een politieke keuze,
die de PvdA betreurde. De
meerderheid had ecnter an
ders beslist.
LEUSDEN - De ontwikkelingen bij Levob Verzekeringen BV te
Amersfoort zijn in 1986 zeer gunstig geweest. Zowel de omzet
als de winst gaven een bevredigende groei te zien. De winstde
ling, uitgekeerd aan verzekerden, steeg van bijna vier miljoen
naar bijna vijf miljoen gulden. De winst is vooral te danken aan
de aktiviteiten van de levensverzekeringenbranche. In het
afgelopen jaar steeg het aantal nieuw afgesloten levensverze
keringen sterk.
Bij het bedrijfsonderdeel scha
deverzekeringen steeg de omzet,
maar de winstontwikkeling stond
onder druk. Dit lag voornamelijk
aan de motorrijtuigenbranche. De
schadefrequentie nam toe, evenals
het gemiddelde schadebedrag. Dit
is een landelijk verschijnsel. De
concurrentie in deze markt is ver
scherpt. Dit heeft geleid tot een
verdere afbrokkeling van het pre
mieniveau.
Een reeks van maatregelen, waar
onder premieverhoging, zijn no
om het resultaat in deze branu
weer op een acceptabel peil
brengen.
De overige bedrijfsactivitei
van Levob Verzekeringen ontvs
keiden zich voorspoedig. Ook
jaar streeft Levob naar verd
gaande groei. Het accent zal voq
liggen op het opvoeren van de p
duktie tegen verantwoorde tai
ven. De financiële resultaten
1987 zullen in hoge mate afhang
van het marktgedrag van andi
verzekeringsmaatschappijen.
(advertentie)
Larikslaan6B - telefoon 033-950107 - Leusden
ook gevestigd in:
Hilversum - Hollandselaan 21 - telefoon 035-17504
Noordwijkerhout - 's Gravendamseweg 51 - telefoon 02523-72562
Zwanenburg
te denken. Voor alles, waar het
volk voor bij elkaar moet komen,
wordt het gebruikt. Hout- en an
dere verkopingen, veilingen, ver
gaderingen en demonstraties, het
heeft alles plaats in de Rosbeijer.
Ook konijnententoonstellingen
en geitenkeuringen; het laatste wel
buiten het cafe De Burgerwacht
houdt schietoefeningen in de Ros
beijer En dat is nu, in 1930, nog
altijd zo
In 1913 werd door het kerkbe
stuur een tegeltableau m de voor
gevel aangebracht met het op
schrift „Het Ros Beyaard", waar
mee de oorspronkelijke Rosbeijer
werd omgedoopt.
Het volgende gebouw is de R.K.
Zusterschool, waarin de „Zusters
van de Congregatie van de Arme
Dienstmaagden van Jezus" hun te
huis hebben. Het is gebouwd in
1897 en in 1898 in gebruik geno
men.
Ofschoon het met ons plan was
om bij elke boerdenj te blijven stil
staan, moeten we voor Munruckho-
ven toch maar een uitzondering
maken, omdat de naam nogal eens
reden tot verwarring geeft Meestal
wordt deze naam in verband ge
bracht met monniken, maar die
hebben er in het geheel niets mee
te maken.
Oorspronkelijk heette de plaats
Murckhoven en was geen boerde
rij, maar een „Plantagie"; een plan
tage voor de tabaksteelt. Op het
terrein stond geen hoeve maar een
burgerwoning van de planter. De
naam Murckhoven komt van
„murck", dat is vochtige, veenach
tige grond van hove is hof of tuin.
Op deze grond konden alleen maar
zware tabakssoorten worden ge
teeld, die wel een hoge opbrengst
gaven, maar uitsluitend toegepast
werd voor pruimtabak. Daarom
werd de naam murck ook wel ge
bruikt voor mindere kwaliteit ta
bak.
ZWANENBURG
En nu komen we bij Zwanen
burg. Ooit heeft hier een buiten
plaats gestaan van die naam. De
eerste keer dat dit perceel grond in
de „protocollen", ons huidige ka
daster, voorkomt is m 1608 en dan
heet het nog „Ganswech". Er wordt
echter verondersteld dat die naam
zelfs dateert van voor 1400.
Een tweede veronderstelling is
dat de naam er op zou duiden dat
over dit land een weg of pad gelo-
Naast de kerk staat het koffiehuis
„Ros Beyaart". Hoe dit gebouw aan
zo'n legendarische naam is geko
men, niemand die dit met zeker
heid kan zeggen.
Wie van de eenvoudige arbei
ders en boeren van een paar hon
derd jaar geleden zal ooit van dit
beroemde paard uit de geschiede
nis hebben gehoord. De schbol-
meester, zo hij zelf dat verhaal al
kende, had de kinderen, die paar
jaar dat ze de school bezochten,
wel wat anders bij te brengen dan
een verhaal van een beroemd,
sterk paard dat de vier Heemskin
deren droeg en hen hielp in hun
strijd tegen koning Karei de Grote.
Over een paard dat zo roemloos
aan zijn emde kwam omdat Karei,
nadat de vrede was gesloten, eiste
dat het Ros Beyaen met molènitê-
nen om zijn nek in het water gewor
pen zou worden, waardoor het jam
merlijk verdronk.
Omstreeks 1745 werden door
een zeker Theunissen twee huisjes
gebouwd naast de kerk. In een van
die huisjes vestigde hij een winkel
tje. Als die huisjes ongeveer twintig
jaar later worden verkocht, is er al
sprake van de naam „Ros-bijer",
zoals het legendarische dier ook
wel werd genoemd. De Rosbeijer
wordt dan uitgebreid met nog eens
drie woningen, zodat het dan vijf
aaneengesloten huisjes zijn.
De veronderstelling dat de huis
jes werden vergeleken met de vier
Heemskinderen gaat dus met op.
Pas veel later wordt van twee wo
ningen één gemaakt en ontstaat het
koffiehuis, dat in de loop der tijden
een bijna even grote rol in het leven
van de Hamersvelders gaat spelen
als de kerk.
's Zondags komen de boeren met
hun familie m de tentwagentjes
naar de kerk. Maar eerst worden
de paarden uitgespannen bij de
Rosbeijer en gestald in de langge
rekte stal naast het koffiehuis. Voor
elk paard een aparte stal, van el
kaar afgesloten door slagbomen en
voorzien van een ruif. Zouden al die
paarden 's zondags een fantasie
rijke pastoor soms hebben doen
denken aan het Ros Beyaert?
Vanuit de Rosbeijer worden in
de winter de warme stoven in de
kerk verzorgd. Als de mis is afgelo
pen gaan velen nog even een kopje
koffie, of wat sterkers, drinken in
de Rosbeijer. De vrouwen doen
nog gauw een paar boodschappen
m de bijbehorende winkel.
In 1872 wordt de Rosbeijer ver
kocht voor vierduizend gulden aan
het parochiaal kerkbestuur. In
1906, als de kosten van het onder
houd te groot gaan worden, besluit
men tot meuwbouw over te gaan.
Na een openbare aanbesteding
wordt het werk gegund aan de
laagste inschrijver voor de som van
7639,-.
BELANG
Wat de Rosbeijer in het leven
van de Hamersvelder al vele jaren
van groot belang, na de vernieu
wing is het helemaal niet meer weg
Het Ros Beyaart en het Zusterhuis.
Zwanenburg na de herbouw in 1805.
pen zou hebben waarover de vette
ganzen gedreven zouden zijn naar
de markt m Amersfoort of in
Utrecht. Dit zijn maar gissingen;
hierover bestaat geen enkele ze
kerheid.
Wel zeker is dat het hier een zeer
uitgestrekt bezit betrof, dat eigen
dom was van een rijke lakenwe
verfamilie in Amersfoort. In 1612 is
er weer sprake van Ganswech en
dan wordt het beschreven als
„streckende van de Grift tot over
de Alandsche Wetennge m Moir-
serbeeck toe".
In 1660 behoort het toe aan dr.
Schutz en blijkt het al de allure aan
te nemen van een buitenplaats,
want dan is er sprake van een
„Duijfhuijs", een duiventil. Men be
zat toen blijkbaar het „Heerlijk
recht van duivenslag", een recht
dat alleen maar aan grootgrondbe
zitters werd verleend. Het goed
heet dan inmiddels geen Gans
wech meer maar Ganzenwei. Een
volgende acte spreekt van Gans-
weij.
Tot die tijd is het, afgezien van de
uitgestrektheid, een gewone boer
derij. die aan een „bruiker" wordt
verpacht. Maar in 1661 laat dr. Hen
drik Schutz, een belangrijk man in
Amersfoort, met vele bestuurlijke
functies in verschillende regent
schappen, op zijn bezit een aan
zienlijk huis bouwen, omringd door
grachten en bossen.
In 1683 gaat het bezit over m
andere handen. De nieuwe eige
naar is nu de Amsterdammer Gemt
Willem Couper. Hij zou ook de man
zijn die de sloot, bekend onder de
naam Cupersgracht, heeft laten
graven. Ook was hij de man die
Ganzenwei omdoopte in Swanen-
burg. Waarschijnlijk vond hij een
zwaan sierljker dan een gans. Op
de poort aan de Hamersveldseweg
werden twee zwanen geplaatst.
De volgende honder jaar gaat
het bezit nog verschillende malen
m andere handen over en steeds
weer wordt het beschreven als:
„een Buitenplaats genaamd Swa-
nenburg, met deszelfs Heeren
Huisinge, Thuinmansworung,
koetshuis, stallingen, twee hooi
bergen en een schuur, warmoe-
siershoven en turnen, laanen, ste
gen en bosschen, daarbij behoor-
ende weij, hooi en bouwland, gele
gen m de buurtschap Hamersveld,
onder de gerecht van Leusden'.
Als het in 1804 voor de zoveelste
maal wordt verkocht, wordt er
door drie deskundigen een verslag
gemaakt over de bouwkundige
toestand van het gebouw Erg
hoopvol is dat rapport met „Het
huis hebben zij bevonden bouw
vallig te zijn, en dat, dezelve huij-
singe niet sonder omtrent de kos
ten waarvoor men een ordentelijk
heere hmj singe zouden doen
rechten konde worden aeri
reerd en dat gerade is gewor
om zich buiten gevaar te ste!
meer gemeld bouwvallig he
huijsinge tot de grond en finaal!
breken, hetwelk is geschied"
Al spoedig begon men me'
bouw van een nieuwe behu£
Hierbij deden zich verschütè
moeilijkheden voor; er waren
te voren blijkbaar geen behoorl
afspraken gemaakt. Het gek
heeft ook geen lang leven gei
reeds in 1843 werd er een
blieke verkoping gehouden ttf
braak van het huis, staande op
goed Zwanenburg, gelegen n
gemeente Leusden:
Perceel 1 de Heerenhuizing
Perceel 2 het koetshuis.
Perceel 3 de tabaksschuur
En hiermee kwam een roem
emde aan de geschiedenis van
buitenplaats.
Noot 1: Het Zusterhuis werd c
jaren geleden afgebroken.
Noot 2: In 1974 is door de Archeoi
sche Werkgemeenschap voot
derland, afeling Vallei en Eenil
een uitgebreid onderzoek en op
vingen gedaan naar Zwanen!
Hierbij werden omvangrijke rt
van de buitenplaats teruggevc;
als funderingen, kelders, vloert!
waterput en delen van gracbtë
bruggen.
- i
'd t' 1
