I
Ik zal eerst maar eens beginnen met heel goed te luisteren'
Mr. A.L. W.J. Panis over zijn burgemeesterschap en de bestuurlijke problemen m de gemeente Leusden:
Bescheiden
Efficiënt
'Ik heb geen voorwaarden gesteld
en ik heb geen opdracht meegekregen'
'Vertrouwen, eerlijkheid en
openheid staan bij mij voorop'
'Delegeren is goed, maar je moet
wel weten, wat je delegeert'
'Ik ben van mijn leven nog geen
problemen uit de weg gegaan'
DONDERDAG 25 JUNI 1987
plaatselijk nieuws
U
'In Leusden zal er veel meer van
e gevraagd worden op het punt
in coördinatie. Het is een grote
meente, waarin de verschillende
>rtefeuillehouders hun geheel ei-
;n poltieke verantwoordelijkheid
ibben. Ik zie mijn taak daarin dan
>k veel meer in het scheppen van
;n team-verband, waann geen
aats is voor eigen winkeltjes. Dit
het voortdurende besef, dat de
tmeenteraad de grote lijnen aan-
ieft, en dat het college is belast
et de voorbereiding en de uitvoe-
iig van dat beleid', formuleert bur-
imeester Panis voorzichtig.
ne architekten bekeken, onder
meer van Zuiderhoek en ook de
Eurowoningen, natuurlijk.'
Daarop wordt de heer Panis
haast lyrisch, als hij het over de
ruimtelijke ordening van de ge
meente Leusden knjgt. 'Ik vmd het
zó'n mooie gemeente. Zoals er ge
bouwd is, zoals het is ingericht met
EKEND
Leusden is voor haar nieuwe
ïrgemeester ovengens een be
nde plaats. Voor zijn militaire
enstplicht diende de heer Panis
de cavalerie, die toen nog op de
iskamp was ondergebracht. De
lusder Heide is hem dan ook be-
Ipnd, vanuit het perspectief, dat
len reserve-officier daarop gehad
jpeft.
Maar ook anderszins kent de
ier Parus Leusden. Een van zijn
rideren woont en werkt hier, en
rder zijn de heer en mevrouw
nis 'echte caravanners', zoals hij
it noemt, die er vanuit alle moge-
ke standplaatsen graag op de
its op uit trekken. 'Je ki^it denk ik,
si zeggen, dat ik minstens één
LEUSDEN - Of burgemeester
Panis een bescheiden man is,
een eerlijk man, of beide, het
behoort allemaal tot de moge
lijkheden. Zeker getuige wat
hij gisteren zei over zijn benoe
ming.
'Ik ben een trouble-shooter.
Ik ben benoemd op basis van
mijn kwaliteiten. Daarbij pro
beer ik, bescheiden te zijn. Of
minstens, om het te lijken.'
Dat was dus minstens eer
lijk, en misschien zelfs wel be
scheiden-
al dat groen, zoals de hele leefom
geving gestalte is gegeven. Prach
tig. Elke burgemeester heeft zijn
dromen over een paar gemeenten,
waar hij graag nog. eens benoemd
zou worden. Leusden maakte voor
mij deel uit van die droom', stelt hij.
Waarna hij daar meteen een be
niemand een boodschap meege
kregen.'
Remedies heeft de heer Panis
met, en zo hij er al wat m het achter
hoofd heeft, zo houdt hij ze wijselijk
voor zich.
SAMEN
Dat heeft direkt te maken met
zijn voorzichtige opstelling. 'Kijk
eens, men moet niet vergeten, dat
wat er in Leusden bestuur lijk aan
oplossmgen mogelijk, of noodza
kelijk is, een zaak is van de ge-
menteraad. We moeten dat samen
bekijken. En mijn taak daarin, zo
zie ik dat, is in eerste instantie heel
goed kijken en luisteren Als voor
zitter van het college en van de
gemeenteraad.'
'Je zou dat in zekere zin kunnen
vergelijken met een coach bij het
voetballen. Die zit langs de lijn, en
kan van tevoren een taktisch ver
haal houden, en vanaf die zijlijn
aanwijzingen geven. Desnoods kan
hij de mensen een keertje wat bits
toespreken', stelt hij omzichtig vast.
Ervanng met problemen heeft hij
recentelijk overigens op kunnen
doen: drie weken geleden werd m
Maartensdijk een WD-wethouder
aan de kant gezet, wiens plaats in
middels is overgenomen door een
PvdA-man.
En van daaruit kun je alleen maar
omhoog.'
'Wat bij mij voorop staat is een
sfeer, waarin we elkaar recht in de
ogen kunnen kijken. Zo heb ik hier
ook kunnen werken, met wethou
ders, waar ook wel eens fouten
werden gemaakt. Dat kon dan
open en eerlijk worden uitgespro
ken, waarna, als het was uitgepraat,
je elkaar een hand kon geven en
dan was het over.'
'Met elkaar on speaking terms
blijven, en elkaar recht in de ogen
LEUSDEN - Leusdens nieuwe
eerste burger houdt van effi
cient vergaderen 'Er moet
worden overlegd, en er moe
ten besluiten worden geno
men. Wat mij betreft duren
vergaderingen met langer dan
twee uuur', zegt hij.
Die gedachte van efficiénte
te werk gaan, duikt ook nog in
een andere samenhang op.
kijken; ik denk dat iedereen in
Leusden dat wel wil', resumeert de
heer Panis
BOUWPASTOOR
En, na enig nadenken: 'Ze noe
men me hier 'de bouwpastoor.'
ORGANISATIE
Een ander 'wapenfeit' betreft de
ambtelijke organisatie van de ge
meente Maartensdijk. 'Toen ik hier
kwam functioneerde er een nogal
verouderde organisatie. Die heb ik
gewijzigd. Ook de keuze van de
mensen heeft daarbij een grote rol
gespeeld. Zo zijn er sinds kort een
meuwe gemeentesecretaris en een
meuwe directeur Publieke
Werken, daar had ik veel meet te
maken. En het functioneert heel
goed, vind ik.'
'En dan is er het welzijnsbeleid.
Ik heb de naam dat ik nogal goed
weet, waar geld uit allerlei potjes te
Burgemeester Alphons Leo
Walter Josef Panis is, gezien
het aantal van zijn voornamen,
gezegend met een ruime hoe
veelheid van wat men initialen
noemt.
'Ik gebruik alleen de 'A'.
want al die voorletters, dat is
zo'n verspilling. Moet u eens
nagaan, hoeveel aanslagen dat
een typiste scheelt, zes aansla
gen extra, dat is nergens voor
nodig', aldus de meuwe burge
meester.
krijgen is. Dat heeft bij de sporthal
ook een rol gespeeld. De subsidies
voor welzijn zijn ver-tiendubbeld,
maar daar moet ik bij aantekenen,
dat we ook met vnjwel niets begon
nen zijn, dus dat was met zó moei
lijk', zo bagatelliseert burgemees
ter Panis zijn eigen woorden.
Als terloops blijkt bijvoorbeeld
nog, dat hij als stimulator veel heeft
bijgedragen aan het ontstaan van
een Historische vereniging, die in
middels goed loopt.
Waarmee, resumerend, kan
worden vastgesteld dat de laatst
genoemde ontwikkelingen iets
LEUSDEN - De nieuwe burgemeester, die Leusden per 16
juli aanstaande krijgt, is iemand die weet wat hij wil. Hij is
bovendien iemand, die ook - misschien nog wel beter -
weet, wat hij beslist niét wil.
Rad prater als hij is, met een nog licht aanwezig Bra
bantse tongval, corrigeert hij zichzelf ettelijke malen tij
dens het gesprek dat we, samen met vier andere vertegen
woordigers van de pers, met de heer Panis hebben. Niet,
omdat hij niet meent wat hij zegt. Integendeel, omdat hij
niet al te gechargeerd wil overkomen.
Sprekende over de bestuurlijke problemen in Leusden
stelt hij nadrukkelijk, bewust op voorhand nauwelijks te
hebben geinformeerd naar wat er in Leusden nu precies
gaande is. De reden? 'Ik wil voorkomen, dat ik me laat
verleiden tot ferme uitspraken', zegt de heer Panis.
Dat blijkt, naarmate het gesprek vordert, nauw samen te
hangen met zijn opvatting over hoe hij in Leusden als
burgemeester wenst te functioneren.
Dat zal ovengens een hele veran-
ering zijn. Burgemeester Panis
eheert in Maartensdijk een om-
angrijke, zware bestuurs-porte-
iuille. Daar maken woningbouw,
umtelijke ordening, milieu en een
eel van de welzijnsportefeuille
eel van uit. Naast de gebruikelijke
iken, zoals brandweer en politie,
n de gemeentelijke samenwer-
Tekst: Hans Mosterd
Foto's: Hans Verhorst
stuurlij ke conclusie aan verbindt
met: 'Het kan niet anders, of het
gaat dus om een goed bestuurde
gemeente met een goed functione
rend ambtenaren-apparaat.'
ZORGELIJK
Van het feit, dat hij nu als meuwe
burgemeester in een bestuurlijk
gezien minder prettige toestand te
recht komt, is hij zich zeer bewust.
'Leusden is, ik zei het al, een hele
mooie gemeente. Maar ook een
gemeente met heel veel proble
men. Ik weet er inmiddels vrij veel
van, en het is een zorgelijke situa
tie, heel erg', zo stelt de heer Panis
vast.
Dat zijn wel zeer snelle benoe
ming daarmee samenhangt, onder
kent hij. 'Het komt natuurlijk wel
eens meer voor. Maar in dit spe-
Naarmate het gesprek vordert,
wordt echter duidelijker, dat met
dat 'coach-schap-langs-de-lijn'
lang met alles is gezegd.
Gevraagd, naar zijn eigen me
ning over het type burgemeester,
dat hij is, zegt de heer Panis: 'Ik ben
wel een type, die alles wil weten. Ik
wil beslist niet alles doen. Ik ben
een man van delegeren, maar ik wil
wél weten, wat ik delegeer. En dan
is mijn taak, om eventueel achter, of
voor de mensen te gaan staan. Ik
ben, geloof ik, een trouble-shooter.
Problemen ben ik van mijn leven
nog met uit de weg gegaan.'
'Zelf vind ik het allerbelangrijk
ste, problemen op te lossen of be
ter nog, ze te voorkomen Nergens
gaat zoveel tijd in zitten, dan m
problemen die je hebt laten ont
staan. En al helemaal met, als dat
ook nog met personen te maken
heeft. Slapeloze nachten krijg je
TYPE
'Ik ben niet het type van de "bur
gervader', zoals mijn vader dat
was. Die had echt zo'n figuur daar
voor. Dat heb ik dus niet', zegt bur
gemeester Panis, terwijl hij zich
over een denkbeeldige buik strijkt.
'En ik ben ook met zo'n man, die
altijd maar lintjes wil doorknippen,
en die graag m de krant komt. Ik
geloof wel, dat ik open sta voor de
burgers. Hier heb ik ook een
spreekuur, daar kan iedereen bin
nen lopen.'
'Mijn vrouw en ik gaan met regel
maat samen naar echtparen, die
vijftig jaar getrouwd zijn. En. eerlijk
is eerlijk, daar heb je wel eens
geen zin in, omdat je eigenlijk iets
anders wilde doen. Maar daar moet
jk dan bij zeggen, dat ik dat, als ik
er eenmaal ben, altijd als ontzet
tend leuk ervaar, de gesprekken
die je dan voert, de gezelligheid.
Maar aan de andere kant ben ik
gewoon te druk met mijn werk, om
overal te lopen. Zo ben ik bijvoor
beeld ook geen carnavalsvierder.'
ing.
Dat is overigens geen uitzonde-
ng in een gemeente, als Maar-
insdijk. Klein, maar fijn, luidt het
lotto voor wie daar eens een kijkje
eemt. En dat in een gemeente met
sn oppervlakte van ruim vierdui-
ïnd hectare en haast 9.300 inwo-
ers het openbaar bestuur er an-
ers uitziet, dan in een plaats als
susden, is logisch. Zo kan Maar-
nsdijk volstaan met twee wethou-
ers.
Dat het er in een gemeente als
iusden anders uitziet staat de
euwe burgemeester duidelijk
)or ogen. Hij beschouwt zijn toe-
Dmstige taak dan ook als een to-
al andere, dan die welke hij tot op
eden vervult.
keer per jaar m Leusden kwam',
zegt luj.
Er is, tenslotte, nog een derde
hoedanigheid waarin hij Leusden
kent. En dat heeft alles met zijn
taken in Maartensdijk te maken: de
woningbouw.
LYRISCH
'Toen ik veertien jaar geleden m
Maartensdijk begon, was één van
de problemen hier de woning
bouw. Daar was jaren lang heel
weinig meer in gebeurd. Je gaat je
dan orienteren. En m die tijd is me
geadviseerd, eens in Leusden te
gaan kijken, wat ik gedaan heb. Ik
heb daar het werk van verscheide-
ciale geval heeft men zowel in
Utrecht, als m Den Haag blijkbaar
zo snel mogelijk een nieuwe burge
meester willen benoemen, om mee
te gaan helpen de zaak bestuurlijk
in orde te krijgen.'
'Bij mijn solliciatie wist ik natuur
lijk wel, dat er m Leusden proble
men waren. Hoe gaat dat, bij een
bijeenkomst van burgemeesters
hoor je dan wel van collega's, dat
burgemeester Rademaker proble
men heeft in Leusden. Maar dat zijn
toch globale mededelingen, en dat
is het dan. Ik heb, ook bij mijn
sollicitatie, niet gezegd, dat ik een
oplossing wist. Voorwaarden voor
af heb ik ook niet gesteld, en bij
mijn benoeming heb ik ook van
Wat de gemeente Leusden be
treft, maakt hij zich geen illusies,
stelt hij. 'U hoort mij niet zeggen, dat
het een uitdaging is. Daar maak ik
me geen illusies over. Dat ziekt
daar al een paar jaar, dus dat los je
met snel op. Het moet wel gebeu
ren, natuurlijk. En dat kan ook, om
dat alle partijen, die erbij betrok
ken zijn. de politieke partijen, de
gemeente en de ambtenaren er
schade van ondervinden. Ik mpet
er overigens bij zeggen, dat ik er
nog lang niet alles van af weet. Er
wordt hard aan gewerkt, heb ik
begrepen, door twee commissies
uit de gemeenteraad. En daarbij
heb ik een beetje het gevoel, dat
rlionrtn Vin» rl 1 Karailrt in
behoorlijk veel m is gebeurd. Dan
hebben we de scholen, die zijn al
lemaal nieuw gebouwd, of grondig
vernieuwd. Daarmee waren we de
eerste gemeente, die de integratie
in het kader van de nieuwe basis
school, bouwkundig rond had. Dan
hebben we een grote sporthal met
een dorpshuiscomplex. Een nieuw
gemeentehuis, dat wil zeggen, een
grote uitbreiding van het bestaan-
aangeven van de veranderingen,
die in Maartensdijk hebben plaats
gevonden tijdens de ambts-peno-
de van de heer Panis.
Zelf zegt hij erover: 'De mensen
zijn meer geemancipeerd geraakt,
op allerlei facetten. Ze zijn mondi
ger geworden. En langzamerhand
ontstaat er ook meer belangstelling
voor bijvoorbeeld kunst.'
ken. Maar zoals ik het nu zie,
ben ik beslist van plan dit be
roep uit te oefenen tot mijn
pensionering', zo besluit de
heer Panis.
Waarop wij het veld rui
men, omdat inmiddels de
Leusdense wethouders zijn
binnengekomen, om kennis te
maken met Leusdens nieuwe
buroemeester.
de veertien iaar. dat ik hier werk ben ik maar vier of vijf keer écht kwaad aeweest En daar heb ik achteraf noa soiit van.
VERGADEREN
De Leusdense gemeenteraad
staat, als we de woorden van de
meuwe burgemeester juist inter
preteren, in elk geval wat te wach
ten als het om vergaderen gaat.
'Ik ben een sturende voorzitter
van de gemeenteraad, ik ben geen
volgende schaapsherder. Vanuit
de mentaliteit van openheid en
vertrouwen. Men zal dus wel mer
ken, dat ik er ben. Besloten verga
deringen, dat heb ik al gezegd,
zouden in mijn visie slechts bij uit
zondering moeten plaats vinden.'
'Ik houd van efficiënt vergade
ren, zakelijk en nuchter. In een ver
gadering dient te worden over
legd, en er moeten besluiten uit
voortkomen. Details, daar zijn de
commissies voor. De vergaderin
gen van de gemeenteraad m
Maartensdijk duurden gemiddeld
twee uur. Het laatste jaar was dat
wel eens wat langer. Maar langer
vergaderen dan dne, hooguit dne-
en-een-half uur, dat kan niet, dan
ben je niet fns meer. Dan komt men
de volgende avond maar terug',
stelt burgemeester Panis.
Waarbij het nog aantekening
verdient, dat in Maartensdijk in
spraak vanaf de publieke tribune
gebruikelijk is.
EMOTIONEEL
Gevraagd naar wat hij zelf als zijn
fouten ziet, is het één van de colle
ga's van de pers, die uiteindelijk
het verlossende woord spreekt:
emotioneel.
'Ja, dat komt, als er een zaak is
waar ik erg nauw bij betrokken
ben geweest, waar ik me in vast
gebeten heb, en er gebeuren m de
gemeenteraad dan dingen die dat
dreigen te doorkruisen. Daar kan
ik me dan echt betrokken bij voe
len. Maar overigens ben ik in de
veertien jaar, dat ik hier werk, maar
vier of vijf keer écht kwaad ge
weest. En daar had ik achteraf nog
spijt van. En ik heb ook nooit ie
mand de huid vol gescholden.'
'Andere meningen, dat moet je je
realiseren, die kunnen dan tegen
strijdig zijn aan wat je zelf denkt.
Maar daar heeft men óók goede
redenen voor. Ik ben wat dat be
treft beslist niet haatdragend' zegt
de heer Panis.
BURGEMEESTER
'Burgemeester zijn beschouw ik
als meer dan een beroep. Het is
voor mij ook een hobby. Dat is van
kmds-af zo geweest, de gedachte,
vanuit de bezigheden van mijn va
der: ik ga studeren en dan word ik
burgemeester. Dus toen ik was af
gestudeerd, kwam ik bij een bank
terecht', zegt burgemeester Panis
lachend.
'Maar vanuit een bestuursfunctie
heb ik ooit naar een baan gesollici
teerd in het bedrijfsleven. En dat
werd heel serieus, het zag ernaar
uit, dat ik gekozen zou worden.
Toen realiseerde ik me egenlijk
pas, dat ik dat helemaal niet wilde.
Want dit is ontzettend leuk werk.'
'Ik kan het dan ook niet an
ders zeggen, dan met enig
voorbehoud, omdat oudere
collega's me wei eens hebben
verteld, dat je er op latere
leeftijd anders over gaat den-
daarvan, verschrikkelijk is dat.'
'Wat bij mij voorop staat, is eer
lijkheid, openheid en vertrouwen.
Dat laatste in de verwachting, dat je
dat ook terug knjgt. En met die
openheid bedoel ik dan met alleen,
dat je binnen een college van bur
gemeester en wethouders elkaar
open en eerlijk de waarheid moet
kunnen zeggen, daar bedoel ik ook
openheid naar buiten toe mee.
Waarbij men echter heel goed
moet bedenken, dat dit geen uit
spraak is over hoe het in Leusden
moet, want dat maak ik niet uit. In
Leusden is dat, net als elders, een,
zaak van de gemeenteraad.'
'Ik constateer echter wel, dat als
je niet voldoende openheid be
tracht, dat verschrikkelijk veel pro
blemen op kan leveren. Je moet er
dan ook naar mijn mening van uit
gaan, dat alles wordt ontdekt, dat
alles op de één of andere manier
bekend wordt. En dat moet ook,
want er is niks geheim, ja, op wat
zaken in de sfeer van de privacy na
dan, waar je over de sociale functie
van een gemeente praat.'
COLLEGEBESLUITEN
In de gemeente Maartensdijk
worden de besluiten van het colle
ge van B&W aan de raadsleden ter
kennis gebracht. In commissies
De heer en mevrouw Panis m hun - schitterende - tuin. ..Maar het is in Leusden ook mooi wonen vindt mevrouw
Parus. Zij is geïnteresseerd in ballet. Zelf danste zij 15 jaar bi) het Nederlands Ballet- en Danstheater,
tegenwoordig het Nationale Ballet. Daarna gaf zi) geruime tijd les aan de Amsterdamse Theaterschool.
Burgemeester Parus is een man,
die duidelijk plezier heeft in zijn
baan. 'Ik werk hier nu veertien jaar,
en ik ben elke dag met plezier naar
mijn werk gegaan. Ik ben nooit
gemeen geweest, ik heb nooit echt
gelogen, en ik heb nooit mensen tot
de grond toe afgebrand. Fouten
heb ik gemaakt, zeker', zegt hij er
zelf van.
Sprekend over wat hij m de af
gelopen periode als het meest
waardevolle van zijn burgemees
terschap heeft ervaren, blijkt met
hoeveel verschillende beleidster
reinen burgemeester Parus zich
bezig heeft gehouden.
'Allereerst is er de woningbouw,
waar in de gemeente Maartensdijk
bestaat dan de mogelijkheid, dat
daar over vragen worden gesteid.
'Een zekere beslotenheid binnen
een college van B&W is nodig. Je
kunt dat vergelijken met het
werken in de keuken. Daarbij word
je ook beoordeeld op het resultaat',
stelt Leusdens nieuwe burge
meester.
'Maar dat moet voor een ge
meenteraad natuurlijk wel be
spreekbaar blijven. Want waar
werkt een burgemeester aan?
Waar werkt een college van B&W
voor? Dat is ten behoeve van die
gemeenteraad. Om die gemeente
raad in staat te stellen haar taak, als
hoogste bestuurs-orgaan van een
gemeente, naar behoren uit te kun
nen voeren.'
INFORMEREN
'Ik weet, dat het in gemeenten
voorkomt dat alleen de fracties, die
een wethouder hebben geleverd,
worden geinformeerd, en dat de
oppositie - wat ik ovengens een
naar woord vind, maar goed - dat
die andere partijen niet of nauwe
lijks worden ingelicht. In Maartens
dijk is het zo, dat alle fracties wor
den geïnformeerd. Ik heb per
soonlijk wel eens fractievoorzitters
van andere, dan 'college-partijen',
ingelicht. Ik heb dan ook een hekel
aan besloten vergaderingen. Dat is
het laatste jaar m de gemeente
waar ik nu werk, naar mijn smaak
ook te veel gebeurd.'
'Een enkele keer kun je er met
omheen, met een grondtransactie
of iets dergelijks. En dan moet dat
ook kunnen. Maar in het algemeen
ben ik er geen voorstander van.
Want hoe werkt dat? Men hoort
wat, en men hoort nooit precies,
wat er nu gaande is geweest. De
pers wordt nieuwsgierig en gaat
informeren, en u kent dat spelletje
wel, waarbij men elkaar dingen
moet doorvertellen. Zo komt er dan
een heel circuit op gang, wat soms
ontaardt in een roddelcircuit', zo
constateert de heer Panis.
ILLUSIES
