Beeldhouwerssymposium
naar Amersfoort
Beëeindigen arbeidsovereenkomst
om gewichtige redenen
Cursussen
voor ouderen
Wel of niet
(te)recht?
'Is één hartinfarct genoeg?'
'Aardbeziën in suiker'
li
leusdEP krant
Uit overgrootmoeders 'Keukenboek':
Discussie over
koopkracht ouderen
Kunstenaars zes weken lang aan het werk in park Randenbroek
DONDERDAG 6 AUGUSTUS 1987
gevarieerd allerlei
AMERSFOORT - Sedert de Amersfoortse beeldhouwster
Kedo Erné in een voorvarende bui had voorgesteld: „laten we
de kei(en) gaan behakken!" was het idee een feit. Amersfoort is
nu eenmaal een stad die iets met steen heeft. Beeldhouwers
zouden moeten worden uitgenodigd om in Amersfoort hun
dagelijks werk te komen uitvoeren.
Het idee werd gelanceerd en gemeente, provincie en bedrijfsle
ven sprongen er op in.
Donderdag 6 augustus is het zo ver. Dan worden de enorme
stenen aangevoerd op het terrein van de ijsbaan aan de Ru
bensstraat. En opgesteld zoals de kunstenaars dat willen. Van
zaterdag 15 augustus tot en met zaterdag 26 september zal dan
het Beeldhouwerssymposium Amersfoort worden gehouden.
vrijgelaten in wat ze zelf in de sfeer
zien, en laten dat afhangen van de
sfeer die ze krijgen en die ze zelf
uitgezocht hebben in de groeve.
Een aantal mensen gaat werken in
Dolomietsteen uit Duitsland, ande
ren werken in hardsteen Vinalmont
of Noir de Dunnée uit België.
De kunstenaars die zijn uitgeko
zen op hun ervaring met het
werken in natuursteen zijn: Kees
Buckens, Wim Tap en Tony van de
Vorst uit Amsterdam, Hans Leut-
scher uit Rotterdam, Gerard van
Rooy uit Den Bosch, Jerome Sy-
mons uit Arnhem, Jan Timmer uit
Dordrecht en Melanie de Vroom uit
Breda. In het informatieblad der
beeldende kunstenaars was een
oproep gedaan aan beeldhouwers
die in steen werken en daar kwa
men maar liefst zeventig reacties
op. Uit de selectie door onder an
dere de beeldhouwer Marius van
Beek uit Oosterbeek (monument
Het Beeldhouwerssymposium is
een ambitieus gebeuren. Het hak
ken m steen is een uitdaging aan de
beeldhouwers zelf, die boven hun
formaat werken en een urueke er
varing rijker zullen worden. De
beeldhouwers werken in een heel
andere situatie dan gewoonlijk. Ze
missen de beslotenheid van het ei
gen atelier. Werken m het open
baar in combinatie met collega's
die directe kritiek kunnen leveren.
Hun werksituatie is voor het pu
bliek toegankelijk. Het onstaanpro-
ces van de kunstwerken zal van
dag tot dag te volgen zijn. In de tijd
van zes weken moeten de kunste
naars hun beeld klaar hebben.
Er is met opzet geen opdracht
gegeven in de sfeer van: daar of
daar zou het beeld moeten staan.
De beeldhouwers worden geheel
Eén van de twee beelden van Zweeds graniet die Hans Leutscher voor de
bibliotheek in Dordrecht maakte (1986). Afmetingen: 100 x 80 x 160 cm
(foto: Marco de Nood).
op de Varkensmarkt) en Gerard
Horveler uit Amsterdam, die tij
dens het Symposium ook de coör
dinatoren zullen zijn, zijn uiteinde
lijk acht beeldhouwers gekomen
die een speciale richting in het be
werken van steen vertegenwoordi
gen.
De achterliggende gedachte is
dat steen een materiaal is dat een
lange historie heeft en dat zeker
nieuwe gezichtspunten kan ople
veren, voor de actuele kunst.
In die zin kan het hakken in steen
tijdens het Symposium gezien wor
den als een reactie op tendensen in
de beeldhouwerskunst waar het
om licht en het omhulsel gaat, ter
wijl het bij dit symposium om het
plastische element gaat. En dat niet
zozeer om de traditie te bevesti
gen, als wel om nieuwe mogelijk
heden te laten zien.
LEEFGEMEENSCHAP
Voor de beeldhouwers die in
Amersfoort zes weken bij elkaar
zijn wordt een kleine leefgemeen
schap opgericht. Ze gaan 's avonds
niet naar huis, blijven in het beel-
houwersdorp, dat op 6 augustus zal
worden ingericht.
Om het symposium heen is een
programma gecreërd met een le
zingencyclus en discussieavon
den.
In De Zonnehof wordt een ten
toonstelling gehouden, van het
werk van de acht symposiumdeel-
nemers. In Kreatief Centrum De
Hof zal een documentaire expositie
worden opgezet over het ontstaan
van een - in opdracht van een Deut
sche Bank te Frankfurt - vervaar
digde steenfabriek door de Zwit
serse kunstenaar Max BUI, gehakt
uit een gigantische monoliet. Gale
rie De Ploegh en Museum Flehite
sluiten bij het symposium aan met
een tentoonstelling van ruimtelijk
werk van Ploeghleden.
De gemeente Amersfoort heeft
een ton ter beschikking gesteld
voor dit grandioze beeldhouwers-
festijn. Het overige geld komt uit
diverse landelijke fondsen als het
Prins Bernhardfonds en van spon
sors uit het bedrijfsleven. De
Amersfoortse bouwgigant BHZ Bo
ren BV verzorgt het transport en
richt het dorp in. De totale kosten
bedragen drie ton inclusief het
materiaal de honoraria, het ge
schikt maken van terrein, het ver
voer van de stenen, de huisvesting
en voeding van de kunstenaars en
alle publicaties. Voor de tentoon
stelling m De Zonnehof verschijnt
een catalogus.
Na afloop van het symposium
verschijnt m het najaar een grotere
publicatie, waarin een medewer
ker van het landelijk ontwikke-
lingsinstituut voor de kunstzinnige
vorming verslag van het evene
ment zal doen. Bijdragen worden
eveneens geleverd door de kunst
historicus Loek Tüanus, de beeld
houwers zelf in de vorm van dag
boeknotities en onder andere Rudi
Fuchs, de directeur van het Abbe-
museum en Jerome Simons.
AKTIVITEITEN
Een van de aktiviteiten is dat op
15 september Rudi Fucks en twee
internationaal bekende beeldhou
wers die m steen werken en daarin
nieuwe wegen hebben aangege
ven, Ulrich Rückziehm en Eugène
Dodeigne, een forumdiscussie zul
len aangaan.
Ook worden er twee studieda
gen georganiseerd voor culturele
ambtenaren uit geheel Neder
land, waarbij het vooral gaat
over een actief kunstbeleid in
een gedecentraliseerd subsi
diestelsel.
In samenwerking met onder an
dere de provmcie Utrecht zal een
bijeenkomst worden belegd met
diverse aankoop - en opdrachten
commissies uit de provincie
Utrecht.
Tijdens de officiële opening van
„Verbroken verbinding", 210 cm hoog, gemaakt uit hardsteen del
Timmer, één van de kunstenaars die meedoet aan het Beeldhouweif^)
posium in Amersfoort, van 15 augustus tot en met 26 september vaI
het symposium op zaterdag 15 au
gustus in de Sint Aegtenkapel spre
ken de burgemeester, gedeputeer
de Jippe Hoekstra en beeldhouwer
Marius van Beek, waarin op het
werkterrein een feestelijke bijeen
komst wordt gehouden, de grote
formatie van de Japanse Slagwerk
groep Ondekoza zal spelen en een
schitterend Japans vliege^e:
zal worden gehouden (als ejt 14
is). uui
ture
Amersfoort zal als eintyggg
taat van het symposium 4n^e
schikking krijgen over achi ma
den, die binnen de gemeenti
den geplaatst. Re]
Een arbeidsovereenkomst
kan op de volgende manieren
beëindigd worden:
de werkgever en de werk
nemer kunnen met elkaar
overeenkomen de arbeids-
Mr. H. G. Punt.
overeenkomst te beëindi
gen;
de werknemer kan ontslag
nemen;
- de werkgever kan ontslag
geven.
Ik merk op, dat voor ontslag al
tijd vergunning van de directeur
van het Gewestelijk Arbeidsbu
reau nodig is. Dus ook als de werk
nemer ontslag neemt. Als partijen
in onderlmg overleg de beëindi
ging van de arbeidsovereenkomst
overeenkomen, is geen toestem
ming vereist. Ook al weigert de
directeur van GAB de ontslagver
gunning te verlenen, staan er voor
de werkgever nog mogelijkheden
open, immers zowel de werkgever
als de werknemer zijn te allen tijde
bevoegd aan de Kantonrechter te
vragen eeen bepaalde arbeids
overeenkomst wegens gewichtige
redenen te ontbinden. Ruwweg ge
zegd, zijn deze gewichtige redenen
aanwezig als het met redelijk is de
arbeidsovereenkomst voort te la
ten bestaan.
De Kantonrechter heeft dan de
mogelijkheid om als hem dat rede
lijk voorkomt een vergoeding aan
een der partijen, ten laste van de
andere partij toe te kennen.
In 1986 verzocht een werkgever
de Kantonrechter de arbeidsover
eenkomst met een bepaalde werk
neemster te ontbinden.
Van belang in deze procedure
was dat deze werkneemster al bij
na 25 jaar bij dit bedrijf werkte. De
jaarlijkse kosten voor de werkge
ver voor salaris, werkgeverslasten,
vakantiegeld, onkostenvergoeding
e.d. werden begroot op 75.000,-.
Verder kwam in het proces vast
te staan dat dit bedrijf zich na 1980
van een klem familiebedrijf is gaan
ontwikkelen tot een groter bedrijf.
Deze groei heeft geleid tot grote
spanningen. Werkgever stelde dat
de werkneemster onwelwillend en
niet flexibel was en niet in staat om
de werkdruk op te vangen zonder
fouten te maken.
De werkneemster stelde dat met
name sedert de komst van een be
paalde nieuwe directeur m 1985 de
spanningen enorm zijn toegeno
men en dat het beleid van de di
rectie kennelijk op verjonging uit
Verder is als feit vermeldens
waardig dat de werkgever voor
deze werkneemster geen enkele
pensioenvoorziening had getrof
fen. In de loop van de procedure
werd het de werkgever duidelijk
dat de Kantonrechter dacht aan
een vergoeding van ruim
200.000,-.
De overwegingen van de Kan
tonrechter daarbij waren met name
de pensioenvoorzieningen, de
leeftijd van betrokkene, en dat
kennelijk het ontstaan van de span
ningen volledig voor rekening van
de werkgever kwamen. De werk
gever trok daarop prompt het ver
zoekschrift in. De werkneemster
diende daarna op haar beurt een
verzoek in bij de Kantonrechter
om deze arbeidsovereenkomst te
beëindigen. Verder stelde de
werkneemster dat door intrekking
van het verzoek tot ontbinding van
de arbeidsovereenkomst de werk
gever op onverantwoorde wijze
met haar belangen was omge
sprongen. In de procedure die zich
toen ontwikkelde, betoogde de
werkgever dat de werkneemster
met persé behoefde te vertrekken.
En voorts dat het met in redelijk
heid aan de werkgever is toe te
rekenen, althans zeker niet in over
wegende mate, dat werkneemster
haar werk niet opeens meer aan
zou kunnen.
Voorts vond de werkgevs
belang, dat de betreffende
neemster gehuwd is, haar e~
noot inkomen geniet, en datf
vermogend is.
De Kantonrechter ontbondj
beidsovereenkomst om geil
ge redenen en bepaalde dat
werkneemster een vergoe<
ruim 200.000,- moest word^
taald. De Kantonrechter
daarbij op, dat de hoogte vjrj
bedrag in belangrijke mate
paald wordt door de langetj
van het dienstverband en dq
weinig gelukkige wijze waa
werkgever na jaren van goec
standhouding gemeend hee
ten opzichte van de werkneë
te kunnen opstellen. Als
ming voor de vergoeding we
treffen van een pensioenve
ning aangewezen.
Als persoonlijke noot vc
aan deze uitspraak toe dat
zonder hoge bedrag duideL
baseerd is op de specifieke
en omstandigheden van dit
Veel ouder wordende mensen hebben te maken met het
afsluiten van een arbeidsloopbaan en vaak ook met het uit
huis gaan van de kinderen. Velen moeten hun leven verder
alleen verder. Ouderen komen op een leeftijd waarop veel
ruimte ontstaat voor een nieuwe invulling van hun toe
komst.
Verschillende instellingen
en instituten bieden de helpen
de hand om via bijeenkomsten
en cursussen zinnig verder te
gaan. In Leusden beweegt de
Kruisvereniging zich, vaak in
samenwerking met de WOL,
op dit terrein. In Driebergen
worden ook allerlei op oude
ren gerichte biieenkomsten
georganiseerd door MOS:
Mens- in Ontwikkeling-in-de-
Samenleving. Uit hun aanbod
lichten we een twee aantal cur
sussen.
50+ VROUWEN
Onder het motto „Nog een
toekomst vóór je" biedt men
een tweedaagse cursus aan
voor vrouwen die de vijftig ge
passeerd zijn en die met ande
re vrouwen samen willen na
denken over de nabije toe
komst.
Maandag 14 en dmsdag 15
september. Maximaal 18 vrou
wen kijken twee dagen terug
naar hoe hun leven tot nu toe is
verlopen. Vandaaruit kijkt
men vooruit: hoe wil je je leven
verder vorm geven? waar ligt
je kracht en welke mogelijkhe
den heb je? enz.
Donderdag 8 en vrijdag 9
oktober. Hetzelfde thema als in
september, maar nu speciaal
gericht op alleenstaande vrou
wen. Alle deelneemsters, ook
weer maximaal 18, zijn al lang
of sinds kort alleenstaand. Hier
zal ook aan de orde komen:
hoe belangrijk zijn of worden
vriendinnen voor je?
De kosten voor deze twee
daagse cursussen bedragen
102,50 of 77,50 per persoon.
Volledig verzorgd pension is
in deze prijs inbegrepen. Men
kan zelf kiezen uit deze tarie
ven, afhankelijk van het inko
men. Men hoeft die keus niet te
veraniwooxuen. Het lage tariel
is bedoeld voor mensen met
een beperkt inkomen Oude
ren met een Pas-65 kunnen 20
procent korting krijgen.
MOS is een sectie van het
bekende instituut Kerk en We
reld dat werd opgencht als
reactie op de oorlogservarin
gen van '40-'45. MOS geeft al
jaren cursussen voor ouderen.
Deelnemers hebben een grote
verscheidenheid aan maat
schappelijke, politieke of reli
gieuze opvattingen.
Opgave en uitvoerige infor
matie: Kerk en Wereld, sectie
MOS. Postbus 19. 3970 AA
Driebergen-Rijsenburg. Het
secretariaat van MOS is ook
telefonisch bereikbaar:
03438-12241.
In oktober, november en de
cember zijn ook nog andere
cursussen en bijeenkomsten in
Driebergen. Zo staan langere
cursussen op het program
over: Ouder worden in je een
tje, hoe ga je om met je ge
zondheid?, Gesprekstraining,
voor mannen die homosexueel
zijn, en Kerstgastendagen. In
een volgende Ouder Worden
meer over die cursussen.
„Onbehoorlijk", „on
rechtvaardig en onlogisch",
„afgnjsehjk", „tegen alle af
spraken", „schandalig", „on
menselijk", „misdadig", „on
gerijmd", „onverklaarbaar" en
„draconisch". Dit is een kleine
verzameling van uitspraken,
die de laatste week gemaakt
zijn door functionarissen in de
gezinszorg, directies van her
stellingsoorden en een aantal
leden van de Tweede Kamer.
Niet alleen deze mensen zijn
verbaasd en kwaad over wat
de minister en de staatsecreta
ris van Welzijn-Volksgezond-
heid en Cultuur hebben ge
schreven m brieven aan de
Tweede Kamer. Ook in ge
sprekken met allerlei kennis
sen hoor ik dezelfde negatieve
uitspraken.
Het is me dan ook wat: als
alle plannen van minister
Brinkman en staatsecretaris
Dees doorgaan wordt de ge
zinszorg stukken duurder en
zullen eind van dit jaar negen
tien herstellingsoorden moe
ten sluiten.
Gezinszorgklanten die nu 3
gulden per week tot maximaal
8,25 gulden per uur betalen zijn
straks minstens 35 gulden per
uur kwijt. Heb je langer dan
drie maanden gezinszorg no
dig dan moet je over de tijd na
deze drie maanden eerst zelf
dat hoge bedrag voorschieten
voordat je daarover subsidie
krijgt.
Als je straks éen ochtend of
middag per week hulp nodig
hebt, kost je dat tegen de vijf
honderd gulden per maand.
Laat staan als je veel meer hulp
nodig hebt: dan is het alleen
nog maar te betalen voor men
sen met een heel hoog inko
men.
Gevolg: de huidige hulpvra
gers besluiten om de hulp ruet
in te roepen of zoeken een
goedkopere oplossmg buiten
de gezinszorg, bijvoorbeeld
door zwart te gaan betalen.
De duizenden mensen die
nu zeer goed geholpen zijn
wanneer ze op verhaal kunnen
komen tijdens een paar weken
herstellingsoord, moeten ook
opschieten. Als de plannen
doorgaan kun je vanaf 1 januari
1988 niet meer terecht m een
herstellingsoord. Die oorden
zijn dan allemaal gesloten.
ONTZIEN
In de voornemens van het
ministerie van W.V.C zullen
„gehandicapten, bejaarden en
terminale patiënten worden
ontzien.Ik hoorde op de ver
jaardag van iemand die 65
werd al zeggen: gelukkignu
val ik straks niet onder het
dure tarief van de gezinszorg"
en tegen mij: Jij met je VUT,$
zit er nog naast; als jij gezi
zorg nodig hebt moet je duL_
betalen."
Een nogal cynisch perso$l-
maakte deze week de opmeT
kmg: „Is mijn hartinfarct, dai^
vong jaar had, voldoende c*
een terminale patiënt te zijn, fl
moet ik minstens twee hartig
farcten hebben om met ond#1
dat 35-guldentanef te vallei
En als ik echt doodziek ben
dus een termmale patiënt be*i
wat gebeurt er als ik toch ojH
knap? Moet ik dan inee:«k
weer wel 35 gulden per uur
betalen?" Om een andere
nister aan te halen: „Het is k T
de wilde spinnen af'. Laat G
dat maar eens tegen haar coc O
lega zeggen. hie
Of zal het allemaal nog ir,30
meevallen? Is dit weer rottv
proefballon? Eerst de mensejw
vresehjk ongerust W.V.C. oku
gezinshulp van 35 gulden puu
uur naar 20 gulden per uur )ai^
gaan? En wie weet: mogen
dan ook nog een paar herstefè
lingsoorden open bhjven. Hcljl
ik een dergelijke strategy
noem? U mag kiezen uit af
benaming in het begin van c 1
stukje.
VUT-te4]
C
Het „Keukenboek" van
1870 geeft ook een groot
aantal recepten van „Het
inmaken en droogen van
verschillende vruchten
en gewassen". Nu de pe
riode van veel aarbeien in
de winkel naar een einde
loopt, op de valreep het,
nogal bewerkelijke, re
cept van „aardbeziën in
suiker."
„Het gewigt van vruchten en
suiker moet gelijk staan. Als
de suiker geklaard is. legt men
de aardbeziën er in, neemt de
pan van het vuur, en scnept
met een lepel de suiker over
de vruchten heen, daar die,
zelfs door het minste omroe
ren, zouden lijden; dan zet men
ze weg.
Den volgenden dag laat men
ze weder goed heet worden en
zet ze nogmaals weg; dit her
haalt men een dag later nog
eens, altijd zonder er in te roe
ren, en eindelijk schept men
ze, nadat zij koud geworden
zijn, voorzigtig in de flesschen.
Het nat kookt men, als het
noodig is, nog wat na en giet
het koud op de vruchten. Van
alle ingemaakte vruchten gaan
aardbeziën het eerst tot gisting
over, en daarom is het zaak, er
eemge stukjes ingemaakte
gember bij te voegen; ook
moet men de met blazen ge
sloten flesschen 8 tot 14 dagen
na het inmaken, m hooi gepakt,
in een ketel met koud water
overhangen, dit langzaam tot
aan de kook laten komen, dan
afnemen en de flesschen er in
laten bekoelen."
VARKENSBLAAS
Om mislukken te voorko
men nog een enkele raadge
ving. „Men sluit de potten en
flesschen met eene varkens
blaas, met schoon graauw pa
pier of met waspapier. Om
eene blaas goed zuiver te heb
ben, legt men die eemge uren
in brandewijn, en wrijft haar
dan met zemelen af; ook kan
men haar een dag in laauw
water zetten, dat men eemge
malen ververscht, waarna men
de blaas goed uitwascht en
met een doek afdroogt. Zij
wordt dan nog vochtig om den
flesch gebonden. Bij het open
maken legt men een met warm
water bevochtigden doek een
oogenblik om den hals van den
flesch, om de blaas weder
lenig te maken."
Een potje aardbeien op zwa
re siroop, met een afdekking
welke niet bestaat uit een var
kensblaas, is toch zeker zo ge
makkelijk.
L
ive
>41
Wat is de invloed van de
vergrijzing, de werke
loosheid en de arbeidstijd
verkorting op het inko
men en de koopkracht van
ouderen?
Daarover willen dit najaar
de drie ouderbonden A.N.B.O.
(Algemene Bond), Urne K.B.O.
(katholiek) en P.C.OB.(pro-
testants-christelijk) een geza-
melijke discussiedag organi
seren.
De bonden vinden dat nog
veel te weinig onderzoek
gedaan naar de gevolgen va.-
de tegenwoordige ontwikk®
lingen in de maatschappij.
Deze disussie moet met aA
leen gesteund worden do:
wetenschappelijke onderzo? A
ken, maar moet ook de feitelag
ke situatie van de ouderen ee5n
grote plaats geven. Daaroj, ii
willen de landelijke besture I
van deze organisaties eetfu
hun leden gaan benaderen edn
in plaatselijke afdelingen cdc
discussie op gang brengen, ir
