Programma van actie
voor Afrika flink gewijzigd
ff i >l tl
VU lllll
Oliebollenrit
van AM AC
Volkskerstzang
Kerstviering
'De Zonnebloem'
1 Oecumenisch
kerkdienst
Kerststukjes
maken
DONDERDAG 17 DECEMBER 1987
plaatselijk nieuws
(Van de redaktie)
LEUSDEN - Het programma van de actie 'Lensden reikt de
hand aan Afrika nü' is op het laatste moment flink gewij
zigd. De evenementen vinden niet plaats in 'De Korf, en
worden ook niet gehouden op maandag 21 december, zoals
was aangekondigd in de vorige editie van de Leusder,
Krant. De reden van deze veranderingen is, dat coördina
trice Joke Pfaff geen overeenstemming over het program
ma kon bereiken met de beheerder van het activiteiten
centrum, de heer G.G. van Tiel.
Het juiste programma
ziet er nu als volgt uit:
Financiële bijdragen
kunnen op vrijdag 18 de
cember tussen 9.00 en
21.00 uur worden gedepo
neerd in een grote ton, die
in de hal van het gemeen
tehuis zal staan.
Twee andere evene
menten zullen plaatsvin
den in 'De Geut', Zwarte-
weg 29, op zondag 20 de
cember. Het gaat om de
vertoning van de teken
film 'Dumbo' en de disco.
Deze beginnen respectie
velijk om 14.00 en 20.00
uur. De kerstlunch voor
bejaarden vervalt.
BEZWAREN
Mevrouw Pfaff licht de wijzi
gingen als volgt toe: 'Vorige
week vnjdag probeerde ik
een zaal van 'De Korf te reser
veren. Toen kreeg ik de heer
Van Tiel aan de telefoon, die
me vroeg wat ik precies van
plan was. Nadat ik dat had uit
gelegd. bleek hij grote moeite
te hebben met zowel de kerst-
lunch als de disco Zaterdag
heb ik hem teruggebeld om
hem te zeggen, dat ik naar iets
anders zou uitkijken.'
Ze vertelt blij te zijn, dat het
is gelukt om elders onderdak
te vinden. 'De gemeente was
meteen bereid om aan de actie
mee te doen' legt ze enthou
siast uit. Ook met 'De Geut' wist
ze snel tot overeenstemming te
komen. Wat teleurgesteld laat
ze er op volgen: 'Van de hoog
dravende plannen die ik in het
begin met de actie had, is he
laas weinig terecht gekomen.
In feite is er weinig van over. Ik
hoop. dat de geldinzameling
wel een succes wordt.'
De beheerder van 'De Korf.
de heer Van Tiel, zegt over de
verwikkelingen rond de actie:
'Wij wilden er best aan mee
doen. Wij waren bereid om
bijvoorbeeld een sterk gere
duceerd tanef te berekenen
voor de huur van de zaal of
voor de maaltijd. Maar wat me
vrouw Pfaff wilde, daar had
den wij moeite mee.' Hij legt
uit: 'De Korf is een commer
ciële onderneming. Dat bete
kent m dit geval met dat we op
deze actie voor Afrika winst
zouden willen maken, absoluut
met. Maar dat mensen zelf eten
meebrengen, dat kan in een
bednjf als het onze gewoon
niet.'
Dat hij er geen been in zag
om disco te houden, heeft vol
gens hem een andere reden.
Hij zegt: 'De bedoeling van me
vrouw Pfaff is, om de jeugd van
de middelbare scholen bij de
actie te betrekken. Ik denk
niet dat dat lukt, wanneer je
vanaf negen uur 's zondags
avonds een disco houdt Deze
jeugd moet de dag erna naar
school, en zal dus niet komen
of al vroeg weggaan. Wij wa
ren bang, dat we jongeren bin
nen zouden krijgen, die er al
leen op uit zijn om rotzooi te
trappen. Ik heb daarom aan
mevrouw Pfaff verteld, dat we
haar voor eventuele schade
verantwoordelijk zouden kun
nen stellen.'
De heer Van Tiel benadrukt,
dat verder niet is overlegd.
'Mevrouw Pfaff en ik hebben
verder niet over het program
ma gepraat. Ik kreeg zater
dagmiddag een telefoontje
van haar, dat ze ervan afzag om
een zaal van 'De Korf te huren.
Dat is natuurlijk haar goed
recht', aldus de beheerder.
AMERSFOORT/HOOGLAND - De
Amersfoortse Motor- en Automo
bielclub (AMAC) sluit zondag 27
december het jaar af met een auto-
puzzelnt, de zogenaamde oliebol-
lennt. Deze niet moeilijk nt voert
voor het grootste deel over het
grondgebied van de gemeente
Amersfoort, en heeft een lengte
van ongeveer veertig kilometer.
Het is de laatste puzzeltocht die
meetelt voor het «-inhkampioen-
schap.
Onderweg krijgen alle deelne
mers oliebollen uitgereikt. Na af
loop is er voor elke equipe schrif
telijke uitleg beschikbaar over de
verrichte prestaties. Degenen die
het trajekt het beste hebben afge
legd, knjgen een prijs.
De inschrijving begmt op de 27e
om 12.30 uur in Café-restaurant 'De
Faam', Hamseweg 9 m Hoogland.
Om 13.00 uur vindt daar de start van
de nt plaats. Deelname kost 12,-
per equipe, ook voor niet-leden.
Meer inlichtingen worden ver
strekt door de heer H. Versluis,
telefoon 03499 - 83106.
LEUSDEN - Voor de 21e
maal houdt Leusden op
maandag 21 december a.s.
een volkskerstzang voor alle
inwoners. Deze bijeenkomst,
zoals in voorgaande jaren
georganiseerd door het co
mité Volkskerstzang, begint
om 19.30 uur en wordt gehou
den in de R.K. Kerk St.-Jozef
aan de Hamersveldseweg te
Leusden.
Er is een gevarieerd pro
gramma met veel ruimte
voor gezamenlijke zang, af
gewisseld met koorzang door
het kerkkoor Hamersveld.
LEUSDEN - De afdeling Leusden
van 'De Zonnebloem' houdt vrijdag
18 december haar jaarlijkse kerst-
- viering voor zieken en ouderen.
Deze maal verleent de scholenge
meenschap 'Don Bosco' medewer
king, m verband met de aanstaan
de herdenking van het feit, dat hon-
I derd jaar geleden de Rooms-Ka-
tholieke geestelijke Johannes Bos
co overleed. De viering vindt plaats
in het schoolgebouw, Dodeweg 6a,
en begint niet om 15.00 uur, zoals is
aangekondigd, maar duurt van
10.00 tot 15.00 uur. De toegangsprijs
bedraagt 5,-. Belangstellenden
kunnen zich opgeven bij M.F.G.
Verest, Houtvester 8, 3834 CW
Leusden, telefoon 033 - 942337.
AMERSFOORT - In de Amersfoort-
se St. Jonskerk wordt zondag 10
januan een oecumenische kerk
dienst gehouden. Tijdens deze bij
eenkomst wordt de heilige doop
bediend. Voorgangers zijn: domi
nee G. Hengeveld, algemeen se
cretaris van de Raad van Kerken m
Amersfoort: en deken F. Zwarts van
de Heilige Geest-parochie Mede
werking wordt verleend door het
koor van deze parochie onder lei
ding van Wim Ramselaar, en orga
nist Willem Hulsmann. De dienst
begint om 10.30 uur.
LEUSDEN - Kinderen in de leeftijd
van 4 tot en met 12 jaar zijn woens
dag 23 december van 14.00 tot
16.00 uur welkom in het gebouw
van Speel- en Recreatievereruging
'Blijhof, Lisidunalaan 2. Zij kunnen
dan meedoen aan het maken van
kerststukjes, en kerst- en nieuw
jaarskaarten.
Kinderen die dat willen, dienen
de volgende spullen mee te bren
gen: een bakje of boterkuipje, afval
van de kerstboom en wat kerstver
sierselen. Deelname kost 2,- voor
kinderen van leden van 'Blijhof, op
vertoon van de lidmaatschaps
kaart, en ƒ3,- voor met-leden.
Meer informatie wordt graag ver
strekt door Inge Jansen, telefoon
033 - 944951.
Voskuilen
We keren weer terug in de
tijd van 1930, na de vorige
maal een kijkje te hebben ge
nomen in deze streek, zo'n
duizend jaar geleden. Toen
eindigde de Leusbroekerweg
bij boerderij ,,'t End".
Nu kunnen we de weg ver
volgen en komen in een ge
bied, dat in de oudheid al
werd aangeduid als „Voskui
len". Het is een gebied dat
haast onmerkbaar glooiend,
een overgang vormt van het
laaggelegen Leusderbroek
naar de hoger gelegen gron
den in de richting van de Ve-
luwe.
De herkomst van de naam Vos
kuilen laat zich raden. Het gedeelte
van de naam, kuilen, is een aandui
ding die verder bijna nergens in
namen van deze streek voorkomt.
De enig bekende zou zijn de
„Ganskuil" op Dorrestein en over
de vraag of er enige verband be
staat tussen beide namen is niets te
zeggen. Zoals we al meer hebben
gezien, zeggen de uitgangen van
de namen, zoals horst, haar, veld en
laar, om er maar een paar te noe
men, ons altijd iets over de gesteld
heid van het terrein.
VALLEN
Er is wel verondersteld dat het
hier zou gaan om vallen voor vos
sen, dus om vossen te vangen. Dit is
op z'n minst zeer onwaarschijnlijk.
Hét betreft hier een groot gebied
dat zich uitstrekt - grotendeels ge
legen in de gemeente Wouden
berg - tot Scherpenzeel. Buiten de
onwaarschijnlijkheid dat vossen in
(val)kuilen te vangen zouden zijn, is
het al even onwaarschijnlijk dat dit
m een zo groot gebied zou gebeu
ren. De naam Kuilen zal meer de
betekems hebben van holen, dus
de woonplaats van de vossen.
Deze streek, een redelijk droog
en bosrijk gebied, grenzend aan de
Eem en het moerassige Leusder
broek, was bij uitstek een streek
met veel klem wild en vooral water
wild, dat doorgaans op de bodem
broedt, dus een paradijs van vos
sen. Het vele voorkomen van die
dieren en dus ook het grote aantal
vosseholen, zal aan die streek zijn
naam hebben gegeven.
Als we de bocht omgegaan zijn
en de weg nog een paar honderd
meter hebben gevolgd, verandert
de naam van de weg van Leusbroe
kerweg in Voskuilerdijk. Dit is het
punt waar we de grens met Wou
denberg passeren De grens van
beide gemeenten ligt het volgende
gedeelte van de weg aan de linker
zijde, tot even voorbij de Kolfscho-
terdijk.
OPHOGEN
De wegen waarvan de namen
eindigen in dijk, hebben niets te
maken met een waterkering, maar
het wijst er wel op dat de bodem
gesteldheid van de omgeving
enigszins drassig was. Om een be
tere begaanbaarheid van de we
gen te waarborgen werden deze,
met het materiaal van aan weerszij
de gegraven sloten opgehoogd.
Deze, nu iets hoger in het land
schap gelegen wegen, kregen de
namen van dijk. Maar we gaan nu
met tot de Kolfschoterdijk. Op het
eerstvolgende kruispunt gaan we
linksaf en volgen de Langesteeg.
Al dadelijk zien we aan de rech
terzijde van de weg een grote hou
ten villa staan Deze villa is hier
neergezet in 1901 door baron Har-
denbroek van Ammerstol. Inder
daad neergezet, want gebouwd is
de villa m Zweden, in onderdelen
overgebracht en hier opgebouwd.
Het is een dubbelwandig, kubus
vormig gebouw met een veranda
om het hele gebouw heen, zowel
op de begane grond als op de ver
dieping. De pilaren en het hekwerk
van de veranda's zijn van ijzer. De
bovengalerij is afgedekt met een
glazen afdak en het geheel is ge
schilderd in de kleuren bruin en
beige. De hoofdingang bevindt
zich aan de zijkant.
KOETSHUIS
Op enige afstand van de villa
werd gelijktijdig een boerderij ge
bouwd, met daarachter een koets
huis met de paardestallen. Boven
het koetshuis het optrekje voor de
koetsier. Zo kreeg de villa de allure
van een buitenplaats, wat ook de
bedoeling was van de baron. Tel
kens als hij van zijn reizen terug
kwam - hij was kapitein op de gro
te vaart en voer regelmatig op In-
die - en de gelegenheid zich voor
deed, kocht hij boedenjen en stuk
ken grond in ue omgeving op, zo
dat tenslotte een niet onaanzienlijk
landgoed ontstond. De villa en het
'Oude Romselaar' omstreeks 1930 (tekening A van Leeuwen).
Groot-Romselaar. Of al deze boer
derijen een geheel hebben ge
vormd is de vraag. Als dit het geval
is geweest is het wel een enorm
bednjf geweest. Mogelijk heeft
hier het hele gebied de naam Rom
selaar gedragen, zoals bijvoor
beeld Voskuilen.
Wat de naam Romselaar bete
kent is moeilijk of met meer na te
gaan. De achtervoeging „laar" is
duidelijk. Een laar is een openge
werkt stuk bos waarvan het ge
kapte hout werd verbrand en de
aldus verkregen as werd aange
wend als bemestmg. Liep na een
jaar de vruchtbaarheid van de
grond terug, dan kapte men een
voudig een ander stuk bos De
braakliggende grond veranderde
vanzelf m heide. Als deze heide
werd benut voor de schapenhou
derij, zoals in latere jaren, dan bleef
de heide bestaan.
In de tijd dat dit nog niet gebeur
de, veranderde de heide, na ver
loop van tijd, vanzelf weer in bos.
Uitgesloten is het dus met, dat dit
hele gebied oorspronkelijk één
bedrijf was. Na het invoeren van de
schapenteelt en de daarmee ge
paard gaande mestproduktie kon
de grond beter worden benut en
daardoor meerdere bedrijven be
vatten, die allen op een of andere
manier de naam Romselaar droe
gen. Maar dit alles is alleen maar
een veronderstelling.
Waar het woord Romse van af
komstig is kunnen we niet achter
halen. Er is wel eens de veronder
stelling geuit dat deze naam m ver
band zou staan met de tijd dat de
Katholieken hun diensten moesten
houden in zogenaamde schuilker
ken. Dit zou dan mogelijk gebeurd
zijn in Romselaar en zou de naam
afkomstig zijn van Roomse Laar.
Aangezien de naam al honderden
jaren ouder is dan deze gebeurte
nissen, is van enig verband geen
sprake. Voorlopig blijft het raden.
Noot: In 1959 is de villa Vos
kuilen, wegens de enorme kosten
van onderhoud, afgebroken. De
boerderij met het daar achter lig
gende koetshuis, evenals de de
pendance, zijn nog aanwezig. De
gashouder is verplaatst en omge
bouwd tot duiventil.
Enige jaren geleden is het ge
hele landgoed onder de hamer
geweest en in gedeelten ver
kocht, wat het einde betekende
van het landgoed Voskuilen.
Villa Voskuilen (tekening A. van Leeuwen).
I
landgoed kregen de naam, hoe kan
het anders „Voskuilen".
ENERGIE
Aangezien deze streek versto
ken was van elke vorm van energie
kreeg de villa een eigen gasvoor-
ziening, iets wat vrij uniek was voor
deze omgeving. Een installatie, be
staande uit een op water drijvende,
vierkante metalen gashouder met
daann een metalen rooster. Dat
rooster werd gevuld met calcium-
carbid, een soort koolzure kalk dat,
met water bevochtigd, acetyleen-
gas ontwikkelt. Dit gas werd door
een leiding naar de villa gevoerd
waar het werd gebruikt in de keu
ken en voor de verlichting Als de
druk in de gashouder afnam zakte
de houder dieper in het water. De
carbid kwam in aanraking met het
water, ontwikkelde gas en de druk
van het gas beurde de houder weer
omhoog, waardoor automatisch
een constante gasdruk bleef be
staan. Totdat de hoeveelheid car
bid was uitgewerkt, wat zich aan
kondigde door een vermindering
van de gasdruk.
Dan volgde een groot karwei.
Met behulp van een takel moest de
gashouder uit het water worden
getakeld, het rooster worden ge
reinigd van de restanten kalk en
het geheel weer worden gevuld
met carbid uit de gereedstaande
vaten.
De omgeving was blijkbaar zeer
m trek bij de familie en de vrienden
van de baron, waardoor er vaak
zoveel gasten op het buitengoed
logeerden dat de villa met voldoen
de ruimte bood om alle gasten te
herbergen. Om dat op te vangen
werd aan de overkant van de weg
een dépendance gebouwd. In 1927
werd het gehele landgoed ver
kocht aan de familie Gevers.
ROMSELAAR
Laten we de villa Voskuilen ach
ter ons en volgen we de Lange
steeg, dan komen we verschillen
de boerderijen tegen die allen op
een of andere manier de naam
Romselaar dragen. Zo zien we on
der andere Nieuw- en Midden-
Romselaar. Opmerkelijk is dat eni
ge kilometers hier vandaan, aan de
Kolfschoterdijk, nog een boerderij
staat die de naam draagt van
