De melkboer die kind aan huis was
SRV-man Arie Hienekamp neemt na veertig jaar afscheid van zijn wijk:
Ik ben vaak in vertrouwen genomen en dat vertrouwen beschaam je niet.
wie daarnaar vraagt krijgt te horen: 'Wij weten van niets'
interview
DONDERDAG 24 DECEMBER 1987
door
Marianne de Valck
WINKEL
Veertig jaar „langs de weg". Was
dat nou nooit eens vervelend, dat
even stoppen, optrekken, stoppen,
optrekken. „Helemaal niet," verze
kert Arie Hienekamp. „Die wagen
is me vertrouwder dan mijn huis. Ik
voel mij erm thuis hoor. Zoals nu
voor kerstmis, wanneer wij de boel
een beetje versierd hebben, dan is
het echt gezellig daarbinnen."
Maar had hij dan nooit een win
keltje willen hebben waar hij kon
wachten op de klanten die naar
hem toekwamen, m plaats van naar
zijn klanten toe te moeten? Nee dus.
Trouwens dat winkeltje hebben de
Hienekamps gehad, bij het ouder
lijk huis aan de Arnhemse weg.
„Maar die weg werd veel te
druk. De bebouwde kom kwam
aan de overkant, dus naar dat win
keltje kamen veel mensen liever
regelmatig een praatje met hem.
Want Arie zet de kratjes pils gelijk
wel even in de kelder en een be
stelling voor een feestje kun je rus
tig ruim opgeven. Wat niet nodig
bleek te zijn kan terug.
Niet thuis zijn is met een ver
trouwde en te vertrouwen SRV-
man ook geen probleem. Hij zet de
benodigde boodschappen wel m
de keuken. Arie Hienekamp paste
ook op zijn klantjes
„Wanneer sommigen niet ko
men wanneer ik voor de deur sta,
loop ik rustig, als het moet, tot m de
slaapkamer. Kijken of alles m orde
is. Menig keer is dat noodzakelijk
gebleken en heb ik familie kunnen
waarschuwen."
Want veel van Aries klanten zijn
bejaard en een aantal van hen
woont afgelegen. Voor veel klan
ten is de SRV-man een contact met
de buitenwereld. Juist voor deze
mensen vindt Arie Hienekamp het
vervelend dat hij besloten heeft te
stoppen. De oude mevrouw waar
hij altijd gaat koffie drmken zal de
gezelligheid missen en de afgele
gen boerderij waar mevrouw Hie
nekamp de bestellingen altijd
VERTROUWEN
Het vertrouwen dat zijn klanten
in hem stelden, bijvoorbeeld door
hem iets persoonlijks te vertellen of
zelfs de huissleutels te geven zodat
hij er altijd m kon, gaf aan zijn SRV
bestaan een sociaal tintje, waar hij
zelf weinig drukte van maakt Het
onderscheidt hem hoogstens van
de plaatselijke supermarkt.
Hoe groot dat vertrouwen was,
blijkt wel uit de oprechte veront
waardiging die een van zijn klanten
overviel toen tijdens haar aanwe
zigheid de SR V-auto een routine
controle bezoek kreeg van de Keu
ringsdienst van Waren. „Deze me
neer hoef je niet te controleren,"
nep ze boos „hij komt al veertig
jaar aan de deur en zijn vrouw
maakt de wagen keurig schoon. Je
hebt hier mets te zoeken" beet ze
de controleur toe, die niet duidelijk
kon maken dat er geen enkele di-
rekte aanleiding voor zijn bezoek
was.
Het vertrouwen dat hij gekregen
heeft is ook omgekeerd bij hem
'...het zijn allemaal aardige mensen en ik zal de gebondenheid missen...
LEUSDEN - Op 9 januari 1988 rijdt Arie Hiene
kamp zijn laatste ronde met zijn SRV winkelwa
gen door Leusden-Zuid. Na ruim veertig jaar de
melk bij de klanten thuis bezorgd te hebben gaat
hij het, vierenvijftig jaar oud, wat rustiger aan
doen als portier bij Akzo Chemie in Amersfoort.
Een vertrouwde figuur verdwijnt. Hoewel
driekwart van zijn wijk zal worden overgeno
men door SRV-man Frans Goseling uit Hoevela
ken, zal een aantal klanten de vertrouwde bedie
ning van Arie Hienekamp behoorlijk gaan mis
sen. Arie Hienekamp en zijn vrouw nemen vast
besloten afscheid van hun SRV-bestaan. Wie met
ze praat over meer dan veertig jaar melkhandel
in het dorp „Leusbroek en omstreken", kan zich
niet aan de inddruk onttrekken dat ook zij „hun
wijk" in de nabije toekomst ongetwijfeld zullen
gaan missen.
zich dan ook gelukkig dat hij nooit
brokken gemaakt heeft. „Ik heb
aan de weg genoeg gezien en daar
heb ik het moeilijk genoeg mee
gehad."
„DE REST"
Jarenlang heeft Arie Hienekamp
de melkhandel samen met zijn va
der en zijn broers gedreven. Later
alleen met zijn broer. Op een gege
ven moment, zo'n vijftien jaar gele
den, hadden ze drie wagens njden
en dne knechten in dienst. Sinds
1972 zijn ze aangesloen bij de SRV,
een inkooporganisatie voor zelf
standige melkhandelaars die aan
de deur verkopen.
Sinds negen jaar werkt Arie zelf
standig, geholpen door zijn vrouw
Riek.
„Meestal heeft hij het over mij als
zijn vrouw" verklaart Riek haar aar
zeling bij het geven van haar naam.
Riek omschrijft haar taak als: „Hij
verkoopt, ik doe de rest". Die rest
omvat veel. Zij doet de boekhou
ding en de administratie, regelt de
bestellingen, het magazijn, prijst en
maakt de wagen schoon. Bij een
enkele trouwe klant die afgelegen
woont, bezorgt zij de bestellingen.
De rest doet Arie met de wagen. De
ene dag bij de „boeren", de andere
dag „bij de burgermensen". Ofwel
de ene dag m het oude Leusbroek,
de Treek en het Molenhoekje. De
andere dag de Schutterhoeflaan en
de Kerkebuurt. Zo'n tweehonderd
klanten in het totaal.
Per dag verkoopt hij al sinds ja
ren zo'n 600 tot 700 liter melk,
150.000 liter per jaar, 6 miljoen liter
in veertig jaar.
Nooit ziek. Behalve afgelopen
jaar, toen een verwaarloosde griep
hem dwong, de wagen een maand
stil te laten staan.
„De belangstelling was enorm"
volgens zijn vrouw.
AFSCHEID
„Het liefst zou ik heel stilletjes
willen vertrekken" zegt Ane of zijn
afscheid. Hij troost zichzelf met de
gedachte, dat wanneer dit inter
view m de krant voor kerstmis ge
plaatst wordt, de klanten drie da
gen hebben om het te vergeten.
„Ik heb het al die jaren graag
gedaan. „Het zijn allemaal aardige
mensen en ik zal de gebondenheid
missen." Toch is de knoop doorge
hakt toen de mogelijkheid zich
voordeed om als portier te gaan
werken.
Voor melkboeren bestaat geen
VUT-regeling. Zestig tot zeventig
uren per week werken en de ver
antwoording voor weer een nieu
we wagen wegen zwaar" licht hij
zijn besluit toe. Zijn nieuwe baan
biedt hem de gelegenheid om voor
het eerst in zijn leven eens te gaan
doen waar hij al die jaren geen tijd
voor heeft gehad. Fietsen van de
zomer misschien, zijn tuin, een
beetje tekenen en schilderen, „en
ach ik wil zoveel gaan doen."
In zijn meuwe baan als portier/
receptionist zal hij ook veel men
sen ontmoeten. „Ik heb natuurlijk
wel een béétje geleerd hoe je met
mensen om kunt gaan" zegt hij be
scheiden.
Hoewel driekwart van zijn wijk
zal worden overgenomen, zal met
zijn vertrek meer verdwijnen dan
een vertrouwde SRV-man. Leus
den-Zuid raakt een klein stukje van
het oude dorp met de verspreide
boerderijen kwijt. Een dierbaar
overblijfsel uit de tijd, toen de Julia-
nalaan meuwbouw was en het poli
tiebureau „kazerne" werd ge
noemd, waar kleine Ane de melk
venter ooit nog eens op zijn falie
kreeg
EITJE
Een mooi verhaal wil Ane wel
kwijt. Zijn vrouw en hij kunnen daar
nog steeds hartelijk om lachen. Het
is al jaren geleden gebeurd en hij
hoopt maar dat het grapje hem in
middels vergeven is.
Het gebeurde bij een vaste klant
waar Ane 's morgens vroeg de
melk in de keuken moest brengen.
Iedere morgen opmeuw zag hij op
het aanrecht een steelpannetje
staan, met daarin twee gekookte
eitjes die stonden af te koelen voor
het ontbijt.
Op een ochtend heeft Ane stil
letjes een gekookt eitje omgeruild
voor een rauw ei. Het gekookte
eitje heeft hij in zijn zak gestopt en
later op die dag grinnikend zitten
opeten. Er is nooit een woord over
gesproken, maar het pannetje met
de eitjes heeft hij nooit meer
gezien
De grootste verbetering van de
afgelopen veertig jaar vindt Arie
de komst van de wagens. „Vroeger
moest je altijd de weg op. Weer of
geen weer Het was een koud be
roep. 's Avonds was je tot je nek toe
nat. Steeds opnieuw moest je op dat
natte zadel klimmen. Om over de
kou maar niet te spreken. Sinds de
wagens er zijn zit je lekker droog
„En de melk bevriest niet meer"
vult zijn vrouw aan. „Het gebeurde
vroeger wel dat ik-weet-niet-hoe-
veel melkbussen hier voor de ka
chel stonden te ontdooien."
VEILIGHEID
De wmkelwagens hebben een
groot nadeel. Ze zijn een obstakel
op de weg. „Je bent met zo'n wagen
altijd een bedreiging voor het an
dere verkeer. Je bent langzaam. Ze
'...zo rond kerstmis, als we de wagen wat versierd hebben, is het echt gezellig binnen.
Arie Hienekamp was nog maar
kleine jongen „Een jaar of
schat ik", toen hij zijn vader
helpen bij het bezorgen van
melk. De familie Hienekamp
voor melk een begrip in het
toch eens zeggen dat er jongens
zijn die ons 's avonds lastig vallen."
Dat beloofde de kleine melkman,
m z'n rol als werkende jongere met
oog op het belang van z'n klanten.
éi
lu
eli ude Leusden-Zuid en omstreken.
Vader Hienekamp was begm
<ar eze eeuw vanuit zijn boerderij aan
aio e huidige Arnhemseweg gaan
be enten. De kinderen hielpen mee.
e eerste dag kan meneer Hiene-
(r imp, Arie voor oud-Leusdenaxen,
ch met meer herinneren.
„Je groeide daar als kind ge-
oon m. Je moest wel helpen, hoe-
el ik eigenlijk naar school moest,
aar school ging ik nog maar een
aar uurtjes per week, om te teke-
sn vooral, want dat deed ik graag
i," voegt hij daar bescheiden aan
r0 e „heel behoorlijk."
(d
EKENEN
Rekenen heeft hij ondanks dat
-ei >ed geleerd. „Ik bezorgde de
M: elk, kaas, boter en eieren bij mijn
ide schoolmeester Wanneer ik
e in het benodigde gehaald had,
ikende ik, zoals altijd op weg naar
t deur, lopend over het tuinpad,
kosten uit „Dat heb je goed
daan Arie", zei de meester dan.
aarop ik zei, dat heb ik van u
ïleerd meester. Apetrots was je
kapn."
Naast het werk was er in het
c »gin nog tijd genoeg voor katte-
ei vaad. Ane Hienekamp denkt nog
chend terug aan al die keren, dat
na afloop van „de vereniging",
n jongensclub, in het donker
illetje gmg trekken zonder her-
ind te worden. De volgende dag
)nd de kleine melkman met een
ilen gezicht voor de klant die hij
steren nog zo onnodig naar de
iur had doen snellen.
„Dan zeiden ze, Ane als je weer
ui4ar de verenigmg gaat moet je
In z'n vrije tijd bleef hij de kwajon
gen.
BAKFIETS
Zijn eerste vervoermiddel was
een bagagefiets. Zo'n fiets met
voorop een rek waarop twee melk
bussen pasten. Met zijn „maatje",
de maatbeker, paste hij het aantal
benodigde liters af, dat hij vervol
gens aan de deur of in de keuken in
de daarvoor bestemde pan of
melkkoker goot.
Na de bagagefiets kwam de
bakfiets. Foto's uit deze tijd zouden
dit interview opsieren. Helaas, die
ene foto waarop Ane in de net ge
bouwde Julianaweg staat, compleet
met bakfiets en alpinopet, is ooit
eens uitgeleend en nooit meer te
ruggekomen. Misschien leest ie
mand die weet waar die foto kan
zijn, dit verhaal. Misschien kan ie
mand die foto bij Arie (of bij de
Leusder Krant) terugbezorgen. Hij
- en wij - zouden hem graag nog
eens willen zien.
Na de lichte bakfiets kwam de
zware. Daarna steeds grote bestel
wagens en tenslote de wmkelwa
gens. De eerste met eén wiel aan
de voorkant, de laatste ruim negen
meter lang, kosten ruim een ton
Hoe groter het vervoersmiddel,
hoe breder het assortiment. Ver
kocht Arie Hienekamp vroeger al
leen zuivelprodukten, tegenwoor
dig is zijn wmkelwagen gevuld met
het assortiment van een kleme
kruidenier.
niet. Je kon je kinderen er ook met
naar toe sturen." Het winkeltje is
sinds jaren magazijn en stalling
plaats voor de wmkelwagen. Een
gedeelte is verhuurd aan een tegel-
handel. De familie Hienekamp
woont verderop in een gezellig
huis aan de Treekerweg.
„Het mooiste is om niet bij de
zaak te wonen." Desalniettemin
brengt Ane met zijn vrouw zo'n
zestig tot zeventig uur per week
„en dikwijls langer" door met be
zigheden rond zijn SRV handel.
Het idee om de melk naar de
klanten toe te brengen, was in
Leusden-Zuid een goede gedach
te. „Toen we begonnen waren hier
nog veel kleine winkeltjes. Min
stens drie bakkers bijvoorbeeld en
drie kruideniertjes." Hij heeft ze
allemaal zien verdwijnen en ge
deeltelijk hun assortiment kunnen
overnemen. De supermarkt die in
Leusden-Zuid gekomen is is voor
veel mensen een mtkomst, maar de
SRV-man aan de deur, om de dag,
vinden veel mensen makkelijk en
is voor sommige mensen bitter
noodzaak.
SOCIAAL
De SRV m Leusden-Zmd werkt
anders dan een supermarkt kan
doen, zoals de SRV man niet kan
werken als de supermarkt. Voor de
mensen waarbij Arie Hienekamp
ruim veertig jaar de melk komt
brengen is het „Arie", voor de nieu
we bewoners „meneer Hiene
kamp". Maar allemaal maken ze
heb aan de weg genoeg gezien...'
'...vroeger was het een koud beroep, 's Avonds was je nat tot in je nek. De komst van de wagens heeft dat
verbeterd...'
bracht zal een andere mogelijkheid
moeten gaan zoeken.
Op mijn vraag of hij wat meer
over die sociale functie wil vertel
len, schudt de spraakzame melk
man beslist zijn hoofd.
„Nee hoor Ik ben heel vaak m
vertrouwen genomen. Dat vertrou
wen wil ik nooit beschamen. Over
je klanten mag je nooit praten. Wij
weten veel maar wie daar ook naar
vraagt krijgt als antwoord, wij we
ten niets."
aanwezig. Op de vraag of hij zo'n
groot opschrijfboek beheert waar
in alle niet betaalde boodschappen
staan, antwoord hij bevestigend.
„Ik heb dag-, week- en maand-
klanten" zegt hij. „Ik hoef daarbij
nooit ergens om te vragen. Ik weet
zeker dat als ik ophoud, ik alles
binnen knjg. Er is niemand waar ik
achter aan moet. Zeker weten."
VERBETERING
willen altijd passeren. Zo'n wagen
kan best een behoorlijke snelheid
hebben, zestig, zeventig kilometer.
Maar het is wel een wagen met een
hoop massa, en vol glas Hij prijst
