EEN VOORDELIG 1988
BEGINT BIJ
GROENEVELD OPTIOENS
II I tl tl
"Waar vind ik in hemels
naam de salamiballen?"
Festival voor
ouderen-zangkoren
Boeiende lezing P.C.O.B.
over ouderen en stress
Pleidooi voor
'orthotheek'op scholen
25 GULDEN KORTING
Zoals de ouden zongen
plaatselijk nieuws
LEUSDEN - Medewerkers van de onderwijsbegeleidings
dienst zien veel heil in de oprichting van een „orthotheek" op
iedere school. Met een orthotheek wordt een zo volledig moge
lijk ingericht systeem bedoeld waarin alles te vinden is over
leer-, ontwikkelings- en gedragsmoeilijkheden die leerlingen
kunnen vertonen en de behandeling daarvan. Met de inrichting
van een „orthotheek" is per school een bedrag gemoeid van
zo'n 1500,- tot 2000,-.
De heren J. Hinfelaar en W. Boer
kamp van de CBD „Eemland" wa
ren door het dagelijks bestuur van
de gemeenschappelijke medezeg
genschapsraad voor het openbaar
onderwijs m de gemeente Leus
den. kortweg de GMR, uitgenodigd
om maandagavond de werking van
i een „orthotheek" uiteen te zetten.
De orthotheek is niet zomaar een
verzameling hulpmiddelen die ge
bruikt kunnen worden voor de be
geleiding van kinderen met pro
blemen. De orthotheek is pas
bruikbaar als de hulpmiddelen die
op een school aanwezig zijn, ook
systematisch opgeborgen worden.
Op iedere school zijn er allerlei
hulpmiddelen beschikbaar. Die
hulpmiddelen kunnen bestaan uit
standaardpakketten of zeer gespe
cialiseerde literatuur en leermid
delen. In de praktijk is er op iedere
school veel materiaal aanwezig. De
onderwijskrachten zitten echter
vaak met het probleem dat ze met
weten waar ze het benodigde in
hun eigen school kunnen vinden
Er is in Nederland inmiddels al
enige ervanng opgedaan met het
inrichten en gebruiken van een or
thotheek. De ervaringen zijn tot nog
toe uitstekend Als een orthotheek
goed is ingericht kan een leer
kracht die problemen m zijn of haar
klas signaleert met behulp van de
gegevens in de orthotheek het pro-
bleem analyseren en vervolgens
de juiste oplossing kiezen
De onderwijsbegeleidingsdienst
denkt dat als een school eenmaal
een goede orthotheek heeft opge
zet er minder snel een beroep op
medewerkers van de OBD gedaan
zal worden om te komen helpen
met het oplossen van problemen.
Nu worden gespecialiseerde me
dewerkers van de OBD betrokken
bij het assisteren van leerkrachten
die te maken hebben met kinderen
met bijvoorbeeld aanpassingpro
blemen, relatieproblemen of pro
blemen met betrekking tot de
werkhouding binnen de school.
De OBD is van mening dat met
behulp van de orthotheek er min
der kinderen „uit de boot" zullen
vallen binnen het „normale" basis
onderwijs. Leerkrachten kunnen in
het vervolg meer kinderen opvan
gen die afwijkend gedrag verto
nen, zo is de mening van de des
kundigen.
Op enkele Leusdense openbare
basisscholen is al een voorzichtige
start gemaakt met het inrichten van
de wel zeer gespecialiseerde
schoolbibliotheek. Of er op «die
scholen een compleet mgenchte
orthotheek komt hangt af van de
beschikbare geldmiddelen. Het
ziet er op dit moment naar uit dat er
een „potje" is, waaruit de eerste
uitgaven betaald kunnen worden.
Uit bedoeld potje is voor iedere
school 6,- per leerling beschik
baar.
DONDERDAG 21 JANUARI 1988
:e week wegens ziekte geen
ti■age van C. van Leeuwen in de
riek .Leusdens Verleden". Pa-
W. Brada schrijft daarom over
toren van Leusden.
REN VAN LEUSDEN
Tan de oude kerk uit 1006,
gewijd aan Antonius de
is alléén maar de toren
irgebleven. De kerk werd
iet jaar 1828 al afgebroken,
nt er was toen nog geen
telling om te ijveren voor
behoud der oude kerken.
„Stichting voor de Oude
Iderse kerken" heeft vorig
r een studie uitgegeven
ir „De oude torens van de
ken op de Veluwe".
mi ui iiJ
De auteur Z. Kolks beschrijft de
torens die er overgebleven zijn, en
noemt het romaanse torens. Men
meent dat de torens soms ouder
waren dan de kerk zelf. De eerste
houten kerken werden vervangen
door romaanse kerken en toen die
later té klem werden, kwamen er
beuken of kapellen bij, maar de
toren liet men staan voor de kerk.
Soms werd de toren verhoogd, en
zo kwam er dan op de oude ro
maanse toren een stuk gotische to
ren.
Leusden was ongelukkig, de
kerk werd verschrikkelijk ver
woest in de oude tijd en verwaar
loosd kon men het met meer hou
den. Men brak de kerk maar af, de
toren bleef, en had de functie als
klokkentoren voor de begraaf
plaats, want eeuwen lang kwamen
de lijken via de Lijkweg daar naar
die oude gewijde plaats.
In het boek „De oude Dorpsker
ken" van G. Verheul is niet veel te
vinden over de toren van Leusden.
Hij meent dat de toren uit de der
tiende eeuw is. Hij veronderstelt
dat de kerk romaans van stijl was.
Men kan er nog een afbeelding van
maken naar de tekening van 1580
die men kan vinden in de atlas van
Braun en Hoogenberg van rond
1579, en de tekening geeft vaag
naast de stad Amerfoort een af
beelding van de kerk van Leusden
rond het jaar 1580. Men ziet dat op
het dak van de kerk een dakruiter
getekend is, maar de tekening is
met erg markant. De studie van Z.
Kolks kan een handleiding zijn, om
méér te achterhalen over de bouw
van de toren van Leusden.
Menno Brada
Leusden
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiMimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiim
Een van de effecten van de
VUT is dat je meer dan tot dan
toe, gaat winkelen of samen
met je vrouw boodschappen
gaat doen. Sommigen hebben
tevoren zo weinig gewinkeld,
dat ze de verbaasde opmer
king maakten: „ik wist niet dat
ze in deze winkel sprits ver
kochten, ik dacht dat je die
alleen bij de bakker kon krij
gen". Ook ontdekken veel
VUT-ters, dat hun vrouw te
recht klaagde over de dure
prijzen. Daar hadden ze nooit
echt bij stilgestaan.
Je kunt leuke dingen mee
maken. Zo zag ik een man m
een winkel intens kijken op
een boodschappenlijstje en
daarna aan zijn vrouw vragen:
„Zeg vrouw, waar kan ik in 's
hemelsnaam de salamiballen
vinden? Hoe zien die eruit?"
Waarop z'n vrouw een beetje
kribbig antwoordde„Jo, kan
je met lezen. Je zal salmiakbal-
len bedoelen. Die vind je bij de
drop.
Ook een gokje kan interes
sant zijn. In dezelfde winkel
van die „salami-salmiak-bal-
len" stond een echtpaar te
graaien in een grote doos met
„Beschadigde en afgeprijsde
artikelen" Dozen zeeppoeder
met een dichtgeplakte scheur,
beschadigde rollen beschuit,
hondenvoer en ook een aantal
grote en kleme blikken waar
van het etiket was verdwenen.
„Wij kijken altijd naar deze
spullen," zei dat ouder echt
paar. We vinden het leuk om
een gokje te wagen. Vooral die
blikken, waarvan we met pre
cies weten wat er m zit. Eerst
schudden we die bhkken. Dan
kunnen we een beetje raden
wat er in zit. Maar het kan ook
gebeuren, dat we denken: dat
is vast erwtensoep, en dan
bhjkt het kattevoer te zijn.
Maar och, een andere keer
hebben we wel voor een prik
kie een bhk tomatensoep."
Aangemoedigd door dit echt
paar gingen wij ook aan de
graai m die doos. We visten er
een opgelapte doos bonbons
uit en een blikje waarvan we
gokten, dat er soep in zat.
Thuis opengemaakt, met een
heerhjke bonbon in onze
mond, bleek er soepgroente in
te zitten. Toch niet slecht.
Zo kan het mogen of moeten
winkelen voor VUT-ters best
wel verrassend zijn.
VUT-ter
«Ouderen organiseren zich
steeds meer. Een van hun or
ganisaties draagt de lange
naam. „Landelijke Federatie
van Ouderen-Zangkoren".
Deze federatie organiseert op
7, 8 en 9 juni een Festival voor
Ouderen Zangkoren.
Het gezegde „Zoals de ouden
zongen, piepen de jongen"
gaat met letterlijk op. Voor
veel ouderen is het zingen ze
ker geen verleden tijd, maar
volop tegenwoordige tijd. Met
elkaar beleven ze veel voldoe
ning en plezier aan het samen
zingen. De prestaties zijn vaak
het aanhoren zeker waard. Bo
vendien bewijzen ze, o.a. in
kerkelijk verband, onmisbare
diensten.
In Rosendaal wordt ook dit
jaar dat Festival gehouden.
Elke fesüval-dag zullen daar 15
ouderenkoren optreden, die
ieder vier aangegeven liede
ren zingen. Deze keer mogen
de deelnemers voor het eerst
ook eigen liederen uitvoeren,z
odat jury en publiek een grote
re vanatie te horen krijgt.
Meer informatie en aanmeldin
gen bij de Unie KBO, Oranje
Nassaulaan 1, 5211 AR Den
Bosch, telefoon 073-123475.
llllllllllllllllllllltllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllMlllllllillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllltt:
Gedurende de maand januari krijgt u bij Groeneveld,
behalve de beste wensen voor het nieuwe jaar, ook
bij aankoop van een montuur uit
onze voordeelkollektie. Begin het nieuwe jaar
met extra voordeel bij Groeneveld Opticiens!
Leusden, Winkelcentrum Hamershof, Grutterij 3.
r llllllllllIlllllllIllIlllllllllllllllllllllllIllllllllllIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIlllllllllllllllllllIllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllIlllllllllllllllllllllllllIINIIIIIIIMll^..llltlllllllllllllllllllMIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIir.lMII1IIHMIIIlfF
matische gebeurtenis bena-
drukte professor Defares ook E
de meer lichamelijke moge- E
lijkheden om wat aan de be-
staande stress te doen. „Pro- E
beer je eigen organisme m
harmonie, ont-spamung en E
rust te brengen. Een goede E
ademhaling kan een positieve E
rol vervullen. Maak de uitade-
rrung anderhalf keer langer
dan je inademing en vermin- E
der je ademhalingsritme. Ook E
lichaamsbeweging die je li- E
chaam echt tot ont-spanning E
brengt, is belangrijk."
Uit onderzoek is ook geble- E
ken, dat veel ouderen zich hul-
peloos voelen en een nogal E
negatieve instelling hebben. E
Volgens professor Defares E
vermindert daardoor de im-
muniteit, het weerstandsver- E
mogen tegen allerlei ziekten.
„Wanneer men zijn negatieve E
gedachten en uitspraken be-
wust gaat vervangen door po-
sitieve gedachten en positieve E
uitspraken over zichzelf en
over wat te wachten staat, zal
dat inwerken op het lichaam
en zal de immuniteit weer gaan E
toenemen."
BESTUURSLEDEN
Het aandachtig gehoor was E
zeer verheugd over de duide-
lijke uiteenzetting Uit de vra-
gen die nog gesteld werden en E
uit opmerkingen na de bijeen- E
komst bleek, dat het onder-
werp zo was gebracht, dat men
er zeker wat mee wil doen in
eigen leven. Voorzitter R. A. E
Warmenhoven sprak dan ook
van „een leerzame middag." E
De secretaris kon na afloop E
vier nieuwe leden noteren, E
waardoor PCOB-Leusden nu E
zo'n 40 leden telt. De heer A. G.
de Koning wil tot het voorlopig E
bestuur toetreden. Tot 10 fe- E
bruan kunnen bestuurskandi-
daten zichzelf of anderen op-
gegeven bij mevrouw J. Kalk-
hoven, Hunzewijk 8, tel. E
940816. Men kan zich daar na- E
tuurlijk ook als lid melden. De E
jaarlijkse contributie is voor E
alleenstaanden 17,50 en voor
echtparen 25 gulden, inclusief E
het tijdschrift Echo-klanken
van de PCOB. E
van de negatieve benadering
meer positieve gedachten de
overhand knjgen zal de con
frontatie met een verdrongen
verleden niet meer bedrei
gend maar juist verlichtend
werken.
zijn echter verschillende ma
meren om stress het hoofd te
bieden, om te zorgen dat men
met in de toestand van absolu
te hulpeloosheid terecht
koimt." Als mogelijkheid gaf
hij aan, dat men steun zoekt bij
iemand die men durft te ver
trouwen, die steun zal geven.
Durft men het aan om bij zo
iemand de emoties naar boven
te laten komen die betrekking
hebben op de belastende, be
dreigende ervanng. dan is er
alle kans dat men door de ont
kenning heenkomt. De gevoe
lens die loskomen bij deze
herbeleving van de traumati
sche gebeurtenis worden dan
gerespecteerd, hetgeen het
begm is van de verwerking.
Wanneer daarbij in plaats
OP LATERE LEEFTIJD
Professor Defares ging ook
in op de vraag waarom juist op
latere leeftijd traumatische er
varingen opduiken. „Men
heeft dan minder energie om
het onderdrukken van onver
werkte gebeurtenissen vol te
houden. De verdringingscapa
citeit neemt af. Bovendien kijkt
men bij het ouder worden te
rug naar zijn eigen leven. Men
heeft de neiging om eigen le
ven te evalueren. Hoe is het
geweest' Had ik indertijd niet
anders moeten reageren enz."
ONTSPANNING
Naast het uiten van emoties
bij herbeleving van een trau-
E De oorzaak van deze stress
E kan heel verschillend en lang
geleden zijn. Belastende erva-
E nngen uit het verleden die met
E verwerkt zijn, kunnen juist bij
5 het ouder worden een negatie-
E ve rol gaan spelen. Verlies van
E dierbaren, conflicten op het
E werk of thuis en andere min of
E meer schokkende gebeurte-
nissen zijn soms weggestopt,
E verdrongen.
Professor PB. Defares tot zijn zeer aandachtige gehoor Niet of slecht verwerkte ingrijpende ervarmgen in het
verleden kunnen bij het ouder worden problemen, spéinmngen veroorzaken. Daar kan men echter veel aan doen,
zodat een gezond en een gelukkig leven mogelijk is, ook als men oud wordt.
E LEUSDEN - Een veertigtal leden van de Protestants-
1 Christelijke Ouderenbond en een aantal genodigden wa-
1 ren maandagmiddag 18 januari bijeen in de recreatiezaal
van verzorgingshuis 't Hamersveld. professor dr. P. B.
Defares sprak voor hen over „Omgaan met stress, een
E uitdaging voor de oudere mens".
Het (voorlopig) bestuur van
E de Leusdense afdeling van de
E PCOB kan teruzien op een zeer
E geslaagde bijeenkomst. So-
E ciaal psycholoog dr. P B. Defa-
res. professor aan de Univer-
E siteit van Amsterdam, hield
E een zeer verhelderende ïnlei-
ding over stress bij het ouder
E worden. Het woord stress
E wordt te pas en te onpas ge-
bruikt. Om misverstanden te
E voorkomen gaf hij de volgen-
de omschrijving van stress
„Een verstoorde wisselwer-
E king tussen de eisen van de
omgeving en de behoeften,
E vaardigheden en mogelijkhe
id den die men heeft. De eisen
vanuit de omgeving worden
E als bedreigend ervaren en
men kan daar niet mee om-
gaan." Deze onevenwichtig-
E heid tussen eisen en mogelijk-
heden kan leiden tot een ge-
I voel van absolute hulpeloos-
heid, welke zich zowel ge-
voelsmatig als lichamelijk kun-
E nen uiten. Zo kan men bij stress
angst, irritatie en boosheid
E zien optreden maar ook h or-
monale reacties en ademha-
E lingsverstoringen (o.a. de be-
E kende hyperventilatie) kunnen
E het gevolg zijn.
Of men heeft zo'n ervaring met
echt verwerkt.
VERWERKINGSPROCES
We zijn er dikwijls erg
„goed" in om vervelende en
moeilijke zaken te ontwijken.
We vluchten dan bijvoorbeeld
in afleiding. Op die manier zijn
we eigenlijk bezig met het ont
kennen van wat is gebeurd.
Er vindt dan geen verwerking
plaats. Professor Defares: „Er
