Op vakantie88
Aanrijding in het buitenland
Gevaar op
autosnelwegen
Met de auto naar Turkije
Strafrechtelijke waarborgsom
I leiisilen hranE
Informatie voor vakantiegangers
Verkeersslachtoffers
Smartegeld
Wegenwachthulp
in Frankrijk
DONDERDAG 21 JULI 1988
Voorkomen is beter dan genezen.
Een feit is echter dat, alle maatrege
len van verkeersveiligheid ten spijt,
jaarlijks vele verkeersdeelnemers
slachtoffer worden van dat verkeer.
Recente cijfers over 1985 (gegevens
NIPO-onderzoek in opdracht van de
Raad voor de Verkeersveiligheid)
hebben laten zien dat het nog ernsti
ger is dan wij in 1985 (o.g.v gege
vens CBS en SWOV) veronderstel
den Ruim 210.000 slachtoffers, van
wie bij 60% op zijn minst enige me
dische hulp nodig heeft. Ruim
50.000 verwondingen die polikli
nisch behandeld zijn Ziekenhuisop
namen: 25 000 waarvan 4.800 ge
vallen van blijvend letsel of invalidi
teit. Doden: 1.700.
Niet voor niets heeft de ANWB in
1985 een belangrijke stap gezet voor
de verdere uitbouw van haar hulp
aan verkeersslachtoffers: de telefo
nische Informatielijn en de Wegwij
zer voor Verkeersslachtoffers. On
derzoek heeft inmiddels de reeds
bestaande indruk bevestigd dat ver
keersslachtoffers in een warwinkel
van problemen komen, medische,
maatschappelijke, juridische, rela
tionele en psychische. Naar schat
ting 10 a 20.000 slachtoffers behoe
ven psychosociale hulp
De vele telefoontjes en de enorme
belangstelling voor de Wegwijzer
voor Verkeersslachtoffers zijn een
bewijs van de grote behoefte aan
informatie en hulp. De Wegwijzer
beleefde in 1987 een tweede druk
(illustratie voorkant wegwijzer), op
nieuw met subsidie van het Natio
naal Verkeersveiligheidsfonds. Dat
houdt in dat er al 100.000 exem
plaren de slachtoffers en de
.werkers in het veld" hebben be
reikt
Informatie is heel belangrijk. Maar
als de telefoon op de haak ligt of de i
Wegwijzer is ingezien, moet het
slachtoffer weer verder. Het slacht
offer heeft vaak steun en begeleiding
nodig in een omgeving die onvol
doende op de specifieke problemen
van verkeersslachtoffers is ingesteld.
Adequate opvang ontbreekt hier.
De onderkenning van deze behoefte
heeft tot een nieuw initiatief geleid.
Er is een samenwerkingsverband
ontstaan tussen het Landelijk Over
leg Slachtofferhulp (LOS), de Stich
ting Instituut voor Psychotrauma
(IVP), de ANWB en het Nationaal
Verkeersveiligheidsfonds.
(Het LOS coördineert een zestigtal landelijk
verspreide bureaus die werken met meren
deels vrijwilligers Tot deze bureaus kunnen
zich slachtoffers van misdrijven wenden. Tol
voor kort was er bij de meeste bureaus nog
weinig ruimte voor aandacht voor verkeers
slachtoffers. Het IVP is opgericht om de zorg
voor verkeersslachtoffers te stimuleren In dat
kader Is onder meer een onderzoek gestart
betreffende de gevolgen van verkeersongeval
len op de slachtoffers.)
Op jundisch gebied blijkt de stel
ling dat in het buitenland alles an
ders is telkens weer op te gaan Wie
dan ook in het buitenland de (ver
keerswet overtreedt, schade of let
sel oploopt bij een aanrijding, in
conflict raakt met een garage over
een niet goed uitgevoerde reparatie
enz. enz. kan verwikkeld raken in
gecompliceerde, tijdrovende en
kostbare procedures.
In dergelijke gevallen biedt de in
ternationale rechtsbijstandbrief (een
onderdeel van de IRK) uitkomst. Op
basis hiervan biedt de afdeling Juri
dische Ledenservice van de ANWB
rechtsbijstand in het buitenland bij
onder meer strafzaken, kwesties van
schadeverhaal en overeenkomsten
Dit geldt niet slechts voor automobi
listen, maar voor al diegenen die
bijvoorbeeld als fietser, busreiziger,
skiër boot- of vliegtuigpassagier,
zwemmer of wandelaar in het bui
tenland met juridische problemen te
maken krijgen. Veelal gaat het ech
ter toch om de nasleep van verkeers
ongevallen, niet zelden met dodelij
ke afloop dan wel lichamelijk letsel.
Het behandelen van dergelijke
smartegeldzaken vormt een belang
rijk aspect van de dienstverlening.
Omtrent het begrip smartegeld
bestaan nogal wat misverstanden
De een denkt dat het iets nieuws en
uitzonderlijks is, de ander meent dat
het lichtste letsel al een bedrac,
een flink aantal nullen rechtvar"
In het laatste geval wordt dan r,
eens aan de Amerikaanse sif
gedacht. Naar het recht vaii
meeste landen, waarover de rc|
bijstand door de afdeling JuriöS
Ledenservice zich uitstrekt, ka$
smartegeld terzake van licharjj
letsel worden geclaimd. In e!k>j
worden echter zeer verschil»
normen gehanteerd voor het a
len van de hoogte van het snl
geld. Anders dan in Nederland!)
nen in sommige landen ook
staanden van overledenen snl
geld vorderen voor het verliep
hun familieleden ,j
De afdeling Juridische Lede^
vice heeft m 1987 een recordb^
aan smartegeld verhaald vooh
houders die ten gevolge van]
(verkeers)ongeval lichamelijk g
in het buitenland opliepen. Ei
den in dat jaar 159 letselzaken.j
wikkeld met als financieel resj
een bedrag van in
3.245 095,-. De zaken wero.
17 verschillende landen afg^
keld, met de nadruk als vanou
Frankrijk. Uit de cijfers va
ANWB blijkt onder meer dat l
wel alle West-Europese landt
toegekende smartegeldbed:
hoger zijn dan in Nederland In 1
en Oost-Europa liggen de becb
vaak een stuk lager.
Turkije zit als vakantieland ln de
lift. Steeds meer mensen ontdekken
de vele voordelen van dit vakantie
land. Maar wie dit jaar besluit om
met de auto of motorfiets naar Tur
kije te gaan, doet er verstandig aan
een vakantie-casco verzekering af te
sluiten.
Deze verzekering biedt de moge
lijkheid om voor de duur van de
vakantie de dekking tegen wettelijke
aansprakelijkheid aan te vullen met
een casco-verzekering (WA plus cas
co wordt in de wandeling nogal eens
,,all risks" genoemd) Dit betekent
dat (aanrijdings-)schade verhaald
kan worden op de Nederlandse ver
zekeraar, ongeacht de schuldvraag.
Als men in Turkije door schuld
van een ander een aanrijding krijgt
en men is slechts WA of WA-plus
verzekerd, dan zal men zelf voor het
verhaal van zijn schade moeten
zorgdragen. De eigen WA-verzeke-
raar is in zo'n geval niet tot enige
actie verplicht.
Bij het verhalen van de schade zal
men onder meer op de volgende
problemen kunnen stuiten.
1. Het maximum bedrag waarvoor
Turkse WA-verzekeraars dekking
verlenen, bedraagt ongeveer
500,- voor materiële schade en
4.000,- voor letselschade. In Ne
derland bedraagt de dekking in bei
de gevallen ƒ2 000.000,- Dat de
Turkse bedragen in de meeste ge
vallen niet toereikend zullen zijn is
duidelijk. De reparatiekosten van
een eenvoudige deuk in de auto zijn
vaak al hoger Voor het deel van de
schade, dat niet vergoed wordt door
de Turkse verzekeraar, zal men bij
de tegenpartij persoonlijk moeten
aankloppen Deze zal dikwijls niet
over voldoende financiële middelen
beschikken of wellicht de schuld ont
kennen. Het aanspannen van een
procedure zal dikwijls weinig soulaas
bieden Afgezien van de praktische
problemen die hierbij spelen, wor
den rechtszaken in dit land geken
merkt door hun lange duur. Afwik
kelingstijden van 3 tot 5 jaar vormen
hierbij geen uitzondering.
2. Slechts zelden zal men zijn werke
lijk geleden schade vergoed krijgen
Vaststelling van de hoogte van het
schadebedrag geschiedt op basis
van de normen die hiervoor in Tur
kije gebruikelijk zijn. Men gaat ervan
uit dat de auto in dit land gerepa
reerd zal worden. De arbeidslonen
liggen op een aanmerkelijk lager ni
veau dan in Nederland. Bovendien
gaat men minder snel tot vervanging
van onderdelen over Een en ander
heeft tot gevolg dat de schadever
goeding veeled een stuk lager zal
uitvallen dan indien de schade in
Nederland zou worden afgewikkeld.
3. De schuld van de tegenpartij is
dikwijls moeilijker aan te tonen Het
vergaren van bewijsmateriaal kan
door de taalbarrière en onbekend
heid met het land, moeilijkheden
opleveren. In een procedure hangt
het vaak van de desbetreffende
rechter af welke waarde hij aan de
verklaringen toekent
Ook kan het voorkomen dat de da
der niet verzekerd is of geheel onbe
kend blijft In zo'n geval kan men in
Nederland een beroep doen op het
Waarborgfonds Motorverkeer. Tur
kije kent zo'n waarborgfonds niet,
zodat men in een dergelijk geval nog
met de schade blijft zitten. Leden
van de ANWB die ten tijde van het
ongeval in het bezit waren van een
Internationale Reis- en Kredietbrief
kunnen voor het voeren van een
verhaalsactie een beroep doen op
de afdeling Juridische Ledenservice,
maar de geschetste problemen be
staan natuurlijk ook dan Met het
oog op bovenstaande problemen is
het raadzaam om voor de vakantie
een vakantie-casco-verzekenng af te
sluiten. Dit kan een hoop romp
slomp besparen en teleurstellingen
voorkomen
Zojuist vermelde problemen spe
len overigens niet alleen in Turkije
In vele andere landen kan men
soortgelijke problemen op zijn weg
tegenkomen (Spanje, Griekenland,
Portugal, Joegoslavië, Groot-Brit-
tannië)?.
Als men daarbij bedenkt dat de
buitenlandse vakantiereis in het al
gemeen een verhoogd risico op
schade met zich brengt (drukte op
de wegen, lange reistijden, afwijken
de verkeersregels, onbekendheid
met de verkeerssituatie), dan is
slechts één conclusie mogelijk: een
vakantie-casco-verzekering is over
het algemeen geenszins een overbo
dige luxe!
jjiiiiliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiliiiilliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiilliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiLL
In Nederland en vele an-
dere Europese landen zal
de politie na een aanrijding
geen proces verbaal opma-
ken, indien er slechts spra-
ke is van materiële schade.
1 Dit betekent voor de bena-
deelde dat hij zelf moet zor-
gen voor het verzamelen
van bewijs met betrekking
tot de schuldvraag. In ieder
geval moeten alle gege-
vens met betrekking tot de
aanrijding worden geno-
teerd; dat wil zeggen
naam, adres en verzeke-
ringsgegevens van de be-
trokken partijen en de ge-
gevens van de getuigen,
plaats, datum en tijd van
het ongeval en de toe-
dracht. Veel beter is het
I nog een internationaal
aanrijdingsformulier in te
vullen. Dit dient zorgvuldig
te geschieden en beide par-
tijen moeten het formulier
ondertekenen. Veel aan-
dacht moet ook besteed
worden aan de situatie-
schets. Ook foto's kunnen
van onschatbare waarde
zijn.
Helaas komt het niet zel-
den voor dat de tegenpartij
niet bereid is om medewer-
king te verlenen aan de ge-
gevensuitwisseling, met
name wanneer het er alle
schijn van heeft dat hij of
zij het ongeval heeft ver
oorzaakt. Het taalpro
bleem doet dan de rest en
het gevolg is dat men als
basis voor het schadever
haal vaak niet veel meer
heeft dan het kenteken van
het voertuig van de tegen
partij. Vaak is het in het
geheel niet of slechts met
veel moeite en na lange tijd
mogelijk om op basis van
het kenteken achter de ge
gevens van de verzeke
ringsmaatschappij van het
betrokken voertuig te ko
men. In sommige landen
bestaat geen kentekenre
gister, in andere landen is
het via het kenteken
slechts mogelijk om achter
de identiteit van de eige
naar/houder te komen.
In een aantal landen is
men sinds jaren verplicht
om ten bewijze van het feit
dat men verzekerd is een
vignet op de voor- of ach
terruit te voeren waarop de
verzekeringsgegevens
staan. Deze landen zijn
Italië, Griekenland en Ier
land. Het is zaak deze ge
gevens (naam van de ver
zekeringsmaatschappij.
polisnummer, einddatum
van de verzekering en het
kenteken van de auto)
nauwkeurig over te nemen.
Nauwkeurig betekent bij
voorbeeld in Italië dus niet
alleen Lloyd maar Lloyd
Adriatico, Lloyd Interna-
zionale of Lloyd Italico e
l'Ancona.
Het is verheugend dat
ook in het voor Nederlan
ders belangrijkste vakan
tieland Frankrijk automo
bilisten en motorrijders
sinds 1 januari 1986 ver
plicht zijn zo'n pasje zicht
baar op voorruit respectie
velijk spatbord aan te bren
gen. Het pasje is overigens
niet verplicht voor voertui
gen zwaarder dan 3,5 ton.
Helemaal waterdicht zal
het systeem niet zijn, maar
het zal in de praktijk toch
veel problemen kunnen
voorkomen.
Voor landen waarin een
goed werkende centrale re
gistratie van kentekens be
staat (zoals in Nederland)
is er weinig behoefte aan
een dergelijke sticker.
Naast bovengenoemde
landen zou het echter voor
Groot-Brittannië, Joego
slavië en Spanje een uit
komst zijn!
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
Door de hogere snelheden waarmee in Duitsland op de autobanen
wordt gereden ontstaan bij het inhalen nogal eens gevaarlijke situaties
Uiteraard mag pas van rijstrook gewisseld worden om te gaan inhalen
als de linkerrijbaan vrij is, zodat geen gevaar ontstaat voor het verkeer
dat al op die baan rijdt. Anderzijds maakt degene die op de linkerrij
strook te dicht op zijn voorganger rijdt, zich volgens de Duitse verkeers-
wetgeving schuldig aan een zware overtreding.
De bestuurder van een auto mag voor hem rijdende auto's niet
opjagen en door het geven van lichtsignalen naar de rechtemjstrook
dwingen Uit een recent Duits vonnis blijkt dat een automobilist de
bestuurder van een vóór hem rijdende auto ernstig in gevaar brengt,
wanneer hij op een atstand van ongeveer een kilometer regelmatig tot',
zo'n twee meter nadert. Niet minder gevaarlijk en roekeloos handelt
naar mening van de Duitse rechter een inhalende autonjder, die na de
inhaalmanoeuvre vlak voor de gepasseerde auto naar rechts gaat, om
deze tot bepaalde reacties te dwingen snijden"). Zelfs indien beide
voertuigen elkaar niet raken omdat de inhalende auto sneller is, is er
sprake van een gevaarscheppende manoeuvre omdat de „gesneden'
automobilist op een botsing rekent en in geval van een uitwijkmanoeu-1
vre een ernstig ongeval kan ontstaan.
Soortgelijke gedragingen worden in Duitsland dan ook met gevoeli"
ge geldboetes bestraft
Dagelijks krijgt de afdeling Jundi-
sche ledenservice van de ANWB de
volgende vraag voorgelegd: „In
mijn vakantie ben ik bij een snel
heidscontrole in Frankrijk aange
houden. Ik moest een flinke boete
betalen (meestal Frs 900,-) Nu een
paar maanden later, ontvang ik een
stuk uit Frankrijk, waaruit ik opmaak
dat ik nóg eens een fors bedrag moet
betalen!" Direct daarop wordt dan
nog gemeld dat het een duidelijk
geval van „buitenlanders pesten"
was, want de Franse automobilisten
werden niet aangehouden De
overtreding en het land variëren,
maar de vraag blijft steeds dezelfde.
Hoe zit de vork nu werkelijk in de
steel?
In populaire vakantielanden als
Frankrijk. West-Duitsland, Zwitser
land, Oostenrijk en België kent men
een systeem van waarborgsommen.
Wanneer een buitenlander een ern
stige verkeersovertreding begaat,
dan wordt van hem een waarborg
som („Sicherheitsleistung", „con
signation" of „caution" genaamd)
geëist De reden is eenvoudig: met
uitzondering van België kunnen der
gelijke zware overtredingen niet di
rect door betaling van een boete met
de politie worden afgedaan (de zo
genaamde politietransactie). Zware
overtredingen moeten namelijk
voor de rechter komen. Deze be
paalt de hoogte van de boete
Aangezien de Justitie in de ge
noemde landen weet dat het vaak
onmogelijk is om een strafvonnis
tegen een buitenlander ten uitvoer
te leggen laat men de overtreder een
som geld betalen als waarborgsom
voor de te betalen boete. Dit dus
onder het motto: eerst maar incasse
ren en dan kijken we wel verder Het
bovenstaande verklaart ook waar
om alleen buitenlanders dit lot ten
deel valt Ingezetenen kunnen ge
woon op kenteken worden bekeurd
en het is betrekkelijk eenvoudig om
een veroordeling tegen een ingezete
ne ten uitvoer te leggen.
Na enige tijd ontvangt men dan
bericht over de opgelegde boete
(„Bussgeldbescheid". „Strafverfü-
gung" of „ordonnance pénale")
Deze boete wordt geheel of gedeel
telijk verrekend met de waarborg
som. Meestal is het bedrag van de
boete (met de gerechtskosten) gelijk
aan het reeds als waarborgsom be
taalde bedrag, soms moet men wat
terugontvangen of bijbetalen
Dit betekent dus dat het ogen
schijnlijk zo alarmerende stuk dat
men ontvangt (of door de politie van
de woonplaats krijgt uitgereikt)
meestal slechts inhoudt dat de zaak
zonder verdere consequenties is af
gedaan.
Overigens kan het ook gebeuren
dat men in plaats van het vonnis een
oproep om ter zitting te verschijnen
ontvangt. Verschijnt men niet dan
volgt een verstekvonnis. Terecht,
die boete, of niet' Indien men meent
dat het opleggen van de boete niet
terecht is, dan kan beroep worden
aangetekend. Dit heeft natuurlijk al
leen zin als er daarvoor voldoende
juridische aanknopingspunten zijn.
Een simpele ontkenning tegenover
een proces verbaal van de politie is
natuurlijk geen juridisch verweer. De
termijn voor hoger beroep is vaak
erg kort (In Duitsland bijvoorbeeld
maar twee weken Het is daarom
beter om tijdig overleg te voeren met
de ANWB (voor leden) of de rechts-
bijstandverzekeraar Niet pas op
het moment dat de gerechtelijke in
stantie de boete bepaald heeft, maar
zo spoedig mogelijk na het betalen
van de waarborgsom, zodra men
terug is in Nederland. Indien men in
het bezit is van een Internationale
Reis- en Kredietbrief van de ANWB
kan de afdeling Juridische Leden
service dan eventueel - kosteloos -
rechtsbijstand verlenen.
Met betrekking tot de hoogte van
de waarborgsom in Duitsland nog
het volgende: Bij de vaststelling van
de hoogte van de waarborgsom
(door een politiefunctionaris, in ern
stiger gevallen na telefonisch overleg
met een Officier van Justitie) baseert
men zich op het netto-inkomen. De
uiteindelijk op te leggen boete is na
melijk afhankelijk van het inkomen
van de overtreder. Iemand met een
flink salaris betaalt meer dan iemand
die weinig verdient. Men is niet ver
plicht omtrent de hoogte van het
inkomen informatie te geven. Zegt
men niets, dan wordt een netto-in
komen van zo'n 2000,- aange
houden, hetgeen vaak laqer is dan in
werkelijkheid. Doet men geej
spraak of smokkelt men wat
geen niet strafbaar is) dan kan^
de waarborgsom en de boete«
len!
Een slotopmerking geldt voc
gië. daar kan de politie ook er
verkeersovertredingen veelal1
afdoen. Kan of wil men de boel
betalen (omdat men bijvoorbeli
zaak beslist voor wil laten k<|
dan wordt er een waarborgsc^
gelegd In alle genoemde 1^
geldt dat als men boete of waaj
som niet kan of wil betalen er 3
gelegd kan worden op zakew
waarde. In het ergste geval wif
beslag gelegd op de auto. In B^!
dit zelfs de regel.
i
r
I
Een paar maanden geleden verscheen een bericht in de krant, v
werd vermeld, dat automobilisten met pech in Frankrijk, sinds 1 jani
beroep zouden kunnen doen op een „feilloos werkende wegenwachtc
satie".
Deze organisatie, de Automobile Club Secours (ACS) maakt geen g
van patrouillerende wegenwachtauto's maar van een gratis telefooi
mer. Belt men dat nummer, dan is er binnen een half uur een officieel d;
ACS aangewezen reparateur ter plaatse, die de auto probeert te repare
als dit niet binnen een half uur lukt, de auto naar een garage sleept AIg
bericht
Wie denkt als ANWB lid - Reis en Kredietbriefhouder kosteloos
brand te worden geholpen, zoals b v. door de Strassenwachthilfe
ADAC in Duitsland of de Tounng Wegenhulp van de Belgische Club
bedrogen uit. ANWB-leden kunnen dus geen gebruik maken van de
wegenwacht. Daarvoor dient men namelijk lid van de ACS te zijn. 1
geen lid, dan wordt ook geen hulp langs de weg, tegen betaling, ge
Bovendien werkt men met contractgarages Deze zijn niet geneigd vee
de weg te sleutelen Het gebruikelijke Franse systeem is nu eenmaa
wegslepen daarna repareren. Op de Autoroutes opereren trouwe
contractgarages van de Societe d'Autoroutes. Deze hebben het weg
monopolie, waaraan de ACS zich net zo goed heeft te houden. Oj
trajecten blijft alles dus bij het oude en biedt de ACS geen enkele h
Al met al heeft het dus weinig zin de ACS te bellen, nog afgezien v
taalprobleem. ANWB-leden/IRK-houders doen er het beste aan bi
contact op te nemen met het ANWB Steunpunt in Lyon
