Hubertusjacht kleurrijk feest
Fraai herfstweer maakte van
ze luier komt hardrijder
hoge boete te staan
Geëngageerd werk
van Coby Wieringa
leusder krant
Foxhounds hebben meer belangstelling voor haas dan voor kunstvos
Herberg werd
Hotel Den Treek
Elzen
plaatselijk nieuws
oEUSDEN - Het Treeker herfstbos, royaal gepenseeld met rood,
jeel, bruin en goud had zich deze zonnige zaterdagmiddag
jeen betere decorontwerper kunnen wensen voor het scenario
yan de Sint Hubertusjacht. Honderden, sommigen spraken zelfs
?an meer dan duizend belangstellenden, hebben genoten van
een uitzonderlijk festijn. De opening van het jachtseizoen van
le "Koninklijke" - er zijn nog een paar andere verenigingen in
den lande die in navolging van Leusden op deelde dag Sint
Bubertusjachten organiseren - is weer traditiegetrouw van
itart gegaan in het landgoed "Den Treek". Deze keer is het
tneer dan ooit ook al door de uitzonderlijk gunstige weersom
standigheden een nationale happening geworden van de eerste
irde.
organisatie en het verloop van het
jachttafereel, zoals dat zich elk na
jaar voltrekt in de bossen van het
landgoed Den Treek. Op 29 apnl
1919 werd besloten tot oprichting
van een Nederlandse jachtver-
eniging Oorspronkelijk had de
jacht tot doel om wild te volgen en
te vangen, danwel schadelijke of
gevaarlijke dieren te doden. In de
loop der tijden werd de jacht,
waarvoor zowel paarden als hon
den werden ingeschakeld, ge
bruikt voor sport en ontspanning.
De m ons land opgerichte ver
eniging werd destijds ook met dat
doel opgericht. Aan de wieg
stond een groep cavalene-officie-
ren in Amersfoort en dat is dan
ook de reden, dat het bos- en hei-
deterrem van Den Treek sinds jaar
en dag als parcours is gebruikt
voor de jaarlijkse, traditionele Sint
Hubertusjacht.
aanvankelijk was de vereniging
dus een exclusieve club van be
roepsofficieren, maar dat ver-
acques van Leeuwen, direkteur
an de Nederlandse Hippische
Iportbond, had zich deze middag
peciaal vrijgemaakt ondanks zijn
erplichte aanwezigheid bij het in-
emationale springconcours Jum
ping Amsterdam, "maar hier moet
kecht wel bij zijn", aldus de NHS-
lirekteur. "als er iets belangrijks
an de orde is met paarden, rul
ers en amateurs wil ik er maar al
e graag bij zijn", aldus de man,
üe later verklaarde zichtbaar te
K iebben genoeten van de officiële
(art van het jachtseizoen.
lij was overigens met de enige,
lie zich rond de klok van half
wee deze middag op het gazon
P oor huize Den Treek amuseerde
nj de startceremonie van de jaar-
jkse Sint Hubertusjacht.
"filet lijkt zinvol een beeld te Schel
ly en van de voorbereidingen, de
anderde al vrij snel, zeker toen
reeds kort na de oprichting door
de hechte banden met het vor
stenhuis, die overigens nog altijd
bestaan, het predikaat "konink
lijk" werd verkregen.
Amersfoort bleef in figuurlijke zin
het vertrekpunt van de koninklijke
jagers, Leusden dat wil zeggen
het fraaie uitgestrekte gebied van
Den Treek, letterlijk gesproken.
Dat zou zo blijven tot de dag van
vandaag.
EIGEN PAARDEN
De Sint Hubertusjacht is een zo
genaamde slipjacht, waaraan
wordt deelgenomen door leden
van de Koninklijke Nederlandse
Jachtvereniging. Zij nemen met
hun eigen paarden deel aan het
jachtseizoen, dat traditioneel op
de eerste zaterdag van november
wordt geopend met het feestelijk
evenement in Leusden en voort
duurt tot emd april.
In die periode worden op elke za
terdag slipjachten georganiseerd
op verschillende plaatsen in het
land. dat wil zeggen in de midden-
strook van het land van west tot
oost. In het zuiden en noorden
worden geen jachten georgani
seerd
Het seizoen, van november tot en
met april dus, telt zo'n dertig zater
dagen, waarvan er doorgaans vijf
tot zes wegvallen als gevolg van
de weersomstandigheden Alle
andere weekends wordt door de
leden van de jachtvereiugmg ge
reden.
De jacht is een evenement dat
strikt gebonden is aan traditionele
rituelen. Van origine is de slip-
jacht een Britse vorm van jagen.
De boeren in het Verenigd Ko
ninkrijk hadden en hebben nog al
tijd veel overlast van vossen, die
schade plegen aan te richten aan
have en goed Ter bestrijding
daarvan worden hulptroepen ge
vraagd in de vorm van ruitersport
verenigingen, die met behulp van
speciaal daartoe getrainde hon
den jacht maken op de vossen.
en oud waren in kleunge kledij vertegenwoordigd in de traditionele jacht. Ook de paarden waren tot in de
verzorgd.
LEUSDEN - Het is niet hele
maal toevallig dat de Konink
lijke Nederlandse Jachtver
eniging, waarvan prins Bern-
hard erevoorzitter is, voor de
traditionele opening van
haar jaarlijkse jachtseizoen
hotel Den Treek als startpunt
heeft gekozen.
Omstreeks 1806 was het hui
dige hotel een herberg tevens
pleisterplaats, waar men van
paarden wisselde.
Later kocht een bankier het
perceel en omliggende
grond, legde er bossen aan
en breidde de vroegere her
berg uit door er vleugels aan
te bouwen. Door het huwelijk
van een dochter van de ban
kier met een zoon uit een oud
adelijk geslacht kwam huis
met bossen in het bezit van
deze edellieden.
In de aanvang fungeerde het
als buiten, maar door talrijke
verbouwingen ging het tal
rijke verbouwingen ging het
dienst doen als permanent
woonhuis, dat in de 19e tot
begin 20e eeuw een gezin
huisvestte en ca. 38 man per
soneel, zoals een valet, een
binnenmeid, kamermeisjes,
keukenpersoneel, een spe
ciale kachelverzorger, een
olielampenvuller, etc.
Tot na de tweede wereldoor
log werd dit gehandhaafd, zij
het met minder bedienden.
Electriciteit en aardgas
maakten olielampenvullers
en kachelverzorger bijvoor
beeld overbodig. Door om
standigheden moest de fami
lie vertrekken; de bossen
werden ondergebracht in een
stichting en het huis met de
stallen plus direkt omrin
gende grond werd verpacht.
Engeland telt vandaag de dag nog
altijd zo'n vijfhonderd meutes,
jachtvererugingen met eigen hon
den en Ierland rond de driehon
derd.
NEP-VOSSEN
De Koninklijke Nederlandse
Jachtvereniging, die in de loop
van dit seizoen dus haar zeventig
ste verjaardag gaat vieren, organi
seert slipjachten, die volledig zijn
gebaseerd op de vossejachten in
het Britse koninkrijk, maar bij ge
brek aan echte levende vossen, al
thans in onze eigen "jachtgebie
den", op het Britse voorbeeld zijn
afgestemd.
De vos is om te beginnen een nep-
vos, die bestaai uit een bijeen ge
bonden jutezak, die langdurig een
plaatsje kreeg in een verblijfplaats
van vossen en daarmee de geur
heeft gekregen. Met deze samen
gebonden geurverwekkende
prop wordt kort voor de jacht een
geurlijn getrokken, waarmee het
spoor wordt uitgezet voor de
meute, de honden, die voor de
groep van ruiters uit op jacht gaan
naar hun denkbeeldige prooi. Het
is de bedoeling dat de ruiters en
amazones de honden tijdens hun
jacht op de prooi van nabij volgen
en hun verrichtingen blijven gade
slaan zonder het speurwerk van
de bonden te hinderen.
Santen, zelf letterlijk een Treeke
naar, als men dat zo kan noemen.
PITTIG
Drs. Klaas van Santen leeft voor de
paardesport. Niet voor alle disci
plines overigens Voor Jumping
Amsterdam, op de dag dat dit ge
sprek over het jaarlijkse evene
ment in Den Treek plaats heeft,
komt hij niet uit zijn stoel. Maar de
jachtpaarden hebben zijn hart ge
stolen en over de organisatie van
de Sint Hubertusjacht kan hij uren
verhalen. Deze voormalige direk
teur van het Instituut voor Sociale
Wetenschappen trekt een aantal
maanden van het jaar uit voor de
organisatie van de Sint Hubertu-
jacht, die elke keer weer bij wijze
van spreken in de achtertuin van
zijn woning wordt gehouden.
"Het moet altijd weer een pittige,
Fieldmasler Klaas van Santen heft voor de aanvang van de jacht het
glas op een goed, sportief en succesvol seizoen.
De jacht verloopt nu als volgt. De
groep honden vertrekt onder ge
leide van de "master", deze mid
dag Jacques Bakker uit Hillegom,
bijgestaan door twee assistenten
en volgt het tevoren getrokken
spoor. De ruiters en amazones
worden begeleid en geleid door
de "fieldmaster", in dit geval de
Leusdense organisator Klaas van
DINSDAG 8 NOVEMBER 1988
klassieke jacht worden. Ik zet vier
zogenaamde runs uit van vier tot
zes kilometer elk. Die duren dan
hooguit een kwartier. Mijn taak is
om als fieldmaster het "veld", de
ruiters dus, te leiden. Ze moeten
zo dicht mogelijk bij de honden
blijven zonder ze te hinderen. Ko
men wij als ruiters te dicht bij de
meute, dan beginnen de proble
men met de master. En daar weet
ikzelf alles van, want ik ben zelf
jarenlang master geweest"
LAWN-MEET
De Sint Hubertusjacht van afgelo
pen zaterdag werd een grandioos
evenement, waarvan zoals gezegd
honderden getuigen waren. Het
begon met een zogenaamde
"lawn meet", een samenkomst op
het gazon voor hotel Den Treek,
waar ruiters en amazones samen
kwamen met de circa vijftig hon
den. Jachthonden zijn het, die uit
sluitend met hun neus jagen, om
dat geur het eruge belangrijke is.
Vijfentwintig koppels waren er,
want de honden werken twee-aan-
twee.
Master Bakker en fieldmaster Van
Santen konden met vreugde en te
vredenheid constateren, dat de
opkomst voor deze stralende Sint
Hubertusjacht groot was. Zij lieten
zich dan ook de "stirrup cup", het
glas gedronken in de stijgbeugel -
stirrup is immers de letterlijke ver
taling van stijgbeugel en traditie
laat zich zeker in de paardenwe-
reld niet verloochenen - best sma
ken.
Vrolijk, ook al weer traditioneel
hoorngeschal begeleidde het ver
trek van honden en paarden op de
in feestelijke herfstkledij getooide
voortuin van hotel Den Treek. De
meute ging.
Het werd zoals fieldmaster Van
Santen had voorspeld een fantas
tisch avontuur voor ruiters, amazo
nes, honden en paarden.
AVONTUUR
Een avontuur, jawel. Ook voor die
fazant aan de Heetvelderweg.
waar zich deze middag voor de tal
loze toeschouwers bij wijze van
spreken de eretribune bevond
voor alle interessante gebeurte
nissen. Waar bijvoorbeeld het
haas bewees, dat het tientallen ra
zendsnelle jachthonden de baas
kon blijven, toen de voor de jacht
ingezette foxhounds meer inte
resse bleken op te brengen voor
een levende prooi dan voor een
nep-vos.
En waar was de ruiter - of de ama
zone - van die ene zielige "Einzel-
ganger", dat loslopende paard,
dat temidden van de kudde de
warme stal probeerde terug te vin
den?
Klaas van Santen tenslotte, na
afloop van een uitstekend en voor
alle deelnemers perfekt georgani
seerd hippisch festijn, dat met een
joyeus diner dansant werd afge
sloten: "We hebben toch weer
een stuk vakwerk kunnen presen
teren. Er is wel eens de twijfel uit
gesproken of we hiermee in Leus
den moeten doorgaan, vooral om
dat er langzamerhand zoveel an
dere vormen en mogelijkheden
van rekreatie zijn ontstaan. Maar
als op een dag als vandaag blijkt
dat de belangstelling zo groot is
lijkt het bewijs geleverd dat we
goed bezig zijn. Zo moet het dus
maar blijven".
De bast bevat salicylzuur en
in de volksgeneeskunst werd
extract van de bast gebruikt
ter genezing van ontstekin
gen. Getrokken op witte wijn
was het een middel tegen
koorts en een pijnstiller. Het
geelachtige rode hout is be
stand tegen steeds weer af
wisselend nat en droog wor
den en werd veel gebruikt
voor raderen van watermo
lens, sluisdeuren en andere
waterwerken.
In het voorjaar kunnen enige
keversoorten de elzen be
hoorlijk kaalvreten. De lar
ven van het elzehaantje vre
ten de bladeren tot het nerf
skelet af en ook de volwassen
kevers vreten ronde gaten in
het blad. De boom weet zich
echter, na zo'n aanval, in de
regel snel weer te herstellen.
In het najaar verkleuren de
bladeren niet, maar vallen in
november donkergroen van
de boom.
G. vanL.
BOTSING
Wat in onze omgeving knot
wilgen worden genoemd,
zijn in de meeste gevallen
geen wilgen maar elzen.
Vroeger werden ze wel kno-
ten of knotbomen genoemd,
wat eigenlijk een betere be
naming is. Dat hier meer ge
bruik werd gemaakt van el
zen dan van wilgen komt
doordat elzen het op onze
zandbodem beter doen dan
wilgen. Ook de houtwallen
bestaan voor het grootste ge
deelte uit elzen, afgewisseld
met hier en daar een eik of
een hazelaar. Deze houtwal
len hadden vroeger een
tweeledig doel, namelijk af
zetting voor het vee en het le
veren van geriefhout, het
hout dat de boer voor ver
schillende doeleinden ge
bruikte maar in hoofdzaak
als brandhout. Met een on
dergroei van bramen en an
dere doornachtige struiken
vormden die wallen een
goede afzetting voor het vee.
De meeste van deze wallen
zijn, jammer genoeg, om eco
nomische redenen ver
dwenen en daarmee hun na
tuurlijke functie. Ze boden
namelijk een prima dekking
voor allerlei wild, veel vogel
soorten vonden daar voedsel,
broedgelegenheid en be
schutting.
Van de ongeveer dertig soor
ten elzen kennen we er hier
hoofdzakelijk twee, namelijk
de zwarte en de grauwe els,
tegenwoordig ook vaak witte
els genoemd. Het verschil
tussen die twee bestaat voor
namelijk uit de kleur van de
bast en de bladvorm. Is de
bast van de zwarte els don
ker van kleur en gebarsten,
die van de grauwe els is glad
en lichtgrijs. De bladeren
verschillen van vorm; de
zwarte els heeft hartvormige
bladeren, die van de grauwe
els zijn eivormig en sterker
getand.
automobilist die op de Al in de gemeente Barneveld 200
gereden had - bovendien zonder autogordel om - kreeg op
strafzitting van 3 november van de officier te horen dat hier
bespreking op zijn plaats was. "Een snelheid van 200 km
ab-so-luut niét! Het gevaar voor andere weggebruikers en
het milieu weegt te zwaar. Over uw eigen veiligheid pra-
n we dan nog niet eens"
aarom kreeg verdachte, hoewel
et zijn eerste kennismaking met
istitie betrof, niet eerst een geld-
oete zonder meer, maar meteen
en voorwaardelijke ontzegging
in zijn rijbewijs voor 4 maanden
«t een proeftijd van 2 jaar. Daar-
ast kreeg hij nog een boete van
voor de snelheidsovertre-
ng en van 60,- voor het rijden
*ider gordel.
jg hoog. Maar als de boete vol-
tns de tarieven is, zoals u stelt,
tn kan ik er weimg op zeggen"
as zijn commentaar,
et was een ochtend vol snel-
ttdsovertredingen. Iemand die
de laatste paar jaar al dne ver
delingen verzameld had we-
tns te hard njden. kreeg - nu hij
nieuw 165 op de Al gereden
te horen dat hij nu toe was
neen onvoorwaardelijke ïntrek-
ng van het rijbewijs. Gezien het
1 dat hij als directeur van een
lering-bedrijf met zijn rijbewijs
kzijn baan kwijt zou zijn, boven-
en 100.000 km per jaar reed, wat
pakkans vergroot en uit eigen
weging een blokje onder zijn
spedaal had laten zetten waar-
°r hij nu met harder meer kon
ien dan 125 km, werd toch nog
or de officier voor een waar-
huwing gekozen, in de vorm
een voorwaardelijke ver-
tdeling en een boete van
- 550.-
Toen verdachte het niettemin
waagde om te zeggen dat hij het
veel vond, gezien de wijziging van
1 mei, schoot dat de kantonrech
ter, Mr. du Pon, in het verkeerde
keelgat. "Geen leuterverhaal hier.
U bent nu al drie keer gepakt
Heeft u ook nog een consistent
verhaal?"
"Nee".
"Dan veroordeel ik u conform de
eis tot 650,- en een voorwaarde
lijke ontzegging uit de rijbevoegd
heid voor 6 maanden met een
proeftijd van 2 jaar U lapt de snel
heidsbeperkingen aan uw laars en
uw betoog ïmteert me"
GOEDE VANGST
Een hele verzameling mensen had
140 km gereden i.p.v. 70 op de
A27 te Eemnes Kort na het bord
"70" had nog niemand zijn snel
heid aangepast en de politie deed
dus duidelijk een goede vangst.
Het enige originele verweer
kwam van de man die een zieke
baby achter in de auto had liggen.
"We hadden geen schone luiers
meer en het stonk m de auto. We
hadden dus haast om zo snel mo
gelijk thuis te komen". Boete
420,-.
"Dure luiers" merkte de kanton
rechter nog op.
"Als je geen voorrang verleend
hebt, dan heb je snel de schijn te
gen je. Ook al maak je de indruk
van een rustige chauffeur en ook
al heb je veel aandacht besteed
aan een goed onderbouwd en lo
gisch verweer".
Deze woorden
sprak Mr du Pon tegen een jon
gen die in Amersfoort met zijn
auto bij het links-af slaan een
brommer omver gereden had.
Verdachte probeerde met bere
keningen en situatie-schetsen aan
te tonen dat de brommer veel te
hard gereden moest hebben.
"Al zou het waar zijn dat die brom
mer zo maar uit de hemel kwam
vallen, dan nog pleit dat met de
gene vrij, die voorrang moet verle
nen".
De jongen kreeg 100.-boete
Een zelfde geval deed zich voor
met een automobilist die in Soest
op een voorrangsweg een botsing
had veroorzaakt. Ook hier was
verdachte heilig overtuigd - en
waarschijnlijk met ten onrechte -
van zijn eigen voorzichtigheid bij
het oversteken. Ook hier het
zelfde antwoord: "al was uw zicht
beperkt door een geparkeerde
auto en al moet de ander - gezien
de klap - te hard gereden hebben
en dan nog wel in een drukke win-
kelbuurt, dan nog ben fout, want
stak een voorrangsweg over"
"En juist door deze redenering
gebeuren nou zo veel ongeluk
ken" reageerde verdachte. "Hoe
veel mensen njden niet te hard on
der het motto: ik kan rijden zoals ik
wil, want ik heb voorrang. Die
mentaliteit werkt u in de hand met
dit soort uitspraken"
Niettemin,/ 150,-boete.
ACHTERVELD - In De Heelkom, Walter van Amersfoortstraat
36 te Achterveld, exposeert Coby Wieringa uit Oegstgeest wer
ken in acryl en gemengde technieken. De tentoonstelling loopt
tot 30 november en is geopend op alle werkdagen van 8.30 tot
17.00 uur.
Coby Wieringa werkt meestal
naar model, naar verloop van tijd
vnjer en soms naar het abstracte
toe. Zij toont lichaamsvormen, tor
sen, portfetten en groepen men
sen die monumentaal op het pa
pier worden gezet. In grote lijnen,
partijen, kleurvlakken. Stevig op
gebracht met het plamuurmes en
hier en daar geaccentueerd door
reliëf.
Op de achtergrond brengt Coby
Wieringa verdunde gouache- of
acrylverf aan, waann ze tekent met
een spateltje met onverdunde
verf. Oostindische inkt en ecoline
met de rietpen. Als het werk
droog is tekent ze er met vetkrijt
en grafietstift in, waardoor een
boeiende gelaagdheid ontstaat.
De acrylverf die ze toepast wordt
soms dekkend, soms waterdun
gebruikt. De papiersoorten staan
door haar manier van werken aan
spanningen bloot, en daarom laat
ze haar werk op zuurvrij karton
met zuurvrije lijm opplakken.
Het werk van Coby Wieringa is
heel bewogen, heel geënga
geerd. Het ontstaat soms spontaan
tijdens het schilderen, moet soms
in diverse werkfasen tot een goed
geheel worden gebracht. Een
portret bestaat uit grote vlakken in
rose en blauw, een lichaam met
een uitgestrekte arm is in groenen
en blauwen gedaan. Er zijn im
pressies te zien van een fotografe,
van fototoestellen, camera's. Soms
completeren landschappelijke
elementen de altijd forse schil
deringen naar het menselijk li
chaam. Soms zijn de impressies
voorzien van flarden tekst.
Heel mooi zijn een zittende vrouw,
op de rug gezien, en een groep
mensen in een spannende interac
tie. Aantrekkelijk is dat het werk
globaal wordt gehouden. Essen
ties van beweging, van lichaams
vormen, van gezichten worden
getypeerd, details worden met
aangegeven dan met een ruim be
meten lijnvoenng.
De mannelijke katjes geven
in januari een purperen tint
aan de boom en gaan om
streeks maart open met een
dof geelbruine kleur. De
vrouwelijke katjes zijn rood
achtig. Tot in het najaar ont
wikkelen zich daaruit hou
tige vruchtkegels, de be
kende elzeproppen, waarin
kleine nootjes. Die nootjes
zijn omgeven door een lucht
bevattend omhulsel, waar
door ze op het water drijven
en op die manier verspreid
worden. De elzeproppen blij
ven nog heel lang aan de tak
ken zitten, ook al is het zaad
er al uit.
