.Mannelijke patiënten moeten nu maar
eens wennen aan vrouwelijke arts"
Knutselen tijdens kerstvakantie
leusdaLhrant
Mariëtte Kunz start in Leusden als eerste vrouw een praktijk
Een nieuwe praktijk beginnen betekent een
hele uitdaging"...
De minste ervaring heb ik met administratie".
Ik wil open blijven staan voor kritiek".
Nieuwjaars
recepties
Leusden
Achterveld
Nieuwjaars
receptie
Sportstichting
plaatselijk nieuws
WOENSDAG 4 JANUARI 1989
LEUSDEN - Maandagmiddag, 2 januari 1989. In de door haar
ingerichte spreekkamer in de groeps-huisartsen-praktijk aan
de Korte Geer neemt Mariëtte Kunz plaats. Het is een feit.
Mariëtte Kunz begon op maandag 2 januari 1989 als huisarts in
Leusden. Als eerste vrouwelijke huisarts, wel te verstaan.
Voorlopig denkt ze alle tijd te hebben zich rustig te kunnen
inwerken. In de eerste week van het nieuwe jaar, tevens de
eerste week van haar praktijk, verwacht ze welgeteld zeven
patiënten. „Wanneer ik iedere dag één nieuwe patient mag
inschrijven, heb ik er aan het einde van het jaar 365", zegt ze
bescheiden optimistisch. Tel daar een aantal vrouwen in ver
wachting bij, dan mag ze eind 1989 misschien wat meer patiën
ten hebben.
door
Marianne de Valck
Feit is dat Manette Kunz afgelo
pen maandag met een patiënten
bestand van niks begon. Gezien het
inwoneraantal van Leusden was er
plaats voor een elfde huisarts. Zelfs
voor een twaalfde. De tweede
vrouwelijke huisarts begint waar
schijnlijk in maart haar praktijk m
Leusden. Mariette Kunz verwacht
vooral nieuwe inwoners van Leus
den als patiënt te mogen inschrij
ven. „Ik moet het hebben van de
mutaties". Bij de overwegingen van
de wethouders Evelien Blom, met
gezondheidszorg in haar porte
feuille, en Com Verduin, verant
woordelijk voor emancipatieza
ken, horen nog twee potentiële be
volkingsgroepen. Wethouder Cor-
ri Verduin lichtte de voorkeur van
de benoemingscommissie voor
een vrouw toe, bij afwezigheid van
Evelien Blom die in deze commis
sie zitting had. „Wij waren het er
beiden over eens dat wij graag een
vrouwelijke huisarts in Leusden ge
vestigd zouden zien. In de eerste
plaats omdat hier geen vrouwelijke
huisarts was. De keuze om naar een
mannelijke of een vrouwelijke arts
te gaan, was er niet. We weten dat
sommige vrouwen een aantal pro
blemen bij voorkeur met een
vrouw bespreken. Met name bui
tenlandse vrouwen mogen of gaan
dikwijls niet naar een mannelijke
arts. Zij moesten tot nu toe noodge
dwongen naar Amersfoort om ge
bruik te kunnen meiken van wat een
basisvoorziening in de gezond
heidszorg is. Het is beslist niet zo
dat we met een aanstelling van
vrouwelijke huisartsen streven
naar een verdeling van 50% man,
50% vrouw. Maar geen één was het
andere uiterste" aldus mevrouw
Corri Verduin.
nieken, onderzoeken van de pa
tiënt, maar ook het aanleggen van
verbanden en dergelijke." Manëtte
Kunz was dne jaar aan deze oplei
ding verbonden. Zij bracht de
noodzakelijke vaardigheden bij
aan studenten in het eerste tot en
met het zesde jaar van hun studie
v«ïu m dezelfde streepjes-
pyama op een kamer mei dezelfde
zes bedden."
MENTALITEIT
Wat deed haar besluiten om in
Leusden huisarts te willen worden?
„In de eerste plaats omdat Leusden
mij een overzichtelijke plaats lijkt.
27.000 inwoners lijkt me een mooi
aantal. Niet te veel en niet te weinig.
Ik wilde niet meer in de grote stad
wonen. Ik heb graag wat ruimte en
natuur om mij heen. De mentaliteit
van Leusden spreekt mij, zover ik
mij daar nu een voorstelling van
kan maken, wel aan. Het is met
meer echt dorps, maar ook niet
bijzonder stads Ik denk daarbij
ook aan de veiligheid. Als arts moet
je soms bij nacht en ontij over
straat. Ik heb wel situaties meeae-
sing vind ik belangrijk. Niet alleen
van Van den Berg en Nieuwkerk. Ik
zou een dergelijk overleg met alle
huisartsen in Leusden willen. Ik
voel er niets voor om in mijn eentje
achteraf op een kamertje mijn ei
gen gangetje te gaan, zonder met
collega's m contact te blijven. Ik wil
open blijven staan voor kritiek."
INTERESSE
Hoe denk Manëtte Kunz over al
ternatieve geneeswijze? „In de tijd
dat ik in Zeist in een huisartsen
praktijk meedraaide, heb ik ken
nisgemaakt met de antroposofi
sche geneeswijze. De praktijk
waar ik in werkte was een praktijk
m Zeist waar regulier, gewoon,
werd gewerkt. Maar we draaiden
mee in een vervangende dienst
met zes huisartsen die wél antropo-
computer. Daar wil ik snel mee
leren omgaan en dat lijkt me weer
heel erg leuk."
Voorlopig zal Mariëtte geen
dagtaak hebben aan haar praktijk
in Leusden. Ongeveer tot maart
werkt zij in de ochtenduren als
waarnemend verpleeg huisarts in
Bennekom. Bovendien geeft ze ze
ven uur per week les in den Dolder
in oefentherapie Ceasar.
LIBELLE
Last but not least schrijft Mariëtte
iedere week de medische rubriek
in het tijdschrift Libelle. „Ik be
spreek problemen waarmee men
sen naar de huisarts (moeten) gaan.
Laat de mensen alstublieft niet den
ken dan ze hun probleem m Libelle
zullen zien. De lijst onderwerpen
ligt allang vast. De praktijk zal
iiiiiiiiiiiiiiiliiiliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
Manëtte Kunz is de eerste vrouwelijke huisarts in Leusden.
EINDELIJK
Op maandag 2 januari begon Ma
riëtte Kunz haar eerste dag m haar
eerste eigen praktijk. „Eindelijk",
zegt ze zelf omdat ze vindt dat ze er
lang over gedaan heeft om dit zo
lang beoogde plekje te bereiken.
Vacante huisartspraktijken liggen
niet voor het opscheppen.
De jaren die aan 2 januan vooraf
gingen werden besteed aan een
brede oriëntatie en voorbereiding.
Half 1988 viel alles op zijn plek.
Waarbij voor alles telt een functie
naar wens voor zowel Mariette
Kunz, als voor echtgenoot dr. Wie
mie kinderpsycholoog bij Zon en
Schild.
en verzorgde voor huisartsen na
scholingscursussen. Eén dag m de
week was ze zelf huisarts. „Iedere
woensdag hield ik praktijk in
Schaesbergen. In een duo-praktijk
van twee huisartsen, die ieder twee
dagen van de week praktiseerden.
Ik had het daar erg naar mijn zm.
Vooral omdat ik woensdagmiddag
de „klusjes" mocht doen." De klus
jes? „Ja, de kleine chirurgie, het
weghalen van vetbulten, wratten,
het hechten van kleine wonden.
Heerlijk werk vind ik dat, altijd ge
vonden. Ik ben graag pietepeute
rig en heel nauwkeurig bezig. Klei
ne chirugie. Heerlijk. Daar heb ik
altijd lol in gehad. Ik vmd het
prachtig om vakwerk te leveren."
Dokter Kunz is enthousiast over
haar hechtwerk, mogen we vast
stellen.
OUD-MIJNWERKERS
In Limburg wilde Manette Kunz
met blijven. „Wanneer je je besluit
te associëren, en dat is mij aange
boden in Limburg, betekent dit dat
je van plan bent daar minstens de
volgende tien jaar te blijven. Dat
wilde ik niet. Ik had het daar naar
mijn zm, maar bleef voelen dat het
niet de streek was waar ik vandaan
kwam. Een huisartsenpraktijk staat
bol van vertrouwen als het goed is.
Bij de patiënten daar, vaak oud
mijnwerkers en in de meeste ge
vallen geboren en getogen Limbur
gers, kon ik het gevoel niet van mij
afzetten dat ik daar met echt bij
hoorde. Ik wilde terug naar de re
gio waar ik vandaan kwam." Het
besluit om naar Limburg te verhui
zen was niet alleen ingeven door
de vacature bij de falculteit Ge
neeskunde van de Maastrichtse
Universiteit m Maastricht.
maakt dat ik dat echt wel een
beetje griezelig vond."
„Een nieuwe praktijk beginnen
betekent natuurlijk een hele uitda
ging. Zoveel kans en om daaraan te
kunnen beginnen zijn er in Neder
land met. Ik vmd het spannend. Ik
heb echt het gevoel dat het nu gaat
beginnen, waar ik jaren op ge
wacht heb. Eindelijk heb ik mijn
plekje bereikt."
VROUWZIJN
De benoemingscommissies
heeft Mariëtte Kunz verkozen, on
der andere omdat zij een vrouw is.
Maakt dat volgens Mariëtte Kunz
uit, of je naar een vrouwelijke of
mannelijke huisarts toegaat9 „Ik
denk wel een klein beetje, maar
niet zoveel. In diagnostiek en be
handeling is uiteraard geen enkel
verschil. Ik denk wel m het verschil
m relaties. Ik kan me voorstellen
dat vrouwen over bepaalde zaken
makkelijker met vrouwen praten,
of bepaalde onderzoekmgen door
een vrouw mmder eng vinden dan
door een man. De vrouwelijke huis
arts is in opkomst. De tijd dat een
vrouwelijke arts slechts arts op een
consultatiebureau kon of wilde
worden is voorbij. Dat is ook het
gevolg van een behoefte bij pa
tiënten."
„Daarmee is niet gezegd dat ik
alleen vrouwelijke patiënten-hoop
te krijgen. Integendeel. De mannen
moeten nu maar aan een vrouwelij
ke arts gaan wennen. Net zoals de
vrouwen dat steeds aan een man
nelijke arts hebben moeten doen.
We zullen met elkaar als arts- én
patient moeten leren omgaan. Dat
zal een proces zijn, zowel van mijn
kant als van de kant van patiënten.
Ik ben met van plan mij te ver
schuilen achter een witte jas of een
Mariette Kunz kon vanuit Lim
burg "de verhuizing gaan regelen
naar het tijdelijk, maar prachtig
gelegen, onderkomen op het ter
rein van Zon en Schild. Naar een
woning in Leusden of omgeving
wordt gezocht. Mariëtte Kunz is te
rug in de buurt waar ze is opge
groeid. Ze werd geboren in de stad
Utrecht. Ze volgde daar de oplei
ding tot verpleegkundige in de Ou
denrijn ziekenhuis en studeerde
vervolgens medicijnen aan de
Utrechtse universiteit. Hierna
moest ze twee jaar wachten, voor
ze aan de huisartsen-opleiding kon
beginnen. In die jaren werkte ze als
arts-assistent op verschillende af
delingen in opmeuw het Oudenrijn
ziekenhuis. Op de afdelingen car
diologie, chirugie, interne genees
kunde en gynaecologie/verloskun
de.
GENEESKUNDE
Ze volgde de huisartsen-oplei
ding in Zeist, een studie die zijn in
1985 afsloot. In hetzelfde jaar solli
citeerde zij met succes naar een
functie bij de faculteit Geneeskun
de. „In Maastricht geven ze, als
enige in Nederland, tijdens de hele
medicijnstudie vaardigheidson-
derwijs. Dit betekent onder meer
het aanleren van reanimatietech-
CO-SCHAP
Waarom wil iemand huisarts
worden? Iemand die het kan en het
een beetje wil maken, wordt toch
specialist. Huisartsen klagen toch
altijd over hun nachtelijke werku
ren, lastige patiënten en niet-beta-
lende particulieren of te weinig
betalende fondsen? Volgens Ma
riëtte Kunz met. Ze is met de emge
huisarts m Leusden die aan het
huisartsbestaan de voorkeur geeft
na ervaringen als specialist. Haar
keuze om huisarts te willen worden
was gebaseerd op de vaststelling
dat ze alles leuk vond. „Ik was en
thousiast over ieder co-schap. Ik
liep bijvoorbeeld mee op de afde
ling gynaecologie hier m het ziek-
hms De Lichtenberg. Laaiend en
thousiast was ik. Wat vond ik dat
leuk om te doen. Maar kwam ik bij
Interne Geneeskunde.hetzelf
de. Zodra je kiest voor een specia
lisme moet je onvermijdelijk ook
veel laten liggen. Die keuze wilde
ik niet maken. Als huisarts kom je
van alles tegen. Het is een breed
vakgebied, dat je als huisarts be
strijkt. Dat trekt me. Bovendien ont
moet je mensen uit alle lagen van
de bevolking. Je komt als huisarts
bij de mensen thuis. In een zieken
huis ontmoet je iedereen bij wijze
cleane kamer waarin mets mijn
persoonlijkheid verraadt. Wan
neer er bij mensen enige géne
leeft, dan moeten we accepteren
dat die er is. Ontkennen heeft geen
zin. We moeten er mee leren om
gaan. Of de gêne nu van een man of
een vrouw afkomstig is, dat maakt
niet uit."
„Ik heb mijn spreekkamer zelf
ingericht. In een stijl en sfeer waar
ik mij thuis bij voel en hopelijk mijn
patiënten ook." Het is mijn eigen
praktijk. Ik moet het zelf maken.
Van de grond af opbouwen. Dit is
mijn eigen zaakje." Het klinkt
strijdvaardig uit de mond van de
kleine, frêle vrouwelijke huisarts,
maar het lijkt eerder bedoeld om te
overtuigen dat haar persoonlijk
heid in haar praktijk een open en
eerlijke rol zal spelen.
GROEPSPRAKTIJK
„Ik ben blij te kunnen gaan
werken in een groepspraktijk. Sa
men met dokter W. N. van den Berg
en J. van Nieuwkerk. Ik vind sa
menwerken behalve leuk, erg be
langrijk. Hoewel de praktijken ge
scheiden zijn, zie je elkaar regel
matig bijvoorbeeld al bij het geza
menlijke koffiedrinken. Het is een
mogelijkheid om te toetsen, te
overleggen. Intercollegiale toet
GESPREK
Voorlopig zal dokter Kunz vooral
kennismakingsgesprekken voeren
met mensen die overwegen om bij
haar als patiënt te worden inge
schreven. „Een dergelijk besluit
dien je niet overhaast te nemen.
Het is de bedoeling dat er een ver-
trouwenssituatie ontstaat. Ik denk
dat het goed is, eerst een gesprek
te hebben waarin we elkaar een
klem beetje leren kennen. Beslis
sen kan de patient daarna m alle
vrijheid." De komende weken,
maanden kan Mariëtte Kunz het
zich waarschijnlijk nog veroorlo
ven veel tijd per patient te beste
den. Koortsige kinderen, met of
zonder oorpijn kunnen waarschijn
lijk voorlopig nog thuis opgezocht
worden. „Ik weet uit ervanng wat
het is om met oorpijn op weg naar
een dokter te moeten zijn. In veel
gevallen zal het niet anders kunnen
zijn, maar zolang het wel kan wil ik
op huisbezoek gaan." Mariëtte
Kunz blijft enthousiast. Ziet ze ner
gens tegen op? „Ach tegenop. Het
minste ervaring heb ik met de ad
ministratie. Het management. Daar
leer je ook met over tijdens je oplei
ding." Onmiddellijk ziet Mariëtte
daar ook de positieve kant van.
„Maar op de groepspraktijk aan de
Korte Geer werken ze met een
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiii
sofische patiënten hadden. Tijdens
het waarnemen kwam ik bij pa-
tienten die niet gediend waren van
de medicijnen die ik voorschreef
Die wilden kruidje-roer-me-niet bij
wijze van spreken. Ik vond dat ik
daar meer van moest weten en ben
mij daar in gaan verdiepen. Wat mij
aansprak is de mens te zien als een
totaal van lichaam en geest. Ik ben
onlangs begonnen met een studie
homeopathie. Het is mijn bedoeling
regulier huisarts te blijven, maar
homeopathie naast de reguliere
methoden lijkt mij goed mogelijk."
Hoe denkt zij over de medewer
king bij sterven thuis „Ik vind het
belangrijk dit mogelijk te maken.
Wanneer zoals je zegt een werk
groep in Leusden aktief is, die be
hulpzaam wil zijn bij de stervensbe
geleiding, zal ik mij daar zeker
over laten informeren. Dat geldt
trouwens voor meer werkgroepen.
Hetzelfde geldt uiteraard voor de
patienten-belangenvereniging. Bij
het huisarts zijn hoort tegenwoor
dig in toenemende mate het om
gaan met bewuste keuzes van pa-
tienten. Patiënten weten meer,
denken mee, vragen zich af waar
om moet dit, waarom doe je dat en
kan het niet anders. Ik vmd dit een
bijzonder goede ontwikkeling. Ik
heb mijn voorgenomen mijn beleid
samen met de patiënt af te stem
men.
Wanneer iemand weet waarom
een bepaalde therapie wordt aan
geraden en ervan overtuigd raakt
dat dit goed kan zijn, bereik je een
grotere therapietrouw. Met andere
woorden; ze nemen hun medicij
nen trouw in en daarmee bereik je
eerder resultaten dan wanneer ze
met in je voorschriten geloven."
hooguit enige inspiratie opleveren
maar geen verhalen over mevr. D.
V. in L."
Nog wensen? „Ik zou het leuk
vinden wanneer ik in de nabije toe
komst reanimatiecursussen zou
kunnen gaan geven in Leusden Ik
weet niet wat hier momenteel aan
gedaan wordt, waarschijnlijk zitten
ze helemaal met op mij te wachten.
Ik hoop dat ik hier en daar eens
gevraagd zal worden om voorlich
ting te geven. Ik weet nog met pre
cies hoe de samenwerking tussen
de verschillende eerste- en twee
delijns werkers in Leusden werkt,
maar normaal hecht ik aan inter
collegiaal overleg. Misschien kan
ik iets voor de ouderen in Leusden
betekenen of het verpleegtehuis.
Ik heb voor veel belangstelling,
maar nogmaals ik zal Leusden en
omgevmg eerst moeten verken
nen. Ook letterlijk. Want ik wil wel
de weg kunnen vinden. Ook m de
buitengebieden van Achterveld."
En op sociaal gebied? „In Limburg
was ik lid van een hondenclub sa
men met mijn hond, een Berner
Senner. Ik vmd het leuk om bezig te
zijn met honden. Zingen doe ik ook
graag, misschien ga ik wel weer
zmgen in een koor. Bovendien
speel ik graag piano. En ik doe aan
aerobic."
Leusden heeft vanaf 2 janua
elf huisartsen. Tien mannen i
eén vrouw. Deze laatste behoo
bij het grootste deel van de N
derlandse huisartsen en zond>
eigen huisarts. Misschien krij j
een van die mannelijke artsen
binnenkort wel eén patiënt bij.
LEUSDEN - In het kader van de kindercarrousel, een reeks activiteiten voor de jeugd tijdens de kerstvakantie
was De Blijhof gisteren het domein van de knutselende jeugd.
LEUSDEN/ACHTERVELD - Het is
een goed gebruik in de dagen
vlak na de jaarwisseling dat men
sen elkaar de beste wensen voor
het nieuwe jaar doen toekomen.
Tal van organisaties en vereni
gingen houden daarom rond deze
tijd recepties, waar onder het ge
not van versnaperingen, uitge
breid getoast wordt. Hieronder
volgt een greep uit het aanbod
van dergelijke bijeenkomsten,
die in Leusden en Achterveld nog
gehouden moeten worden.
Vrijdag 6 januari.
20.00 uur: Nieuwjaarsreceptie
Sportstichting, ontmoetingsruimte
De Kameleon, zwembad Octopus,
Burgemeester Buiningpark.
20.30 uur: Nieuwjaarsreceptie
WD-afdeling Leusden, restaurant
't Ros Beyaart, Hamersveldseweg.
Zondag 8 januari.
15.00 - 17.00
uur: Nieuwjaarsreceptie sport
en recreatievereniging De Blijhof,
Lisidunalaan 2.
Maandag 9 januari.
19.30 - 21.30
uur Nieuwjaarsreceptie college
van Burgemeester en Wethouders,
gemeentehuis, 't Erf L
Zaterdag 8 januari.
16.30 uur: Nieuwjaarsreceptie
Sport Vereniging Achterveld,
SVA-kantine, Kerstenssportpark.
11.00 - 13.00
uur: Nieuwjaarsreceptie voor de
Achterveldse bevolking, Ons Ge
bouw, Hessenweg.
LEUSDEN - Vnjdagavond,
nuari, vindt in sport- en recrej
bad „Octopus" de nieuwjaa'
ceptie plaats van de sportstichj
De aanvang is om 20.00 uur.
ongeveer 20.45 uur vindt de u
king plaats van de traditionele
van Rootselaar trofee. De ti
wordt uitgereikt aan de ma
vrouw die zich het afgelopen,
op een of andere wijze verdie:
lijk heeft gemaakt voor de spi
