Basisschool 'De Loysderhoek'
groeit ondanks snoeipogingen
Stress wel verklaring, maar
geen excuus voor hardrijden
leustfen hrant
Deetman's bezuinigingen op kleine scholen remt plannen, maar:
Kantongerecht Amersfoort
Wieldoppen
gestolen
Wat stabieler
WOENSDAG 1 MAART 1989
plaatselijk nieuws
Bij het ter perse gaan van deze krant werd bekend dat minister
Deetman zijn bezuinigingsplannen voor de kleine scholen heeft
uitgesteld tot 1 augustus 1990. De Leusdense scholen die door de
maatregelen getroffen dreigden te worden kunnen dus even opge-
lust adem halen.
Een deel van de problemen die in het verhaal over de Laysderhoek
werden gesignaleerd is dus door de actualiteit achterhaald. Toch
meenden wij het verhaal hierbij te moeten afdrukken, omdat de
plannen nog niet definitief van de baan zijn. Ook geeft het artikel een
beeld van de omstandigheden, waaronder het personeel van kleme
scholen moeten werken. Dat is de aandacht waard
LEUSDEN-ZUID - In de gemeente Leusden staan maar liefst
vijf kleine scholen die, wanneer de laatste bezuinigingsvoor
stellen van Minister Deetman van Onderwijs doorgaan, 0,2
formatieplaats moeten inleveren. Hetgeen een nog zwaardere
belasting voor de onderwijskrachten betekent die steeds vaker
aan kinderen van 4 tot en met twaalf jaar zorg dienen te dragen
voor goed onderwijs. In de landelijke pers krijgen vooral de
kleine scholen in Friesland aandacht. Schooltjes in dorpen
waarin steeds minder kinderen wonen als gevolg van een
vergrijzende bevolking en dalend kinderaantal. Hetgeen overi
gens voor een - vaak onbelicht - deel mede het gevolg is van
een woningbouwbeleid en bezuinigingen op welzijnsvoorzie
ningen. Achterveld is hiermee in sommige opzichten te verge
lijken. In Leusden-Zuid staat echter een schooltje dat steeds
meer kinderen krijgt.
In het begin van de jaren tachtig
vreesden inwoners van Leusden-
Zuid nog dat de oudste Protes
tants-Christelijke school van Leus
den met opheffing bedreigd werd.
De Loysderhoek telde op haar
dieptepunt 34 leerlingen. Tijdens
het vijfen-twmtig jarig bestaan van
de school, in oktober 1976, omvatte
de school nog zes volle klassen,
naast een volle tweeklassige kleu
terschool.
Maar in 1985 ongeveer keerde
wind opmeuw. Of het door de in
voering van het basisonderwijs
kwam, de aanstellling van een
nieuw team of simpelweg doordat
de oude inwoners plaats maakten
voor jonge gezinnen, feit is dat de
school opmeuw begon te groeien.
Van 44 leerlingen, m 1986 naar 54 in
1987 en in 1988 en 1989 respectie
velijk 68 en 86 leerlingen. De aan
was is specifiek; veel vierjarigen
en een aantal oudere kinderen, die
het op grote basisscholen niet red
den. De Loysderheok kan het ko
mende half jaar profiteren van de
dankzij het stijgend leerlingaantal
toegewezen extra 0.5 formatie
plaats. In augustus zal daar echter
weer de helft van moeten worden
mgeleverd, wanneer de bezuini
gingen van minister Deetman door
gaan. Waarmee net begonnen is,
moet dan weer gestopt worden.
DE LOYSDERHOEK
Klaske Keiler (34) is, en daarmee
maken we eerder gedane foute be
richten goed, de eerste vrouwelij
ke schooldirekteur m de gemeente
Leusden In augustus 1985 trad zij
als full-time direkteur in de Loys
derhoek, na een aantal jaren erva
ring op een andere kleine school
de Regenboog m A'veld als part
time direkteur. Haar collega Koos
van Vulpen (26) begon gelijk met
haar. Hij kwam rechtstreeks van de
pedagogische Academie en viel
zoals hij zelf zegt, „met zijn neus in
de boter". Een jaar lager kon het
twee-dehge team versterkt wor
den door Inge Brouwer (27) en
weer een jaar later kreeg Reina
Veldkamp, een 12 en een half uurs
aanstelling terwijl Janny Hilde-
brand (43) al jaren, part-time taak
realisatie doet. Bij de komende be
zuinigingen staat vooral het aantal
uren van Reina Veldkamp op de
tocht en daarmee de opvang in de
onderbouw.
Klaske Keiler; „De aanwas van
leerlingen is vooral het gevolg van
de komst van vierjarigen. We heb
ben nu een kleuterklas waann 37
kinderen zitten, vier tot en met zes
jarigen bij elkaar. De kleintjes drei-
Klaske Keiler: „De aanwas van leerlingen is vooral het gevolg van de komst van meer vierjarigen.'
gen daarbij te verdrinken tussen
de groten. Ze zouden aparte aan
dacht moeten hebben. Maar ze tel
len bij het vaststellen van formatie
plaatsen met eens mee." Dit als ge
volg van een eerste bezuirugings-
maatschappij de beruchte vierjari-
genregeling.
Reina Veldkamp kon dankzij de
verworven basisformatie van 3,6 op
maandag en dinsdagmiddag en
woensdagochtend de 24 vierjari
gen opvangen, waardoor Klaske
Keiler een soort speel-leerklasje
kon vormen van de dertien tweede
en ongeveer evenzoveel derde
jaars. „Groep 3 vraagt altijd een
constante aandacht", volgens Klas
ke Keiler. Wanneer de meuwste
bezuinigingsmaatregel van het mi
nisterie doorgaat, moet de Loys
derhoek als kleme school met min
der dan 100 leerlingen weer 0,2
formatieplaats inleveren. Hetgeen
voor Reina Veldkamp opmeuw het
terugschroeven van haar zojuist
verworven halve baan zal beteke
nen. Volgens Klaske Keiler „wordt
het dan een hele moeilijke puzzel.
We hebben er zo hard voor ge
knokt. We hebben ervan ge
droomd. O, wat zou het fijn zijn om
met de kleuters in twee groepen te
werken. En dan heb je het dankzij
je inzet bereikt.
En dan dit - „Je hebt een gevoel
als toen je een klein kind was. Het
wordt je beloofd als je dit doet,
krijg je dat. En je doet het en dan
krijg je het niet of nog erger het
wordt je onmiddellijk weer afge
pakt."
Het klinkt triest en opstandig,
hoewel Klaske nog met lijkt te wi-
len geloven dat een dergelijke
maatregel uitgevoerd zal worden.
De toezegging van minister Deet
man afgelopen donderdag om „er
nog een nachtje over te slapen'"
biedt vage hoop. Afwachten.
De middenbouwgroep, waarin
de derde, vierde en vijfde jaars
zitten, telt momenteel 27 kinderen,
waarvan de meeste derde en vier
de jaars. De bovenbouwgroep
waarin de zesde, zevende en acht
ste jaars, staat onder leiding van
Koos van Vulpen en telt 23 kinde
ren. In alle groepen zitten een aan
tal kinderen waarvan de ouders
voor deze school hebben gekozen
juist omdat school deze kinderen
beter zouden kunnen functioneren
dan op een grote school.
Een opvatting overigens waar
Klaske Keiler enige vraagtekens
bij plaatst. Het is natuurlijk nog
maar de vraag of kinderen die ex
tra aandacht nodig hebben in een
groep waarin verschillende jaar
gangen tegelijkertijd moeten
werken en luisteren beter uit de
voeten kunnen dan m een homoge
ne klas. „Natuurlijk is het kenmer
kend voor onze school dat kinde
ren vaker individueel werken, zelf
standiger moeten zijn en door de
differentiatie, die ontstaat door de
verschillende leeftijden m een
groep elkaar helpen of wat van
elkaar opsteken, maar ouders die
de voordelen van een kleme school
zoeken waarschuw ik altijd wel.
Verwacht geen wonderen." Waar
bij ze vooral lijkt te duiden op de
mtensieve taak van de leerkracht
die voor iedere groep de juiste
aandacht en het juiste materiaal
moet zien aan te dragen. Koos van
Vulpen: „Je moet je bijvoorbeeld
realiseren dat ik wanneer ik ge
schiedenisles geef op een dag, dne
lessen moet geven." Klaske Keiler
laat met emge trots voorbeelden
zien van lesmateriaal zoals dat ie
dere avond opmeuw door haar
voor individuele leerlingen wordt
voorbereid. „Hiermee kunnen ze
zelf werken, waardoor ik gelegen
heid krijg tegelijkertijd een ander
groepje wat uit te leggen. Zelfstan
digheid betekent m onze school
bijvoorbeeld dat een groepje kin
deren ergens anders m de school
een rustig plekje zoekt om aan éen
tafel ieder voor zich te gaan
werken." Het onderschrijven van
de waarde van de zelfstandigheid
laat onverlet de noodzaak die
daartoe aansluiting gaf. Klaske
Keiler is overigens nog maar on
langs begonnen met het door de
teamleden voorbereide lesmate
riaal op stencil te zetten. Tot die tijd
schreef ze 's avonds m de schriften
van ieder kind de opdrachten voor
de volgende dag. Hierdoor kan ie
der kmd op z'n eigen niveau
werken. „Doordat we een aantal
moeilijk lerende kinderen hebben,
zijn de niveauverschillen m één
groep nog groter dan ze normaal
gesproken al zouden zijn." Op de
Loysderhoek worden de lesmate
rialen op de bruikbaarheid in een
kleme school uitgezocht. Voor de
moeilijk lerende kinderen werkt
men bijvoorbeeld met de stap-
voor-stap methode welke ontwik
keld is voor MLK scholen. Daarbij
is de inzet van Janny Hüdebrand
„onmisbaar". „Zonder de niet afla
tende inzet van Janny zou het op
vangen van alle leerlingen een stuk
moeilijker zijn. Dankzij haar des
kundige begeleiding van leerlin
gen zijn we in staat veel moeilijk
lerende kinderen de basisschool te
doen doorlopen", spreekt Klaske
Keiler haar gemeende waardering
uit. Daarin door de instemmend
knikkende Koos van Vulpen, bijge
staan Het gebruik van lesmateriaal
wordt ook mede door de grootte
van de school bepaald De casset
tebandjes behorend bij de Engelse
les blijven ongebruikt door de
achtste jaars. Het geluid zou te veel
storen voor de zevende en zesde
jaars zonder Engelse les!
ZWAARDER
Lachend beamen de twee leer
krachten dat de dagtaak van een
direkteur van zo'n kleine school
een stuk zwaarder is dan de direk
teur van een grote basisschool die
soms geheel is vrijgesteld van les
geven. Voor een gesprek „met de
krant" onder schooltijd was geen
tijd. Overdag staat Klaske voor
groep 2 waann de derde, vierde en
vijfde jaars zitten. „Op woensdag
zitten mijn veertig uren er al weer
op. Op vrijdag middag heb ik zeker
de zestig gehaald. Maar zo denk ik
niet voortdurend. Het is een stukje
hobbyisme Je moet dit werk met
plezier doen." Waarbij Klaske wel
gemoed aantekent dat haar man
zijn baan heeft opgezegd toen zij
full-time direkteur kon worden en
nu naast het geven van bokslessen
de huishouding doet. Hetgeen, zo
als iedere huisvrouw zal kunnen
begrijpen, een uitstekende combi
natie blijkt te zijn. Klaske geeft toe
dat het schoolwerk haar ook na
schooltijd met los kan laten.
Behalve het voorbereiden van de
lessen, het corrigeren en noodza
kelijke, lezen, komen daar de ad
ministratie en vergaderingen bij.
„Bovendien het nodige denkwerk
van hoe zal ik dit kunnen oplossen
en wat zal daar het gevolg van zijn",
omschrijft ze haar problemen. Waar
Koos van Vulpen de keerzijde van
de medaille laat zien. „Het is hier,
mede doordat we een klem en jong
team zijn, heel gebruikelijk om ta
ken van elkaar over te nemen. We
werken niet met een afgebakende
direkteursfunctie. We doen veel
samen en zeggen dikwijls. „Zal ik
dat doen". De direkteur functio
neert hier met van bovenaf. „We
vinden elkaar ook gauwer. We zijn
niet ieder op een eilandje bezig
Daarvoor zijn we teveel op elkaar
aangewezen. We voelen ons alle
maal voor de hele school verant
woordelijk." Met als bijkomend
voorstel dat niemand vreemd op
kijkt wanneer iemand anders dan
de vaste leerkracht de klas over
neemt. „De kinderen kennen ons
allemaal en eigenen zich een leer
kracht minder snel toe
SOCIALE CONTROLE
De sociale controle is op een
kleme school groot. Hetgeen nog
versterkt wordt bij de Loysder
hoek, doordat de kmderen buiten
school bijna uitsluitend hun mede
leerlingen tegenkomen Wie op
school uit de boot valt, valt daar
door buiten schooltijd ook vaak
buiten de groep. „We zijn daarom
begonnen met een zogenaamd in
voeringsprogramma, waarmee we
aandacht willen geven aan hoe kin
deren met elkaar omgaan We be
nadrukken de gelijkwaardigheid,
het elkaar accepteren zoals ze zijn
en we willen daar open over pra
ten. Koos van Vulpen wil zijn eigen
betrokkenheid bij dit onderwerp
onderstrepen met een voorbeeld,
waaruit de kmderen uit zijn groep
beter te voorschijn komen als hij
zelf. De kinderen hadden com
mentaar gehad op het moeten af
wassen van zijn vuile koffiekopjes.
Ze vonden dat niet bij de klasver
zorging horen. Samen met de km
deren werd een oplossmg gevon
den, alhoewel Koos natuurlijk best
voortaan zijn eigen kopjes zou kun
nen afwassen.
Wanneer de bezuinigingsmaat
regel doorgaat, zal deze gevolgen
hebben voor de hele school. Het
speellokaal zal mgencht worden
als klaslokaal voor groep 1 tot en
met 3 die dan bij elkaar komen te
zitten.
De grote gemeenschapsruimte
zal regelmatig door verschillende
groepen als leslokaal moeten wor
den gebruikt: „Dat wordt sjouwen"
voorspelt Koos van Vulpen zuch
tend. Maar vooral zullen nog meer
kmderen klassikaal, dat wil zeggen
met dne leerjaren bij elkaar, mtleg
moeten horen. Hetgeen nog meer
dan nu het geval is betekent dat de
jongste in de groep een uitleg zul
len horen die soms boven hun pet
gaat. „Natuurlijk pikken ze er wel
wat van mee. Ik merk bijvoorbeeld
dat het aanleren van tafels veel
makkelijker gaat, eenvoudig door
dat de kmderen het moefenen een
jaar daarvoor al hebben aange
hoord. En andersom heeft J
sikaal aanbieden als gevoa
oudste kmderen af en toe tl
eigen bednj ven door een f 1
krijgen." Gymnastiek, mul
belse geschiedems en hd
beid zijn sowiewo klassikj
„We proberen voor i
handhaven, dat we bereü]
voor een kmd haalbaar is. t
wijze van spreken fluitend!
op komen om naar school:
Op een kleme school zoals;
vmden kinderen sneller ee
plekje en voelen zij zich
nauw betrokken bij de groe
de andere kant kent ieder?
kind sneller met alle voo;
delen daar weer van. Eenlc
zich met goed „achteraan
len" op een kleme school. S
kmderen hebben daar mot
„Wij proberen alle kindt
hun recht te laten komen ei
gemak te laten voelen. Jui
alle kmderen zo duidelijk a-
zijn, kost dat extra moeite I
dacht om daarbij niemancl
boot te laten vallen. Daarbij]
we een aantal bereikt v
het niet meer afkunnen r
formatieplaatsen. Willen
goed doen dan hebben v
mankracht hard nodig.'
Veldkamp 's functie was g
maar een zeer noodzakelij]
vulling op het team. lOaskJ
wacht af of de protesten
„Onze medezeggenschap
heeft een protestbrief n
kamercommissie geschra|
naar de bond van PCO c
zers. „Toen ik las, dat i
gaan staken dacht ik. r
menes, want zoiets doen a
niet gauw. Ik weet zeker dj
alles aan zullen doen om da
kondigde ellende zoveel A
te voorkomen." De LoysdeJ
Leusden-Zuid groeit t
drukking m. De school ïsd
jaar oud. maar gezien i
van het team en het wasseJ
tal leerlingen erg jong vq|
leeftijd.
AMERSFOORT-,,Het is een verklaring, maar geen excuus,"
zei de kantonrechter, Mr. de Klerk, op de zitting van 23 fe
bruari, naar aanleiding van de brief van een psycholoog
waarin deze stress-situaties als reden opgaf van de snelheids
overtreding van zijn patiënt. Als je om medische of psychische
redenen niet kunt nalaten om te hard te rijden, dan rijd je maar
niet, was in het kort ook het oordeel van de officier. Een snel
heid van 110 km per in de bebouwde kom van Soest betekende
een overschrijding van meer dan 100%. Een aanzienlijke docu
mentatie op dit gebied beïnvloedde eveneens haar eis: 600,-
boete en het rijbewijs onvoorwaardelijk voor 4 maanden kwijt.
De kantonrechter verzachtte dit laatste enigszins door het rijbe
wijs nog voorwaardelijk in te trekken voor 6 maanden met een
proeftijd van 2 jaar. De boete verhoogde hij daarentegen tot
1.000,-.
„Nog gevaarlijker dan hard rijden
vind ik het opduwen van je voor
ganger", vond de officier, toen
een automobilist uit Maassluis te
recht stond, omdat hij op de Al
met een afstand van 4 meter ach
ter zijn voorligger gereden had en
dat ook nog 7 km lang. „Het ge
beurt zo vaak dat iemand van
rechts er tussen komt en eigenlijk
te langzaam njdt Dan is er een
kort moment dat je er dicht op zit,
want op je remmen gaan staan ver
oorzaakt ongelukken" verde
digde deze zich. Een kort mo
ment is wat anders dan 7 km" con
stateerde de kantonrechter koel
tjes en veroordeelde tot 300,-
boete. „Als u dit standpunt huldigt
dan wordt het nog moeilijker rij
den m Nederland" voorspelde
verdachte somber.
Een vrachtwagen manoevreerde
in Hoogland achteruit een mnt uit
Een aankomende auto schrok
hiervan, maakte daardoor een rare
manoevre en belandde een eind
verderop in de sloot. „Mijn wielen
waren nog met op de weg" verde
digde de vrachtwagenchauffeur
zich „Hij had gewoon door kun
nen njden". „Het gaat met alleen
om die wielen, maar ook om de
rest van de auto" oordeelde de
kantonrechter. „Die automobilist
heeft misschien met goed gerea
geerd, maar dat kwam door zijn
schrikreactie en daar was u de
oorzaak van" Een boete van
150,-
Een meisje kocht een treinkaartje,
een retourtje Amersfoort-Amster-
dam De disco's bevielen zo goed.
dat het de nachttrein terug werd.
Die gaat echter alleen naar
Utrecht. „Daar ben ik blijven sla
pen en toen had ik de volgende
dag geen geld meer voor een
kaartje Amersfoort Dus heb ik
zwart moeten reizen". Aan de N S
had ze voor 7,50 de zaak af kun
nen doen, maar dat deed ze niet
Nu was de eis 75.-. „Ik vind het
met in verhouding" protesteerde
ze. „Bovendien heb ik het niet,
want ik leef van een studiebeurs".
Had dan ook met zo onverstandig
gehandeld en gewoon die 7,50
betaald. Dan had je nergens last
van gehad". Behalve deze verma
ning kreeg ze nog enige finan
ciële tegemoetkoming: boete
45.-.
Een jongen uit Nijkerk moest voor
de tweede keer ten onrechte op
de strafzitting verschijnen, omdat
een „vriend" zijn naam gebruikte
toen hij door de conducteur van
de trein op zwart njden betrapt
werd. De kantonrechter kon zich
de jongen nog herinneren van een
vonge zitting en ook het feit dat hij
toen vrijspraak had gekregen we
gens gebrek aan bewijs. Nu zat er
echter een andere officier en deze
wilde niet voetstoots aannemen
dat haar tenlastelegging met be
wezen zou kunnen worden. Ten
slotte reisde de verdachte wel het
zelfde traject Nijkerk-Amersfoort
dagelijks op en neer om naar
school te gaan. Ze stelde pnjs op
een confrontatie met de conduc
teur, m de hoop dat deze over een
ijzeren geheugen beschikt, want
inmiddels is er wel een jaar ver
streken
Nog een zwart-rijders probleem:
een meisje dat in Utrecht woont en
op een dalurenkaart naar Rhenen
heen en weer reist, zou zonder
kaartje in de trein hebben geze
ten. „Op zich wel mogelijk, maar
ik kan me er helemaal niets van
herinneren" zei ze Dat vond de
officier met zo'n bezwaar. Die
eiste dan ook de gebruikelijke
75,-. Maar de kantonrechter
vond iets zeer onlogisch aan deze
zaak: het zonder kaartje reizen zou
plaats gehad hebben 's morgens
om 7.20 uur, met bepaald een dal
uur. Bovendien in de trein van
Rhenen naar Utrecht Zó vroeg al
weer op weg naar huis? „Ik acht
het niet wettig bewezen" vond hij
dan ook. Dus volgde vrijspraak.
LEUSDEN - Van een auto, die ge
parkeerd stond aan de Manenho-
ve, werden in de nacht dinsdag op
woensdag kunststof wieldoppen
ontvreemd. De wieldoppen verte
genwoordigen een waarde van
266,-. De dader is onbekend.
door Jan Versteegi.
Er is de laatse dagen na
tuurlijk veel gesproken en
geschreven over de record
lage barometerstand van het
afgelopen weekeinde.
In Leusden werd een laag
ste stand van 957 millibar be
reikt.
Toch is een dergelijke lage
luchtdrukwaarde in sommi
ge gebieden niet eens uitzon
derlijk. Nabij Ijsland daalt de
luchtdruk regelmatig tot be
neden 950 millibar. In het Ca-
raibisch gebied loopt de
luchtdruk tijdens de passage
van tropische cyclonen nog
verder terug. Zo werd vorig
jaar in de cycloon Gilbert een
luchtdruk van 885 millibar
gemeten.
Gisteren was het opnieuw
guur weer en vielen er enke
le buien. Nog steeds wordt
ons weerbeeld bepaald door
een diepe depressie op de
Noordzee. Om dit systeem
wordt vrij koude en vooral
onstabiele lucht aangevoerd.
Hierin ontstaan gemakkelijk
buien, die door het relatief
warme water worden geacti
veerd.
Ook vandaag hebben we
nog met deze stroming te ma
ken.
Bij het opmaken van deze ru
briek was het weersverloop
voor de tweede weekhelft
zeer problematisch en erg in
teressant. De computers ver
schillen sterk van mening.
Reading, het Europese cen
trum voor de lange termijn,
berekende de straalstroom
meer noordelijk en voorzag
geleidelijk zachter weer. De
Duitse computers van Offen
bach lieten de depressies een
stuk zuidelijker koersen. Het
gevolg zou dan sneeuw en
belangrijk kouder weer zijn.
Gelet op het verleden gaf ik
de Duitsers het voordeel van
de twijfel. Zij zelf losten het
probleem eenvoudig op:'
Geen vooruitzichten moge
lijk'. Op dit moment weten
we meer.
Vorige week kwam hel:
grip koudeput ter spraki
relatie tot een depressie
hogere luchtlagen. Op
zoek een uitleg. Een koi
put is niets anders dan
afgesnoerde hoeveel
koude lucht op ongevei
km hoogte, die geen ei
relatie heeft met de stroi
gen aan het aardoppei
Als de lucht aan de
enige verwarming
gaat, beweegt deze oi
De lucht komt dan vrij sni
aanraking met die k<
lucht meer naar boven,
menging leidt tot grote oö
biliteit. Koudeputten i
zeer berucht wanneer n
de zomermaanden voo:
men in het Noordzeegefcjnet
Zij bederven gedurende en
gen het vakantieweer
veel buien, die soms aam
geklonterd een hele dag
ren.
Gisteren is de winter
1989 meteorologisch afgi
ten. We kunnen terug!
op een uitzonderlijke
Waarschijnlijk, de bei
ningen moeten nog wt
gemaakt, zal deze winti
zachtste van de af9e''__
drie eeuwen worden. ®®e'
niet gering om mee te ma)**1'
Opvallend waren de coi
ten. December zacht en'
nat, januari droog en za<
februari sloot af met eert
soluut diepterecord wij
luchtdruk betrof. J«
daarentegen was juist
maand met in De Bilt
een record hoge baroi
stand. Meer hierover if]
volgende rubriek.
Vj
dt
de
om
