Beginnende ondernemers vinden
in Leusden moeilijk ruimte
Ik wil zoveel mogelijk zeggen
met zo min mogelijk middelen
■eusder krant
Hilhorst wordt 'Europatuin'
Dick Bruna in boekwinkel De Hamershof
Vergaderii»
Rode Kruisi
Virusthlon
zakennieuws
WOENSDAG 15 MAART 1989
LEUSDEN - Leusden heeft geen gunstig 'vestigingsklimaat'
voor startende ondernemers. Dat zou je kunnen concluderen na
gesprekken met mensen die in Leusden geprobeerd hebben
een bedrijf te beginnen, maar die geen geschikte ruimte kon
den vinden. Met geschikt wordt in dit verband bedoeld afge
stemd op de behoefte aan ruimte en op het beschikbare, vaak
nog krappe, budget. Anders gezegd, de panden die worden
aangeboden zijn voor beginnende ondernemers of te groot of te
duur of beiden. Dat is overigens een probleem dat niet alleen in
Leusden speelt. Velen die een bedrijf in de regio Eemland
willen beginnen, komen na vaak lange en intensieve speur
tochten naar een goed pand, tot de conclusie dat dit een van de
moeilijkste hindernissen is op de weg naar het succes. In
Amersfoort is de oplossing hiervoor gedeeltelijk gevonden
door de inrichting van een ondernemingscentrum, waar 'star
ters' niet alleen onderdak vinden, maar ook gebruik kunnen
maken van een aantal diensten, zoals die van een telefoniste/
receptioniste en het gebruik van telex en fax. Misschien ook
iets voor Leusden?
In Amersfoort opereert nu sinds nemerspad. Het gaat daarbij om
vier jaar Job Creation. De organisa- het opstellen van een bedrijfsplan
tie helpt nieuwkomers in het be- en het vinden van financiers. Sinds
drijfsleven met de eerste wankele twee jaar is Job Creation ook be-
schreden op het risicovolle onder- trokken bij de Stichting Score, een
organisatie die tot doel heeft m de
regio Eemland de start van nieuwe
bednjven te stimuleren om op deze
manier meuwe arbeidsplaatsen te
creeèn. Leusden is één van de ge
meentes die subsidie geeft aan
Score. In de periode dat Score
werkzaam is, wist de Stichting 150
arbeidsplaatsen te scheppen. Op
termijn zullen er nog eens 100 bij
komen, omdat de bedrijven die
met behulp van Score zijn begon
nen zullen uitgroeien. Van die 150
banen zijn er 12 gerealiseerd door
Leusdense initiatieven. In vergelij
king met de rest van de regio niet
zoveel dus, maar de werkloosheid
is in Leusden nu eenmaal relatief
laag.
TEKORT
Er is echter volgens Gerard
Odenkirchen van Job Creation, die
nauw betrokken is bij het project,
nog een andere oorzaak dat er in
Een van de gebouwen in de 'Pnncenhof, dat door meerdere bedrijven gebruikt wordt. Volgens wethouder Joost
de Jongh zijn er in Leusden voor beginnende ondernemers voldoende van dergelijke panden.
Leusden met zoveel nieuwe banen
door toedoen van Score konden
ontstaan. „Er is een tekort aan niet
al te grote bedrijfsruimtes, die voor
een redelijke prijs te huren zijn.
Van de zes Leusdenaren die bij ons
kwamen voor advies en ook
werkelijk met een bedrijf begon
nen zijn, vestigden zich uiteindelijk
maar drie ook werkelijk in Leus
den. De andere drie weken uit naar
andere gemeentes, waar zij wel ge
schikte ruimte vonden."
Eén van die 'beginners' is Evert
van Engelenhoven, die een bedrijf
begon in programmatuur en net
werken voor computers. De onder
neming biedt werk aan twee men
sen in full-timedienst en een part-ti
mer. „Ik was aanvarucelijk van plein
om m mijn eigen woning in Leus
den te beginnen. Ik had niet zoveel
vierkante meters nodig. Ik kon la
ter in een pand, dat eigenlijk te
groot was voor mij. De ruimte die ik
in Leusden kon krijgen, kostte
230,-- per m2. Dat was de kale huur.
In Amersfoort betaal je voor een
ruimte in het ondernemerscentrum
ongeveer 180,-- per m2. Daar is
dan wel inclusief de service van
een telefoniste/receptioniste en het
gebruik van een fax en telex." Van
Engelenhoven zit nu met zijn bednjf
(Plan87) in een gebouw op het
Amersfoortse industrieterrein De
Isselt. Hij heeft daar nu 100 m2 m
gebruik, waarvan 70m2 voor de uit
voering van zijn bedrijfswerkzaam
heden en 30 m2 als instructieruimte
voor klanten die software bij hem
gekocht hebben. „Voor een starter
is 30 m2 genoeg denkt," hij.
GESCHIKT
Wethouder Joost de Jongh
(WD), die ondermeer Economi
sche Zaken in zijn portefeuille
heeft, is geen voorstander van een
ondernemerscentrum in Leusden
naar het voorbeeld van het Amers
foortse project. „We hebben hier m
Leusden een aantal bedrijfsverza-
melingsgebouwen, die uitstekend
geschikt zijn voor beginnende on
dernemers. Een aantal bednjven
zijn de afgelopen jaren uit hun jasje
gegroeid en verhuizen naar het
Ruige Veld. De ruimtes die zij ach
terlaten, kunnen dan weer gebruikt
worden door 'starters'." Hij noemt
in dat verband ondermeer bedrijfs
panden in de 'Pnncenhof die de
komende jaren vrijkomen. De
Jongh is er tegen dat de beginnen
de ondernemers met hulp van de
overheid een bedrijf beginnen.
„Dat zou niet eerlijk zijn ten op
zichte van degenen die geheel zelf
standig met een onderneming be
ginnen," vmdt hij. „Een bedrijf zou
het zonder overheidssubsidie
moeten redden. Wij geven als ge
meente al geld aan de stichting
Score. Dat zou voldoende moeten
zijn. Ik ben geen voorstander van
een centrum voor beginnende on
dernemers, die met steun van de
gemeente gebouwd wordt."
Hij is daarom ook tegen de sug
gestie van makelaar George Rei-
mus, die het met Odenkirchen eens
is dat het voor 'starters' moeilijk is
om bedrijfsruimte te vinden. Rei-
mus denkt dat het huren van nieu
we kantoorruimte te duur is voor
een beginner en stelt daarom voor
een oud gebouw te gebruiken voor
de inrichting van een onderne
merscentrum. „Op dat gebied
heeft Leusden echter niet zoveel
mogelijkheden," constateert hij.
„Het enige pand dat m deze cate
gorie binnenkort ter beschikking
zou kunnen komen, is het gebouw
van het Instituut voor de Gezond
heidszorg (onderdeel van de Ho
geschool Midden Nederland), dat
naar ik mij heb laten vertellen, over
emge tijd naar Utrecht verhuist. Dat
zou door de gemeente gekocht
kunnen worden en ingericht kun
nen worden als ondememings-
centrum."
Reimus ziet nog een andere moge
lijkheid. „Tot nu toe worden er
door de gemeente op het Ruige
Veld geen projectontwikkelaars
toegelaten. Het is misschien moge
lijk om beleggingsfondsen te inte
resseren voor het kopen van
grond, waarop een kleinschalig
project begonnen kan worden."
LEUSDEN - Het tuincentrum van Ton Hilhorst aan de Ursulineweg gaat vanaf vandaag onder de
'Europatuin' verder. Volgens eigenaar Ton Hilhorst is Europatuin een nieuwe, landelijke keten van kwa.Jj
centra. Hilhorst: „Een aantal tuincentra heeft de handen ineen geslagen, om in een samenwerkingsver
dienstverlening te kunnen verbeteren. Zo heeft de krachtenbundeling als voordeel dat we ons h erker»
het pubhek kunnen presenteren. We hebben gezamenlijk natuurli k inkoopvoordeel, wat in de pnjzeiil
zal komen. Maar we kunnen nu bijvoorbeeld ook eigen potgrond op de markt brengen, om maar iets te|
Als enkeling lukt je dat met".
Eurpatuin is een bundeling van 36 tuincentra in het land, die als organisatie een eigen gezicht moi
krijgen. Bovendien zal Europatuin meer marktgericht aan de weg timmeren. Advertentiecampagnes
aan-huisfolderacties horen in dat strijdplan thuis.
Europatuin gaat vandaag van start. Het bedrijf van Ton Hilhorst heeft daartoe een facelift ondergaan, i
meuwe borden geplaatst. De feestelijke start van Europatum wordt ondermeer gevierd met een grafis/l
que, die recht geeft op 20% kortmg op de aankoop van binnen- en buitenplanten (gedurende twee dagej
de kmderen tot 12 jaar is er een kleurwedstrijd georganiseerd en met de Paasdagen is er een special
actie. De nodige openingsaanbiedingen ontbreken uiteraard niet op het programma.
LEUSDEN - ,,Hoe minder op een tekening staat, hoe meer
ruimte er is om er van alles bij te verzinnen", zei Dick Bruna
afgelopen zaterdag bij zijn bezoek aan boekwinkel de Hamers
hof. ,,Het is een voortdurend zoeken naar de meest eenvoudige
vorm. Dat proces gaat maar door. De laatste tijd gebruik ik
dezelfde primaire kleuren. Steeds hetzelfde rood, blauw, groen
en geel. In toenemende mate staan mijn figuurtjes in een witte
achtergrond. Een enkele zwarte lijn, een essentiële kleur, daar
door kenmerkt zich mijn laatste werk. Bijvoorbeeld in een van
mijn nieuwste boekjes: Stoeprand Stop."
,,Ik weet mets van pedagogiek,
noch van psychologie. Ik probeer
rtujn boekjes niet uit op kinderen.
Het eerste boekje: de Appel,
maakte ik, omdat ik zo onder de
indruk was van de schilder Ma
tisse. Vooral zijn papier-collages.
In een poging dezelfde zeggings
kracht en simpelheid te bereiken
ben ik ook gaan scheuren. Al snel
begreep ik dat het niet lukte en
probeerde ik een vergelijkbaar
resultaat te bereiken met penseel
en plakkaatverf De zwarte omlij
ning die tegenwoordig in mijn
werk zo kenmerkend is, ontbrak
toen nog. De intentie is gebleven.
Ik teken en schrijf over wat ik leuk
vind In een vorm die mij het
meeste aanspreekt, omdat ze
ruimte laat voor eigen inbreng. Ik
probeer iets te zeggen op de
meest simpele, tegelijk meest om
vattende manier. Mijn boekjes
maak ik niet leerzaam. Hoewel le
ren er wel bij kan komen, denk
maar aan mijn telboek, moet ieder
plaatje in de eerste plaats leuk en
mooi zijn om naar te kijken. Het
best geslaagd vind ik de platen
die ook nog mooi zijn, wanneer ze
sterk zijn uitvergroot."
Ruim zestig prentenboekjes vulde
Dick Bruna sinds 1953 met zijn illu
straties Zijn kenmerkende stijl
veroverde de wereld De door
hem getekende figuurtjes ver
schijnen m vele landen ter wereld
op posters (deze week nog op een
poster voor Hoog Catharijne), be
hang, spelletjes, kleding, school
spullen en badlakens. Dick Bruna
blijft in de eerste plaats de grafi
cus, de kleine man met pretoog
jes, voortdurend op zoek naar die
ene lijn waarmee de door hem be
doelde uitdrukking is weergege
ven.
Bewonderaars prijzen de simpel
heid en veelzeggenheid van zijn
figuurtjes, die meestal stilstaan en
de lezer altijd aankijken. Antropo-
sofen vinden in de eenvoudige
weergave in basiskleuren, zonder
nuances en met slechts een enkel
veelzeggend detail, veel van hun
ideeën terug. Ortho-pedagogen
wijzen op de waarde van de rust,
waardoor een peuter de beteke
nis ten volle in zich op kan nemen
en de verteller zijn eigen verhaal
kan maken.
Cntici maakten juist aanmerkin
gen op de simpelheid. Een verte
kening van de werkelijkheid,
noemden zij zijn stijl. Kinderen die
moeten leren praten moeten volle
dige woorden leren, en met een
konijn als NIJN leren benoemen.
Ouders „die helemaal weg zijn"
van de Dick Bruna-figuurtjes kre
gen de waarschuwing mee dat
een land, dat gaat slapen met een
pluche nijn in zijn armen, onder
gordijntjes met Dick Bruna figuur
tjes, na te zijn voorgelezen uit een
Dick Bruna boekje, of het spelen
met een Dick Bruna puzzel, kwar
tet of spel, nooit zal leren hoe een
echt konijn er uit ziet.
Dick Bruna kan er om lachen.
Waar te voor staat is nooit goed.
Zijn eerste aandacht en grote
liefde gaat uit naar het maken van
prentenboeken. Wat er verder
met zijn illustraties gebeurt, houdt
hij scherp in de gaten. „Daarvoor
is een fiimaatje opgericht", waar
mee voorkomen is dat zijn mate
riaal anders dan smaakvol ge
bruikt wordt. De zig-zag boekjes,
die de aanleiding vormde om naar
Leusden te komen, horen eigen
lijk bij deze aktiviteiten die voort
komen uit het maken van de origi
nele illustraties. De zig-zag boek
jes zijn hergroeperingen van an
der uitgaven. Sinds Dick Bruna
van uitgever gewisseld is, sinds
begin 1988 zit hij bij van Goor in
Amsterdam, heeft hij meer in
spraak in de samenstelling en
vormgeving bedongen De boek
jes kregen daardoor op zijn spe
ciaal verzoek witte achtergronden
en afgeronde hoeken
SUGGESTIE
Nieuwe illustraties maakte hij voor
de ook in 1988 verschenen vier
nieuwe prentenboekjes: Stoep
rand Stop, Boekje zonder woor
den 3, Nijntje gaat logeren, Opa
en Oma Pluis. Stoeprand Stop
maakte hij op verzoek van ouders.
Zij deden een suggestie op een
bijeenkomst, soortgelijk als m de
boekhandel de Hamershof, afge
lopen zaterdag. Op dezelfde ma
nier ontstond ooit 'Nijntje in het
ziekenhuis'.
„Mensen brengen je weieens op
een idee. Niet dat hun suggestie
onmiddellijk vertaald wordt in een
boekje. Dat gist eerst een poos.
Wanneer het idee genjpt is, sluit
ik mij een aantal maanden op in
mijn atelier. Ik begin te tekenen.
Eerst met veel meer details. Voor
ieder boekje, ook over ver
trouwde figuren zoals Nijntje bij
voorbeeld, begin ik opnieuw
Daardoor blijft mijn werk verande
ren, al valt dat zo op het oog met
op. Vorig jaar heb ik een tentoon
stelling van mijn werk in Arnhem
gehad. Jan Janssen, die daar toen
nog direkteur was, had Nijntjes uit
de afgelopen dertig jaar naast el
kaar opgehangen. Dan zie je hoe
het figuurtje veranderd is. Eerst
had zij van die vreemde wappe
rende oren, de proporties en het
kopje waren heel anders. Millime
ter voor millimeter ben ik naar de
huidige vorm gegroeid Voor ie
der boekje begn ik opnieuw.
Dat betekent wanneer er in een
boekje een olifant moet komen
dat ik opnieuw bedenk hoe vol
gens mij zo'n olifant tot de essentie
moet zijn teruggebracht. Het kan
best zijn dat het eindresultaat veel
lijkt op een eerder gemaakte oli
fant, maar hij zal altijd anders zijn
Soms kom ik op een school waar
de kleuterjuf zo uit het handje een
figuurtje uit een van mijn boekjes
prachtig op het bord of op het
raam tekent. Ik heb daar grote be
wondering voor, want zo kan ik
het niet. Ik blijf bij ieder plaatje
puzzelen en zoeken naar de meest
simpele, de meest essentiële
vorm. Ik wil zoveel mogelijk zeg
gen, met zo min mogelijk midde
len
„Wanneer ik een kind moet teke
nen dat huilt bijvoorbeeld, kan ik
dagen enorm lopen twijfelen of ik
een of twee tranen moet tekenen.
Meestal wordt het er een. En dan
nog de twijfel uit welk oogje ik die
traan moet laten vallen. De meeste
moeite kosten mij de ogen. De
stand moet ik zo vaak over doen.
Het moet precies goed zijn. Niet te
sentimenteel, duidelijk, maar met
ruimte voor een eigen invulling.
Mijn vrouw is daarbij nujn beste
cnticus. Haar oordeel accepteer
ik. hoewel vaak met de grootste
moeite. Ze heeft meestal gelijk
„Lang niet al nujn boekjes komen
op dezelfde manier tot stand
Soms wordt ik op een idee ge
bracht, soms krijg ik zelf een idee
voor een verhaaltje. Soms bij het
maken van tekeningen, maak ik
een figuurtje dat ik uiteindelijk
met voor het boekje gebruik waar
mee ik bezig ben. Wanneer ik het
mooi vind, gooi ik het in tegenstel
ling tot de rest, niet weg Ik be
waar het en het kan gebeuren dat
rondom dat figuurtje een heel
nieuw boek ontstaat. Zo ben ik nu
net klaar met een nieuw boekje,
waarin meuwe figuurtjes hun in
trede doen. Bons en Barbara, twee
beren. Bons, sterk en goed, Bar
bara, net iets slimmer. Barbara
heeft bovendien zeven sproeten.
Daarop heb ik veel nadruk ge
legd. Het boekje ligt nu bij de
drukker Ik verwacht dat het in
september ongeveer zal verschij
nen." Dick Bruna zegt over de
geijkte rolverdeling waaraan de fi
guurtjes in zijn boekjes meestal
voldoen: ,,Ik denk daarbij niet na.
Vader werkt in de tuin, moeder
doet de afwas. Hoewel dit in mijn
dagelijks leven vaker andersom
voorkomt. Wanneer je dit soort za
ken omdraait, krijg je naar mijn
mening snel iets geforceerds.
Kweek je bewust een tegenstel
ling en daarmee verwarring Het
geen ingaat op wat ik met zoveel
moeite probeer te bereiken, sim
pelheid, duidelijkheid en een her
kenbare beleving."
„In een van mijn nieuwste boek
jes, Opa en Oma Pluis, vertel ik het
verhaal van lieve grootouders -
Leuke grootouders, zoals grootou
ders zouden moeten zijn Opa
Pluis die Nijn leert timmeren. Oma
Pluis die Nijn leert breien." Dick
Bruna maakt in de eerste plaat de
tekeningen. Tekst is soms onont
beerlijk om het verhaaltje te ver
tellen, maar vormt voor Dick Bruna
een extra moeilijkheid.
„Daarom maak ik graag boeken
zonder woorden. Iedereen kan
daarbij van alles invullen. Ik leg
altijd de twaalf of dertien afbeel
dingen van een boekje achter el
kaar neer. Ik vind het belangrijk
dat ze goed bij elkaar passen Ook
grafisch een mooi geheel vormen
en enige spanning geven. De om
vang van twaalf, dertien plaatjes is
m het begin door toeval, geboren.
Sindsdien heb ik gemerkt dat het
de meest prettige omvang is. Dik
wijls maak ik een verhaaltje en
ontdek ik zodra de opzet klaar is,
dat ik precies in twaalf of dertien
illustraties alles heb gezegd wat ik
wilde zeggen.
„Het is waar, de meeste van mijn
figuurtjes staan stil, met de armen
langs hun zij. De uitdrukking moet
alles zeggen, en iedere tekening
heeft wel een detail waar een ver
haal bij te bedenken is. De ontbre
kende knoop bijvoorbeeld. In
mijn boekjes komen weimg han
delingen voor, in de plaatjes dan
Ek teken een verstilde wers
moment Maar wanneer ei
beurt, dan is de spanning
volgens mij. In het boekje
rand, Stop bijvoorbeeld wa
kind ineens tussen auto's
staan. Een enorme drukte
ineens heel spannend je
echt. Althans zo overkomt
en is het de bsdoelilng
Dick Bruna zégt graag ge
geven aan uitnodigingen
komen signeren. „Ik hou
om mensen te ontmoeten
ze te praten. Werken in n
lier is tenslotte een eenza:
zigheid. Vooral kinderen
soms zulke heerlijke knt
van dit plaatje vind ik we
maar dat is sloom."
Dick Bruna heeft ongetwi|5
hart kunnen ophalen, afg
zaterdag in Leusden. On
honderdvijftig mensen
van de gelegenheid gebr
maakt om in een van d
Bruna boekjes de naam
maker, door de maker te Is
ten. „Voor. hoe heet het
en de datum 11 maart 1989"
(advertentie)
coeN
r=* joer j
BGRG
ELECTROS
INSTALLAf
AANLEG e
ONDERHOi
TEL. 033
LEUSDEN-ZUID - De
Leusden van het Nederi
Rode Kruis houdt op dinsdsJ
21 maart een algemen lederf
denng. De bijeenkomst
Woelige Hoek', Prinses Irer4
in Leusden-Zuid en begint c:
uur. Voor de aanvang van d
gadering liggen de agenda|
stukken ter inzage.
LEUSDEN - Jongerenverd
Virus houdt op zondag 16 4
de bossen van den Treek &I
tatielopen, die in de loop d-:1
een zekere reputatie zijn q4
nieten. Daaraan gekoppeld
dezelfde dag de zogenaal
rusthlon' gehouden,
deelnemers 10 kilometer ij
pend en 45 kilometer fietse
nen af te leggen.
Deelnemers aan de Vifl
die een recreatief karakter I
wordt verzocht zich voor 1
te geven. Inschrijfformulier!
daarvoor te bestellen ondej
mer: 946310.
Dick Bruna „Ieder plaatje moet op de eerste plaats leuk en mooi zijn.
