—sociaal! -maatschappelijke uiensten— leusder krant kerlf diensten- Achterveld Diefstal autoradio "weekendVerloskundige SiensteiL —sport r agenda- ai Maatschappelijk werk, gezinsverzorging en bejaardenhulp Pastorale hulp (RK) Vrijwillige hulpdienst Anonieme alcoholici (AA) Welzijn Diversen Politie Leusden- Centrum Leusden-Zuid Ophalen glas en oud papier Vergeefse inbraakpoging Huisartsen Tandarts Apotheek Wijkverpleging Dierenartsen Stichting Slachtofferhulp Eemland Ambulance raad en daad WOENSDAG 14 JUNI 1989 SERVICE PAGINA Spreekuren dienstverleningsin stellingen in Leusden: Hamersveld- seweg 2, tel. 945618. Maatschappelijke dienstverle ning Eemland (MDE): woensdag van 9.00 tot 10.00 uur, vrijdag van 9.00 tot 10.00 uur. Protestants Sociaal Centrum (PSC): dmsdag van 9.00 tot 10.00 uur, donderdag van 9.00 tot 10.00 uur. Maatschappelijke dienstverle ning Eemland (MDE): Gezinsbe jaardenhulp. di van 9.00-10.00 uur. Gezinstoejaardenhulp PSC: don derdag van 13.00 tot 14.00 uur Gezins1 bejaardenhulp A.I.M.D. „Het Groene Kruis": dinsdag van 13.30 tot 14.30 uur. Ten behoeve van de 24 uurs hulpverlening buiten kantooruren, tel. alarmnummer 033-637638 Gemeentelijke Sociale Dienst (GSD): maandag van 9.00 tot 10.00 uur. Achterveld: „De Heelkom", Wal ter van Amersfoortstraat 36, tel. 03425-1333. GSD en (PSC) van 14.00 tot 15.00 uur. Telefonische Hulpdienst 't Gooi en Eemland: dag en nacht bereik baar, tel. 035-45555. Kinder- en Jeugdtelefoon: elke dag bereikbaar van 12.00 tot 21.00 uur. tel. 035-45556. „SOHA Partnergroep": De groepsavonden vinden iedere dinsdagavond plaats om 20.00 uur op het adres Asschatterweg 17, Leusden. Voor telefonische inlich tingen: 033-943722 of 033-940773. SOHA, Stichting Opvang en Her stel van Alcoholici: Dag en nacht bereikbaar, ook in de weekeinden, tel. 033-943722. Er zijn twee lijnen. Adres: Asschatterweg 17, Leusden. Regionale Kruisvereniging „Leusden-Achterveld" Achterveld: Walter van Amers foortstraat 36. Spreekuur door de wijkverpleegkundige: dagelijks van maandag t/m vrijdag van 13.00-13.30 uur, tel. 03425-1333, te vens uitleen van verpleegartikelen. Leusden: Rozengaarde 33. Alge mene informatie tel. 948875 van maandag t/m vrijdag van 9.00-16.00 uur. Uitleen van verpleegartike len: maandag- en woensdag avond van 18.30-19.30 uur. Dins dag-, donderdag- en vrijdagmid dag van 12.00-12.30 uur. Leusden-Zuid: de Roo van Alder- wereltlaan 13. Spreekuur door de wijkverpleegkundige op maandag en woensdag van 13.00-13.30 uur Tel. 940818 Voor dringende zaken kunt u bui ten bovenstaande uren de kruis vereniging bereiken via de dok terscentrale, tel. 722000. Pastor Goes, tel. 944903 Pastor Overbeek, tel. 942155 Pastor Van Hattum, tel. 950252 (spreekuren in Achterveld: di. 16.30-17.30 uur. do. 11.30-12.30 uur). Secretariaat St. Jozefparochie Leusden: Hamersveldseweg 51, open: ma. t/m vr. 9.30-11.30 uur, tel. 941261. Secretariaat St. Jozefparochie Ach terveld: Hessenweg 325, open: ma. 10.00-11.30 uur; wo. 10.00-11.30 uur; vr. 19.00-20.00 uur, tel. 03425-1420. Voor aanvullende „burenhulp" Tel. 942301: Akkerhoeve, Noord- wijck, Langenbeek, Bosveld, Mun- nikhove, Zwanenburg en Hamers hof. Tel. 941378 en 945130: Leusden- Zuid, Claverenblad en Wilden burg. Tel. 945719: Groenhouten, Rossen berg, Rozenboom. Tel. 941419: De Wetenng, Alands- beek en Rozendaal Tel. 942041 Hamersveld, 't Ruige Veld en Princenhof. B.g.g. één der anderen bellen. A.A. Amersfoort: tel. 941102. Elke vrijdag om 20.00 uur groepsavond in Groene Kruisgebouw, Grote Haag, Amersfoort. A.A. Leusden: elke maandag om 19.30 uur groepsavond in het „Ha mershuis", Hamersveldseweg 2. Leusden. Voor alcoholproblemen 24 uur bereikbaar op tel. 033- 614608 of 806326. Al-Anon Amersfoort (hulpgroep voor familie en vrienden van men sen met alcoholproblemen), Post bus 946, Amersfoort, tel. 944392, 754936. WOL (Welzijn Ouderen Leusden) Spreekuur Projectleider in Leus den-Centrum: iedere donderdag van 9.30 tot 10.30 uur in de WOL- boom, tel. 948426. Spreekuur Projectleider in Ach terveld: u kunt telefonisch een ge sprek aanvragen via de WOL- boom, tel. 948426. De projectleider neemt dan contact met u op. De WOLboom, Centrum waar ou deren elkaar kunnen ontmoeten: voor een gesprek, dammen, scha ken, rummy cub, biljarten, kaarten enz. Hamersveldseweg 2a, Leus- den-C., tel. 948426. Geopend van maandag t/m vnjdag van 9.30 tot 11.30 uur en van 13.30 tot 16.30 uur. Elke dmsdagmiddag: semoren- soos van de U.V.V Elke donderdagmiddag: Hand- werkclub van de Zonnebloem. U.V.V. Senioren-societeit: iedere dmsdagmiddag senioren-societeit zowel in Centrum als in Zuid. So ciëteit Centrum. De Wolboom van 14.00 tot ca. 16.30 uur Sociéteit Zuid: De Roda-kantine op het Burg Buiningpark, van 14.00 tot ca 16.30 uur. U.V.V. Luister bibliotheek: Via U.V.V. bestaat de mogelijkheid tot Onafhankelijk Nieuwsblad voor de gemeente Leusden Verschijnt elke woensdag. Redaktie: Daan Bleuel en Stefan Steenkamp Redaktie-secretariaat: Mia Veen en Marijke Bakker. Inlevering kopij en advertenties: Uiterlijk maandagmiddag 12 00 uur Redaktie en administratie: Kantoor Leusder Krant. Asschatterweg 19. Leusden-Centrum. Op werkdagen geopend van 9.00 tot 12 00 uur en van 14.00 tot 17 00 uur Telefoon 033-941495 (administratie en redaktie) Abonnementsgeld: 49,50 per jaar, 25,50 per half jaar, 13,- per kwartaal. Klachten bezorging: Als abonnee dient u de krant voor woensdagmiddag 17.00 uur te hebben ontvangen. Is dat niet het geval, neem dan kontakt op met onze hoofdagent bezorging (woensdag tussen 17.30 en 18 30 uur), tel 033-940691. Bij geen gehoor kunt u kontakt opnemen met onze inspekteur bezorging, overdag: 03420-94206. Nabestellen foto's: De meeste in de Leusder Krant gepubliceerde foto's kunt u nabe stellen (met uitzondering van archief- en historische foto's) bij vooruitbetaling op giro 871441, t.n.v BDU B V. te Barneveld, met duidelijke vermelding van de gewenste foto, het aantal, het num mer van de krant, pagina waarop de foto werd geplaatst. Nabestellen kost 7,50 per exemplaar (formaat 13x18 cm) en 15,- voor luchtfoto's (formaat 20x25 cm). U kunt ook contant betalen op ons kantoor Leusden-Centrum. Ongeveer drie tot vier weken na betaling ontvangt u de gewenste foto('s) thuis. DE LEUSDER KRANT Is een uitgave van de BDU-Krantenkombinatie te Barneveld. het lenen van gesproken boeken en literatuur. Deze service is o.a. bedoeld voor blmden, slechtzien den, chronisch zieken en bejaar den. Voor inl. Mevr. Stienstra, tel. 948995. Patiëntenbelangenvereniging Leusden, Maten 31, Leusden, tel. 945882 b.g.g. 945061. Voor vragen, advies of problemen bij kontakten met hulpverleners of hulpverlenen de instanties in de gezondheids zorg Werkgroep Kind en Ziekenhuis, regio Amersfoort. Welzijn van het kind voor, tijdens en na een zieken huisopname. Voorlichting en schoolprojekten. Telefoon: 941433, 803542. Vrouwen Ontmoetingscentrum ,,'t Vooronder", Burg. Van der Postlaan 2, tel 948259; iedere dins dagmorgen van 9.00-12.00 uur ge opend voor alle Leusdense vrou wen. Rutgershuis Amersfoort: (bu reaus voor geboorteregeling en sex- ualiteitsvragen), Zonnehof 10 (m het GG- en GD-gebouw), tel. 033- 618931. Spreekuren volgens af spraak. V.B.O.K.-werkgroep Leusden: Hulp voor moeder en kind bij niet gewenste zwangerschap, tel. 033- 942291, 033-944151. Bureau Amers foort, 033-620244. Kraamcentrum: Tel. irischr. 030- 516067. Sociaal Pedagogische Dienst (maatschappelijk werk t.b.v. ver standelijk gehandicapten), 't Zand 25,3811 GB Amersfoort, telefonisch bereikbaar van 9.00-17.00 uur, tel.rur. 033-720624. Open spreekuur iedere maandag van 9.00-10.00 uur en iedere donderdag van 16.00- 17 00 uur. N.V.S.H. Telefomsche hulpdienst voor vragen zoals abortus, pil, sex- ualiteit enz. en over onze aktivitei- ten op dinsdagavond van 20.00- 22.00 uur, tel. 033-622226, op don derdagmiddag en iedere avond (ook weekend) van 20.00-22.00 uur, tel. 033-622217. Tevens verkoop van en voorlichting over voorbe hoedsmiddelen, zoals condooms, glijmiddelen enz op dinsdagavond vein 20.00-22.00 uur aan de Cura- gaolaan 49 te Amersfoort. Buro voor Rechtshulp, Stadsnng 57, 3811 HN Amersfoort, tel. 033- 635324. Gratis advies bij juridische problemen voor minder draag- krachtigen. Spreekuur: maandag van 13.00-16.00 uur, dmsdag van 9.00-12.00 uur, donderdag van 9.00-12.00 uur en van 18.30-20.30 uur en vrijdag van 13.00-16.00 uur. Telefonisch advies op werkdagen van 13.30-14 00 uur. Bureau voor School- en Beroeps keuze biedt hulp bij de keuze van een school, vakkenpakket, oplei ding, beroep Infocentrum open: 9.00-17 00 uur. Tel. spreekuur: 16.00-17 00 uur. Tel 033-720660 Heiligenbergerweg 34, 3816 AK Amersfoort. Jongeren Advies Centrum, Lan- gegracht 11, tel. 634534. Open maandag t/m vrijdag van 14.00- 18.00 uur, donderdagavond van 19.00-21.00 uur. Militaire dienst spreekuur (op het JAC): alles over dienstzaken en weigeren, elke j woensdagavond van 18.00-20.00 uur. Zwangerschapstelefoon, tel. 035- 60660, iedere middag bereikbaar van 13.00 tot 17.00 uur. Voor vragen over problemen met de zwanger schap. Carrousel, Voor moeders met klei ne kinderen, die aansluiting zoe- ken in eigen woonomgeving. Info, I tel. 943057. Spreekuur Ziekenfonds Amers foort en Omstreken In Leusden: dinsdag van 8.30-9.30 j uur m het oude gemeentehuis, Ha- mersveldseweg 2. In Achterveld: dinsdag van 10.00- j 10.30 uur, Kon. Julianalaan 8. Stichting voor Volwassenen edu catie Nederlandse taallessen voor buitenlanders. „Opnieuw leren" i voor Nederlanders. Tel. 941846 Vredesbureau: Informatie over dienstweigeren en de Wet Gewe tensbezwaren Militaire Dienst; tel 033-610445; Bureauadres: Utrecht- I seweg 159, 3818 ED Amersfoort. Problemen in verband met drugs: Telefonische hulplijn voor verslaaf- den, hun familie en relaties: dage- I lijks van 20.00 tot 23.00 uur, tel. 637063. Moeders voor moeders: mevr. M. Roosma, A van Dyckstraat 10, Amersfoort, tel. 622258. Stichting slachtofferhulp Eem land. Slachtofferhulp afdeling Leusden, 24 uur per dag bereikbaar onder telefoonnummer 951015. Rijkspolitie Leusden alarmnummer 033-944444. Groeps(hoofd)bureau Rijkspolitie Leusden. Oude Rijksweg 3, Postbus 29, 3830 AA Leusden (Z). Tel.: 033-944444 o.a. Afd. Recherche Gevonden en ver loren voorwerpen Achterveld Rayonbureau Rijkspo- I litie Achterveld, Koningin Juliana- weg 8, 3791 VB Achterveld. Tel.: 03425-1607 Algemeen district Alarmnummer Rijkspolitie district Utrecht: 03404- 24824. Nieuwe opgaven, aanvullingen en wijzigingen uitsluitend schrifte lijk naar de redaktie van de Leus der Krant, Postbus 11, 3830 AA Leusden. Plaatsing van nieuwe op- I gaven uitsluitend ter beoordeling j van de redaktie. RK Kerk: Za. 19.00 uur: Gebeds- en Commu nieviering, voorg. pastor Van Het- tum; Zo. 09 00 uur: Gebeds- en Communieviering, voorg. pastor van Hattum; 11.00 uur: Eucharistie, voorg. pastor Goes. Kinderwoordd. groep 5 t/m 8. Evangelische Gemeenschap: Zondag 10.00 uur: samenkomst in de kantine van de Technische School Don Bosco aan de Dode weg 6a in Leusden. Herv/Geref Marcuskerk: Zondag 9 00 uur: ds. N. J. Flink (H); 10.30 uur: ds. J. S. Ridderbos (G) H.A.; 19.00 uur: ds. J. J. Ruitenberg (G/H). Geref. kerk (Vrijgemaakt): Zondag wijk oost 8 45 uur: ds. Arnt- zen; 15.00 uur: ds. J H. Ulehake; wijk west 10.30 uur: ds. Arntzen, 16.45 uur: ds. J. H. Ulehake. Dorpskerk: Zondag 9.00 uur: ds. J. S. Ridderbos (G); 10.30 uur: ds. J. J. Ruitenberg (H), 18.30 uur: ds. J. Koele, Nijkerk (G.B). Good News Christian Fellowship: Huize „De Boom", Arnhemseweg 107; Sunday Bible School (all ages) at 9.30 hrs; English speaking Wor ship Service: 10.20 hrs. Praise Worship Service: 18.00 hrs For in formation please call: 03498-2552 or 4505. R.K. Kerk Donderdag 15 juni 19.00 uur: Eucharistie, pastor A. Goes Zaterdag 17 juni 19.00 uur: Eucharistie pastor A. Goes Zondag 18 juni R.K. Kerk 8.30 uur: Eucharistie, pastor A. Goes 10.30 uur: Gebeds en Communie viering m.m.v gemengd koor pas tor H van Hattum, tevens kinder woorddienst Ger. Kerk De Glind 10.00 uur: Ds. H. Procee Ned. Herv. Kerk Geen dienst i.v.m. Avondmaalvie ring te Hoevelaken Het ophalen van afvalglas en oud papier door de gemeente- reiniging gebeurt maandag 19 juni in de volgende wijken: Ha mersveld, de Wetering, Alandsbeek, Rozendaal, Ro zenboom, Rossenberg, 't Ruige Veld, Achterveld en Stouten- burg. Grof vuil en ander niet-huis- vuil kunnen worden gestort in containers op de gemeente- werf aan de Hamersveldse weg 105. Voor meer informatie bellen met de dienst gemeen tewerken, telefoon 961773. LEUSDEN - Uit een auto, die gepar keerd stond op de Hondsdraf, is in de nacht van dmsdag op woensdag een autoradio weggenomen. De onbekende daders kwamen de auto binnen door een raampje van het portier in te slaan. LEUSDEN - Inbrekers hebben op de Van Boetzelaerlaan, ter hoogte van de Oranjelaan, woensdag avond vergeefse pogingen gedaan een auto leeg te halen. Een ruitje van de auto werd ingeslagen, maar er wordt niets vermist Voor de huisartsen in de gemeente Leusden, voor de praktijken van de artsen Van den Berg, Bol, Du Boeuff, Koch/Schaeffner, Lantink/ Tiel Groenestege, Verhagen, Van Nieuwkerk, Kunz, v.d. Waart en Den Toom neemt dit weekemde waar: van vrijdag 18.00 uur tot zaterdag 24.00 uur dr. J. C. den Toom, v. Diepenheim Scheltus- laan 7, Leusden-Z., tel. 943300 en van zaterdag 24.00 tot maandag 08.00 uur dr. E. H. Verhagen, Ber kenlaan 29, Leusden-C., tel. 944223. Voor spoedgevallen: spreekuur zaterdag- en zondagmiddag om 14 uur. Visites graag vóór 10 uur 's morgens aanvragen. Voor de praktijk van de verlos kundigen mevr Blanken, mevr. Van Rijswijk en mevr. Van der Vel den heeft dienst: mevr. mevr. J. G. v. Rijswijk, Zandkamp 145, Hoogland, tel. 804200 b.g.g. 722000. Voor inlichtingen: tel. 631234 en eerstgenoemd tel. nr. - Voor de praktijk van de verlos kundigen mevr. Thuis, mevr. Dijk huizen en mevr. Van de Wolfshaar heeft dienst: Mevr. M. Thuis Pau- lussen, Kon. Wilhelminalaan 18, Amersfoort, tel. 610886 b.g.g. 722000. Apotheek De Hamershof, De Brouwenj 14, Leusden, tel. 943441. Apotheek Leusden. De Biezen- kamp 16. Leusden, tel. 942303. Openingstijden: op werkdagen van 8.30-17.30 uur (onafgebroken). De dienstdoende apotheek daar naast: ma. t/m vr. 19.30-20.00 uur. Za. en zo. 14.00-15.00 uur en 19.30- 20.00 uur. Week: 16-6 t/m 22-6 Geopend uitsluitend voor spoedre- cepten op werkdagen van 19.30- 20.00 uur en op zaterdag, zon- en feestdagen van 14.00-15.00 uur en van 19.30-20.00 uur. Apotheek de Hamershof, De Brouwerij 14, tel. 943441. In Amersfoort is uitsluitend voor spoedrecepten geopend: Berg Apotheek, Utrechtseweg 93, tel. 613498. Dokterscentrale Amersfoort, tel. 722000. Voor noodgevallen in het weekein de: Dokterscentrale Amersfoort, tel. 033-722000. Gelieve uw eigen dierenarts of dierenkliniek te bellen. Een telefo nisch antwoordapparaat geeft op welke dierenarts voor spoedge vallen te bereiken is. Slachtofferhulp afdeling Leusden. 24 uur per dag bereikbaar onder telefoonnummer 951015. Voor ongevallen openbare weg en bij levensgevaar ook thuis: ambu lance hulpverlening, tel. 612345. (Nieuwe opgaven en wijzigingen tot uiterlijk woensdagmiddag 12 uur uitsluitend richten aan het Redaktie-secretariaat BDU Kran- tenkombinatie, Postbus 67, Barne veld. Tel. 03420-94911) Bij goede oplossing krijgt u op de opgegeven nummei; gezegde. Donderdag 15 juni: 09.00 uur: Sportinstuif, SSD, De Korf 13.30-14.30 uur: Trimmen, SSD, Treekerweg, De Ooievaarshorst. Vrijdag 16 juni 13.00 uur: Tennis SSD, LTV Lock- Raad en Daad Vragen voor deze rubriek uitsluitend schriftelijk naar Rubriek Raad en Daad, t.a.v. Teus van de Kuilen, Postbus 67, Barneveld. Radio-pijn - Kan het zijn, dat een dicht m de buurt staande radiozen der ons hoofdpijn, oogklachten en andere narigheid bezorgt? Smds er sterkere zenders in de mast zijn gezet, tobben wij met allerlei li chaamsklachten. Antwoord: Er kwamen méér klachten over die zelfde zendmast, doordat de PTT een veldsterkte van 1500 Volt per meter veilig achtte. Een deskundige van het mi nisterie van milieubeheer (VROM) vindt dat véél te hoog en stelde de veilige norm op 87 Volt per meter. Mogeüjk ontstonden door sterke elektromagnetische velden rond de zendmast thermische verschijn selen, zoals in een magnetron. Er ontstaat wrijvingsenergie door de bewegmg der moleculen, welke extra lichaamswarmte opwekt, zo menen electrotechnici. Ómdat het er nog niet naar uitziet, dat de zend mast snel verplaatst wordt of de veldsterkte sterk verminderd kan worden, raden wij u aan te verhui zen. Fluitende klok - Hierbij de kleu renfoto van een Duitse staande klok met 28 orgelpijpjes, blaasbalg en windkamer, die acht melodieén kan spelen. Ze is 2V2 meter hoog. Hoe oud kan die zijn? Antwoord: Dit is een zg. Flótenuhr zoals ze tussen 1680 en 1920 veel in het Zwarte Woud en ook wel in noord-Italie gemaakt zijn. Deze komt uit Schramberg, waar nu nog een grote klokkenfabnek staat, en zal ongeveer 130 jaar oud zijn. Zelfs als het houten binnenwerk ver gaan is en men alleen de kast als sieraad kan gebruiken, mag u er nog zo'n 1000,- voor vragen. Is de klok goed onderhouden, loopt het uurwerk nog en fluit ze op tijd haar melodietjes, dan kan ze zeker 30.000,- waard zijn, want dit is een zeer zeldzaam kunstwerk. Waarom luiwagen? - Vroeger ge bruikten we een luiwagen, die het bukken bij boenen en schrobben onnodig maakte. We hebben steeds grappen over dat woordt gemaakt, maar nu wil ik het weten: waarom lui en waarom wagen? 10-26-5-11 10-52 64-8- 73 - 9 - 27-14 - 30 - 60 - 35 12 horst, Burg. Buiningpark. 13.30 uur: Zwemmen, SSD, zwem bad Octopus 21.00 uur: Fitness, SSD, Sport school 2000. Maandag 19 juni 9.15 en 10.15 uur: Grondgymnas- tiek, SSD, De Korf. 13.30 uur: Badminton, SSD, De Korf. Dinsdag 20 juni: 14.00 uur: Jeu de boules, SSD, De Hakhorst. HORIZONTAAL: 1 afval; 6 kloosterling; 12 kleur; 14 zoogdi iec chem. symbool; 17 insekt; 18 zangstem; 20 voorzetsel; 21 la maat; 22 lofdicht; 24 soort kuip; 27 over; 28 tuinvak; 30 |v lichaamsdeel, 32 eminentie; 33 muzieknoot; 35 onbezonn; uiting van kou; 37 tot rouwbeklag; 38 leersoort; 40 glooiin studentenvereniging; 44 verouderde taal; 46 rijtuig; 48 stok, 50 wel; 52 oude lengtemaat; 53 vaatwerk; 55 chem. symbool; SI zieknoot; 57 deel v.d. voet; 59 kort en bondig; 61 munt; 63 wind/ 64 nonsens; 66 voordeel; 67 trekdier; 68 boksterm; 69 tijdsdui pers. vnw.; 72 koninklijk besluit; 73 edel metaal; 75 aardig, 77> 78 deel v.e. dynamo. VERTIKAAL: 1 wilddief; 2 inhoudsmaat; 3 strook land; 4 gui |C onder andere; 7 muzieknoot; 8 gas; 9 rivier in Utrecht; 1 houdsmaat; 11 instrumentale compositie; 13 dans; 16 levens!, 18 plaats in Noord-Brabant; 19 staak; 21 vaarwater; 23 bijwoot paardeslee; 26 aardr. aanduiding; 27 van een; 29 trompet, 310 schaamd; 34 vrucht; 36 opzwelling; 38 bovenhoek v.e. zeil, 39gt 41 zangstem; 42 waterkering; 45 zeeman; 47 trede; 48 metaal;! van sport; 51 wapenkreet; 54 roofdier; 56 onrustig; 58 ee? f mende; 59 chem. symbool; 60 muzieknoot; 62 voorzetsel; 64 vogel; 65 snarenspeeltuig; 68 sleepnet; 71 uiting van genegen 1 73 pers. vnw.; 74 lidwoord; 75 soort onderwijs; 76 goudgehalt J Antwoord: Dat woord heeft niets te maken met de menselijke eigen schap „lui", en/of dat daarvoor een wagentje nodig was. Het woord „wagen" heeft nog andere beteke nissen dan een soort bak op drie of vier wielen. Bij tal van werktuigen duidt wagen het bewegende deel aan. Denk maar aan uw schrijfma chine. In de oude scheepsbouw was de wagen een dwarsbalk waarover de roerpen kon glijden en waarop men die kon vastzetten. Ook was er op het zeilschip een leu- en leiwagen, d.w.z. de dwars balk waarover de beugels van fok en/of (andere) zeilen heen en weer werden geleid. Die bewogen al schurend en knerpend, vandaar dat het bedoelde voorwerp m 1681 in de zeemanstaal gesignaleerd werd als schrobbezem. Ken nelijk vond janmaat dit werktuig zo handig, dat hij het mee naar huis nam en als leu- of leiwagen aan zijn gade overdroeg. Schrikstroom - Hoeveel stroom verbruikt een schrikdraad, als dat apparaat dag en nacht aanstaat? Antwoord: Ongeveer 15 a 20 Watt, afhankelijk van het gebruikte type. Op 't fabneksplaatje staat dat in de regel precies vermeld. Voor de prijs van 1 kWh kan zo'n appa raat dus ongeveer 50 a 65 uur in bedrijf staan. Biezen pakken - Waar haal ik de biezen vandaan om enkele oude stoelen te herstellen? Een stoelen- matter had ze wel, maar wou mets verkopen. Antwoord: Stoelenmatters matten Uever zelf. Maar u kunt ze zelf snij den. In vrij diep zoet water vindt u veel Scirpus lacustris, of de nog betere Scirpus tabernaemontaiu van 1,60 m lengte. De laatste groeit ook in brak water. Snij ze en droog ze, dan kunt u ze lange tijd gebrui ken. Rondje R - Wat betekent een R in een cirkel op een etiket van een flesje? Antwoord: Dat de naam of het han delsmerk geregistreerd en be schermd is. Een bos zonder beuken is als een symfonieorkest zonder pauken. Vooral in het voor jaar met het frisse groene blad en in het najaar door de goudbronzen herfsttinten, zorgen ze voor extra kleur en stemming. En welke laan is mooier dan een beukenlaan. Stoer staan de soms eeuwen oude reuzen te imponeren. Maar als men weet hoe kwetsbaar deze stoere en in drukwekkende reuzen zijn dan kan men zich alleen maar verwonderen dat er nog zoveel beuken een hoge leeftijd bereiken. Het meest kwetsbare aan een beuk is wel zijn dunne, gladde bast, die verdraagt geen sterke zonnestraling. Onder normale omstandighe den zorgt de boom zelf wel dat de stam niet aan straling wordt blootgesteld door zijn dichte bladerdak. Een alleen staande boom heeft zijn bla deren tot een paar meter bo ven de grond. Ook vallen de onderste bladeren altijd als laatste af, vaak pas in het voorjaar. Staan de bomen in groepen of op een rij, dan zorgt de één voor schaduw voor de andere. Die schaduw zorgt er ook voor dat de boom geen concurrentie heeft van andere begroeiing. Zelfs va rens en mos, die wel een beetje schaduw verlangen, zal men zelden welig in een beukenbos aantreffen. Al leen de bosanemoon en de klaverzuring, maar die zor gen wel dat bladvorming en bloei heeft plaatsgehad voor dat de beuk volop in blad komt. Zelfs de eigen nakome lingen van de beuk hebben, in de onmiddellijke nabijheid <je van de boom, geen schiji van kans. Wanneer in h« voorjaar de beukenootje* soms bij honderden ontlde men zijn ze aan het einde vu de zomer, door gebrek au licht, al afgestorven. Zo is, onder normale omsta* digheden, de boom wel ii staat zichzelf en vooral zijn bast te beschermen. Maai ah de omstandigheden verande ren, bijvoorbeeld als in «1 laan enige bomen uitvallen en de felle zon vrij spel krijgt op de stam, dan wordt het ge vaarlijk. De cambiumlaag dat is de laag die zich vla) onder de dunne bast bevind! en voor het transport van le venssappen zorgt, droogt ui en sterft af. De bast scheuil door krimping en laat los Door verminderde aanvoel van levenssappen vormt de boom minder blad en de afta keling gaat verder. Paras* ten als porselijnzwam, bo- ningzwam en beukenstam- luis krijgen him kans en de boom is niet meer te redden. Ook verandering in de water huishouding kan voor beuk fataal zijn. Op hogeie plaatsen waar de beuk hel hebben moet van zogenaamd hangwater, dat is regenwater dat in de bodem blijft han gen, zijn droge zomers le vensgevaarlijk. Zuurstof!* korten in de bodem vei oorzaakt door asfaltering on der de kroon, ophoging vaa de grond of tijdelijk hoge wa terstanden doen het wortel gestel afsterven. Door al deze oorzaken gaaa er meer beuken dood dan ei aangeplant worden (wordt vervolgt) G. vanL

Historische kranten - Archief Eemland

Leusder Krant | 1989 | | pagina 16