ugd bevolkt zonnestelsel
Ze r jden hier aan de verkeerde kant van de weg"
Rood haar en gierigheid
■eusder knranE
>ace 2000' inspirerend thema voor lustrumeditie van vijfde Bouwdorp
rse jongeren maken fietstocht in omgeving van Leusden
Burgemeester ontvangt Ieren met
toespraak over vooroordelen
plaatselijk nieuws
loensdag 23 augustus 1989
iEN - Twintig jaar nadat Neil Armstrong als eerste mens
op de maan zette, bevolken sinds dinsdag tientallen jeug-
Leusdenaren het gehele zonnestelsel. Vanaf een grasveld
winkelcentrum De Hamershof, voor de gelegenheid het
lense Cape Canaveral, vertrokken dinsdagmorgen de
ige astronauten, deelnemers aan het vijfde Bouwdorp, in
ichting van de planeten. Weggeschoten door wethouder
ien Blom, kozen een Space-shuttle en een Apollo-raket het
op weg voor een lange trip.
Hoewel de feitelijke afstanden
naar de planeten zich slechts in
lichtjaren laten meten, blijkt de
fantasie van de kinderen de reistijd
overigens aanzienlijk te kunnen
bekorten. De eersten arriveerden
dan ook al in de loop van dezelfde
dag de plaats van bestemming, of
dat nu Jupiter, Saturnus, Mars of
Mercurius was. Bovendien bleken
Een goed begin is het halve werk!
ouder Evelien Blom lanceert dinsdagmorgen symbolisch een Space-shuttle en een raket, die het zonnestel-
ingen verkennen. De planeten bleken uitstekend voor bewoning geschikt.
In de rij voor het beste bouwmateriaal.
de atmosfeer en de klimatologi
sche omstandigheden ter plaatse
opvallend veel overeenkomsten te
vertonen met die van de aarde. Wel
zo gemakkelijk. Extra warme kle
ding of lastige astronautenpakken
waren daarom onnodig. Zodoende
kon er meteen begonnen worden
met het bouwen van de eerste ne
derzettingen op de nog maagdelij
ke planeten.
En gebouwd werd er, in het
Bouwdorp, dat dit jaar als thema
'Space 2000' meekreeg. Al improvi
serend verrezen in luttele uren de
fraaiste bouwsels, samengesteld
uit afvalhout, dat de organisatie m
alle soorten, maten en hoeveelhe
den had laten aanrukken. Verwoed
timmerend, waarbij moeders, een
enkele vader en grootvader in en
thousiasme niet onder deden voor
hun kroost, verrezen m hoog tempo
de meest fantasierijke bouwsels.
„Ga jij maar door. Ga jij maar
lekker zo door." Met zijn nieuwste
tophit, die luid over het terrein
schalde, inspireerde André Hazes
de jonge Leusdenaren en een dele
gatie Ierse kinderen om er inder
daad nog eens stevig tegenaan te
gaan. Het had tot gevolg dat zo
tegen drieën de voorraad bouw
materiaal al aardig uitgeput raakte.
„En morgen krijgen we pas weer
nieuw hout", vond Femke een
beetje sip. Het dak van haar hut was
namelijk nog helemaal open, even
als één van de wanden. Nu zag het
er niet meteen naar uit dat het zou
gaan regenen, maar als je nog
bruist van de energie en het werk is
nog niet af, ja, dan wil je graag
door. Dus pakte ze maar een zaag,
om alvast de aanwezige dakbedek
king netjes af te werken. Miranda
had het om die tijd al wel een beetje
gehad. Afgepeigerd hing ze tegen
de wand van de hut, die overigens
stevig genoeg in elkaar stak om als
steuntje in de rug te kunnen dienen.
En wat dan nog? Morgen is er toch
weer een dag, nietwaar?
or sommigen was het wel
en wennen en aan het be-
i van de tocht kon één van
n nog net een stilstaande
to ontwijken. Elf Ierse jon-
ren (7 meisjes en 4 jon-
ns) maakten donderdag-
htend kennis met een ty-
ch Nederlands vervoer-
ddel: de fiets.
Iet was de eerste dag van
i verblijf van 15 dagen in
usden op uitnodiging van
gemeente. Zes weken
or hun komst wisten de
igeren nog niet zeker of de
s zou door gaan. Hun ver-
jf wordt betaald door de
meente en door de EG-or-
nisatie 'Jeugd voor Euro-
die ieder de helft van de
rblijfskosten voor hun re
ning nemen. De reiskosten
moesten de Ieren zelf betalen
en de meesten zijn daar in
geslaagd door in de periode
van hun vertrek klusjes te
doen en spullen te verkopen.
De Ieren logeren bij een aan
tal gastgezinnen in Leusden.
Jongerenwerker Roy Rob-
bemond van wie het idee af
komstig was om de Ieren
naar Nederland te halen, had
bedacht dat het wel leuk zou
zijn hen op de fiets de omge
ving van Leusden te laten
verkennen. De tocht ging via
Woudenberg (Henschoter-
meer), naar Doorn, Zeist en
weer terug naar Leusden.
Redacteur Stefan Steenkamp
reed een deel van de tocht
mee en sprak onderweg met
enkele van hen over hun eer
ste indrukken van Neder
land.
heeft inmiddels kennis gemaakt
met typisch Hollandse brouwerij-
produkten. De vergelijking tussen
het Ierse ale en het Nederlandse
pils valt uit m het voordeel van het
eerste. „Dutch beer tastes like wa
ter," is zijn onomwonden mening.
Op de terugweg naar de fietsen
vraagt een van de Ierse meisjes,
Melissa, of de bramen langs het
pad eetbaar zijn. Vanaf haar aan
komst m Nederland heeft zij weinig
gegeten. De bramen komen haar
bekend voor en dat durft zij wel
aan. Het is voor haar de eerste keer
dat zij in het buitenland is. Ook
vliegen is een meuwe ervaring en
toen het vliegtuig te maken kreeg
met wat turbulentie, was zij be
hoorlijk bang. Ook zij is net als haar
vader zonder werk. Op de Youth-
club volgt zij computercursussen
om haar kansen op een baan te
vergroten. De meeste Ieren volgen
cursussen op de club, die daarmee
een belangrijke rol speelt bij het
vergroten van de arbeidskansen.
De groep is naar Leusden geko
men om kennis te maken met het
jongerenwerk in Nederland. Dat
moet dan vooral gebeuren door het
meehelpen met het Bouwdorp,
waarbij sinds jaar en dag ook Leus-
dense jongeren assisteren. „I think
its fun," zegt Melissa als haar naar
dat deel van het programma wordt
gevraagd. Vakantieactiviteiten
voor kinderen zijn ook in Ierland
een jaarlijks terugkerend ver
schijnsel. Of dat op dezelfde wijze
gaat, als in Leusden, zal de groep
de komende dagen kunnen erva
ren.
LEUSDEN - „Er zijn nog veel
vooroordelen tussen ons," zei
burgemeester Panis bij de
ontvangst van de groep Ierse
jongeren donderdag op het
stadhuis. Hij noemde er en
kele en zag er tenminste een
ter plekke bevestigd. „Veel
Ieren hebben rood haar," gaf
hij als voorbeeld en dat klop
te voor tenminste twee vrou
welijke leden van de groep.
Ook dat Ierse namen met een
O beginnen (O'Hara, O'Neill)
was in één geval waar, want
de oudste van de groep heet
John O'Reilly. Panis noemde
ook nog een aantal vooroor
delen, die buitenlanders mo
gelijk van Nederlanders zou
den kunnen hebben. Gierig
heid was er één van. Een van
de Ierse jongens reageerde
direct door de Hollandse
vrekkigheid te vergelijken
met de karaktereigenschap
pen van Scrooge, een figuur
uit een van de boeken van
Charles Dickens.
De burgemeester hoopte
dat het verblijf van de Ieren
iets van die vooroordelen zou
wegnemen. Hij bood een ver
tegenwoordiger van de
groep, die veertien dagen in
Leusden is, een kandelaar
aan. Het pakje zat in cadeau
papier en kon nog niet open
worden gemaakt, omdat het
bedoeld was voor de Lord
Mayor (burgemeester) van
Dublin. Panis gaf de jongeren
ook nog een pen met een in
scriptie van Leusden. De Ie
ren gaven op hun beurt een
boek over hun woonplaats
Dublin, waar de jongeren (in
de leeftijd van 15 tot 22 jaar)
vandaan komen. Ook hadden
zij een brief van de Lord
Mayor bij zich. De Ieren blij
ven tot donderdag 31 augus
tus en zullen onder meer hel
pen bij het Bouwdorp. Ook is
er voor hen een eigen pro
gramma georganiseerd.
Burgemeester Parus en wethouder Blom ontvingen de Ieren op het gemeentehuis. Zij kregen een pen met
inscriptie en een brief voor de Lord Mayor van Dublin.
voor niets te zijn, want de groep is
net De Korf gepasseerd en draait
de bocht om naar de Hamersveld-
seweg als een van hen nog maar
net een geparkeerde auto kan ont
wijken. Hij schampt nog wel een
bumper, maar de schade blijkt mee
te vallen. Op weg naar Leusden
Zuid lijkt iedereen zijn evenwicht
op de fiets te hebben gevonden. Bij
de Arnhemseweg gaat het in de
richting van landgoed Den Treek.
Enkele leden van JUID rijden
mee om de Ieren te begeleiden en
ze het nodige uit te leggen over wat
er onderweg te zien is. De meesten
laten het landschap zwijgend aan
zich voorbijgaan of praten met el
kaar. Brenda, een van de Ierse
meisjes heeft de minste schroom
en praat met enkele meisjes van
JUID alsof zij ze al jaren kent. Ook
John O'Reilly praat gemakkelijk. Hij
komt uit een buurt iets buiten de
Dublinse wijk Damsdale, waar de
anderen vandaan komen en lo
geert bij een Ierse familie, die al
enige tijd in Leusden wonen. Hij is
onder de indruk van de woonom
geving van zijn gastfamilie, die bo
ven de Hamershof wonen. Volgens
O'Reilly zijn zij ook maatschappe
lijk geslaagd. „Als ik de kans krijg,
zoek ik hier een baan," zegt hij.
Voor iemand die pas een dag in
Nederland is, lijkt de conclusie dat
de toekomstmogelijkheden hier
beter zijn dan in Ierland, nogal snel
getrokken. Alle leden van de
groep zijn echter werkloos en de
mogelijkheden om een baan te vin
den zijn erg klein. Elk jaar vertrek
ken daarom ruim 10.000 jongeren
uit Ierland om hun heil elders te
zoeken. Wat O'Reilly wel zou mis
sen als hij in Nederland zou blijven,
is de Ierse vrolijkheid. Zijn gastfa
milie heeft hem de eerste avond
meegenomen naar café Monet.
„Weinig mensen en vooral weinig
ep vlak voor het vertrek voor de fietstocht. Voor sommige was het even wennen op dit oer-Hollandse
rmïddel.
Op het terrasje wordt de stem
ming wat losser. Een van de Leus-
dense jongeren bestelt een Heine-
ken en hij nodigt de Ieren uit om het
ook te proberen. „No thanks," zegt
een van hen. Hij geeft te kennen dat
hij de korte tijd dat hij in Nederland
is, niet onbenut heeft gelaten en hij
SDEN - Iedere ervaren fietser weet dat een tocht begint
het zorgen voor voldoende brandstof. Wielrenners die in de
:de France rijden, beginnen de dag met het eten van grote
veelheden spagetti, gebak en fruit. Achterwege laten van
itueel wordt ongenadig afgestraft door 'man met de hamer*,
alle Ieren laten zich door dit argument overhalen om in
r geval een stevig Hollands ontbijt te nemen. Vooral de
>jes houden vast aan een ochtendlijke maaltijd van ham en
ieen menu dat niet door alle gastgezinnen wordt verstrekt.
>e koffie of thee met appeltaart, die zij bij de ontvangst op
gemeentehuis krijgen, vóór het begin van de tocht, wordt
sommige Ierse meisjes met afgrijzen bekeken.
De Ieren poseren in de hal van het gemeentehuis. Zeven meisjes en vier jongens zijn tot 30 augustus in Leusden.
door John O'Reilly, de oudste
groep en belast met de be-
g. Hij geniet zichtbaar van
wat er om hem heen gebeurt
wat er voor zijn groep wordt
,Je moet de thee
proberen," adviseert hij een
e jongere meisjes, die alles
heeft gezet. „Lovely tea," zegt
O'Reilly met een zwaar Iers accent.
Enkele meisjes hebben smds hun
aankomst op Schiphol woensdag
middag nog geen hap door de keel
gekregen, dus de aanmoediging
om toch eens wat te proberen, zou
met aan dovemansoren besteed
moeten zijn. De appeltaart en thee
blijft echter onaangeroerd.
Na de gebruikelijke plichtple
gingen, die bij een officiële ont
vangst horen, zoals een toespraak
van burgemeester Panis en het
overhandigen van cadeau's, pose
ren de Ieren voor een groepsfoto.
Van hun gastgezinnen hebben zij
fietsen geleend. Sommigen daar
van hebben versnelling, die eerst
uitgeprobeerd moet worden. „Hou
er rekening mee dat het verkeer
hier aan de rechterkant van de weg
njdt," waarschuwt Robbemond.
„De verkeerde kant dus," zegt
O'Reilly met Iers understatement.
De waarschuwing blijkt echter niet
zingen," is zijn commentaar, hoe
wel hij wel onder de indruk van het
interieur is. „Nice pub," vindt hij.
Zingen is een geliefde Ierse bezig
heid en volgens hem gaat het daar
bij vooral om 'rebelsongs'. Hij
noemt de titel van een ballad die
gaat over een Ierse held die ge
dood is bij een van de vele opstan
den tegen het vroegere Engelse
bewind. En hoewel Ierland zelf ver
voor de Tweede Wereldoorlog on
afhankelijk werd, leeft het anti-Brit
se sentiment volgens hem nog vol
op.
Een van de andere leden van de
groep, John Dempsey, is ook een
muziekliefhebber, maar zijn smaak
is meer eigentijds. Op een terrasje
bij het Henschotermeer is hij druk
in gesprek met een jongere van
JUID over popmuziek. Allebei zit
ten ze in een band en dus hebben
ze stof genoeg om over te praten.
Termen als snaredrums en ampli
fiers vormen de basis van de com
municatie. Dempsey, die 21 jaar is,
heeft net als de anderen geen baan
en probeert geld te sparen om naar
'college' te gaan. Hij blijkt de inte-
lectueel van het gezelschap te zijn.
Voordat hij naar Nederland kwam,
heeft hij al wat gelezen over ons
land. Zo weet hij iets over de Unie
van Utrecht, een verdrag tussen
enkele Europese landen, dat in de
zestiende eeuw werd opgesteld en
dat van belang bleek voor de ont
wikkeling van Europa.
