Schrijven naar
Paul Biegel
Dp kamp in de prehistorie
Het eerste ei
na elf jaar
Beer uit logeren
Spekjesballet
5
Vakantieproject
rond de bijbel
lEiisder krant
Vernieling
krant
plaatselijk nieuws
WOENSDAG 11 OKTOBER 1989
ÖSDEN - De kinderboeken-
«k duurt nog tot en met 14 ok-
Dit jaar staat de kinderboe-
öweek in het teken van ont
ogen. Paxil Biegel, een be-
Jde kinderboekenschrijver,
voor deze gelegenheid
0 boek over ontdekkingsrei-
1 Het is maar een voorbeeld.
°«nsen die de Idnderboeken-
*k hebben georganiseerd zeg-
*®ker te weten dat kinderen
ook goede ideeën over ontdek
ken hebben.
Soms doen kinderen uitvindingen,
soms verzinnen ze ontdekkingsrei
zen en soms weten ze heel veel af
van geheimzinnige vondsten. De
mensen van de bibliotheek in Leus
den geloven dat heel wat uitvin
ders, ontdekkingsreizigers en
schatzoekers in Leusden wonen.
Vandaar dat zij meedoen met een
landelijke aktie, waarbij de kinde-
ren een brief mogen schnjven aan
Paul Biegel. In die brief kunnen ze
dan precies vertellen wat zij vinden
van het onderwerp van de kinder
boekenweek. Omdat veel kinde
ren brieven schrijven eng vinden,
kun je je brief schrijven in de bi
bliotheek en zullen daar voorbeel
den zijn en grote mensen aanwezig
zijn die je bij het schrijven kunnen
helpen.
Wie naar Paul Biegel een brief
wil schrijven kan morgen, don
derdag 12 oktober, om kwart
over drie 's middags naar de bi
bliotheek in Leusden-Centrum
gaan. Alles wat je nodig zou kun
nen hebben is daar aanwezig en
op ideeën kom je daar vanzelf.
Vooral wanneer je bedenkt dat de
beste brieven goed zijn voor een
bijzondere prijs. Wat voor een
prijs? Dat moet je proberen te
ontdekken.
LEUSDEN - "Jij hoort er ook
bij!" Dit is het thema van het va
kantieproject rond verhalen uit
de bijbel, dat opnieuw in de
herfstvakantie wordt gehouden.
Alle kinderen van de basisschool
I zijn welkom van dinsdag tot en
I met vrijdag in De Til. (17 tot en
I met 20 oktober)
Volgende week is het herfstva-
kantie. Daardoor zullen weer veel
kinderen m de gelegenheid zijn
mee te doen. Vanaf dinsdag is er
van 10 tot 12 uur een programma
voor kinderen van zes tot twaalf
jaar. Er wordt in twee groepen ge
werkt, een voor de ouderen en
een voor de jongeren.
Jongens en meisjes die vorig jaar
m de herfstvakantie De Til bezoch
ten, zullen zich nog wel herinne
ren wat er allemaal te doen was.
Iedere morgen is er een bijbelver
telling, zingen en knutselen.
De organisatoren hebben op
nieuw een afwisselend pro
gramma samengesteld. De kinde
ren kunnen onder verantwoorde
leiding hun creativiteit uitleven en
er zal ook een spelletjes-circuit
worden georganiseerd. De kosten
zijn twee kwartjes per morgen;
hiervoor krijgen de kinderen ook
een versnapering. Inlichtingen bij
Mirjam Mook (tel. 947236) of Teuny
Veen (tel.947653).
LEUSDEN - Een zijraampje van de
auto van de heer W. uit Nijkerk
werd zaterdagmiddag ingegooid.
Uit de auto werd niets gestolen. W.
had zijn auto geparkeerd bij restau
rant Bergzicht aan de Doornseweg.
danseressen deden moeilijke dingen zoals het maken van een spagaat.
Het was heel hard werken voor de danseressen van Arena.
Het was voor hem gezellig, maar
wel druk natuurlijk. De meeste kin
deren die hun knuffeldier naar de
bakker brachten waren er wel ge
rust op dat hun knuffel die nacht
niets te kort zou komen. Een paar
kinderen hadden hun knuffels bij
het afscheid 's middags alvast hun
avondzoentje gegeven.
Eén kind wilde ook graag bij de
bakker slapen. Hij was wel om te
knuffelen maar geen beest, dus
mocht het niet. Eén kind heeft de
bakker aangeboden te helpen met
eten geven. Dat was volgens de
bakker niet nodig. Hij beloofde
plechtig dat hij, samen met zijn per
soneel, goed voor alles zou zorgen.
Volgens de bakker heeft hij dit ook
gedaan en is hij tot diep in de nacht
bezig geweest. Zijn hele winkel
stond vol met allerlei speelgoed
beesten: kleine badeendjes, zelf
gemaakte dieren, prachtige pluche
beesten tot een pandabeer die
groter was dan het kind dat hem
was komen brengen toe.
Niet alle kinderen konden zomaar
een nachtje van hun knuffel afstand
doen. „De heb maar niet mijn liefste
gebracht," kreeg de bakker een
paar keer te horen. Maar sommige
kinderen stonden de volgende
morgen om acht uur voor zijn deur
te wachten tot de winkel weer open
ging. Zij kwamen hun knuffels zo
gauw als maar mogelijk was weer
halen. Omdat de bakker één
nachtje met zoveel dieren had mo
gen knuffelen kreeg iedereen een
paar cadeautjes. Tot volgend jaar
zal de bakker in Achterveld het
waarschijnlijk zonder knuffels
moeten doen. Of?
USDEN - Een echte balletvoorstelling in de gymzaal. De
ddenbouwgroepers van de basisscholen de Bongerd, de
Hei en de Klimrakker weten daar alles van. Vorige week
nderdagmiddag trad in hun gymzaal danstheater Arena op
tt de voorstelling 'volgende aljeblieft'. Heel veel van de
nderdveertig kinderen hadden nog nooit zo iets gezien. De
nderen die zelf op ballet zitten lieten duidelijk merken dat zij
wel wisten hoe moeilijk het was. „Tjeetje, dat is een spagaat,"
riep iemand en een ander merkte op: „Zij heeft speciale schoen
tjes aan." Achterin de zaal gingen kinderen achter hun stoelen
staan. Ze probeerden net zo hoog op hun tenen te dansen als de
danseressen. Het lukt sommige heel even, wanneer ze de stoel
vasthielden.
I optreden van de dansgroep
s om te laten zien wat heel veel
alen in Leusden te zien zouden
nnen knjgen. Iedere basisschool
jgt namelijk geld om iets 'cultu
reels' te doen voor de leerlingen.
Dat kan het kijken naar een toneel
stuk zijn of het bezoeken van een
museum, maar het geld kan ook
gebruikt worden om nieuwe kleur
potloden te kopen. In Amersfoort
werken een aantal mensen die aan
de scholen willen laten zien wat
allemaal mogelijk is. Zij willen iets
geschikts, mooi en leuks zoeken en
zorgen dat dit op de scholen komt.
Ze willen ook uitleggen waarom zij
dat wat zij uitzoeken nou zo ge
schikt, mooi en leuk vinden. Om te
laten zien wat ze daarmee bedoe-
De dansgroep bestond uit vier
meisjes plus vijf mensen die voor
het licht, het geluid en de rest zorg
den. De vier meisjes beeldden uit
dat zij graag mee wilden doen aan
een dansvoorstelling. Daarvoor
moesten ze laten zien dat ze goed
konden dansen. Een auditie heet
dat. Daarvoor moesten ze heel hard
oefenen. Ze mochten met snoepen
en moesten op tijd naar bed. De
vier meiden kregen tijdens het oe
fenen en wachten op hun beurt ru
zie om een zak spekjes. Al ruziema-
bij. Tandenborstels noch snoep be
stonden in de prehistorie. Wie trek
had nam een wortel. De akkers
waren door de vonge bewoners
reeds geploegd maar moesten nu
ingezaaid worden, bovendien
moest er opnieuw voor het eten
gezorgd worden. Dat betekende
meel malen tussen twee stenen en
opmeuw eindeloos hout halen om
de vuren aan te houden. „Ik dacht
altijd dat water het belangrijkste
zou zijn geweest in de pre-historie,
nou weet ik dat vuur het belangrijk
ste was," zei een van de Hapsers.
„Na een dag had ik pijn in mijn
vingers van het schuren, houthak
ken en malen. Je was eigenlijk nooit
klaar." Wie even vnj had kon gaan
weven of spinnen, troggen uithak
ken, kleien bij de leemkuil of bos
bessen gaan zoeken voor de 'bos-
moes.' Bosmoes bestond uit bos
bessen met appelmoes. Op de laat
ste avond hielden de Hapsers een
groot offerfeest. Op een speciale
manier liepen ze naar 'hun' akkers
waar ze onder het zingen van spe
ciale liederen de goden aanriepen
voor een goede oogst te willen zor
gen. Daarna gingen ze terug naar
het grote kampvuur om met behulp
van zelfgemaakt spiezen kippe-
pootjes te roosteren. De volgende
dag schudde iedereen de prehisto
rie weer van zich af en vertrok men
naar de twintigste eeuw. Slechts
het teken op de wang bestaande uit
as en leem gaf aan dat zij Hapsbur-
gers waren geworden.
Over de prehistorie hoef je de
zevende en achtste jaars van de
Brink met veel meer te vertellen. Zij
willen de tentoonstelling van de
Historische Kring Leusden die bin
nenkort gehouden wordt, gaan be
kijken....of het allemaal klopt. De
meeste indruk maakte op Wende-
lien het harde werken om de hele
normale dingen voor elkaar te krij
gen. Jos heeft vooral ontdekt dat je
heel goed kunt spelen zonder
speelgoed. Hugo weet nu dat je in
de pre-historie elkaar wel moest
helpen en moest samenwerken
omdat er veel te veel te doen was
om het in je eentje te kunnen doen.
Of zoals Martijn het uitdrukt: „Het
was toen heel simpel: geen vuur-
geen eten-geen eten-geen leven."
kend dansten ze op heel veel ver
schillende mameren. Klassiek m
een balletpakje vol glitter en op
'spitzen', heel modern in een glan
zend strak pak op blote voeten of
als een Spaanse danseres op hoge
hakken. Daarbij viel ook wel wat te
lachen. Vooral wanneer er op de
maat van de muziek klappen wer
den uitgedeeld. Olga (8) vond
vooral het ronddraaien erg mooi.
LEUSDEN - Nieuws! Pietje heeft
een ei gelegd! Het eerste ei in elf
jaar! Pietje is het Mozambiquaanse
Sijsje van Marjolein (8). Pietje heeft
een hchtgeel/groenig buikje en
een donker groen verenkleed. Ze
is ongeveer tien jaar oud Eerst had
ze een mém. Die man is er vandoor.
Gelukkig maar want het was geen
aardige man. Hij zat Pietje steeds
op haar kop en deed bijzonder on
aardig tegen haar. Van hem mocht
ze bijvoorbeeld nooit op de schom
mel zitten. Pietje d'r man is al jaren
geleden weggevlogen toen het ka
merraam openstond terwijl de kooi
verschoond werd. Pietje lijkt het
niet erg te vinden om sindsdien
alleen te zitten. Ze kan nu op de
schommel wanneer ze er maar zin
in heeft en praat liever met Marjo-
lem en haar moeder. Hoe tevreden
zij is liet ze een paar weken gele
den zien, want ze legde zomaar een
eitje. Een piepklem eitje. Marjolein
haar moeder heeft het eitje wegge
haald want ze was bang dat Pietje
het zou willen uitbroeden. Uit eitjes
zonder man komen geen kleine vo
geltjes. Misschien zou Pietje heel
teleurgesteld zijn wanneer ze lang
voor niets had zitten te broeden.
Pietje hjkt een heel normaal vogel
tje, maar zoals alle normale vogel
tjes heeft ze toch iets eigenaardigs.
Ze wil niet in bad smds ze daar een
keer ingevallen is en ze wil graag
sla maar eet de sla niet op. Ze trekt
de blaadjes alleen in hele kleine
stukjes en zmgt daarbij.
Behalve Pietje heeft Marjolein nog
twee vissen. Aan één vis kun je
duidelijk zien dat het een goudvis
is. De andere is zwart met twee
grote uitpuilende ogen. Volgens
Marjolein is dat ook een goudvis.
Marjolien mag graag naar haar vis
sen kijken. Ze staan op een spe
ciaal kastje midden in haar kamer.
Volgens Marjolein bewegen ze zo
leuk en ze luisteren want zodra
Marjolein boven de bak psst roept
komen ze naar boven. Marjolein
roept altijd pssst voor ze eten geeft.
len hadden ze een gymzaal uitge
zocht waarin ze iets konden laten
zien. De middenbouwleerlingen
van de scholen in de buurt boften,
want zij mochten komen kijken.
Marjolein en Fiona zouden hetzelf
de willen kunnen en een jongen
merkte heel verbaasd op dat de
danseressen zo bezweet waren aan
het einde van de voorstelling. Hij
had nooit gedacht dat dansen zo
hard werken was.
ACHTERVELD - Vorige week was het de week van het brood
èn het was dierendag. De bakker in Achterveld vond daarom
dat hij iets bijzonders moest organiseren voor alle beren in
Achterveld. Hij nodigde ze uit om bij de bakker te komen
logeren. Al heel snel bleek dat de kinderen die geen beer
hadden maar een ander troetelbeest, hun dier ook wel een
nachtje bij de bakker wilden laten slapen. Dat mocht. In de
nacht van dinsdag op woensdag sliepen daarom 110 knuffel
beesten bij hem in de winkel. Daar had zelfs de bakker niet op
gerekend.
JtfSDEN - Anderhalf uur wachten tot het water voor de thee
pokt, slapen op stro en onder schapenvellen en rondlopen in
cn soort jutezak, allemaal voor je plezier. De zevende en
chtste jaars van basisschool de Brink hebben aan den lijve
ivaren hoe het geweest moet zijn in de prehistorie. Achteraf
widen ze het allemaal leuk, maar ze weten nu nog beter dein
oor die tijd hoe makkelijk theezetten tegenwoordig is, hoe
leker ze tegenwoordig onder hun dek op hun matras slapen en
ooral dat de mode van tegenwoordig een stuk mooier is en
^tkerder zit.
gingen 29 leerlingen van de
uistelijke basisschool De Brink
20 september 'op kamp'. Niks
jonders lijkt het, hoewel de
jeste scholen voor de grote
41cantie op kamp gingen. De Brink
»t, want aan het eind van het
Jiooljaar hebben ze zoveel ande-
dingen te doen en in het begin
n het schooljaar moet je elkaar
leren kennen, zeggen ze.
hoolkampen zijn daarvoor uitste-
- nd geschikt, vooral als ze bijzon
zijn. En bijzonder was het
ilkamp dit jaar. Ze gingen drie
gen leven in een prehistorisch
bij Apeldoorn. Dat lijkt simpel
geeft veel onverwachte
oeilijkheden. Wat neem je bij-
orbeeld mee? „Weinig," volgens
üjolijn (11). „Vooraf hadden we
school onze eigen prehistori-
he kleding gemaakt. In een jute-
Eic werden gaten geknipt voor het
)ofd en de armen. Daarmee was
'Haps-jak' klaar. Haps is een
lipje in de buurt van Nijmegen.
iar zijn de resten gevonden van
ji boerderij uit de bronstijd. De
lerderij uit Haps is nagebouwd m
park Berg en Bos en wordt
■Maiom de Hapsboerdenj ge
temd.
Hier in Leusden zijn vorig jaar
mwens ook de resten gevonden
n precies zo'n boerderij. Bij de
nleg van de nieuwe rijksweg
nden archeologen de afdrukken
m palen in de grond. Uit die af
likken konden zij begrijpen hoe
boerderij, die door deze palen
idersteund was geweest, ge
luwd was. Zoals de kinderen van
Brinkschool drie dagen geleefd
bben, hebben in de omgeving
n Leusden, ongeveer 3000 jaar
lieden, ook mensen geleefd.
de prehistorie kenden de
ensen nog geen bestek, borden,
is en electriciteit. Vandaar dat
irlingen voor hun vertrek naar
Hi andere tijd ieder hun eigen
im moesten maken. Daaruit heb-
ttze tijdens hun verblijf in de
tóstorie gegeten. Verder na-
men ze nog een zelfgemaakte
spintol mee en een houten pollepel.
Dat alles ging, met een slaapzak, in
een jutezak. Rugzakken hadden ze
500 jaar voor Chnsthus nog niet.
Op 20 september vertrokken ze,
in jak met zak, gewoon met de bus.
Ver buiten het prehistorische
kamp werden ze uit de bus gezet.
De rest moesten ze lopen. „Om
langzaam af te kicken van de twin
tigste eeuw," vertelde him meester.
Onderweg moesten ze zich steeds
meer gaan gedragen als mensen
uit de oude tijd. Ze bedachten dat
ze verjaagd waren uit hun eigen
dorp. Ze hadden alles achter moe
ten laten. Nu waren ze op zoek naar
een nieuwe plek om te leven. Het
moest een plek dichtbij water zijn
tn liefst in de buurt van bomen. Af
en toe gingen jongens vooruit om
de weg te verkennen. Het was
prachtig weer en de jute jakken
bleken te prikken en waren vrese
lijk warm. De prehistorie viel niet
mee, dat werd snel duidelijk. Ge
lukkig vond de groep een dorp.
Het dorp zag er bijna hetzelfde uit
als die van de geschiedenisplaat
die ze op school hadden. Op die
bekende plaat getekend door
Isings stonden dezelfde gTote hut
ten, dezelfde hekken gemaakt van
palen met daar doorheen gevloch
ten takken en dezelfde kookspul
len. Het dorp was verlaten. Waar
om zal wel altijd een raadsel blij
ven. In ieder geval waren de vorige
bewoners haastig vertrokken, want
het theewater stond nog op. Hoe
gelukkig dat was ontdekten de kin
deren toen ze zelf thee moesten
zetten. „Het duurde wel anderhalf
uur voor we het vuur aan hadden en
het water kookte". Trouwens de
thee was ook heel bijzonder. Thee
afkomstig uit China, India of Indo
nesië hadden ze in de prehistorie
natuurlijk nog niet. De kinderen
ontdekten dat thee gezet met ge
droogde bosvruchten ook uitste
kend smaakte.
Na de thee gingen ze hun nieuwe
woonplaats verkennen. Ze ontf
Enkele kinderen van De Brink in hun jutekleding. Zij hebben geleerd hoe moeilijk het leven was in de pre
historie.
dekten enkele schapen en vooral
ganzen. Volgens Hugo maakten die
ganzen werkelijk een verschrik
kelijk lawaai. Hij ontdekte dat je
met een gans in de buurt geen
waakhond nodig hebt. Trouwens
met een haan in de buurt is een
wekker ook niet nodig. „Ze zaten
zo dichtbij en maakten zo vreselijk
veel lawaai dat je wel wakker
moest worden." Maar de grootste
ontdekking was voor iedereen de
slaapplaats. Nergens bedden,
geen een raampje. Ze moesten sla
pen op stro onder koeienhuiden.
Bij de herinnering kreunt Jos nog;
„Dat hooi kriebelde tussen je te
nen!" De volwassenen kregen het
niet veel beter. Zij sliepen op va
rens en onder jutezakken. De in
gang van de hut was beschermd
tegen boze geesten door heel veel
kippepoten. In de hut en buiten op
een soort totempaal zaten de sche
dels en huiden van schapen en
bokken gespijkerd, 's Nachts was
het in de hut hartstikke donker en
een WC zoals wij die kennen was
er ook niet. Achter een gordijn was
een gat in de grond gemaakt waar
een plank overheen gelegd was.
„Het was allemaal toch wat anders
dan we ons hadden voorgesteld,"
gaven Martijn en Jasper toe die het
desalnietemin ontzettend leuk en
spannend hadden gevonden.
ETEN
Na de verkenning deelden de nieu
we prehistorische Hapsbewoners
zich in vier families op. Ze kozen
ieder een familienaam; de buffels,
de zwarte adelaars, de stenen bij
len en de berenhuiden. Iedere fa
milie hielp daarna om het eten
klaar te maken. Twee families gin
gen brood bakken, één familie
zorgde voor de soep en de laatste
familie moest voor de vuren zor
gen. Vooral dat laatste was een
verschrikkelijk karwei. Ze ontdek
ten al snel dat de meeste tijd in het
verzorgen van de vuren ging zitten.
Hout halen, hakken, opstoken en
aanmaken vulden bijna de hele
werkdag. Ze hadden vier vuren.
Eén voor de thee, één voor de
soep, één voor de broodoven en
één groot vuur voor de warmte en
de gezelligheid. Na heel veel
moeite was de soep en het brood
klaar. Brood bakken duurde 'dne
takken' wat betekende dat de zon
dne takken verder door een boom
kruin scheen. Gelukkig kwam een
van de jagers, hij heette Lodewijk,
net op tijd terug met een groot stuk
vlees om te roosteren. Op het vlees
was een blauwe vlek te zien, een
stempel zouden wij zeggen. De
prehistorici wisten dat dit een blau
we plek was als gevolg van het
gevecht dat de jager met het wilde
zwijn had moeten leveren. Geluk
kig was een medicijnman m de
buurt om de wonden met behulp
van dans en gezang te helen. De
medicijnman leek veel op een van
de kinderen. Het was waarschijn
lijk een van zijn voorvaderen.
Na de eerste nacht in de prehis
torie volgde de tweede dag veel te
vroeg. Een dag vol hard werken.
Na het wassen in de bron en het
eten van de resten brood van de
vorige dag moest men snel begin
nen. Tanden poetsen was er niet
