Speelgoed in verdrukking
Speelgoed 1989:
Glitter, electronica en een beetje bezinning
Sint Nicolaas 1989
WOENSDAG 15 NOVEMBER 1989
E,iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiin„i„„ n, iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiii iiiiimimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii iiiiiiiiiiiiiijiiiiiiiiiiiiiiiiiiii iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiilimiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiimiiiiii
rillllllllllllllllllllllllllMlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllliliiiiiHiiiiniHMHiuuHiHiMiiHMiiiMiiiiiMiHiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiHHiiniHHHiiHHiHi,,,!, in,,,,,, iniillll „„IHMIMIII,HIIII III III11II11II111II111111111111111111 I „I111! 11111IIIIIIIIIIII III 11| 11111
gUSDEN Kortingen van vijftig procent op speelgoed zijn dit
n heel gewoon. Nieuwe collecties worden tegen gewilde
unpprijzen verkocht in 'branche-vreemde' zaken zoals Blok
ken 't Kruidvat. Kortingen van vijftig procent betekenen dat
en ongeveer 10% onder de normale inkoopsprijs verkoopt. De
guliere speelgoedhandel kan in deze prijzenslag niet achter
lijven. De omzet van de laatste drie maanden van het jaar
3 pa alt de jaaropbrengst. De prijzenslag maakt één ding heel
lidelijk. De speelgoedwinkel zal zich moeten profileren wil ze
»t hele jaar door kunnen openblijven. De gevolgen hiervan
innen de consument en ouder alleen maar ten goede komen,
et werd hoog tijd om wakker te worden.
Marianne de Valck
De speelgoedhandel in Neder-
;d is hevig in beweging. Tot gro-
spijt van inkoop-organisaties en
eelgoed-speciaal zaken. Zij zien
afwachtende beleid van de
itste jaren afgestraft worden
or taboe-doorbrekende akties
buitenstaanders. Jarenlang
s]c wat de speelgoedwinkelier
ed en rekende welgedaan. Stor-
iii, veroorzaakt door aktie-groe-
bleven hangen in het spreek-
ordelijke glaasje
tier De emancipatiegolf ging
irbij. De crème van pedago-
ch verantwoorde opvoeders
i terecht in speciale winkels ge
ld met blank houten speelgoed,
nkels die de 'echte' speelgoed-
akelier niet als concurrentie ziet
mt blank houten speelgoed is
rerkoopbaar". Jarenlang was het
,'oorspelbaar om af te wijken van
door de grote fabrikanten en
looporganisaties gegeven ver-
opprijzen. De omzet bleef op
1 Ongeveer 850 miljoen per jaar,
danks een dalend kinderaantal,
ogisterij 't Kruidvat blijkt ook in
ierlijke zin een kruidvat. Haar
rkoop-explosie lijkt eindelijk de
eelgoedhandel in beroering te
engen. De branche is zich gaan
zinnen op haar specifieke taak.
Speelgoed is commercieel ge
zien in veel opzichten te vergelij
ken met hondevoer. De fabrikant
verkoper heeft te maken met haaks
op elkaar staande, soms tegenstrij
dige verlangens. Aan de ene kant
de man of vrouw die het produkt
koopt (of bij speelgoed het in ieder
geval uiteindelijk betaalt), aan de
andere kant de gebruiker met
soms een hele andere smaak, inte
resse of wens dan de man of vrouw.
De man of vrouw kijkt naar de prijs,
naar de kwaliteit en of het verant
woord is. Deze kenmerken zullen
de gebruiker een zorg zijn. Hij kijkt
of hij het wil hebben. Bij hondevoer
of het lekker ruikt en lekker is. Bij
speelgoed of het leuk en mooi is.
De fabrikant of verkoper dient bei
de te vriend te houden. Met als
gevolg dat aanwijzingen zo min
mogelijk gegeven werden ter
voorkoming van het kiezen voor
een partij. Alsof verantwoord per
definitie het tegenovergestelde
van leuk zou zijn en 'nieuw' het
tegenovergestelde van kwaliteit.
Bij het profileren zal de speelgoed
winkelier meer stelling moeten ne
men en daardoor meer informatie
moeten geven. Daar kan de consu
ment alleen maar voordeel van
hebben.
RAAR ARTIKEL
Speelgoed is de verzamelterm
voor een raar artikel. Bij geen an
der gebruiksvoorwerp zijn zoveel
aspecten te onderkennen als bij
speelgoed. Commerciële (nieuw!),
pedagosiche (verantwoord!), emo
tionele (pistooltjes?), psychologi
sche (poppentherapie), maat
schappelijke (monopoly: een ka
pitalistisch spel), en sexe-gerichte
(jongens/meisjes speelgoed) be
palen in wisselende sterkte, uitvoe
ring, aanbod, aanschaf en gebruik.
Wat commercieel verantwoord
lijkt, kan in ieder ander opzicht
onverantwoord schijnen. Een pe
dagogisch verantwoorde blank
houten rammelaar is een zeer on
pedagogisch cadeau voor een
twaalfjarige. Tenzij de twaalfjarige
de geestelijk of lichamelijke mo
gelijkheden heeft passend bij een
rammelaar of de rammelaar aan
sluit bij de interesses van een
twaalfjarige. Hij zou bijvoorbeeld
exotische rammelaars kunnen spa
ren of op samba-ballen kunnen
spelen. Andersom kan een enorme
prul gegeven op het juiste moment,
door de juiste persoon met een
passende emotie een dusdanige
waarde krijgen dat het allerminst
onverantwoord genoemd kan wor
den. Speelgoed kopen is iets
heel anders dan het kopen van een
ijskast, om maar een zijstraat te
noemen. Alle bovengenoemde as
pecten spelen bij de keuze een rol.
Een gegeven dat de speelgoed
handel tot nu toe grotendeels naast
zich heeft neergelegd. Daar zal
verandering in moeten komen.
VOORLICHTING
De commerciële voorlichting
over speelgoed gebeurt tot nu toe,
bijna uitsluitend, door de reclames
gemaakt door grote merken.
Speelgoed dat te zien is geweest
op de televisiereclames wordt ge
middeld drie, met uitschieters tot
vijf, maal zo goed verkocht als voor
de uitzending. Van de algemene
reclames profiteren ook de 'bran
che-vreemde speelgoedverko
pers'. Zij verkopen het liefst merk-
speelgoed waarvan de klant weet
dat het enige kwaliteit heeft door
de naar de speelgoedwinkel ver
wijzende reclames. In de nabije
toekomst zullen steeds meer speel
goedwinkels kiezen voor akties in
de winkels. Bijvoorbeeld door de
door inkooporganisaties te ver
spreiden folders. Hierdoor kan
beter worden ingegaan op de bo
vengenoemde motieven die bij de
speelgoedkeuze een rol spelen
terwijl de indentiteit van de eigen
collectie benadrukt wordt.
Het laatste is vooral van belang
omdat de meeste consumenten wel
begrepen hebben dat er in Neder
land slechts zes verschillende
speelgoedwinkels zijn. Alle ruim
duizend winkels die het hele jaar
speelgoed in hun assortiment heb
ben zijn, op onaeveer veertig na,
aangesloten bij een van de zes in
kooporganisaties. Deze inkoopor
ganisaties bepalen de collectie
voor zover dat nog niet door de
multinationals gedaan is. Immers,
de collecties van bijvoorbeeld
Lego, MB, Ravensburger, Fisher
Price en Playmobil zijn 'wereldwijd'
hetzelfde. De winkelier kan slechts
beperkt kiezen uit de collecties,
want om de reclame-akties kan hij
niet heen. Met als gevolg dat ze nu
nog gedwongen zijn artikelen in te
kopen als onderdeel van een col
lectie, terwijl ze weten dat de dro
gist aan de overkant alleen dit arti
kel in grote hoeveelheden, goed
koper inkoopt en verkoopt.
MENTALITEIT
Een andere koers in speelgoed-
land zal ongetwijfeld vragen om
een andere mentaliteit ook van de
consument. Aandacht schenken
aan de nu nog nauwelijks bespro
ken motieven om speelgoed te ko
pen moet betekenen dat de consu
ment zich bewust zal moeten wor
den van de motieven en de nood
zaak daartoe. Daarmee is een ge
voelige snaar geraakt. De speel-
goedwinkehers houden zich het
liefst afzijdig van mentaliteitskeu
zes. Wie zijn land met pistooltjes
wil laten spelen moet het bijpas
sende speelgoed kunnen kopen.
Waarmee de mogelijkheden niet
op zijn. Wanneer de speelgoed
winkeliers de resultaten van onder
zoeken betreffende kinderspel en
de onzekerheden van ouders goed
kunnen vertalen, zijn er mogelijk
heden voor specifieke informatie
genoeg.
Een veel gehoorde klacht is de
eenzijdigheid van speelgoed. Dit
geldt voor zowel de keuze van als
het gebruik. Lego is daarbij een
goed voorbeeld, zonder uniek te
zijn. Lego is een veelzijdig con
structie-systeem. Het systeem is
kwalitatief goed, biedt vele moge
lijkheden voor vele jaren speelple-
zier. Het vervelende is dat zowel de
winkelier als de ouder zich m toe
nemende gaat realiseren is dat
Lego zo goed is dat veel mensen,
en kinderen, geneigd zijn te ver
geten dat er ook nog andere goede
systemen zijn. Zoals ieder systeem
is Lego eenzijdig. In die zin dat wat
je er ook mee maakt het altijd het
nopjes op de gaatjes drukken is.
Wanneer kinderen met andere
systemen kunnen kennismaken
ontdekken ze dat construeren op
vele manieren kan. Door te schroe
ven, te schuiven, te timmeren of te
klemmen.
KEUZE
Niet alle kinderen zijn hetzelfde.
De één houdt van snel klaar, de
ander van uren priegelwerk, de
derde bouwt graag fantasierijk en
de de vierde realistisch. Bij het ene
systeem komt de ene interesse Pe
ter tot zijn recht dan bij het andere.
Om de individuele keuze te stimu
leren zal de consument beter geat
tendeerd moeten raken op meer
dere systemen. Waar nog bij komt
dat de constructiemogelijkheden
van Lego voor een groot deel 'theo
rie' zijn. Menig vader die aan zijn
kind een piratenschip heeft gege
ven komt tot de ontdekking dat dit
schip niet door het land in elkaar
gezet kan worden. Nadat hij daar
zelf drie uur mee zoet is geweest,
wil hij wel graag dat het schip
voorlopig in elkaar blijft. Voorlopig
kan lang duren. Zeker wanneer de
angst bestaat voor het kwijtraken
van essentiele onderdelen. Menig
ouder plakt de steentjes uit voor
zorg aan elkaar! Zelfs Lego zelf gaf
in een onlangs verschenen Lego
krant de tip ook eens wat anders te
bouwen dan het voorbeeld op de
doos. Daar was dus reden toe!
De eenzijdigheid van Lego is ook
een gevolg van het succes. Het is
benauwend om te bedenken dat
kinderen op heel de wereld, van
Denemarken tot Taiwan en Zuid-
Amerika, de hun bekende wereld
naspelen met allemaal hetzelfde
politiebureau. Dat geldt overigens
voor alle grote merkartikelen, zoals
Barbie, MB en Fisher Price. De
voorliefde voor kant-en klare brok
ken strekt zich ook uit tot speel
goed. De speelgoedwinkels wor
den in toenemende mate gevuld
met snel wisselende collecties be
staande uit bijna uitsluitend merk-
produkten en 'op-de-televisie-
dus-snel-weg'produkten. Inventi
viteit en fantasie zijn moeilijk ver
koopbare argumenten. Ook bij
speelgoed. Met alle gevolgen van
dien.
Eén van die gevolgen is bijvoor
beeld het dalend schrijfpeil. On
derzoek heeft aangetoond dat de
vaardigheid in het schrijven van
kinderen in verhouding tot een
aantal jaren geleden daalt. Dit zou
met name te wijten zijn aan het
gebruik van viltstiften. Immers, vilt
stiften zijn de commerciële kant-
en-klare brokken als alternatief
voor kleurpotloden. Kleurpotloden
vereisen een fijnere beweging van
de hand, waarbij de druk de kleur
nuance bepaald. Kleuren met pot
loden is een goede voorbereiden
de schrijfoefening. De basisscho
len kregen daarom de raad aan
kleuren meer aandacht te geven.
Waarmee een ander aspect van
speelgoed is aangekaart.
BASISSCHOOL
Steeds weer klagen de werkers
in het basisonderwijs dat zij taak
verzwaring krijgen opgelegd om
dat de minister bepaalt aan welke
aspecten extra aandacht moet wor
den gegeven. Op grond van de
resultaten van onderzoeken achtte
de minister het de laatste jaren no
dig de basisscholen meer aandacht
te laten geven aan bijvoorbeeld
schrijfonderwijs, zelfredzaamheid,
maatschappij inzicht en sociale
vorming. De onderzoeken waarop
de minister zijn aanbevelingen ba
seerde, wezen op een tekort of da
lend niveau van deze facetten in de
ontwikkeling. De visie van ortho
pedagogen, die erop wezen dat
spelen een bijdrage levert aan de
ontwikkeling van ook deze facet
ten werd nauwelijks gehoord. Zij
wezen er bijvoorbeeld op dat kin
deren in toenemende mate kiezen
voor het fantasie-spel ten koste van
het naspelen van de werkelijkheid.
De science-fiction figuren lijken
veel mooier en zijn zeker veel meer
bijzonder dan de mensen, dieren
en dingen die je dagelijks om je
heen ziet. Maar door de wereld om
je heen na te spelen leer je hoe die
wereld in elkaar steekt. Logisch
oorzaak en gevolg, doel en middel,
de volgorde van handelingen. Je
leert emoties oproepen, begrijpen
en ermee omgaan. Speelgoed
waarmee de wereld om je heen is
na te spelen zou vanuit die visie
meer aandacht kunnen krijgen.
Hetzelfde geldt voor speelgoed
waarmee kinderen de kans krijgen
om samen te spelen, om na te den
ken, om creatief te zijn, om dingen
te onderzoeken. Dit speelgoed is
er wel, maar door onbekendheid m
de speelgoedwinkel valt het tussen
de glitter en aanbiedingen nauwe
lijks op. Je moet het weten. Je moet
er naar zoeken.
Vaak onderin of achteraan in de
schappen.
BEHOEFTE
Speelgoed is niet alleen verwen
nerij. Spelen hoort bij onze natuur
lijke behoeften. Zoals met al onze
natuurlijke behoeften het geval is,
voelen we ons hier eigenlijk te be
schaafd voor. Wanneer we aan
onze natuurlijke behoeften toege
ven doen we dit het liefst privé,
ongestoord, volgens maatschap
pelijke regels en met een heimelijk
genot. We duiden de activiteit liefst
op verhullende wijze aan. Plassen
wordt naar 't toilet gaan of 'handen
wassen' waarbij je mag hopen dat
ze daarbij niet vergeten te doen
waarvoor ze gekomen zijn.
Bij het spelen voltrekt zich een
zelfde proces. Met als vervelend
resultaat dat we spelen als een kin
derachtige bezigheid gaan zien,
goed voor als je niets beters te
doen hebt. Na aanvankelijke ac
ceptatie dat een zuigeling alles, te
allen tijde moet kunnen doen, vangt
al snel de regulering aan. Daar mag
wel en daar mag niet mee gespeeld
worden en dat zijn de regels waar
men zich aan te houden heeft.
Waarbij de wijze waarop maat
schappelijk bepaald wordt door de
actualiteit, zoals bij het meisjes- en
jongensspeelgoed en de sociale
controle. Wordt in de peuterleeftijd
het speelgoed nog bepaald door
het spel, de schooljeugd hanteert in
toenemende mate spelregels als
maatschappelijke wetten. Spelen
wordt kinderachtig. Net zoals plas
sen. En plassen doe je maar in je
eigen tijd. Spelen wordt luxe.
Een nieuwe naam wordt noodza
kelijk om daar nog zonder schuld
gevoel aan toe te kunnen geven.
Wie naar de kenmerken van spel
kijkt zal begrijpen dat we niet kun
nen en niet mogen ophouden met
spelen. Wel dat het spel zich moet
aanpassen aan de mogelijkheden
en interesses van elke leeftijd.
Spelen is immers ervaren, ontdek
ken uitproberen, herhalen en daar
door vaardigheden verwerven,
waardoor men in staat is nieuwe
ervaringen op te doen. Het is niets
anders dan bewust leven. Onder
die noemer krijgt het spel mis
schien weer een kans.
IUSDEN - Kinderen vanaf vier jaar worden dit jaar door
iterklaas aangemoedigd te gaan spelen met een cassette-
corder, liefst voorzien van drumeffecten. Omdat iedereen
n ponypaard met biologisch onverantwoorde manen in huis
hijnt te hebben en het daarop volgende kanariepietje met
ilogisch onverantwoorde staart onvoldoende aansloeg, dit
ir een raspaardje met biologisch onverantwoorde glitter en
el manen. Maar naast de glitter en de electronica kenmerkt
zich door een begin van bezinning. De teddybeer is weer
De poppen zijn romantisch. De gezelschaps-spelen krijgen
er enige aandacht.
Marianne de Valck
aeuwe artikelen in 1989 zijn er
oeg. Maar voor wie goed kijkt,
het toch vaak variaties op een
tend thema. David de Kabouter
pt op zijn laatste beentjes, maar
beert er alles uit te halen wat er
in zit. Daarom David de ka
ter memories, puzzels, servie-
kwartetten, wandplaten, aan-
sd- en andere poppen. Zodra
sene aan zijn laatste herhaling
is, en dat is eerder dan alge-
Mi bekend is, kan dit speelgoed
de eerstvolgende speelgoed-
kt of naar zolder om Pipi Lang-
s op te zoeken. Waarmee met
:egd is dat speelgoed met David
ïabouter nu geen grandioos ca-
'i zou kunnen zijn. Ook in mijn
louden staat meer dan mij lief
iekocht uit trend- of ragegevoe-
sid. Meestal is het te vinden in
keukenkastje of op zolder,
ir blij dat ik was toen ik het
Het fonduestel, de gourmet,
sapcentrifuge en de raclette,
r is David de Kabouter, noch
Aap mee te vergelijken
KOMENDESTER
opkomende ster lijkt een oude
ende te zijn: Winnie de Pooh.
past in de beren-trend waarbij
Bijenkorf de toon aangeeft. De
de Bijenkorf verkochte BOB,
afkorting voor Bijzonder Ont
helde Beer, heeft de gemoede-
^1 in beweging gezet en niet al-
Pbij kinderen. Mooie beren zijn
laar een gewild artikel. Een
iie beer is bruin, kijkt vriende-
brommig of helder uit zijn
n. Hij kan aangekleed zijn. De
eiste hebben draaibare ge-
Aten, zijn zacht maar stevig en
Lten goed zitten. Pluche is trou-
s toch in opkomst. Niet alleen
kinderen. Wie zijn huis naar
batste trend wenst m te richten
niet zonder een rondslingeren
de poes, een over de bank
tapeerd luipaard of een aan de
Scale luxaflex geklemde goril-
Van pluche, wel te verstaan.
m°or de babies en dreumessen
to de 'komplete pakketten' op.
aantal jaren geleden was een
Aty center" waarbij een aantal
elmogehjkheden zaten bijeen
akt nog iets nieuws. Dat schijnt
*Uen te zijn. Dit jaar zijn er com-
"bedtafels' met daarin water
dichte bakjes om uit te eten,
speelkleden met allerlei mogelijk
heden en apparaten die aan de
badrand te hangen zijn met ieder
zeker vijf speeltjes. Val maar aan,
alles is in één keer opgediend.
De keuken van Fisher Price, met
'kookplaat','oven', 'koelkast', 'goot
steen' en nog veel meer is de daar
mee vergelijkbare uitvoering voor
peuters en kleuters. Nou waren er
geen goede keukens voor die leef
tijd en hebben we ons jarenlang
moeten behelpen met wit geschil
derde nachtkastjes met vier zwarte
rondjes bovenop. Dat ging uitste
kend maar was niet commercieel
natuurlijk. De keuken van Fisher
Price is ongetwijfeld veel mooier
en completer. Nostalgie heeft geen
oog voor de beperkingen. Voor
tweehonderd gulden een aardige
keuken voor wie het er voor over
heeft. Eventueel nog te complete
ren met bijpassend serviesgoed,
een mixer en een pan waar het
water van zijn levensdagen met uit
gaat. Daar hoef je geen soep meer
bij te verzinnen. De Amerikaanse
firma heeft besloten het bijbeho
rende kunststof 'fast-food' niet in
Nederland op de markt te brengen.
Ze dachten dat het niet aan zou
slaan. De kinderen zullen dus hun
kippepoot nog zelf moeten verzin
nen.
AUTO'S
Ieder jaar verschijnt er wel een
nieuwe variatie op het thema 'auto
baan'. Wie geen auto's kan maken
probeert met een goed produkt
aan te sluiten op een gewild artikel
waar al een x-aantal van in huis
aanwezig is. Terug van wegge
weest is dit jaar de Carrerabaan
Struxi. De baan is bedoeld voor
kinderen vanaf een jaar of drie. Ze
bestaat uit grote, helder gekleurde
stukken. Het mooist is de wiebel-
brug.
Bij de baan horen huisjes, auto's
en poppetjes. De huizen worden op
eenzelfde manier in elkaar gezet
als bij Lego-duplo. Lego is uitste
kend met de Carrera-baan te com
bineren. De poppetjes lijken erg
veel op de Play Mobil-poppetjes.
De Play Mobil poppen passen in de
auto's die kunnen rijden op batterij
en. Daarmee heeft Carrera een
brug geslagen tussen twee gelief
de merken. Een baan van Carrera,
huizen gebouwd met Lego duplo
en om het haar te doen groeien of
de nek om te draaien ten einde een
ander gezicht te voorschijn te laten
komen.
CONSTRUCTIESYSTEMEN
Een goede pop kost veel geld
maar is het geld waard. Ruim zestig
procent van de gemiddelde col
lectie bestaat uit jongensspeel
goed. In waarde omgezet valt zelfs
zeventig procent onder jongens
speelgoed. Voor jongens is niet al
leen uit veel verschillende dingen
te kiezen, het is ook duurder. Een
doos met een constructiesysteem
kost snel tachtig gulden, na Sin
terklaas krijgt menig kind een an
dere doos voor de zelfde prijs voor
zijn verjaardag. Tegen een pop van
tachtig gulden wodt over het alge
meen anders aan gekeken. Terwijl
een meisje haar kindertijd met vier
goede poppen rijk door komt: Een
badpop, zonder haren en zonder
kleertjes met als enig kenmerk dat
hij waterdicht is, een peuterpop die
er jonger uitziet dan het poppe-
moedertje, korte haren, gesloten
handjes, vage uitdrukking, makke
lijk aan-en uit te kleden, een kleu
terpop die er uit ziet als het ideale
vriendinnetje, met lange haren,
mooie kleertjes en een zacht lijf op
stevige benen. En tenslotte een tie
nerpop, die er uit ziet zoals het
meisje er in haar dromen uit wil
zien. Goede poppen vragen om
veel duur handwerk voor kleding,
kop en haren. Ze kosten snel tach
tig gulden.
SPELLEN
Tot slot de spelletjes. De spellen
in de speelgoedwinkel zijn grof
weg in twee soorten te verdelen.
De spellen van kunststof, al dan niet
voorzien van electronica en de
kartonnen spellen. De spellen van
kunststof kenmerken zich door een
simpel gebruik. Wat ermee te doen
is, wordt duidelijk gemaakt door
de televisiereclame of door drie
plaatsjes op de deksel van de doos.
Vaak zijn het variaties op lang be
kende spelletjes die wij vroeger op
een papiertje speelden. Niet slecht,
want vroeger deden we de was met
de hand en waren maar wat blij met
de komst van een wasmachine in
kunststof en met electronica. Daar
tegenover staan de kartonnen
spelletjes. Zij zijn moeilijker te ver
kopen. In de eerste plaats omdat
vervolg op pagina 9
lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllin I IIIIIIMIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII lllllllll IIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIlilllllllllllilllinillllllllliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
ken met wel hele vreemde vijan
den. GI Joe heet te bestaan uit va-»
derlandslievende Amerikanen,
type ruwe bolster-zachte pit, die
met behulp van de meest afschu
welijke wapens de Amerikaanse
grondwet verdedigd. Tot vorig jaar
deden ze dit met behulp van allerlei
voertuigen die, op enige fantasie
rijke toevoegingen na, erg veel le
ken op bestaande straaljagers, he
licopters en zelfs vliegkampsche-
pen. Dit jaar is bij veel noviteiten
gezocht naar iets fantasierijkers
waar de wapendeskundigen nog
met opgekomen zijn. Uiteraard met
uitbreiding van de daarbij beno
digde poppen. Eenzelfde ver
haal voor de transformers en de
nieuwe varianten Science ficton Fi
guren. Ze kunnen steeds fantasie
rijker worden want verzinnend kan
alles. Thundercats met dieren die
er niet vriendelijk uitzien op nog
minder vriendelijke voertuigen,
He-Man met Skeletor, de bionische
duivel, the Ghostbusters met uit-
schuifbare monsters. Griezelen is
heerlijk. Fantasie is belangrijk. Af
reageren van agressie heet nood
zakelijk te zijn. Maar toch...
INDIANENDORP
Beren in soorten en maten blijven een hit bij het
Eén van de vele spelletjes, waar Sinterklaas dit jaar uit kan kiezen.
en in de 'echt' rijdende auto's Play
Mobil poppen. Twee jaar geleden
klaagde ik overigens dat ondanks
het grote aanbod auto's nergens
een doodgewone brandweerauto
met sirene te vinden was. Die
klacht is begrepen. De speelgoed
winkels hebben tientallen auto's
voorzien van sirenes, ladders, bel
len en toeters in huis. Van werkend
door in te drukken tot radiogra
fisch bestuurbaar.
LOOPAUTO'S
Een aardige ontwikkeling daar
bij is dat de loopauto's steeds leu
ker worden. Een aantal jaren gele
den kon een dreumes die net lopen
kon zich sneller voortbewegen op
een gans, een paard of een tractor.
In 1989 is het wagenpark om uit te
kiezen enorm groot en gevarieerd.
Van een dames-kar m lila met een
bloemetje, via een turbo-vrachtwa
gen naar een complete loop-en-
speel locomotief. Eenzelfde ont
wikkeling valt bij de trap-auto's'
waar te nemen. Kon men een aantal
jaren geiden slechts kiezen uit de
ene of de andere skelter, nu zit er
plaatwerk rond het chassis. Daar
mee worden het race-auto's, che-
vrolets, tractors met laadvermogen
of zelfs vrachtauto's, al dan niet
voorzien van een electro-motortje.
De laatste voor ongeveer duizend
gulden.
Auto's zijn toch weer in. Lange
tijd leek het erop dat de kleine
autootjes voor kleuters waren. Kin
deren boven de zeven hadden ze
nog wel, maar stalden ze uit, ge
sorteerd op merknaam. Op die
-laatste interesse wordt steeds na
drukkelijker ingespeeld. Auto's als
schaalmodellen, kant-en-klaar ge
kocht worden mooier en mooier.
Ze zijn allang niet meer om mee te
spelen. Zeker één kersverse bank-
direkteur houdt er een collectie
speelgoedautootjes op na. Liefst
old-timers, of klassieke auto's uit
de jaren vijftig of zestig. Autootjes
blijven een gewild en makkelijk
artikeL Iedere jongen schijnt altijd
blij te maken te zijn met een nieuw
model. Dat schijnt zo te blijven.
Vandaar waarschijnlijk dat Match
box, misschien ten einde raad, de
kinderen in de gelegenheid stelt
zelf een model samen te stellen.
Allerlei onderdelen passen in wil
lekeurige volgorde aan elkaar en
vormen tesamen een vliegtuig,
jeep of vreemdsoortige 'car'. Een
succes totdat de verrassing eraf is.
STIL
Rond de radiografische bestuur
bare auto's lijkt het een beetje stil
geworden. Bij wijze van spreken
dan, want de heme die ze produce
ren is omgekeerd evenredig met
de belangstelling. De aandacht
verschuift dit jaar heel voorzichtig
weer naar de racebanen. Bij de
racebanen is de laatste jaren veel
veranderd. Door technische foefjes
vraagt spelen met een racebaan
allang meer dan het drukken met je
vinger op een knop en het draaien
van je nek. Grofweg zijn de ver
krijgbare racebanen in twee soor
ten te delen. De banen met een
slotsleuf en de banen met een mag
netische strip. Voor de eerste soort
zijn auto's nodig met een pinnetje
dat in de leuf past. Deze auto's kun
nen dus met van baan wisselen,
vliegen niet zo snel uit de baan
maar kunnen erg hard gaan, bij
voorbeeld in salto's. De andere
soort is meestal duurder. Hierop
kunnen auto's accelereren, keren,
van baan wisselen en uit de bocht
vliegen en met een beetje geluk
weer terug m de race komen. Com
binaties van beide systemen zijn
ook te koop, bijvoorbeeld bij Car
rera.
POPPEN
De poppen worden weer mooi.
De poppen voor meisjes met name.
De poppen voor jongens schijnen
te verzanden in eindeloze variaties
Science Fiction figuren. De nieuw
ste hebben een hologram op de
borst. Zelfs de GI Joe mannetjes,
die er vorig jaar nog redelijk her
kenbaar uitzagen, krijgen nu te ma
Het bekroonde Playmobil india
nendorp valt hierbij in het niets.
De tegenhanger voor meisjes is al
jaren roze en heet Barbie. De con-
curenten zijn letterlijk uit de winkel
verdwenen op een enkele goedko
pe uitgave na die van verre als
'namaak' te herkennen is. Ook in
een roze doos zit de nieuwe Play
Mobil collectie rond het poppen
huis. Allemaal heel mooi, maar wel
een beetje duur. Voor duizend gul
den is het poppenhuis compleet.
Maar dat is helemaal met nodig.
Met behulp van een doos waarin
een kamer of keukeninnchting zit
kunnen kinderen uitstekend uit de
voeten. Het poppenhuis maakt pa
zelf, of opa. Of u wacht tot volgend
jaar, dan komt de kleinere versie
van het huis uit. Ook duur, maar een
stuk goedkoper, ongeveer drie
honderd gulden. Met of zonder
huis is de komst van deze collectie
iets om blij mee te zijn. In de col
lectie zijn veel aanknopingspunten
te vinden,in kleinere en grote sets,
voor meisjes en jongens voor goed,
inventief en intensief spel.
Bij de grotere poppen is er dit
jaar een toevloed van mechaniek
jes, die maken dat de pop kan pra
ten, plassen, lopen, kruipen, huilen
of bellen kan blazen. Zeker bij pop
pen geldt dat iedere bepaling be
perkt. Een pop die kan kruipen,
leert nooit lopen. Een pop die zijn
woordenkennis op een bandje
heeft staan, leert niks meer zeggen.
Om het over het aankweken van
sadistische neigingen maar niet te
hebben bij het billenkloppen, om
de pop op te laten houden met
huilen, de arm uit de kom te draai
