1989: Van oude mensen, oud zeer
en dingen die voorbij gingen
OVERLEDEN
MILIEU
Februari
Januari
KRITIEK WETHOUDERS
Maart
DONDERDAG 28 DECEMBER 1989
terugblik
(door Daan Bleuel en Stefan Steenkamp)
LEUSDEN - En andermaal spoedt een jaar ten einde. Sterker
nog, een decennium staat op het pont afgesloten te worden. Op
de drempel van 1990, het laatste rukje naar het magische jaar
2000, was ook de gemeente Leusden nog volop in ontwikkeling.
Met name de bestuurlijke structuur en cultuur kreeg in het
afgelopen jaar volop de aandacht. En dat was nodig, gelet op
een wat dat betreft belast verleden.
De trauma's, die Leusden aan de jaren zeventig en tachtig
heeft opgelopen, klonken ook in het afgelopen jaar nog duide
lijk door. Soms heel aanwijsbaar, door nog niet afgesloten
dossiers (Van Gooi, Rademaker), soms ook door handelwijzen
van wethouders en ambtenaren, die al te nadrukkelijk associa
ties met het verleden opriepen.
1989 was dan ook niet bepaald schokvrij. Het nieuwe college,
dat met voortvarendheid aantrad en aan het werk toog, kreeg
in 1989 de eerste harde klappen te verwerken. Dat twee wet
houders gedurende het jaar langdurig met ziekteverlof moes
ten, lijkt daar niet geheel vreemd aan.
1989 was vooral ook het jaar van de oudere Leusdenaar. Op
diverse fronten werd de politiek met de toenemende vergrij
zing, maar vooral ook met de toegenomen mondigheid van de
oudere ingezetene geconfronteerd.
Maar het is niet onwaarschijnlijk dat 1989 de geschiedenis
boeken in zal gaan als het jaar waarin Leusden onverwachte
perspectieven kreeg aangereikt. Vlak voor het nieuwe jaar
kwam de provincie met een notitie, waaruit blijkt dat een
nieuwe groei van Leusden niet uitgesloten moet worden
geacht. Groei wellicht tot een omvang, waar al sinds de vroege
jaren zeventig geen rekening meer mee werd gehouden.
In dit jaaroverzicht zijn de lieadlines' van de kranten uit 1989
nog eens bij elkaar gezet. Sommige onderwerpen zijn daarbij
nog eens uit het chronologische verband gehaald en in een
bredere context geplaatst. Met een knipoog naar Louis Coupe
rus, onder de titel: Van oude mensen, oud zeer en dingen die
voorbij zijn gegaan.
Politieke creativiteit 1989: In innige samenwerking, presenteerden
de wethouders van ruimtelijke ordening en milieuzaken een oplos
sing voor de huisvestingsproblemen van de gemeentewerf. De
ruimtelijke splitsing van de activiteiten dwong bij vriend en vijand
bewondering af en een al jaren slepende kwestie lijkt met de nieuwe
oplossing spoedig tot het verleden te zullen behoren.
het idee van een beeldenroute in
Leusden, waarbij de Leusdenaar
een keuze kan maken voor een
nieuw kunstwerk dat ergens in
Leusden een plaatsje moet krijgen.
De Stichting doet in de krant een
oproep aan mensen om in de zo
mermaanden de tuin ter beschik
king te stellen voor het plaatsen
van een beeld.
Het bedrijventerrein in 't Ruige
Veld begint langzaam gestalte te
krijgen. Upat bereikt in januari het
hoogste punt van de nieuwbouw,
terwijl het Amersfoortse automo
bielbedrijf van Jan Doornekamp
bekend maakt naar Leusden te
zullen verhuizen.
Begin februari krijgt het rechts
gevoel in Leusden een flinke
knauw. Als een donderslag bij hel
dere hemel oordeelde het ambte
narengerecht in Utrecht dat de ge-
Het carnaval wordt met name in
Achterveld, maar ook in Leusden,
weer uitbundig gevierd.
Over de brandweergarage lijkt,
na jaren geharrewar, eindelijk dui
delijkheid te komen. De raad
spreekt zich m een commissiever
gadering in meerderheid uit voor
een lokatie aan de Burgemeester
Van der Postlaan, naast de SBBO-
school.
Het Stichts Landschapsbeheer
doet in een voorlichtingsavond po
gingen de gemeente Leusden en
de de boeren zover te krijgen een
landschapsonderhoudsplan op te
stellen. Zo'n plan zou de instand
houding van het bestaande agrari
sche landschap moeten bevorde
ren.
MORTUARIUM: STILLE
DOOD?
Het plan van wethouder Evelien
Blom, om in Leusden op afzienbare
termijn een mortuarium te bouwen,
loopt niet van een leien dakje. Niet
De oudste inwoner van
Leusden, de heer A.F
Bronsing, overleed begin
december maand. Hij werd
in januari van dit jaar 100
jaar. Hij woonde nog maar
kort in Leusden in het
particuliere
verzorgingstehuis 'Groot
Schutterhoef aan de
Arnhemse weg. Bronsing
was onder meer directeur
van de Holland-Amerika
Lijn. In die functie had hij
voor de oorlog gesprekken
met minister president
Co lijn over diens
economische politiek in de
crisisjaren. Ook was hij
commissaris bij de
Hoogovens. Begin dit jaar
zei hij in een interview in
de Leusder Krant dat de
enige ambitie die hij nog
had was om de mijlpaal van
100 jaar te halen, een feit
Leusdenaar Andreas Bronsing
overleed in december, bijna
101 jaar oud.
dat volgens hem vooral
voor zijn familie
gedenkwaardig zou zijn.
zijn functie namelijk niet meer op
gevuld worden, omdat er geen
mensen meer voor te krijgen zijn.
Mariëtte Kunz start als eerste
vrouwelijke huisarts in Leusden.
Nog vol verwachting presenteert
de bibliotheek in januari plannen
om de hoofdvestiging Nieuw Lan-
genbeek aan te passen aan de ei
sen des tijds. Volgens de plannen
zou er een kleine twee miljoen
geïnvesteerd moeten worden om
de bieb weer up-to-date te krijgen.
Hoewel de nood in de oude behui
zing hoog was gestegen, zou de
politiek aan de plannen nog een
hele kluif krijgen...
OUD ZEER IN LEUSDEN
Een nieuw hoofdstuk wordt ook
geschreven in de soap-opera rond
de bejaardenflats m Groenhouten.
De Stichting Bejaardenzorg Leus
den kondigt begin dit jaar strijd
baar aan een meuw opgerichte be-
"bej aarden' en 'senioren' zouden
overigens toch een cruciale rol
spelen in 1989, waarbij bleek dat
'vergrijzend Leusden' een zwaar
stempel zou drukken op de drem
pel van een decennium.
Maar ook aan het boek 'Oud zeer
in Leusden' wordt m 1989 nog een
hoofdstuk worden toegevoegd.
Een lijvig hoofdstuk. Het begon in
januari, toen oud-burgemeester
Rademaker in een brief aan B&W
duidelijk maakte een eis tot terug
betaling vein advieskosten niet te
recht te vinden. Het voormalige
college, met Rademaker aan het
hoofd, liet zich tegen de wens van
de toenmalige raad adviseren door
een organisatiebureau, dat een
nota van ruim dertienduizend gul
den voor haar werk ten gemeente
huize deponeerde. De nieuwe be
windvoerders wilden dat het oude
college deze rekening zelf zou be
talen.
In Achterveld klinkt eind januari
het meuws door, dat emeritus-pas-
De landbouworgansaties
slikten met moeite de zoge
naamde ecologische richt
lijn. Het betekent een beper
king in de bedrijfsvoering
voor agrarische bedrijven
die in een straal van 500 me
ter van een znnrgevoelig ge
bied zijn gevestigd. Wethou
der Corri Verduin wist met
heel veel moeite en overre
dingskracht de boeren te
overtuigen van de noodzaak
van deze maatregel. Het le
verde in de commissie Agra
rische Aangelegenheden pit
tige discussies op.
meente Leusden oud-secretaris
Reier van Gooi ten onrechte 'stra-
fontslag' verleende. De rechter
vond het niet juist dat Van Gooi
alleen voor de feiten opdraaide.
„Een ontslag wegens ongeschikt
heid had meer m de rede gelegen,"
vond de ambtenarenrechter, bij
wie Van Gooi in beroep was ge
gaan tegen het medio 1987 verleen-
Terwijl d,e Leusder Krant vast
stelt dat de jaarwisseling rustig was
verlopen, zorgt de fractie van
Leusden'85 voor emge opschud
ding, door vragen te stellen over de
deelname van wethouder Corri
Verduin en leden van haar gezin
aan het gemeentelijke PC-privé
project. De gemeenschappelijke
aanschaf van computers voor
'thuis-gebruik' was tijdens de zo
mer van '87 een hete kwestie, die
slechts schoorvoetend de goed
keuring van de raad kreeg. Ver
duin bleek brandschoon en de op
schudding een storm in een glas
water.
Van meer belang was de benoe
ming van adjudant Van der Spoel
als commandant van de groep
Leusden van de Rijkspolitie. De
43-jarige Van der Spoel volgt Van
Doorn begin januari in deze functie
op.
In Achterveld wordt de stichting
Vrienden van St-Joseph in het leven
geroepen, waarin raadslid Henk
Ossendrijver, als bekende Achter-
velder, plaatsneemt. De stichting
moet zich gaan bezighouden met
de verwerving van fondsen om leu
ke dingen voor het verzorgingshuis
te kunnen blijven doen.
Een andere bekende plaatsge
noot verdwijnt in 1989, na dertien
jaar, uit het openbare leven. Pastor
Bernard ter Bekke („Het is mijn
vaste overtuiging dat je God niet op
een presenteerblaadje kan aanbie
den") gaat met emeritaat en daar
mee wordt tevens een hoofdstuk
afgesloten. Volgens Ter Bekke zou
Geharrewar 1989: Bewoners van de nieuwe wijk 't Ruige Veld verzetten zich met hand en tand tegen de
komst van een geluidswal, die eventueel toekomstig geluidsoverlast op ded koop toe wilden nemen.
Wethouder De Jongh beende als een olifant door de porceleinkast, door nog tijdens de besprekingen over
de wal gewoon met de aanleg te beginnen. In hogere bestuurlijke echelons galmt de kwestie nog steeds
na, overigens en de echo zal ook in 1990 nog wel te horen zijn.
langenvereniging van bewoners
niet als gesprekpartner te willen
erkennen. De begrippen 'ouderen',
Grote opschudding in de
raad, toen in april bewoners
van 1 Ruige Veld raadsleden
vragen stelden over de bouw
van een complex woningen
op het middenterrein van de
nieuwbouwwijk door de Wo
ning Stichting Leusden. Deze
waren niet in overeenstem
ming met de oorspronkelijke
plannen, die uitgingen van
drie woontorens. In het nieu
we ontwerp was er echter
sprake van laagbouw, door
sommige bewoners omschre
ven als de Chinese Muur. De
plannen waren ter inzage
gelegd voordat de raad er
over had kunnen spreken.
WD-wethouder De Jongh
was hiervoor verantwoor
delijk. De uitleg van zijn han
delwijze was dat er snelheid
was geboden, omdat de plan
nen voor 1 juni bij de provin
cie ingediend moesten zijn.
Anders zou het contigent so
ciale woningbouw, waar het
complex deel van uit maakte,
verloren gaan. Door die snel
heid waren er echter fouten
Terug-naar-af 1989: Evelien
Blom kon de druk van het wet
houderschap niet aan, volgens
velen. Het kostte de CDA-
voorvrouwe haar gezondheid,
het lijsttrekkerschap en naar
alle waarschijnlijkheid ook
haar wethouderszetel.
gemaakt in de procedure. De
Jongh kon in eerste instantie
niet door de raad gehoord
worden, omdat hij door ziek
te enige maanden uit de rou
latie was. In de eerste ge
meenteraadsvergadering na
de zomervakantie nam hij
echter de volledige verant
woordelijkheid voor de gang
van zaken en beloofde beter
schap voor de toekomst. Zijn
verklaring werd geaccep
teerd.
Wethouder Evelien Blom
(CDA) had het dit jaar ook
niet gemakkelijk. Zij kreeg
veel kritiek te verduren over
haar Welzijnsprogramma en
over de gang van zaken rond
de seniorenraad. Ook zij
werd door ziekte getroffen
en is hiervan nog niet her
steld. bij de komende ge
meenteraadsverkiezingen
zal zij niet meer als lijsttrek
ker van het CDA optreden.
Ook kondigde zij aan niet
meer als wethouder te zullen
terugkeren.
tor Schouten in een ziekenhuis in
het Drentse Emmen, na een kort
stondige ziekte, op 64-jarige leef
tijd overleed.
Het arbeidsbureau stelt ver
heugd vast dat de werkloosheid in
1987 ook in Leusden licht daalde.
Het milieubeleid van de ge
meente Leusden baart de boeren in
het begin van het jaar duidelijk zor
gen. Voorzitter Wouters van de
vier Leusdense standorgaiusaties
verzucht in een gesprek met de
pers: „Het lijkt wel of we boeven
zijn."
Op cultureel gebied doet de
Stichting Kunstkwartier van zich
spreken. Kunstkwartier lanceert
de ontslag. De fractievoorzitters
spreken in een eerste reactie en
masse hun teleurstelling uit over de
uitspraak en bepleiten hoger be
roep.
In de wijk Claeverenblad/Wil-
denburg beginnen bewoners zich
te roeren over de vermeende on
veiligheid van de wijk. In Achter
veld legt Willem Wouters na 22 jaar
de voorzittershamer bij muziekver
eniging DWS neer.
Een tweetal Leusdenaren zorgt
voor landelijk nieuws, toen de poli
tie bij een inval één van de grootste
vangsten in anabole steroïden
deed. De verboden middelen wer
den via sportscholen verspreid.
alleen de boogde lokatie (naast de
r.k.-kerk aan de Hamersveldse-
weg) roept weerstand op, ook rond
de beoogde exploitant ontstaan
problemen. Monuta, dat lang de
belangrijkste gegadigde leek,
wordt door het college buitenspel
gezet ten faveure van een andere
kandidaat. In de rest van het jaar
werd van de plannen overigens
niets meer vernomen. Wellicht een
stille dood gestorven?..
Terwijl de Sparzaak in De Bie-
zenkamp in een nieuwe jas werd
gestoken, maakt cultureel Leusden
zich in de maand februan op voor
de grootschalige manifestatie
'Glas'.
Eind februari worden kleine
scholen in Leusden opgeschrikt
door nieuwe bezuinigingsmaatre
gelen van minister Deetman. De
medezegenschapsraad van 't Start
blok uit Achterveld, één van de
bedreigde scholen, bood daarom
een petitie aan, aan wethouder
Verduin van onderwijs, om de wet
houder op de dreigende proble
men te wijzen.
Het weer lijkt in 1989 behoorlijk
van slag. Eind februari zit schaats-
minnend Leusden nog steeds te
wachten op de eerste schaatsdag.
Anderen hebben de moed wat dat
betreft allang opgegeven en koes
teren zich op dat moment in Den
Treek en andere plaatsen in een
mild vooij aarszonnetje.
Op het zelfde moment staat de
barometer m de agrarische wereld
wel degelijk op 'zwaar weeri, als
wethouder Verduin het gemeente
lijk standpunt bekend maakt over
het toekomstige lunderwetbeleid.
De ecologische richtlijn zal onder
deel gaan uitmaken van het toet
singskader, voor het verlenen van
vergunningen. De maatregelen
moeten bereiken dat de uitstoot
van ammoniak aanzienlijk wordt te
ruggedrongen.
In Leusden-Centrum start een
proef met wijk-agenten, op hetzelf
de moment dat Nel Schwagermann
in Achterveld het tweede lustrum
viert van de schrijfgroep voor Am
nesty International. Zuster Goes
wordt in huize St-Joseph, ook al in
Achterveld, uitgezwaaid, na drie
jaar als hoofd-verpleging werk
zaam te zijn geweest.
Zuurgevoelig 1989: De mvoering van de ecologische richtlijn, om
natuurgebieden te beschermen, was voor de agrarische bevolkmg
een moeilijk te verteren zaak.
Zeg-maar-dag-met-je-handje 1989: Om de toekomst in Leusden een
kans te geven, sneuvelde begin september de schoorsteen van een
voormalige kwekenj. De schoorsteen, die plaats moet maken voor
de aansluiting van Leusden op rijksweg A-28, was voor talloze
haastige automobilisten een baken van herkenning en onèntatie
tijdens hun reizen van hot naar haar.
Onder het motto 'Drukte om
niets' ontzenuwt de AMAC, organi
sator van de Tulpenrally, begin
maart geruchten dat de editie van
1989 op Leusdens grondgebied zal
worden verreden. Geruchten daar
over staken de kop op, op het mo
ment dat burgemeester Scholten
van Soest geen toestemming meer
wilde geven voor het verrijden van
klassementsproeven op de Vlasak
kers.
Achterveld prijst zich gelukkig
met een nieuw postkantoor. „Het is
maar een kleine stap voor PTT-
post, maar een grote voor PTT-post
Achterveld," parafraseert direc
teur Logtenberg van de hoofdvesti
ging Nijkerk bij de opening ruimte
vaarder Neil Armstrong, die als
eerste mens voet op de maan zette.
De politiek haalt een heet hang
ijzer uit het vuur, door zich te bera
den op de toekomst van de ge
meentewerf. De huidige lokatie
aan de Hamersveldseweg is om
meerdere redenen niet geschikt en
er zal een alternatief gevonden
moeten worden. Op voorhand kun
nen de gepresenteerde alternatie
ven nog weinig enthousiasme bij
de raadsleden wekken. De ge
meente maakt ook begin maart
plannen bekend om klein che
misch afval te gaan inzamelen.
Daartoe zal een proef met een zo
genaamde Chemokar worden ge
nomen. Fokko Tilma, beter bekend
als de Leusdense schillenboer,
klopt aan bij de politiek om een
betere prijs voor zijn werk te be
dingen.
De Katholieke Plattelandsvrou
wen Organisatie (KPO) afdeling
Leusden, viert in maart het dertigja
rig bestaan. „De vrouwenvereni
gingen staan aan de basis van de
grotere plaats, die vrouwen in de
huidige maatschappij innemen,"
laat voorzitter Joke Snijders zich m
een interview met de krant ontval
len.
KNARSETANDEN
Begin maart komt het college
met een reactie op het vonnis van
de ambtenarenrechter in de zaak
'Van Gooi'. Terwijl het knarsetan
den in de brief nog te horen is,
adviseren B&W de raad de uit
spraak te respecteren en de ont
slagprocedure te wijzigen. Het
college wil niet het risico lopen dat
de kosten verbonden aan het ont
slag van Van Gooi nog hoger zullen
oplopen, dan nu al het geval is. De
raad zal later het advies van B&W
met frisse tegenzin volgen.
In het weekeinde wordt Leusden
opgeschrikt door een aantal ge
welddaden, waarbij jongeren in de
leeftijd van 16 tot 19 jaar betrokken
blijken. De problemen blijken van
meer structurele aard. De politie
bijvoorbeeld spreekt bij navraag
van een verhoogd incidentenpa
troon, terwijl een anonieme hore-
ca-ondememer verklaart dat het
optreden van een groep jongeren,
die vermoedelijk uit Amersfoort
komen, funest is voor zijn omzet.
Een tweede belangrijke benoe
ming in het nieuwe jaar volgt in
maart, als commandant Blokker
wordt benoemd als opvolger van
Upperman bij de Leusdense
brandweer.
Opschudding in de sportwereld,
als tennisvereniging De Inslag be
sluit naar Amersfoort te verhuizen.
Het besluit van de tennisvereniging
is het gevolg van problemen met
de exploitant van de tennishal, die
eerder in de clinch lag met de
squashvereniging.
In Achterveld blijkt de Oosten
rijkse cultuur populair te zijn. Het
friïhschoppen in d'Ouwe Peer-
destal viert in maart het 12,5 jarig
bestaan.
Een tweede vrouwelijke huisarts
maakt haar opwachting in Leusden.
De 33-jarige Mirjam van de Waard
wordt de twaalfde huisarts in de
gemeente.
In de tweede helft van maart
wordt in de gemeente Leusden het
eerste kievitsei gevonden. De 14-
jange Sjors Horst was de gelukkige
vinder.
Jongerencentrum De Geut kampt
met een forse tegenvaller in het
meuwe jaar toen vandalen bij een
inbraak voor tineduizenden gul
dens schade aanrichtten.
Na een kort dienstverband
neemt directeur Kruithof van ver
zorgingshuis 't Hamersveld ontslag.
„Om persoonlijke redenen," is de
vage uitleg die eraan wordt gege
ven.
vervolg op pagina 10
