Ruilverkaveling centraal n 'Eemland in beweging' Ie—stten kwmt Buitenlandse kinderen op vakantie bij Nederlandse gastgezinnen tentoonstelling in Centrum voor Natuur en Milieu op Schothorst 2T WOENSDAG 31 JANUARI 1990 plaatselijk nieuws Nederland kwam, moest hij wel even wennen. Hij wilde met eten en huilde om zijn moeder. „Om hem te troosten gaven we hem speeltjes in handen. Toen hij een fietsje kreeg was het leed snel geleden. Hij bleek een jongetje te zijn dat veel in zijn mars had. Bij Stéphane thuis was dat er nooit zo uitgekomen door de dagelijkse beslommerin gen. Als Stéphane's moeder bij voorbeeld eens geen zin had om te koken moest hij het overnemen. Hij had naast zijn school eigenlijk nog een dagtaak in huis. De familie Kraai-Hamelink heeft vier gezinsleden; de ouders, een zoon en een dochter. Een traditio neel gezin dus. Toch is het met zo dat alleen traditionele gezinnen voor een gastgezin in aanmerking kunnen komen. Ook samenleving- vormen als de commune en het eenouder-gezin kunnen geschikt zijn als gastgezin. In Amerika is er onderzoek ge daan naar de vraag welke samen levingsvorm het meest geschikt is voor gastlanderen. Uit dit onder zoek bleek dat het gastkind de minste stress ondervond m een commune. Het feit dat er steeds iemand om je heen is werkt kenne lijk spanningverlagend. De meeste stress ondervindt een kind bij een eenouder-gezin. Opmerkelijk was dat bij alle samenlevingsvormen het gastland evenveel problemen opleverde, of het nu bij een com mune, een eenoudergezin of een traditionele gezin verbleef. Bij deze onderzoeken moet er wel op gewe zen worden dat Amerikaanse kin deren als 'proefkonijn' gebruikt werden. Hetzelfde onderzoek zou bij Europese kinderen heel andere resultaten kunnen opleveren. De Amerikaanse cultuur verschilt nog al wat van de Europese. Maar uit gaande van de Amerikaanse on derzoeken kan je voorzichtig stel len dat een alternatief gezin even geschikt is voor een gastkind als het traditionele gezin. Ouders die een gastkind in huis willen nemen, moeten wel beseffen dat daar kosten aan verbonden zijn. Zoals gezegd bestaat de Stichting Europa Kinderhulp uit vrijwilligers. Alle medewerkers en bestuursle den doen hun werk belangenloos en in hun vrije tijd. De SEK krijgt geen subsidie, al staat zij bij het ministerie van WVC bekend als een professionele en betrouwbare Stichting, waar andere wel gesub sidieerde organisaties een voor beeld aan zouden kunnen nemen. Maar om haar werk te kunnen doen heeft de SEK wel geld nodig. De reis die de kinderen en hun bege leiders vanuit het buitenland naar Nederland moeten maken is niet gratis, het drukwerk moet betaald worden enzovoort. De SEK betaalt dit soort zaken uit giften. Jaarlijks doet de Stichting een beroep op donateurs om 15,- over te maken. Daarnaast ontvangt de SEK ook een bijdrage van de Nationale Lotenj. Wie de SEK wil steunen, kan dat dus ook doen door deel te nemen aan deze loterij Mensen die deze vakantie hun huis open willen stellen voor gast- kmderen, kunnen contact opne men met Stichting Europa Kinder hulp, Postbus 122, 1243 ZJ 's-Gra- venland. AMERSFOORT - Daan van Tol, is de binnenbeheerder van het atrum, leidt me rond. De ten- nstelling bestaat voor het groot gedeelte uit mooie foto's, waar- ip zwarte panelen (tekst van het itrum) en groene panelen (tekst de landinrichtingsdienst) een lelijke uitleg staat vermeld. Bo- dien is er een dia-presentatie de tentoonstelling verbonden Door Atty Davidse en die is zeker aan te bevelen. Ieder, die de Eempolder vanaf de fiets vaak heeft bewonderd, zal er genietend naar kijken; voor an deren is het misschien een stimu lans om zo dichtbij huis ook eens te gaan fietsen in dit zo puur Holland se landschap, dat zich over een oppervlakte van 8000 ha ter weers zijden van de Eem uitstrekt. Veel namen zijn met de Eem ver bonden: Eemnes, Eembrugge, Eemdijk, het Eemmeer maar ook Amersfoort, zo genoemd in de tijd dat de Eem nog Amer heette. Reeds in de 11e eeuw werd de vruchtbare klei ontgonnen om landbouw te bedrijven en veel slo ten dateren nog uit die tijd. Het landschap kenmerkt zich door grote leegte en openheid en dat maakt het zo aantrekkelijk. Aan de randen zijn er overgangsgebie den met de plaatsen Hoogland, Soest en Baarn. De vraag dringt zich op, hoe lang dat zo kan blijven. Verschillende plaatsen in het Gooi lijken al meer ige iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii Eemland in beweging" is titel van een tentoonstel- 7 over de ruilverkaveling de komende jaren in de mpolders zal worden uitge- ird. Deze ruilverkaveling ingrijpende gevolgen heb- i voor natuur, landschap milieu van het gebied. Zo len tengevolge van de wa- peil-verlagingen de typi- le flora en fauna van natte «landen en sloten terugge- ne «gen worden binnen en- reservaatsgebieden. De arische productie hHVIIIl Vein toene men. Ook het verplaatsen van agrarische bedrijven uit de dorpen naar het poldergebied zal consequenties hebben voor dit nu nog zeer wijdse, stille landschap. Echter, ondanks de ver strekkende gevolgen van de ruilverkaveling voor natuur en landschap, is bij het ont werp toch steeds getracht om de nadelen voor natuur en milieu zo klein mogelijk te houden en plaatselijk de na tuur juist meer ontwikke lingsmogelijkheden te bie den. De tentoonstelling kwam tot stand door samenwerking van de Landinrichtingsdienst Utrecht en het Centrum voor Natuur en Milieu en is nog te bezichtigen tot en met 28 fe bruari op werkdagen en zon dagmiddag van 14.00 tot 17.00 uur. De tentoonstelling is inge richt op de „zolder" van het Centrum voor Natuur en Mi lieu Landgoed Schothorst, Schothorsterlaan 21, Amers- foort-Hoogland. Op een regenachtige dag, met windkracht 10, fietste Aty Davidse naar de Schothor sterlaan om de tentoonstel ling eens te bekijken. Juist op zo'n dag is het eigenlijk best leuk om naar een tentoonstel ling te gaan: binnen is het warm en de foto's zijn kleurig en vrolijk zodat je op het eer ste gezicht meteen wordt ge confronteerd met beelden die heel wat aangenamer zijn dan het grauwe „onwinterse" ja- nuariweer. Hoewelwat zou Nederland zijn zonder storm en regen? graslanden zal op steden, de snelweg met zijn on onderbroken stroom auto's is na drukkelijk aanwezig, m het gebied Eemland zelf is de gemeente Bun schoten ook stevig aan het uitbrei den en van de andere kant is er dan nog de groeistad Amersfoort. DE BOEREN Het inkomen van de boeren in Eemland kenmerkte zich altijd door een duidelijke achterstand. Omdat de meesten hun boerderij in het dorp hadden, was het moeilijk een modern veehoudersbednjf op te zetten omdat men altijd met de melk, het vee èn de mest door het dorp moest. Mede door de over last, die dit leverde, werd gewerkt aan een landinrichtingsplan waar door de boeren dichter bij hun land zouden komen te zitten. Dit plan kwam tot stand m samenwerking met alle betrokkenen. Het aantal boerdenjen dat ver plaatst wordt zal niet meer bedra gen dan 49 en er zal slechts op heel beperkte schaal nieuwbouw plaatsvinden. Het wegennet wordt verbeterd en er zal als het ware onderscheid gemaakt worden tus sen landbouwverkeer en ander verkeer. Er zullen meer fietspaden komen, waarbij Daan van Tol aan tekent: „Wanneer je zo'n stiltege- bied gaat ontsluiten, is elke versto ring er één. Maar het autoverkeer wordt wel teruggedrongen, er zijn minder wegen nodig omdat de boer minder afstand hoeft af te leg gen voordat hij bij zijn land is." „Ach, als er gewoon een gezin rustig door het landschap fietst is dat natuurlijk pnma. Maar als je ziet wat er hier door Schothorst bijvoor beeld al met mountain-bikes door het terrein crosst Aan het begin van de tentoon stelling is een grote kaart, waarop te zien is welke gebieden natuurre servaten worden. Van Tol merkt op, dat het een hele stnjd tussen de boeren en de natuurbeschermers is geweest om het totale opper vlakte natuurterrein zo groot mo gelijk te knjgen. Op de kaart zijn de terreinen (in totaal 380 ha) bruin gestippeld en zij bevinden zich bij de lórachtwij- kerweg, bij de zomerdijk bij Eem brugge en bij de zomerdijk in de Maatpolder. SOORT WADDENGEBIED Terwijl we langs de foto's lopen, die een beeld geven van de natuur, de recreatie, de historische bebou wing, de landbouw en de archeolo gie in de Eempolder, geeft Van Tol hier en daar een toelichting: „Tot de Afsluitdijk kwam, waren er re gelmatig overstromingen in de Eempolder. Dat is van invloed ge weest op het natuurlijke milieu. Het is een beetje een soort Waddenge bied." „De natuur is de laatste jaren erg achteruit gegaan in Eemland. Ver schillende planten en dieren zijn zelfs helemaal verdwenen, bijvoor beeld de kwartelkoning. „Het aangewezen reservaatsge- bied, dat zich voornamelijk in de Eemnesserpolders bevindt, krijgt een hoger waterpeil en dat is heel belangrijk voor de weidevogels." „Zoals je daar ziet (hij wijst naar een vitrine met opgezette vogels zoals de grutto en de kievit) heb ben weidevogels een puntsnavel. Als het waterpeil van het grasland hoger is, kunnen ze met die snavel lekker wroeten om insecten te be machtigen zodat ze hun jongen En als je ziet dat een kind het naar zijn zm heeft, geeft je dat zelf ook een stuk voldoening." AANDACHT Eén van de belangrijkste dingen die een kind nodig heeft is aan dacht. Het is met de bedoeling dat gastgezinnen de gastlanderen gaan verwennen met uitstapjes en dergelijke, het kind is immers al uit. „Vakantie houdt voor hen m te zien hoe gezellig het gezinsleven kan zijn, en geen uitstapjes naar re creatieparken," vertelt mevrouw Kraai-Hamelink. „Het eerste jaar dat Stéphane hier kwam, namen we hem mee naar Scheveningen. Dat was geen succes. Hij had geen be hoefte aan een 'uitje' Onze ervaring was dat Stéphane omstreeks vier uur wit wegtrok en dan het liefst met een zak chips voor de televisie ging zitten." Dat gastkinderen thuis te kam pen hebben met armoede werd mevrouw Kraai-Hamelink duidelijk toen zij erachter kwam dat Stépha ne het heerlijk vond om te dou chen. Het bleek dat hij thuis één keer per week met zusje en broer tjes in bad werd gestopt. Zijn moe der ging dan naar de wasserrette, om de kleren van het hele gezin te laten wassen. Dat was dus de emge keer dat hij zich uitgebreid kon wassen. Wel een verschil met hier waar hij elke dag onder de douche kan. „Ik kon het ook merken aan het feit dat hij heel voorzichtig was dat zij kleren met vuil werden. Want als hij thuis zijn kleren bevuil de betekende dat, dat hij de hele week in zijn vuile kloffie moest blij ven rondlopen, totdat de wekelijk se wasbeurt weer voor de deur stond." „Een vreemde gewoonte kwam aan het licht bij het eten. In het touders veel geduld en begnp kun nen opbrengen voor een gastkind. Je moet de zaak met gaan idealise ren. Er gebeuren ook wel eens minder leuke dingen. Stéphane vindt het heel leuk om vliegen dood te meppen met een handdoek. Zo gebeurde het een keer dat hij tij dens het meppen met de handdoek een vnj kostbare vaas kapot sloeg. Toen ik aan hem vroeg of hij dat gedaan had - ik was er met bij toen het gebeurde - antwoordde Sté phane ontkennend. Pas later m de avond durfde hij te zeggen dat hij het wel had gedaan. De angst om te vertellen dat hij de vaas had kapot gemaakt, zal hij thuis wel opgelo pen hebben. Bij de ouders van het gezm waaruit gastkinderen komen willen de handjes nog wel eens los zitten. Afijn vaas stuk. Vond ik ui teraard heel vervelend. Je krijgt de vaas natuurlijk wel vergoed van de verzekering, maar toch blijft het vervelend," aldus mevrouw Kraai- Hamelink. „Je hoeft van gastkinderen ook geen dankbaarheid te verwachten omdat ze dat nooit geleerd hebben Stéphane schnjft ons bijvoorbeeld nooit eens vanuit Frankrijk. Toen ik dat een keer tegen hem zei, ant woordde hij dat zijn moeder het adres kwijt was geraakt. Hij zei dus niet eens dat ie het zelf was kwijt geraakt maar zijn moeder. Ik heb hem toen opmeuw ons adres gege ven, in tweevoud, maar hij heeft ons tot nu toe nog niet geschreven Maar daar moet je ook met ver baasd of teleurgesteld over zijn. Er zijn genoeg dingen waar je wel van kan genieten. In het begin wilde Stéphane geen 'vreemde' dingen eten, nu gemet hij ervan als de hele tafel vol staat met lekkere din getjes. Als hij het naar zijn zm heeft merk je dat aan andere dingen, bijvoorbeeld aan zijn stralende ogen of zijn enthousiaste gedrag. AANKOMST Toen Stéphane voor het eerst in (door Frank Stillebroer) e Kraai met in hun midden (tweede van links) Stéphane. De foto is vorig jaar genomen. eerste jaar dat hij bij ons was," ver telt mevrouw Kraai-Hamelink, „nam hij tijdens het eten altijd de twee laatste boterhammen uit het mandje. Dat deed hij om ze op eten antwoordde hij, toen ik hem daar naar vroeg. Maar je eet ze niet altijd op zei ik. Ja, maar als ik ze niet had gepakt en na het eten nog honger zou hebben, dan zou ik niks meer te eten hebben. Dan kan je toch uit de broodtrommel nog brood pakken, zei ik. Ja, dat was wel waar. Maar bij Stéphane thuis kon je maar beter voor jezelf opkomen, want als je met voor jezelf zorgt dan kom je te kort, dus pak wat je pakken kan." Eén van de problemen die zich voordoen met een gastkind is uiter aard de taal. De SEK stelt dan ook als voorwaarde dat een gezin al leen dan in aanmerking kan komen voor gastgezin, als eén van de huis genoten zich redelijk kan uitdruk ken in de taal van het gastkind. De vraag njst dan: wanneer beheers je een taal redelijk? Volgens me vrouw Kraai-Hamelink is het vol- doemde als je de taal van het gast kind op mavo-niveau beheerst. „Met een paar woordjes kom je een heel emd. Je kan natuurlijk geen diepgravende gesprekken voeren. Het blijft bij zinnen als: lek ker geslapen, wil je wat drinken enzovoort. Maar met gebaren kom je ook een heel emd." „Nu Stéphane wat ouder is ge worden is het best een handicap dat je de taal met zo goed be heerst," vindt gastmoeder Kraai- Hamelink. Dochter Jochien voegt daar aan toe: „Het is vooral moeilijk met grapjes maken en als je spel letjes wilt spelen om dan de spelre gels uit te leggen." [iEUSDEN - Elk jaar verlaat Stéphane uit Elbeuf (Normandie) ejjn zusje en vier broertjes om naar Nederland te qaan. Hij gaat ian op vakantie bij de familie Kraai-Hamelink uit Leusden. Bij ieze familie maakt Stéphane kennis met dingen die hij thuis nist. Dingen als aandacht, genegenheid en materiele welvaart, [n het gezin waar Stéphane vandaan komt ligt dat namelijk wat inders. Vader is meestal de hele week van huis om een karig oon te verdienen. Moeder heeft haar handen vol aan het tuishouden dat door de grootte van het gezin, en het ontbreken ran luxe apparaten zoals bijvoorbeeld een wasmachine, al fauw de hele dag in beslag neemt. „De ouders kunnen door hun >eperkte mogelijkheden, in allerlei opzichten minder aan hun onderen geven," legt mevrouw Kraai-Hamelink, de moeder ran het Leusdens gastgezin uit. „Hier kan Stéphane eens zelf irvaren dat het in een gezin ook anders kan." daan zijn, verdwijnt Stéphane we derom in de keuken. Daar voorziet hij enkele boterhammen rijkelijk van chocopasta, die met smaak worden opgegeten. ,Je hebt er geen omkijken naar." Om onge veer half zeven schuift Stéphane aan tafel om een uitgebreide maal tijd te verorberen. Na de maaltijd slaat hij weer aan het computeren of neemt hij plaats achter de televi sie. Gezinnen die hun huis open wil len stellen voor gastkmderen moe ten aan bepaalde eisen voldoen. In de eerst plaats moet men beschik ken over slaap- en speelruimte. Heel belangrijk is ook dat de gas- Héphane is één van de ongeveer Irieduizend kinderen die jaarlijks mi woonplaats verlaten om elders i Europa hun vakantie te gaan vie- en. Dit kunnen zij doen omdat de lichting Europa Kinderhulp (SEK) ich hun lot aantrekt. Deze Stichting oekt voor kinderen van maat- chappelijk achtergestelde ou- lers, een gastgezin m Nederland. )e SEK bezoekt daarvoor ouders ie zich hebben aangemeld als astgezm. Na een informatief ge brek besluit de SEK of een gezin ■wchikt is voor een gastkind. 9 De SEK werkt nauw samen met ndere buitenlandse organisaties. landen als West-Duitsland, loord-Ierland, Engeland, Oosten- ijk en Frankrijk selecteren deze ^jstellingen gastkinderen. Zij zijn -riuners op de hoogte van de gezin- iDmstandigheden waarin kinderen ïven, en zij kunnen beoordelen of Mending verantwoord is. Uiter- ard wordt een gastkmd pas uitge- Dnden nadat de ouders toestem- ung gegeven hebben, bi Frankrijk zijn bijvoorbeeld het ;e Leger des Heils en de Se- ours Populaire Francais (SPF) ac- Volgens een woordvoerder m de SPF valt het met mee om tot sn selectie te komen. „Het opzoe ken van kinderen moet met veel et gebeuren, want het is onmoge- ^.k te adverteren anders zouden e honderden aanvragen krijgen. We moeten ook rekening houden met de absolute voorwaarden waaraan dit plaatsen in gastgezin nen gebonden is; geen kinderen die té moeilijk opvoedbaar zijn, die een té grote achterstand hebben of die té ongezond zijn," aldus Daniël Bergeot. DAGINDELING Stéphane is inmiddels aardig 'ge setteld' bij de familie Kraai-Hame link, na zo ongeveer zes keer bij hen op vakantie te zijn geweest. Zijn dagindeling ziet er zo'n beetje als volgt uit. Om een uur of tien, half elf komt hij uit bed. Als hij zijn warme bed heeft verlaten gaat hij eerst een half uurtje computeren. Na deze 'inspannende' arbeid laat hij het bad vollopen. Als hij na een fors kwartier genoeg heeft van badderen, daalt hij de trap af om beneden zijn tosti's klaar te maken. Met de tosti in de hand neust hij wat in de tuin rond, en neemt vervol gens weer plaats achter de com puter. Als mevrouw Kraai dan met dochter boodschappen gaat doen, vergezelt Srêphane de beide da mes. „Hoewel hij er met zo dol op is om op straat te vertoeven, dat doet ie thuis m Frankrijk al genoeg," aldus mevrouw Kraai. Als om dne uur, half vier de boodschappen ge- Stephane met de twee kinderen van de familie Kraai tijdens zijn eerste vakantie in Nederland. Hij was toen 6 jaar. kunnen grootbrengen." „Wanneer het waterpeil lager is, krijg je een inzakking van het veen, de bovenlaag wordt hard en de vogels kunnen geen insecten te pakken krijgen. Daarom zie je op land met een lager waterpeil veel meer scholeksters, die hebben veel hardere snavels en knjgen het wél voor elkaar. Dat zijn eigenlijk vogels van het wad en de gnenden. Als je dus veel scholeksters ziet, gaat het met de echte weidevogels niet zo goed!" Voor boeren is een laag grond waterpeil van belang om een zo hoog mogelijke grasproductie te verknjgen. Zij moeten hun land zo optimaal mogelijk kunnen bewer ken. Voor het verkrijgen van een goed waterbeheersingsstelsel, waarvan verschillende grondwa terniveaus deel uit kunnen maken, zullen vijf meuwe gemalen ge bouwd worden. Hierdoor kan ook water gebuf ferd worden zodat het betrekkelijk schone water niet in de Eem wordt geloosd wanneer het bijvoorbeeld veel heeft geregend. En aan de andere kant hoeft er geen water uit de Eem te worden ingenomen in tijden van droogte. Van Tol merkt op, dat herinrich ting met hetzelfde is als ruilverka veling. Bij herinrichting wegen de belangen van het landschap, de natuur en de recreatie even zwaar als het agrarisch belang. Met landinrichting kunnen voor landbouw, landschap, recreatie en natuur maatregelen en voorzienin gen worden getroffen om de in richting van een landelijk gebied te verbeteren. De spelregels hiervoor zijn in de landinrichtingswet van 1985 vastgelegd. Op een kaart is te zien op welke plaatsen in Neder land nog meer plannen met betrek king tot landinrichting worden voorbereid of uitgevoerd. Dat zijn er ongeveer zo'n tweehonderd. BOOMVALK Tot mijn verrassing zie ik ineens een boomvalk in een hoekje staan. Opgezet natuurlijk. „Boomvalken broeden m oude, hoge bomen, ze gebruiken vaak oude kraaienes- ten", vertelt Van Tol. „In Coelhorst broedt er één en hier in Schothorst ook één. Deze boomvalk had zich doodgevlogen tegen het gebouw van het kantongerecht. Toen heb ben wij hem gekregen van de jon gens van de hondenbrigade. Ja, die zijn van de politie maar er zitten een paar jongens van natuurbehoud bij. Zo af en toe brengen ze ons iets uit de ijskast. Deze boomvalk is door een man uit Katwijk, die weer ge specialiseerd is in valken, opgezet. Dat is nog met zo goedkoop hoor". Het resultaat is echter levens echt. Want het is leuk om zulke vogels op je gemak van dichtbij te kunnen bekijken, waarmee ik na tuurlijk niet bedoel, dat er daarom meer vogels moeten worden opge zet. Van Tol weet allerlei aardige dingen over de natuur te vertellen, bijvoorbeeld dat vooral een snoek het zo lekker vindt wanneer de kant van een sloot heel langzaam op (of af) loopt. Vrouw snoek zet namelijk haar eitjes af op de grens van water en gras, daar is het water warmer en dat vindt ze heerlijk. De tentoonstelling biedt natuur lijk nog meer informatie maar wie daann geïnteresseerd is, kan beter zelf eens een kijkje gaan nemen.

Historische kranten - Archief Eemland

Leusder Krant | 1990 | | pagina 7