Pluim van de
milieuboer
Egbert (7) is
bij de pinken
c
leusder krant
Femke verzamelt lekkere luchten
De maan was weg
Tiener-inloop in de Geut
c
krnn
WOENSDAG 14 FEBRUARI 1990
plaatselijk nieuws
in haar kamer. Dat was het bi
van de verzameling. Sindi
spaart ze iedere mooie plaat.
De muren zijn vol en een c
map valt van de dikte bijna ud
kaar. Op veel van die adverte:™
staan manequins. Aan hun 'stn
de' glimlach moet je kunnen (e
hoe gelukkig je gaat kijken <t<
neer je een bepaald merk pagi
op hebt. Vaak lijkt alsof je eei
lekker van gaat ruiken datioj
knappe jongens voortdurend e
hun neus m je nek willen üii
Femke kijkt graag naar de r?jc
mes maar dan vooral naar de je
jes. De manequins vindt ze 'kale
rig'. i<
Voor haar is de grootste kgj
om een flesje dat ze op eenlg
heeft gezien, in het echt op 8
plank te krijgen. Daarvoor vn—i
ze iedereen om lege en liefst <j
flesjes. Voorkeur voor een luc
heeft ze niet. Aan een nieuw fcï
ruikt ze een paar maal, daarna:*!
meer. Anders zou het leeg kinïil
raken. Haar vader en moeder :d
gen geen flesje op hun eigen tod
tafel of in de badkamer laten ssc
Alles wordt direkt in de ver#I
ling opgenomen. Haar ouders <3
gen af en toe wel wat van hun
spullen gebruiken. Van de iai
moeten ze afblijven. Bij de drod
komt Femke graag en veel.
„Ik ga vaak kijken of er nievl
flesjes zijn of boekjes waarin
van flesjes staan. Bij de drogtft
de Hamershof staan flesjes met{S
beetje parfum. Wanneer je ja
dure fles wilt komen kun je daan
ruiken om te 'zien' of het lucji,
lekker is. Ik kijk altijd of een vaH
flesjes leeg is en als dat zo is vr|!
ik of ik het hebben mag. Soms J
het. Soms ga ik heel vaak kP
omdat een flesje bijna leeg is';i
dan hebben ze het toch per op
luk weggegooid als het zove i
Zonde is dat." Wie lege part 3
flesjes weg wil doen kan Femtó, s
blij mee maken. Flesjes die
heeft, kan ze ruilen met twee vr< i
dinnen die ook van lekker lucFl
houden.
LEUSDEN - De milieuboer Fokko
Tilma haalt nergens zoveel
schillen op als bij de christelijke
basisschool de Holm. Hij vertelt:
„Iedere vrijdag staan daar min
stens vijf, soms wel zes emmers,
vol schillen en klokkehuizen. Op
sommige andere scholen doen ze
ook goed hun best maar zoals bij
de Holm is het nergens."
Mevrouw J. Jansen van de Holm
vindt het heel gewoon dat alle
schillen in de emmers gaan „Vorig
jaar hebben we een project op
school gehad. We hebben toen na
gedacht hoe we op school mee
konden werken aan het goed om
gaan met ons milieu. Niet alleen
door kinderen dingen van huis mee
te laten nemen, zoals lege batterij
en en oude kranten, maar oe^
we met het afval op school
omgaan. Sindsdien staat in iic
klas bijvoorbeeld een 'snti
doos'. Daarin gaan alle papier
papiertjes die we willen weo 1
en. En heeft iedere klas eeiu
afvalbakje voor de schilled
klokkenhuizen van het fruit <je
kinderen op school opeten. C1*
manier hebben we inderda;*1
dere week wel vijf of zes en?l
vol voor de milieuboer. Ach,fs
eingenlijk niets bijzonders.
Wij zijn er al aan gewend ge3
het zo te doen." Fooko Tilmar1
het nnog wel bijzonder. Wa«3
het op de Holm zo makkehjkN
moet het op de andere schole$|
lukken.
en Frits stonden daar met hun neus
bovenop. Daarna volgde het
'handje-klap'. Een koe koop je op
een andere manier dan een kilo
suiker. Op een pak suiker staat de
prijs. Die prijs betaal je aan de win
kelier. Wanneer je een koe wilt
kopen gaat dat heel anders. De
verkoper en de koper slaan me
kaar keihard tegen de handen. Om
ste beurt zeggen ze de prijs die ze
goedvinden. De verkoper geeft
een klap en zegt bijvoorbeeld hon
derd. De koper zegt vijftig bij de
volgende klap en daarna klappen
ze door tot ze het met elkaar een
zijn. De laatste klap bepaald de
prijs. Egbert en Frits weten precies
hoe dat gaat. Thuis doen ze het ook
wel eens wanneer ze afspraken
met elkaar of met hun ouders ma
ken. Met de laatste klap is de pnjs
gemaakt en de koe gekocht. Buur
man kocht twee kalfjes, een rode
en een zwarte. De rode was het
duurst" weet Egbert dat was een
flinke pnjs maar ze gaat vast goed
melk geven en heeft veel vlees."
Waarmee gelijk duidelijk is dat Eg-
bert niet houdt van de kalfjes zoals
zoveel andere kinderen van hun
cavia houden. Hij is geïnteresseerd
in alles wat met koeien te maken
heeft. Iedere dag om half vijf is hij
bij de kalveren. Hij geeft ze warme
melk. „De melk moet warm zijn"
zegt hij deskundig „dat is heel be
langrijk. Van koude melk zouden
ze ziek kunnen worden." Egbert is
graag met de koeien bezig. „Hij
heeft kijk op koeien" zegt zijn moe
der. Wanneer de kalfjes ziek zijn is
Egbert heel bezorgd. Hij gaat dan
zo vaak hij kan kijken. Hij we^ j
precies welke injecties de dtt
arts heeft gegeven. Zoals alley
dieren moesten de kalfjes
hebben waarmee voork;-
wordt dat ze ziek worden.
dig legt hij uit dat kalfjes walf
ze ongeveer een jaar oud zijr
ken worden genoemd. Pinker*
nen m verwachting raken,
komt tegenwoordig geen
meer aan te pas. „Dat gebeuri
kunstmatige insimmatie KI J
dat" weet Egbert „Het zaad vaf
stier wordt dan bij de koe
binnen gedaan en daar raai
koe in verwachting van." Zo
is dat en het werkt bijna altijd*
pink die in verwachting is va:/
kalf wordt door de buurman id
al verkocht, waarom dat is
Egbert niet precies. Wel d.jE
daarom nu al twee kalfjes hem
gekocht want in de stal staarsl
twee pinken die binnenkort^
gaan. Egbert en Frits aaien dty.
ken die heel nieuwsgierig n
eens lekker over de kop. I
Wendy is helemaal niet bang
de grote dieren. Frits vindt hei M
maal wel aardig wat zijn i
broer weet en wil maar heefiil
andere interesses. Hoewel hr c
vijfjaar oud is, weet hij zeker dsï
ingieur wil worden.
Hij heeft geen koeien-inzicht 1
heeft technisch inzicht. Om dA€
bewijzen haalt hij met veel kiar
een paar bieten door de 'schr. t
machine'. De brokken mag Eg(2
naar de pinken en de schaid
brengen. Je bent tenslotte fc:»r
pinken of niet. z<
té
18.30
18.45
LEUSDEN - Vrijdagavond tegen acht uur, grote spanning op het
schoolplein van basisschool de Holm. Zeker honderd grote
mensen en kinderen keken naar de lucht. De maan was nauwe
lijks te zien. Hij was niet alleen verduisterd, hij was ook niet
goed te zien door de wolken. Steeds meer en grotere wolken
kwamen opzetten. Gelukkig zaten er grote stukken tussen. De
verduisterde maan was vaag te zien. De meeste kijkers hadden
het daarna wel gezien. Ongeveer dertig mensen bleven bij de
twee sterrenkijkers staan. Zij gingen pas naar huis toen de
maan weer uit de schaduw te voorschijn was gekomen. Dat was
tegen tien uur.
19.00 19.15 19.30
BDU-fotograaf Jan Pit fotografeerde de maansverduistering
19 45
Stel je de zon voor als een branden
de lamp. De aarde als een voetbal
De lamp schijnt op de bal. Daar
door wordt de bal aan een kant
verlicht maar aan de andere kant is
een schaduw te zien. Door die
schaduw 'rolt' een tennisbal. Dat is
de man. Wanneer de tennisbal
door de schaduw rolt wordt ze don
kerder. Zodra ze uit de schaduw te
voorschijn komt valt het licht van
de lamp ook op de tennisbal. Het
zelfde gebeurde afgelopen vrijdag
met de maan.
Om zeven uur, toen de eerste
schaduw 'de maan raakte' en het
eerste hapje te zien was, wéis de
lucht nog helder. Zodra de eerste
schaduw te zien was kwamen men
sen op het schoolplein aangelopen.
Op het schoolplein werden door de
Leusdense vereniging voor Ruim
tevaart en Sterrenkunde twee ster
renkijkers neergezet. Heel veel
mensen en kinderen hadden een
eigen verrekijker meegenomen.
Een jongen van een jaar of elf zelfs
zijn eigen sterrenkijker. Een aantal
kinderen verdrongen zich op het
voetstuk rond de vlaggemast. Op
die manier stonden ze een stukje
dichter bij de maan.
Nog voor de sterrenkijkers goed
waren ingesteld vormden zich al
lange rijen. Tegen half acht ston
den zeker honderd kinderen en
volwassenen op het plein waarvan
een groot deel keurig m twee rijen.
Zelfs de honden die werden uitge
laten, stonden rustig te wachten
alsof ze met de bus mee wilden. Zij
waren de enige die niet omhoog
keken.
Het was koud en gezellig. Wie
voorlopig niet aan de beurt was, of
aan de beurt geweest was, kon bij
Jan Willem Oosthoek thuis een vi
deofilm bekijken. Daarop was een
film te zien van een van de lancerin
gen van de spaceshuttle en de bel-
venissen van een aantal ruimte
vaarders. Zeker dertig mensen za
ten binnen. Mensen liepen heen en
weer tussen het plein en de video
voorstelling.
Het duurde wel een uur voordat de
maan helemaal verduisterd was.
De lucht was in het begin zo helder
dat er genoeg te zien viel. Heel wat
vaders stonden uit te leggen hoe de
verschillende sterren heten. De
kleine beer en de grote beer waren
duidelijk te zien. De poolster was
wat vaak Jupiter was de helderste
ster. Om precies kart over zeven
ging onder Jupiter een sateliet
langs. De kinderen die voor de eer-
20.00
ste keer een sateliet langs zagen
komen, bleven naar bewegende
lichtjes speuren. Ze zagen even la
ter grote lichten knipperend door
de lucht gaan. Dat was een vlieg
tuig. tegen half acht verscheen de
eerste wolk. Vanaf die tijd stonden
steeds opnieuw mensen met hun
rug naar de bijna verduisterde
maan naar de lucht te kijken. Het
KNMI had een heldere nacht be
loofd. Ze kregen met helemaal ge
lijk. Maar dat maakte het extra
spannend. Tussen de wolken in
was de maansverduistering goed
te zien. Om vijf voor acht was de
verduistering 'totaal'. Wie het niet
gezien heeft moet wachten op de
volgende keer. In december 1992
komt de maan opmeuw door de
schaduw van de aarde.
ACHTERVELD - Een damesteam
van de Achterveldse afdeling van
de plattelandsjongerenorganisatie
KPJ heeft tijdens een basketbal-
toernooi van de Knng in Eemnes de
derde plaats gehaald. Twee he
renteams van de Achterveldse KPJ
werden respectievelijk vierde en
vijfde.
Spreeuw (vervolg)
Na een verblijf van drie we
ken in het nest zijn de jongen
zover dat ze kunnen vliegen
en op eigen benen staan, of
op eigen wieken drijven. Als
de weers- en voedselomstan-
digheden gunstig zijn dan
volgt er soms een tweede
broedsel, maar lang niet al
tijd.
Ofschoon de spreeuw, in af
wijking van de meeste zang
vogels, pas in zij tweede le
vensjaar geslachtsrijp is
blijkt hij zich, niettegen
staande het geringe aantal
néikomelingen, te kunnen
handhaven. Dat komt waar
schijnlijk door zijn enorme
aanpassingsvermogen en
vooral zijn veelzijdigheid en
brutaliteit. Zo is een spreeuw
zowel trek- als standvogel en
doortrekker. In de winter eet
hij bijna alles wat eetbaar is,
maar in het voorjaar en
vooral tijdens het grootbren
gen van de jongen, bestaat
het menu in hoofdzaak uit in-
sektelarven en dan bij voor
keur eroelten.
Dat zijn de larven van de
langpootmug die in graslan
den, door het afknagen van
het wortelgestel, nogal wat
schade kunnen aanrichten.
De spreeuwen hebben een
speciale techniek om die
diertjes uit de grond te halen.
Voetje voor voetje stappen de
voytJi2 wc/ Lel y/os Wdd/blj
zij at i>iiavel in elk klein
gaatje in de grond steken en
dan de twee snavelhelften
met een ruk ver uiteen bren
gen, waarbij ze met de vlak
aan de snavelwortel ge
plaatste ogen zien wat ze
pakken.
Wat dat aangaat kunnen ze
dus tot de nuttige vogels wor
den gerekend.
Maar buiten de insekten zijn
ze erg verzot op kersen, bes
sen en andere vruchten. Bij
fruitkwekers zijn ze daarom
minder gezien en worden
met allerlei middelen bestre
den en geweerd, wat niet
meevalt door hun verre
gaande brutaliteit.
Als de broeitijd is afgelopen
komen de spreeuwen bijeen
in kleine zwermen, die zich
samenvoegen tot steeds gro
tere zwermen. Ze brengen
dan gezamenlijk de nacht
door, vooral in het riet langs
de waterkanten. In de zeer
gelijkmatige bewegingen
zien we dan de grote wolken
spreeuwen, bestaande uit
vele honderden vogels, door
de lucht zwenken.
De vechtpartijen die ze 's
winters om het voedsel leve
ren zijn grappig om te zien.
Met wijd geopende snavel en
hevig krijsend vliegen ze, te
genover elkaar, wel een paar
meter hoog de lucht in. Maar
tot een werkelijk handge
meen, of snavelgemeen,
komt het maar zelden.
G. van Leeuwen
LEUSDEN - Femke (11) spaart
lekkere luchten. Ze heeft drie
planken vol flesjes. Op een plank
staan 83 parfumflesjes van
piepklein tot flink groot. Daarbo
ven staan de 'monsters'. Ze heeft
er minstens dertig. Monsters zijn
kleine doosjes en flesjes gevuld
met schoonheidsprodukten. Ze
zijn bedoeld om de crème, de lo
tion of het lekkere luchtje uit te
proberen. Op de bovenste plank
staan de grotere flessen met
vooral after-shave.
Femke is gek op lekkere luchtjes
maar vindt de flesjes waar die
luchtjes in zitten, minstens zo mooi.
Op haar planken staan lege en vol
le flesjes. Femke houdt van
piepkleine flesjes, flessen met een
zilver- of goudkleurige dop en
vooral van flesjes 'met van alles er
op en eraan." Op het aller-aller-
mooiste flesje staan twee vliegende
ganzen en zit een prachtig be
werkte grote zilverkleurige dop.
Verder flesjes in de vorm van lip
pen, hartjes, flesjes met goud erop,
met een bocht er in of krullen er
aan. Prachtig, maar er is meer.
Femke bewaart ook alle afbeel
dingen waarop parfumflessen
voorkomen. Femke vertelde hoe ze
begonnen is. Ze was samen met
Marije, haar buurmeisje van der
tien, aan het snuffelen in de papier
container die bij haar school stond.
In die container vonden ze een sta
pel Avant Gardes. Dat zijn dikke
tijdschriften waarin veel adverten
ties staan van vooral dure produk-
ten, zoals parfum. De twee meiden
vonden vooral de advertenties te
mooi om weg te gooien. Femke
knipte ze uit en lung ze aan de muur
Bezoekers van éen van de tienermiddagen in De Geut.
LEUSDEN - Wie na schooltijd niets te doen heeft, kan naar de
Geut. Iedere woensdag, donderdag en vrijdag kun je daar
vanaf half drie tot vijf uur naar binnen lopen. De Geut is de
naam van de oude witte boerderij aan het einde van de Hamers-
veldseweg. Het is een jongerencentrum. Binnen staat een tafel
tennistafel, een dartspel, videogames en een biljard. Er is een
bar waar je goedkoop frisdrank, kroketten en soms een tosti
kunt kopen. Koffie en thee zijn zelfs gratis. Op twee volwasse
nen na is iedereen jong in de Geut. Je kunt er zomaar naar
binnen lopen wanneer je, minstens, dertien jaar bent.
Wanneer je van de basisschool
af bent, wil je na schooltijd weieens
wat anders doen dan buiten spelen.
Naar lekkere muziek luisteren kan
thuis ook maar soms is het gezelli
ger om dat samen met andere jon
ge mensen te doen.
Voor 's avonds uit gaan ben je vaak
nog te jong. Je hebt tenslotte huis
werk en inderdaad morgen moet je
weer vroeg op om naar school te
gaan. Maar tussen drie en vijf wil
len tieners er weieens uit. Rond
slenteren in een van de winkelcen
tra kan koud en vervelend zijn.
Vandaar dat er m Leusden een tie
nerinloop is georganiseerd. In jon
gerencentrum de Geut kun je ie
dere woensdag, donderdag en vrij
dagmiddag naar binnen lopen.
Veel jongeren vanaf veertien jaar
maken daar al gebruik van. Iedere
middag zitten er vijftien tot dertig
jongeren. Soms zijn die 'jongeren'
al een jaar of zestien. Ze blijven
komen omdat ze het gezellig vin
den. Eerlijk is eerlijk, heel veel tie
ners van dertien, viertien jaar ko
men er nog niet. Wel een paar maar
niet zoveel. Terwijl je op school
toch ook met oudere leerlingen in
de kantine zit. Een van de meisjes
die vrijwillig achter de bar helpt,
Cyntha Kamphorst, denkt dat niet
alle tieners weten dat de Geut voor
ze open is. Zijzelf kwam de eerste
keer met een hele troep vriendin
nen. Ze was toen veertien jaar. Ze is
blijven komen. Haar ouders zijn
ook een keer komen kijken en kon
den het zich daarna voorstellen dat
ze het daar best naar haar zin had.
Veel ouders denken dat het daar in
de Geut een ruige troep is. Dat valt
wel mee, al lijkt het op het eerste
gezicht misschien zo.
De boerderij is oud. Binnen is het
behoorlijk donker. Nederland 3
staat constant aan en soms hebben
jongens een grote mond. Volgens
Cyntha zijn 'normale' tieners „geen
watjes en ook geen studjes" van
harte welkom. Volgens Rob Rin
gers, de gemeentelijke jeugd- en
jongerenwerker, kijkt iedereen
reikhalzend uit naar een nieuw ge
bouw. „Jongeren willen tegen
woordig niet meer in zc'n oude
troep zitten. Zij houden van strak en
modern." volgens hem. Tot het
nieuwe gebouw moeten we het nog
met dit gebouw doen. Ze maken er
het beste van. Ringers en een ande
re begeleider, Ton de Wit, houden
een oogje m het zeil. Maar het echte
werk wordt gedaan door de jonge
ren zelf. Daarom staan Cyntha,
Marjo en Frea frisdrank in te schen
ken en kroketten te bakken. Twee
keer in het jaar gaan de bezoekers
van dertien tot zeventien jaar met
elkaar een dagje op stap. Boven
dien zijn er nog allerlei aktiviteiten
m de avonduren die niet speciaal
voor dertien, veertienjarigen zijn
bedoeld. Daarvoor moet je vaak
ook entree-geld betalen. Voor de
middagen niet. Je kimt er zo inlo
pen en uitlopen wanneer je daar zin
in hebt.
STOUTE NB URG - Egbert is bij de
pinken. Wanneer mensen dit zeg
gen bedoelen ze meestal dat Eg-
bert een heel slim jongetje is. Dat
is Egbert ook wel maar hij is echt
bij de pinken. Pinken zijn name
lijk koeien van ongeveer een jaar
oud. En bij die koeien is Egbert
vaak te vinden. Hij woont met zijn
broertje Frits (5) en zusje Wendy
(3) met zijn ouders in een huis aan
de Hessenweg. Zijn vader is geen
boer maar heeft wel stallen. Die
stallen worden gebruikt door
'buurman'. De buurman zal wel
een naam hebben maar die weet
Egbert niet. Het is gewoon "buur
man' en het is Egbert's beste
vriend.
Samen met de buurman en Frits,
ging hij begin dit jaar twee kalfjes
kopen.
Dat ging niet zomaar. Egbert is er
vanaf het begin bijgeweest en weet
er sindsdien alles van af. Eerst
moesten de twee kalfjes die ze bij
meneer Voskuilen gezien hadden
'geschetst' worden. Dat betekende
dat ze heel precies nagetekend
werden De twee kalfjes behoren
tot het stamboek-vee. Het zijn echte
'ras-dieren'. Om ingeschreven te
worden in het stamboek moeten ze
precies omschreven staan. Egbert
