Echtpaar Bijl:
correspondenten in
hart en nieren
Alien en Dick gaan gemeten van welverdiende rust
'Apart plekje
voor 't huis'
'Familie Bijl
kent iedereen'
'Altijd naar
mevrouw Bijl'
1
Achtervelds nieuws
21 MAART 1990
leveren, kon op een bezoek of
telefoontje van meneer Bijl re
kenen. We zullen in Achter
veld, meneer en mevrouw Bijl
beslist heel erg gaan missen.
Dat is zeker."
Sint Joseph:
G.H. Hilhorst, directeur van
verzorgingshuis Sint Joseph:
„Volgens mi) heeft de heer Bijl
altijd een apart plek)e in zijn
hart gehad voor ons huis en
haar bewoners. We hebben in
de afgelopen jaren altijd bij
zondere prettige contacten on
derhouden. Eén telefoontje
was altijd voldoende om er
voor te zorgen dat de gege
vens op een uitstekende ma
nier in de krant verschenen.
Hij heeft de belangen van de
Achtervelders altijd op een bij
zondere prettige manier ge
diend. Hij bedreef zijn manier
van journalistiek bedrijven
vanuit zijn hart, vanuit een
diepe betrokkenheid met en
grote belangstelling voor alles
wat zich in Achterveld afspeel
de. Ongeacht het onderwerp.
Of het nu een verslag van de
kaartclub of een feestmiddag
was, hij bracht het nieuws. Ie
mand die als buitenstaander
nieuws vergaart, doet dat op
een totaal andere manier dan
iemand die zo nauw bij de lo
kale aangelegenheden be
trokken is, dus zoals meneer
Bijl. Wij hebben dit altijd zeer
gewaardeerd."
De Puupenkoppen:
P. Bokkers, voorzitter van car
navalsvereniging De Puupen
koppen: „Voor ons was me
neer Bijl iemand waarop we
altijd konden terugvallen. Op
hem konden we altijd rekenen.
Hij was, ondanks zijn hoge
leeftijd, nagenoeg altijd bij
onze aktiviteiten aanwezig en
deed daarvan uitermate zorg
vuldig verslag. Vaak bijna let
terlijk. Hij wist ook altijd en
overal een positieve draai aan
te geven. Pas nog in het ver
slag over een feest dat tegen
de verwachting met erg druk
bezocht werd. Uit zijn verslag
bleek vooral de gezelligheid.
De tact van die man, geweldig.
Hij zorgde dat het m de krant
kwam. Wanneer hij zelf niet
kon komen, vroeg hij ons zelf
een verslag te maken. Hij zette
zich op een geweldige manier
in. Niet alleen bij ons, bij alle
drieëndertig verenigingen in
Achterveld. En dan te beden
ken dat hij al die verslagen met
de hand uittikte. Wanneer iets
niet precies zo in de krant
kwam werd hij boos en belde
hij op dat dit beslist niet zijn
schuld was. Als er iets niet in
de krant stond konden wij dat
soms beter accepteren dan hij.
Nee, we zagen hem niet echt
als een journalist, meer als een
vrouw Bijl hebben veel voor
onze organisatie betekend. Zij
zorgden er altijd voor dat onze
verslagen of mededelingen in
de krant kwamen. Wanneer je
een verslag kwam brengen,
moest je altijd binnen komen.
Weggaan zonder eerst een
kop koffie gedronken te heb
ben was onmogelijk. Vaak
maakten wij de verslagen zelf.
Zijn vrouw is lid van de KPO en
soms maakt zij de verslagen.
Meneer Bijl kwam wel altijd op
onze feestavonden en deed
daar trouw verslag van. Want
als er wat was m Achterveld,...
dan was meneer Bijl erbij. Hij
ging overal achteraan en zorg
de heel trouw en zorgvuldig
voor de gegevens. We zagen
hem nooit als een echte jour
nalist. Meer als iemand waar
op we rekenen konden. Zijn
oude beroep was politieagent
en zo zijn we hem altijd blijven
zien. Hij voelde zich duidelijk
verantwoordelijk voor alles
wat in Achterveld gebeurde
en voor het verslag dat daar
over uitgebracht werd. Wie
vergeten was een verslag in te
belangrijk dorpstiguur. leder
een kent Bijl en Bijl kent ieder
een."
EHBO Achterveld:
Christien Jansen-Kitselaar, se
cretaris en waarnemend voor
zitter van de EHBO in Achter
veld: „Ach, die meneer BijL De
contacten met hem en zijn
vrouw verliepen altijd uiter
mate fantastisch. Hij hoefde al
tijd maar een paar dingen te
weten om te weten wat hij
moest schrijven. Hij had overal
zoveel verstand van, dat hij aan
weinig gegevens genoeg had.
Hij is zelf bestuurslid van de
vrienden van de Hartstichting.
Vandaar waarschijnlijk dat de
EHBO hem na aan het hart ligt.
Letterlijk. Hij hield nauwkeurig
bij wat er te doen was en zorg
vormden het lichtend voorbeeld;
daar zou zijn toekomst liggen, bij
de politie dus.
Het mobilisatiejaar 1938 bete
kende voor Bijl de militaire dienst
plicht. Dick: „Toen ik de deur van
mijn ouderlijk huis dichttrok zei ik
dat ik nooit meer zou terugkomen.
Niet vanwege mijn ouders, want ik
heb nog altijd aan hen de beste
herinneringen en kwam hen later
ook nog regelmatig bezoeken,
maar de bakkerij was voor mij voor
altijd een dichte deur"
De opperbevelhebber moet in
Bijl vanwege zijn conditionele
kwaliteiten als pedalerend bak-
kersbediende op dat Zuidholland
se eiland een uitstekende bruikba
re kracht hebben gezien, want hij
werd ingedeeld bij het regiment
wielrijders. Maar aangezien de jon
ge militair bewust andere ambities
bezat slaagde hij in zijn opzet en
werd een halfjaar later overge
plaatst naar het korps politietroe-
pen. En ziedaar, de jongensdroom
werd vervuld: Dick Bijl, op enkele
weken na 21 jaar oud, werd politie
man.
SOLDAAT
Vier maanden spoedopleiding
volgden in de hoofdstad, waarna hij
m augustus 1939 de post Gorin-
chem kreeg toegewezen als mobi
lisatiebestemming. De meidagen
van 1940 en de capitulatie van het
Nederlandse leger maakte voorlo
pig een einde aan zijn loopbaan.
Het korps politietroepen werd op
last van de Duitse bezetter opgehe
ven en de mannen werden voor de
keuze gesteld: Rijks-, gemeente
politie of de marechaussee. Bijl
koos voor het laatste, meldde zich
in augustus 1940 op de centraalpost
ACHTERVELD/LEUSDEN -
Echtpaar Bijl, een gouden
koppel uit Achterveld, trekt
zich terug uit de snelle we
reld van de journalistiek.
„Wij willen het een beetje
rustiger aan gaan doen, nu de
jaren gaan tellen. Het is een
moeilijke beslissing ge
weest, waar wij nu eigenlijk
al spijt van hebben, maar ge
zien de spaarzame vrije tijd,
die wij hebben blijft er voor
ons geen andere keus over.
Het zal moeilijk worden
straks zonder al de aanloop
de dag door te komen, maar
van de andere kant kunnen
wij nu ook eindelijk eens dat
gene gaan doen waar wij nu
in Vught en kreeg te horen, dat hij
naar Zeeland kon vertrekken met
de plaats Breskens als standplaats.
HALFBLOED ZEEUW
Dick Bijl, geboren en opge
groeid op een Zuidhollands eiland,
zou voorbestemd zijn om een halve
Zeeuw te worden. Want dit werd
zijn marsroute als politieman: van
Breskens naar Temeuzen en van
daar naar Sas van Gent, waar hij in
juni 1942 werd gestationeerd. Wel
iswaar werd dat zijn standplaats,
maar hij werd te werk gesteld als
administrateur m Axel.
Maar in Sas van Gent, waar het
Zeeuwse meisje Paulina Maria
Bockstael met haar familie aan het
kanaal Terneuzen-Gent woonde,
sloeg op een gegeven moment de
vonk over. Paulina, Alien toen en nu
nog altijd voor haar vrienden en
vriendinnen, ontdekte tussen de
marechaussees in haar woonplaats
de man van haar dromen.
„Een knappe jonge man in dat
uniform, ja, dat durf ik best te zeg
gen. Het heeft even geduurd voor
we kontakt hadden, maar op een
bepaald moment was het toch
zover. En nu is het zo dat we vol
gend jaar 45 jaar getrouwd zullen
zijn".
In 1946 trouwden Dick en Alien.
Aan hetzelfde kanaal van haar ou
derlijk huis, dat van Temeuzen
naar Gent, maar nu een aantal kilo
meters noordelijker, in de plaats
Sluiskil, vestigde zich het jonge
paar Bijl-Bockstael. Later verhuis
de het naar Axel en daarna naar het
plaatsje Zuiddorpe op luttele kilo
meters van de Belgische grens.
Daar was in die dagen volop te
beleven voor een politieman.
geven neer kunnen leggen.
Immer stonden zij pal voor de
Achterveldse belangen!
Ter gelegenheid van het
afscheid van Alien en Dick
heeft de redactie -uit dank
voor de vele bewezen dien-
sten- voor de familie Bijl een
portret samengesteld. Uit de
verhalen blijkt dat Alien en
Dick een soort duizendpoot-
funktie vervullen in het
buurtschap Achterveld.
De Leusder Krant is er
trots op, zo lang van de dien
sten van het echtpaar ge
bruik te hebben mogen ma
ken. Alien en Dick, be
dankt!!!
kei. Dick doet er nu nog een beetje
terughoudend over, maar zijn
vrouw Alien wil het nog best alle
maal in sappige bewoordingen
verhalen. ,Ja, het was een enorm
smokkelgebied, vooral daar in
Zuiddorpe. Het ging in die dagen
vooral om boter en graan.
De goedkope boter ging naar
België vanwege de prijzen. We
hebben daar voor de deur de
smokkeltochten meegemaakt. Ge
zien hoe de kraaiepoten, een spe
ciaal wapen van de smokkelaars
om de banden van de achtervol
gende douaniers uit te schakelen,
zelfs voor onze auto op de weg
werden gestrooid. Ja, dat waren
nog eens tijden. Ik heb zelf trou
wens jaren midden in dat grensge
bied met zijn smokkelhandel ge
leefd en zou er nog veel meer over
kunnen vertellen".
Na die smokkelpenode m
Zeeuws-Vlaanderen kwam dan het
hoofdstuk Mijdrecht. Dick Bijl was
inmiddels overgegaan naar het
korps Rijkspolitie, dat na de bevrij
ding in 1945 was geformeerd. In
1964 werd hij daar benoemd.
Alien: „Voor mij als Zeeuwse
was het natuurlijk best moeilijk.
Stel je dat eens voor: ik kwam nooit
in Holland, zo heet dat toch immers
buiten de provincie? Maar ik moet
zeggen dat ik daar geweldig ben
opgevangen, want het was in het
begin eigenlijk wel moeilijk. We
woonden toen boven het bureau in
Mijdrecht".
ACHTERVELD
In Mijdrecht kwam Dick Bijl een
mededeling van de Rijkspolitie on
der ogen dat er in Achterveld een
plaats vrij was gekomen als post-
commandant. De kalender wees
toen emd 1972. Dick Bijl meende
een kans te moeten wagen. Het
bleek met zo'n slechte gok. Dick
nam deel aan de sollicitatieproce
dure en kreeg een uitnodiging om
zich bij de toenmalige burgemees
ter Van der Post te presenteren.
Dick Bijl: „Dat was dus wel even
schrikken. Ik wist namelijk niet
eens waar Achterveld lag, moest
dat dus nog even opzoeken op de
kaart. Maar goed, ik sprak met de
burgemeester en binnen een
kwartier was alles geregeld Ik
hennner me overigens wel iets
waaraan ik altijd weer moet terug
denken. Hij zei namelijk: Achter
veld is groen en zal ook altijd groen
moeten blijven".
En dan vijf jaar postcommandant
m Achterveld. Dick Bijl kan er na
meer dan tien jaar afscheid nog
steeds met over uit. „Ik heb zo'n
fijne band met de collega's gehad.
Ze hebben ervoor gezorgd, dat
mijn vrouw en ik snel waren inge
burgerd toen ik eenmaal was be
noemd. Maar niet alleen zij, ook de
burgers van Achterveld hebben
ons altijd nadat we hier kwamen
wonen bewezen dat we volledig tot
hun gemeenschap behoorden".
'ONGELOOFLIJK'
Alien Bijl wil graag even kwijt
wat zij heeft ervaren bij het af
scheid van haar man als postcom
mandant van de politie m Achter
veld. „Het was eigenlijk al zo toen
we bij ons 30-jarig huwelijksfeest,
geen echt feest natuurlijk, onver
wacht werden verrast met een op
treden van de plaatselijke blaaska
pel. Maar wat gebeurde bij het af
scheid van mijn man als politiecom-
mandant was werkelijk ongeloof
lijk. In het register stonden maar
liefst 525 handtekeningen".
Al die persoonlijke genegen
heid, die hulp en bijstand die het
echtpaar Bijl-Bockstael heeft on
dervonden van de Achterveldse
gemeenschap kwam pas goed tot
uiting toen het echtpaar besloot om
in oktober 1973 te reageren op een
oproep van de Leusder Krant voor
een medewerker voor berichtge
ving uit Achterveld.
Inderdaad, het echtpaar, want
alle jaren hebben de heer en me
vrouw Bijl als team de belangen van
de krant gediend. „Ik als mede
werkster, hij als mijn particulier se
cretaris", grapt Alien. „Dick ging
elke dag op zijn fiets het dorp in en
sprak met de mensen. Hij heeft
door zijn vroegere werk bij de po
litie natuurlijk enorm veel kontak
ten. Hij bezocht ook de vergaderin
gen en andere bijeenkomsten".
Alien was de thuiswerkster. Veel
kopij werd door de Achtervelders
aan huis gebracht m de Van Olden-
barneveltstraat. Alien: „Of ze kwa
men nieuwtjes vertellen, die ik dan
voor Dick opschreef. Dat was altijd
erg gezellig. De mensen wisten bo
vendien dat ik elke keer voor kof
fie of thee zorgde". Dick tikte de
kopij uit, maar er ging nooit iets
naar de krant voordat Alien het had
gelezen. Zo ontstond het team Bijl,
dat gedurende meer dan zestien
jaar naar beste vermogen de belan
gen van de krant heeft gediend.
Beiden: „Het was onze hobby en
we hebben het met veel plichtsge
voel gedaan, want we moesten er
vaak privé-zaken voor opzij zetten.
Maar we hebben het ook met erg
veel plezier gedaan. En dan nog dit:
het was allemaal met mogelijk ge
weest als we niet de medewerking
hadden gehad van de hele bevol
king van Achterveld. Daar zullen
we het dorp altijd dankbaar voor
blijven".
JHTERVELD - Er zijn weinig
ien die al op jengdige leeftijd
les weten wat zij later willen
ien. Dick Bijl is er één van.
longen zon en moest hij bij de
Üe. En hij is er gekomen,
alf jaar geleden nam hij af-
|id als postcommandant, een
Brgetelijk afscheid. Bijl had
toen veertig dienstjaren opzit-
De vijf laatste, die in Ach-
reld, waren de mooiste uit die
Ie lange politieloopbaan. Ik
hier een machtig fijne tijd
id". „En dat hebben we ei-
lijk nog altijd", weet zijn
BW Alien te melden. Ter ver-
lelijk: dit is geen gesprek met
i Bijl, maar met het echtpaar
Verderop in deze kolommen
ïlijken waarom.
Bt geboortehuis van Dick Bijl -
in praten we over april 1918,
half jaar voor het einde van de
te wereldoorlog - stond in de
ksewaard, waar zijn vader met
oom een bakkerij bezat Van
s af wist Dirk, zoals hij in het
ilkmgsregister staat inge-
even, dat hij nooit m de voet
en van zijn vader zou treden,
nog denkt hij met weerzin en
chuw terug aan het slopende
acht van zijn vader en dat hij
de klok van vier rechtstreeks
:hool 's middags er met de fiets
it moest om de bestellingen
te brengen.
Iet was vreselijk, ik had er
St zin m en aan die bakkerij heb
ijd een hekel gehad. Ik wist
iluut zeker dat ik nooit bakker
worden". Gelukkig voor Dick
lende zich al in zijn jonge jaren
goed alternatief aan. In de
lopende) straat van het ou-
tijk huis woonden twee politie-
de plaatselijke veld-
iter en de rijksveldwachter. Zij
Achterveldse KPO:
ging er
J
A. van Dalen, voor
van de Katholieke Platte-
Organisatie
„Meneer en me
de voor de berichtgeving met
precies datgene wat er in
moest staan, volgens ons. Daar
hoefden we nooit achteraan te
lopen. Meneer Bijl kende de
agenda soms nog beter dan
wijzelf. Iedereen m Achterveld
wist meneer Bijl te vinden. Wie
wat m de krant wilde hebben
ging naar meneer Bijl. Of naar
mevrouw Bijl natuurlijk. Altijd
meneer of mevrouw Bijl. Nooit
voornamen. Zo zijn ze een be- i
grip in Achterveld. Hartelijke I
mensen die altijd klaar ston
den."
eens zin in hebben."
Het echtpaar Bijl, Alien en
Dick klinkt de meesten onge
twijfeld beter in de oren, was
èltijd aanwezig: er is geen
happening, vergadering, re
ceptie of feest in het Achter
veldse geweest of de volgen
de week kon men in de Leus
der Krant lezen hoe het was
geweest. Niets is het echt
paar ontgaan, zelfs de klein
ste vergadering of wetens-
waardigheidje werd door
hun alerte ogen opgemerkt.
Geen wereldnieuws, maar
voor een lokale krant als de
Leusder Krant van onschat
bare waarde. De slager om
de hoek, de wedstrijden van
de kaartclub en niet te verge
ten de bijeenkomsten van de
verenigingen vonden bij het
echtpaar Bijl altijd
weerklank.
En dan was het mogelijk,
dat laat op de avond het licht
bij de familie nog brandde,
omdat Alien driftig achter de
typemachine zat om de kopy
op tijd bij de redactie te krij
gen.
Niet alles kwam in de
krant en dat werd dan de fa
milie Bijl niet in dank afgeno
men, maar ook de kranteko
lom kent zijn grenzen. Fami
lie Bijl weet dat, maar heeft
zich altijd moeilijk bij dit ge-
SMOKKELAARS
In de eerste na-oorlogse jaren
was er voor de douaniers en de
politiemensen in het grensgebied
tussen Zeeland en de Noordbelgi-
sche grens volop werk aan de win-
