Geruchten ronselen stemmen
baren Kiesraad ernstige zorgen
In Amsterdam en Den Haag
drie zetels voor ultra rechts
Fors verlies PvdA in Arnhem
Brinkman op zoek naar
ware oppositie-aanvoerder
Oudere kiezers stemden relatief
veel op de twee regeringspartijen
DONDERDAG 22 MAART 1990
GEMEENTERAADSVERKIEZINGEN
vervolg op pagina 26
Mateman voorzag politieke
moeilijkheden De PvdA-ach-
terban zou wel eens uit onvrede
kunnen gaan morren, aldus
Mateman.
Volgens Lubbers heeft de dra
matische teruggang voor de
PvdA bij de gemeenteraadsver
kiezingen geen gevolgen hebben
voor de verhoudingen tussen de
coalitiepartners in het kabinet-
Lubbers/Kok.
,,Het blijft 7-7 en bij deze uit
slag zie ik geen reden om dat te
veranderen," aldus Lubbers,
referend aan de verdeling van de
ministersposten in het kabinet
tussen CDA en PvdA
Lubbers noemde als negatief
aspect van de verkiezingen van
het lage opkomstpercentage.
„Jammer," zo kwalificeerde de
premier het massale wegblijven
van de Nederlandse kiezer
„Maar," tekende hij erbij aan
„waarschijnlijk heeft dat te ma
ken met het feit dat de Neder
lander het afgelopen jaar drie
keer de gang naar de stembus
heeft moeten maken. Dat alles is
een reden temeer dat het hache
lijk wordt deze uitslag te verta
len in landelijke percentages,"
aldus de CDA-leider.
D66-leider Van Mierlo denkt
dat de winst van zijn partij voor
een deel te verklaren is uit de
gebeurtenissen bij de formatie,
toen D66 buiten het kabinet
werd gehouden.
„De uitslag maakt zichtbaar
hoe dat bij de kiezer is overgeko
men," aldus Van Mierlo. Hij
meent dat de doelstellingen van
D66 over belangrijke onderwer
pen als milieu en staatsrechtelij
ke vernieuwing steeds duidelij
ker bij de kiezer overkomen.
'Niet tegengevallen'
De resultaten die de WD
heeft geboekt bij de gemeente
raadsverkiezingen zijn WD-
fractievoorzitter Voorhoeve niet
tegengevallen.
Volgens hem is er landelijk
sprake van „een stabilisatie"
van de VVD en is de gevreesde
„dramatische teruggang geen
werkelijkheid geworden Voor
hoeve zei dat woensdagavond in
een eerste reactie tot zijn verza
melde partijgenoten in Soest
Voorhoeve onderkende wel
dat er in de gemeenteraden door
de WD een flink verlies geïn
casseerd moet worden vergele
ken bij de gemeenteraadsverkie
zingen van vier jaar geleden.
Toch meende hij dat de WD-le-
den, gezien hun inzet in de ver
kiezingscampagne, zich niet van
de wijs hebben laten brengen
door de problemen waar de VVD
op landelijk niveau mee te kam
pen heeft gehad.
„Groen Links heeft voet aan
de grond gekregen in de lokale
politiek Dat was de eerste
reactie van Ina Brouwer, één van
de kopstukken van Groen Links
op een bijeenkomst in Odeon in
Amsterdam.
„Op sommige plaatsen hebben
we onze zetels verdubbeld en op
sommige plaatsen is zelfs sprake
'au
van een verdrievoudiging
zijn een politieke factor ge®
den waarmee rekening q
worden gehouden," aldus
tevreden Brouwer.
De goede resultaten i
Groen Links worden volg
haar echter overschaduwd
twee zaken. De lage opkomst
de opkomst van de Centrum!
mocraten in bij voorbeeld
hoofdstad. „Deze dramas
lage opkomst is slechter danv
wacht en is een hele slechte za
voor de lokale democratie,
dus Brouwer
Zij noemt de opkomst van
Centrum Democraten „een
stige zaak. Ook al omdat het
paard gaat met de opkomst
dergelijke partijen in and;
EG-landen."
Het opkomend racisme vra;
volgens Brouwer „om een d
delijk signaal. We zullen de
sitie van de migranten moe:
verstevigen Ik denk dan aanl
nvoeren van het landelijke kiü
■echt," aldus Brouwer
De stemming zat er bij Grc<
Links goed in woensdagavoa
De landelijke trend
groeiende aanhang van de reli
.ief jonge partij was aanleich
voor enorm gejuich bij elke bi
nenkomende uitslag.
De bezorgdheid over de
komst van de Centrum Dem
craten bleef echter de gemoed
ren bezighouden. „Dit wor
weer knokken geblazen," zovi
tijdens enkele onderlinge da
cussies te horen.
Grote tevredenheid heerstei
onder de aanhang van Gr«
Links over de terugval van
PvdA „Deze uitslag zal de Pvd
een toontje lager laten zingen
zei een Groen Linkser toen
uitslag van Rotterdam beke
werd gemaakt.
DEN HAAG (ANP) - Ge
ruchten over het ronselen
van volmachtstemmen baren
de Kiesraad in Den Haag
ernstige zorgen. Adjunct-se-
crataris M. Bakker van de
raad vroeg zich woensdag af
of niet verdergaande maatre
gelen moeten worden geno
men om aan dat ronselen
paal en perk te stellen.
Bakker „Bij de laatste wijzin-
ging van de Kieswet is ronselen
strafbaar gesteld. Misschien
moet er, als daadwerkelijk
wordt vastgesteld dat er geron
seld is, een aantal mensen wor
den veroordeeld. Misschien
helpt dat. Maar vooral in het
zuiden is dat ronselen haast een
soort volkssport, een kwalijke
sport overigens, die niet lijkt uit
te roeien
Vandaar dat Bakker denkt
aan verder gaande maatregelen.
De eenvoudigste vorm van stem
men bij volmacht is de over
dracht van de witte oproepings-
kaart Dat voorziet enerzijds in
een grote behoefte, maar aan de
andere kant biedt dat ook de
ronselaars grote kansen. Zo zou
den bejaardenhuizen zijn afge
stroopt.
„Als bij de definitieve uitslag
van de verkiezingen blijkt dat
inderdaad op grote schaal ge
ronseld is, dan zou overwogen
kunnen worden om die eenvou
dige overdracht te schrappen,"
aldus Bakker
De geruchten over de ronsel
praktijken deden vooral voor de
verkiezingen de ronde. Op de
verkiezingsdag zelf werd Bak
ker zoals gebruikelijk ook en
kele malen geconfronteerd met
probleempjes. In een bejaar
dentehuis in Bathmen, waar op
de begane grond een verkiezins-
bureau was gevestigd, hadden
alle bejaarden op één na al ge
stemd, toen de lift het liet afwe
ten. De bejaarde die zijn of haar
stem nog wilde uitbrengen, kon
echter niet traplopen En een
volmachtstem laten uitbrengen
door een van de andere bejaar
den was niet meer mogelijk, om
dat de Kieswet voorschrijft dat
die stem gelijk met de eigen stem
wordt uitgebracht.
Bathmen stelde voor om het
stembureau tijdelijk over te
brengen naar de kamer van de
betrokken bejaarde „Dat von
den we echter wat te ver gaan,"
aldus Bakker. „Wij hebben
voorgesteld om de voorzitter van
het stembureau aan een andere
kiezer die zich zou melden te
vragen om even bij de betrokke
ne langs te gaan en bij volmacht
te stemmen."
In Noordwijkerhout ontdekte
de burgemeester dat op het
grondgebied van zijn gemeente
een stembureau van buurge
meente Noordwijk was geves
tigd „Mag dat? was zijn vraag
Bakker „Vroeger schreef de
kieswet voor dat het stembureau
in het kiesdistrict gevestigd
moet zijn. Nu schrijft de wet
voor dat er vóór elk stemdistnct
een stembureau moet zijn En
dat mag dus buiten de grens van
het eigen stemdistrict, dat mag
zelfs in een andere gemeente."
DEN HAAG (ANP) - Ultra
rechts heeft woensdag in Den
Haag, net als in Amsterdam,
drie zetels gewonnen.
De Centrumdemocraten ko
men met twee vertegenwoordi
gers in de gemeenteraad en
CP'86 met een. Beide partijen
waren tot nu toe niet in de Haag
se raad vertegenwoordigd In
Amsterdam wist de CP'86 2,4
procent van de kiezers aan zich
te binden. De Centrumdemo-
kraten 4,4 procent van de stem
men.
De opkomst was in Den Haag
laag. 49,6 procent tegen 62,7
procent vier jaar geleden. De
PvdA in Den Haag verloor
twaalf procent van de stemmen
en duikelt van 18 naar 12 raads-
zetels. De VVD, tot nu toe met elf
zetels tweede partij in Den
Haag, zakte naar negen zetels.
Het CDA behield tien zetels en is
nu dus de tweede partij in de
residentie.
D66 was ook in Den Haag
grote winnaar De partij steeg
van twee naar zeven raadszetels.
Groen Links bleef gelijk: drie
zetels.
Den Haag was woensdag de
een na laatste gemeente waar
van de einduitslag bekend werd.
Het kleine Bloemendaal was
hekkesluiter.
Ook in Amsterdam moet de
PvdA een forse veer laten De
partij verliest negen van de 21
zetels in de Raad. D66 stijgt aan
zienlijk van drie naar negen ze
tels en streeft in de hoofdstad de
WD voorbij als een na grootste
partij. De VVD verloor 0,9 pro
cent van haar stemaanhang in
vergelijking met 1986, maar
handhaaft wel haar zeven
raadszetels.
DEN HAAG (ANP) - Ou
dere kiezers (ouder dan 50
jaar) hebben woensdag voor
al nog gestemd op CDA en
PvdA. Dat blijkt uit onder
zoek in opdracht van het
ANP door het bureau Inter-
Van de 65-plussers stemden
ruim 44 procent op het CDA en
bijna 29 procent PvdA. In de
leeftijdscategorie 50-64 jaar
haalden deze partijen respectie
velijk bijna 42 en ruim 24 pro
cent.
Jongere kiezers stemden va
gevarieerder. In alle leeftijd;
categonën bleek het CDA eve:
wel toch het aantrekkelijkst,!
het met veel minder voorspro?
op de andere partijen
De PvdA blijft voor bijna al
leeftijdsgroepen, soms wel c
het nippertje, de op een na aa:
trekkelijkste partij. Alleen in&
groep 18-24 jaar wordt de Pvd
voorbijgestreefd door de WD
Verkiezingswinnaars D66
Groen Links trekken relatü
veel jonge stemmers In de cat*
gonën 18-24 en 25-34 jaar W
dit met name het geval
DEN HAAG (ANP) - De
PvdA heeft in Arnhem dra
matisch verlies geleden. In de
Gelderse hoofdstad verover
de de PvdA slechts 23,7 pro
cent van de stemmen, bijna
20 procent minder dan bij dc
vorige raadsverkiezingen.
In zetels gaat de PvdA terug
van 18 naar 10. Het CDA streef
de de PvdA in Arnhem voorbij
als de grootste partij Het CDA
boekte een winst van bijna1
procent en komt daarmee
27,3 procent van de kiezers
zetels betekent dat een vooruit
gang van 10 naar 11 zetels. D&
pakte 5 zetels winst en komt m
op een totaal van 7 leden in d
gemeenteraad. Ook Groen Lutè
boekte aanzienlijke winst. van.
naar 4 zetels.
De opkomst in Arnhem v*
53,7 procent nu tegen 67,3 bijd
vorige raadsverkiezingen
DEN HAAG (ANP) -
CDA-fractieleider Brinkman
is zeer benieuwd welke partij
zich in de Tweede Kamer na
de gemeenteraadsverkiezin
gen ontpopt als de ware op
positie-aanvoerder jegens
het kabinet van CDA en
PvdA.
Brinkman zei dit woensdag in
zijn eerste reactie op de verde
ling in kamerzetels die een op
mars van D66 en een verdere
teloorgang voor de WD geeft te
zien. Brinkman weigerde in te
gaan op de vraag of de winst va
het CDA afgezet tegen het va
lies voor de PvdA in vergelijk^
tot de raadsverkiezingen va
1986 gevolgen zal hebben vo«
de houding van het CDA aï
grootste regeringspartij jegeö
diezelfde PvdA „Bescheidt:
heid siert de mens," stel*
Brinkman fijntjes vast.
De CDA-voorman betoond)
zich zeer tevreden wat betreft de
CDA-score ten opzichte v#
1986, „buitengewoon teleuigjj
steld" over het lage opkomstper
centage, alsmede „een huldebe
toon aan D66
SOEST-De top van de WD kwam woensdagavond bijeen in het Witte Huis om daar de uitslagen van de
gemeenteraadsverkiezingen te volgen Foto. temidden van partijgenoten volgt politiek leider J. Voor
hoeve de uitslagen op de televisie
