Duitsers moorden in nadagen van oorlog
Zes topmerken bij Van Duinkerken
B
A*
PEUGEOT
Herdenking van dood onschuldige Leusdenaren
ELKE MAAND EEN SUPER BIKE
WOENSDAG 25 APRIL 1990
LEUSDER KRANT
ACHTERVELD - 27 april 1945.
Tussen Achterveld en Hamers-
veld. Achter de boerderij 'Klein
Brinkenstein' zijn twee Russen
ondergedoken. Ze leven er in een
vochtig boshol. Ze worden ont
dekt en door acht Duitse soldaten
tot bloedens toe een vrachtwagen
in geranseld. Richting concentra
tiekamp Leusden. Ze worden er
doodgeschoten. De 27-jarige Ber-
tus Midden ziet in de verte de
Achterveldse toren. Die richting
moet hij uit, naar zijn onderduik
adres bij de klompenmaker
Marta Vos. In de Hoendersteeg,
tegen de boerderij 'de kleine riet'
aan, komt hij een groepje Duitse
soldaten tegen. Bertus Midden
wordt door deze Duitse soldaten
doodgeslagen. Twee dagen later
zullen vier onschuldige mannen
worden vermoord door Duitse
soldaten. En daarover gaat dit
ware verhaal.
1944. Een Duitse legermacht heeft
zich genesteld in Huissen (Zui
delijk van Arnhem) en biedt er
fikse weerstand aan de Ge
allieerde soldaten die in opmars
zijn voor de bevrijding van ons
land. Op 2 october 1944 is er een
bombardement door twaalf Ge
allieerde vliegtuigen en worden
er helaas negen en negentig bur
gers gedood en ook vele Duitse
soldaten sneuvelen voor hun Füh-
rer. Onder de druk van het oor
logsgeweld moet de burgerbevol
king op 20 october vluchten naar
hopelijk een veiliger oord
Op een kar, in een kinderwagen
en op een paar fietsen wordt het
hoog nodige opgeladen en dan
trekt het gezin van Jan Hubers uit
de Bloemstraat te Huissen - zes
tien mensen van 14-86 jaar - ruim
zestig kilometer te voet West
waarts. Er wordt onderdak gevon
den in de noodwoning bij de fami
lie van der Salm op de boerderij
'Nieuw Hagenouwe', in de buur
schap Assacht tussen Achterveld
en Hamersveld. Enige tijd later
zullen ook de vluchtelingen Vader
Jan Wessels, zijn invalide vrouw in
een karretje zittend en zoon Piet
volgen.
15 april 1945
Half zes m de namiddag zien de
Engelsee bevrijders vanuit hun
vliegtuigen hun prooien en schie
ten ter hoogte van 'De Bantuin' op
de Duitse soldaten die sneuvelen
en de voertuigen worden vernie
tigd. Eén gezinslid van de familie
Hubers krijgt een schotwond, zon
der ernstige gevolgen.
De volgende dag weer een stnjd
tussen aanvallende vliegtuigen en
verdedigende Duitse tegenschut-
ters. In de stromijt is een schuilkel
der gemaakt en waann vijfen
twintig angstige mensen, ander
half uur lang, de gebeurtenissen
afwachten, het is dan weer een
korte tijd rustig.
De beide voorkamers van de
boerderij worden bezet door ze
ven Duitse soldaten die er eten en
slapen. Acht koeien worden door
granaatscherven gedood.
Viif Duitse soldaten m de grijze
Het monument aan de Asschatterkeerkade waar vier onschuldige Leusdenaren werden vermoord.
Hermann Göring-uniformen - ke
rels van geen twintig jaar oud -
komen op de boeredeel en drin
gen verder het huis binnen, ze zijn
zwaar bewapend Met flinke stem
verheffing wordt meegedeeld:
"Binnen één uur moeten jullie alle-
De bekende caravanmerken onder één dak!
Permanente tentenshow
Caravantenten en luifels voor super-
betaalbare prijzen VINTERSPOflT
Keuze uit meer dan 50 modellen.
Kampeersupermarkt
Zeer grote sortenng van alle bekende
merken caravanaccessoires, camping
meubels, slaap- en rugzakken,
koelkasten en -boxen, Camping
Gaz-artikelen etc.
Openingstijden:
ma. t/m vr. van 9 00 tot 18 00 uur
vnjdag koopavond (apnl t/m aug.)
za. van 9 00 tot 17 00 uur
Zeergrote
occasionafdeling
Al meer dan 20 jaar uw caravan- en kampeerspeciafist
VAN DUINKERKEN
REKREATIE BV
Amersfoorlsestraal 40 44 Hoevelaken Telefoon 03495 35714*
B0VAE
maal weg zijn want de boerderij
wordt in brand gestoken"
De familie Hubers laadt de scha
mele bezitting op een kar en moet
weer vluchten voor het oorlogsge
weld. Ze gaat naar de richting Bar-
neveld, want daar zijn de Duitsers
niet meer, naar bevrijd gebied.
Onderweg moeten de angstige
vluchtelingen enkele keren dek
king zoeken voor de rondvlie
gende kogels...
Vader en de beide oudste zonen
rennen onafgebroken de boerde
rij en het woongedeelte uit, in, uit
in, om er nog te redden wat er mis
schien nog te redden is. Moeder
en de kinderen gaan in snelle pas
enkele honderden meters ver
derop naar Bartus Herder op
'Groot Hagenouw'. Daar toeven ze
in het voorhuis maar ook vaak in
de schuilkelder.
Het is acht uur in de avond. Dan
komen de Duitse soldaten terug.
Ze gooien fosfor, of zoiets, op ver
schillende plaatsen in de boerde
rij. De nog maar vier jaar oude
boerderij gaat in vlammen op. Op
korte afstand ziet het gezin mach
teloos toe. De verliezende partij
heeft weer een vernielingswerk
uitgevoerd
De bevrijders, de Canadese solda
ten, proberen op woensdag 25
april door te dringen tot de boer
derijen van van der Salm, van der
Eijden en Herder om er de bewo
ners uit het strijdveld te halen.
Door verbeten tegenstand van de
Duitse soldaten lukt dat met.
Vader van der Salm denkt erover
zijn gezin en de evacuees van de
familie Wessels naar zijn zwager
Ab Schueler m het bevrijde Bame-
veld te brengen en daarna zelf te
rug te gaan naar zijn vee. Maar ten
slotte besluit hij toch maar bij zijn
gezin te blijven.
Maar ook bij Bartus Herder in de
schuilkelder is het niet veilig, men
hoort er het schieten van de Duit
sers en de ontploffingen van de
granaten die door de Canadese
kanonnen vanaf de weg Ach-
teveld-Terschuur worden afge
vuurd op de Asschatterstelhng.
Vnjdag 27 apnl 1945.
Er komt een groep Duitse solda
ten al schreeuwend de schuilkel
deringang bezetten: iedereen
moet eruit. Enigen van die kerels
zijn of bezopen of hystensch om
dat de nederlaag in zicht is; ze
staan er wankelend bij en met ont
redderde indringende ogen kij
ken ze naar de weerloze vluchte
lingen die angstig uit de schuilkel
der komen.
Het regent, het is vijf uur in de na
middag Een korte tijd moeten de
mannen de armen omhoog hou
den Waarom? Ze hebben geen
wapens, ze hebben geen ver
weer, ze zijn onschuldig aan het
oorlogsgebeuren. Vertroebelde
gedachten: "Wat hebben de
schreeuwers toch met ons voor?"
Enkele soldaten hebben het ge
weer vast in zijn handpalm. "Wat
is toch de bedoeling? Zullen ze
ons - in het zicht van de bevrij
ding - neerknallen?"
"Bijna een uur staan ze er en dur
ven zich met te verplaatsen... de
geweren zijn schietklaar. De klein
sten klemmen zich aan hun moe
der. De volwassenen en de kinde
ren op een nj: Vader van der Salm
die twee keer over zijn boerderij
zag afbranden. Moeder die de
twee jaar en vier maanden oude
Annie in haar armen heeft... de
bijna zes jarige Henk houdt ste
ving de grote knuisten van zijn
vader vast... zijn zusje Cunna en
zijn grote broers Karei, Johan en
René op één rij... en dan nog de
oudste van het gezin Bep die over
een goede maand zeventien jaar
hoopt te worden.
Bij deze angstige groep staan ook
de tweeenveertig jarige Bartus
Herder en zijn vrouw Martina van
den Hengel. Zij houdt de nog maar
een half jaar oude baby Willy in
haar armen en de 5-jarige Kees
staat tussen zijn ouders in. En ook
nog de vluchtelingen vader en
moeder Wessels met hun zoon.
Wat gaat er in hen om: "Zullen we
nog lang leven?" Bep mag nog
droge kleertjes halen voor de
twee kleinsten.
Dnkus van Middelaar, de knecht
van buurman Dorus van Eijden
mag het paard inspannen voor de
wagen die wordt volgeladen met
emg huisraad en kleding want de
Duitsers hebben opdracht gege
ven: "Inrukken wegwezen". Mis
schien de vrijheid tegemoet? Ze
ventien mensen - negen van der
Salm, vier van Herder, drie van
Wessels en Drikus van Middelaar
- op en rondom de kar; bewaakt
door Duitse soldaten.
Er wordt verder gegaan langs de
dijk en dan rechtsaf. Dan door de
dijk heen en na vijf en zeventig
meter moet er halt worden gehou
den. Bartus Herder, Nicolaas van
der Salm, Jan en Piet Wessels
moeten met enkele Duitse solda
ten mee terug. Waarom? Er mag
geen afscheid worden genomen.
De angstige moeders en hun kin
deren mogen verder gaan, ook
dan nog omgeven door de Duitse
soldaten.
Dan worden er een paar geweer
schoten knallen gehoord. De voor
zich zelf gehouden gedachten
worden bewaarheid en later be
vestigd. drie onschuldige vaders
en een zoon zijn vermoord. De
moordplaats is vlakbij, om de
bocht naar rechts... de vluchtelin
gen trekken verder.
Vrouw Wesels is zo van streek dat
ze wordt afgezet bij Gart Brouwer.
Verder durven de Duitsers niet te
gaan wegens verborgen landmij
nen. Het paard moet worden uit
gespannen en wordt dan door de
soldaten doodgeschoten. De man
nen en vrouwen moeten de kar
zelf maar duwen. De oorlog zal
verloren worden en daarom deze
vernedering.
Nog steeds is er het ongewisse
van: "Zijn onze mannen en vaders
gedood? Een oude soldaat helpt
de dertien trekkenden zig-zag
door het mijnenveld heen naar de
boerdenj 'Krakhorst', dan verder
naar de R.K. pastorie en naar het
voorlopige eindpunt bij Ome Gijs
van Eijden.
De volgende dag gaan naar de
moordplek de Hamersveldset
ren Willem van Daatselaarer,]
lem van den Hengel, de genu
tewerker Arie Schut, Ab Scha
uit Barneveld en de boereka
Dnkus van Middelaar. Er is y
rondom. Verse aarde, daarzjjt
onschuldige slachtoffers j?
ven. Drikus van Middelaar
bedachtzaam en zeker: "De
sers vermoeien zich niet om
gat te graven, dat is al zo vaai
delijk bewezen. Nicolaas, Ba
Jan en Piet hebben hun eigen
moeten graven. We hebbenl
opgegraven. Van der Salm
slagen en daardoor gedood,
dezelfde wijze is één der and;
om het leven gebracht, maai
weet ik niet. De twee anderen
doodgeschoten want de
wonden toonden dat duid.
aan.
1945 - 1990 vijf en veertig jaj
ter is er nog steeds de onverg
lijke plek: een eenvoudig
ment op de hoek van de Assj
terkeerkade en de Voorpog
Schans'. Na vijf jaar onderd
king. In het zicht van de vrij!
werden er vier mensen vermo
Leusden 4 mei 1990. Herdenl*
dag der omgekomenen in del
II. Vanaf de Asschatterkanaafc
zullen vele tientallen Leusder*
een stille voettocht gaan ir^
naar het Monument ter geda;
nis aan de oorlogsslachtoffers!
tus Herder, Jan en Piet Wessels
Nico van der Salm.
Dronken
LEUSDEN - Een dronken auvj
bilst uit Arnhem werd woensi
nacht op de kruising van de
hemseweg met de Ooievaan!
sterweg aangehouden,
blaastest moest hij mee naai
politiebureau, waar hij een
bod van 4 uur kreeg opgelegd
niiin
voor
Kom in actie voor de beste
transactie, dat is op dit moment het
motto bij Peugeot. Hoofdrollen
daarbij spelen de 205 en de 509.
Maar hoe zit het precies
met de transactie? Dat ontdekt u
als u met uw huidige auto naar
de Peugeot-dealer rijdt. Hij kan u
namelijk momenteel een heel spe
ciaal inruilaanbod doen.
Méér geld dus voor uw hui
dige auto. Maar aan de andere kant
ook méér auto voor uw geld. Want
de 205 en de 309 zijn uiterst gunstig
geprijsd en bieden heel wat.
Wat betreft de 205 kunt
u kiezen uit maar liefst 33 sterke
nummers. Benzine, diesel, 3-deurs,
5-deurs, Accent, Junior, Automaat,
GTI (met 122 DIN pk), Cabriolet.
Er is altijd wel een 205 die
helemaal op uw wensen aansluit.
Voor de goede orde moet u nog
weten dat de 205 een vanafprijs
heeft van 17.995,-.
Naast de 205 is er de on
langs geheel vernieuwde 309. Met
nieuwe motoren die voorzien zijn
van injectie, driewegkatalysator en
tevens 'n Lambda-sonde.
En verder een nieuw inte-
De All-Terrain Bike van Yamaha. Oe beste fiets om mee
te racen. te ravotten. te scheuren. te klimmen. te crossen
of te trekken.
Wie zou zo'n superfiets met 15 versnellingen
nou niet willen winnen. ju toch ook-!1 nou. kom op
Loop naar onderstaande schoenwinkel en
haal een deelnameformulier.
en... pas dan geluk een paar Super Cracks. -
Neem geen genoegen met minder, sta op
Super Cracks.
rieur en geheel gerestylde grille en
achterkant. Waarbij vooral de trape
ziumvormige achterlichten en de
grote achterklep opvallen.
De vanafprijs is 22.545,-.
Kom dus in actie voor de beste
transactie en kom vandaag even
bij ons langs voor meer informatie.
U bent van harte welkom,
JÊyiDÊi Bfll/CC Amersfoort Bovee Amersfoort B.V.
SU D%/WCC Berkenweg 3, tel. 033-613846
I PEUGEOT. DYNAMISCH OP WEG.
CrcuAd
maar dat spreekt vanzelf.
deze aanbieding geldt niet voor de 20S MINT
en de 309 comfort en geldt alleen voor
particulieren prijzen incl btw. excl AFLE-
veringskosten. wijzigingen voorbehouden.
