De illegale pers
in Amersfoort
,Er verandert veel in het
postkantoor anno 1990'
Pakjes en blouses
in De Kleine Kunst
Litho's van Armando in Bergkerk
^TT-directeur Beumer:
De oorlog in
Amersfoort
Volleybal
Nieuwe kaart
Utrecht Oost
DONDERDAG 3 MEI 1990
AMERSFOORT - „Draagbare
kleding maken waarmee je je on
derscheidt van je omgeving" dat
is het uitgangspunt van Carla
van Spijker. In de expositie bij
Kleine Kunst-2 toont zij pakjes en
blouses voor vrouwen die willen
opvallen zonder extreem gekleed
te willen zijn. De pakjes bestaan
uit jasjes gecombineerd met rok
ken of broeken van linnen, zijde
of wol.
AMERSFOORT - Van 29 april
tot en met 27 mei worden 6 krijtli-
tho's van Armando in de Berg
kerk tentoongesteld. De litho's
zijn eigendom van het Centraal
Museum (Utrecht) en zijn uitge
leend aan de Bergkerk. Armando
werd aangezocht vanwege zijn
bijzondere band met Amersfoort.
Veertien jeugdjaren waaronder
de oorlogsjaren 1940-1945 woon-
De kleding krijgt allure door de
coupe en de details, maar blijft als
geheel eenvoudig en is nooit ex
treem. De details zijn geen versie
ring maar dragen altijd consequent
bij aan het beeld dat Carla van Spij
ker wil neerzetten. Opvallend zijn
vooral de mouwen waarin Carla
van Spijker vaak ronde vormen
verwerkt die een soort ballon-ef
fect geven. Details zijn ook de door
haar zelf beschilderde knopen. De
de hij in Amersioort, dichtbij het
kamp.
Zodoende werd hij regelmatig
geconfronteerd met de ellende en
het leed van voorbijtrekkende ge
vangenen. Deze ervaringen zijn
niet uit zijn geheugen verdwenen.
Zijn werk getuigt van leed en
schuld. Er zijn schilderijen die
„schuldig landschap" worden ge
noemd. De bomen, struiken en pa-
collectie bestaat zowel uit jasjes
met een grote kraag als kraagloze
jasjes. De kleuren zijn vooral wit,
gebroken wit en zand met daar
naast wat rood/bruin. De veelal ef
fen blouses van zijde en dunne lin
nen zijn afgestemd op de pakjes.
De kleding van Carla van Spijker is
ontworpen voor vrouwen van zeer
diverse leeftijden. De prachtige
vormgeving, de pasvorm en het
draagcomfort in combinatie met de
mooie materialen maakt de kleding
geschikt om langer dan één sei
zoen te dragen.
den werden schuldig door datgene
wat zich in het kamp afspeelde.
Van de Steendrukkerij Brantinga
te Amsterdam zijn 5 litho's in
bruikleen ontvangen.
Vanwege de oorlogsherden-
kingsperiode in mei 1990 zijn deze
litho's aangezocht. Zij dragen de
naam „Gefechtsfeld". Openingstij
den: dLi. t/m do. 11-13 uur, za. 11-
12.30 uur, zo. rond de kerkdLiensten.
AMERSFOORT - In het filiaal van
de bibliotheek in het Soesterkwar-
her is in de maand mei een tentoon-
AMERSFOORT - Bij volleybalver
eniging Wilhelmina is het in de
Vers van de pers; de nieuwe kaart
voor vakantie en vrije tijd van
Utrecht-Oost. De kaart omvat de
Heuvelrug en Eemland en heeft
een schaal van 1 50.000. Deze
kaart is een uitgave van de VW
Zeist in samenwerking met de VW
Amersfoort. U kimt de kaart erg
goed gebruiken als fietskaart. In
het noorden loopt de kaart tot Spa
kenburg, in het oosten tot Barne-
veld, in het zuiden tot Wijk bij Duur
stede en in het westen tot De Bilt.
stelling te zien over 5 jaar Duitse
bezetting. Het thema is Amersfoort
tijdens de oorlogsjaren. De ten
toonstelling bestaat uit boeken
over het verzet, foto's, bonkaarten
en ondergrondse kranten. Aaan de
tentoonstelling heeft de heer J.
Bloemhof van het gemeentelijke
Archief Amersfoort meegewerkt.
maand mei mogelijk om gratis mee
te trainen. De trainingsavonden zijn
op maandag in sporthal Schuilen-
burg. Inlichtingen: 725770.
Amersfoort ligt in het centrum en
daarom is de kaart heel geschikt
voor het uitstippelen van uw fiets
route vanuit Amersfoort.
Op de kaart staan alle vrijliggende
fietspaden en fietspaden langs de
weg duidelijk aangegeven. Tevens
staan de ANWB-paddestoelnum-
mers, bezienswaardigheden, re
creatiemogelijkheden en verblijfs-
accommodaties op de kaart.
Kortom de juiste kaart voor de
fietsliefhebber uit Amersfoort of
omgeving. De kaart is voor 7,50
verkrijgbaar op het VW-kantooi
in Amersfoort (tegenover het NS-
Station).
AMERSFOORT/LEUSDEN - De in 1989 geprivatiseerde PTT
POST BV heeft grote plannen voor de 90-er jaren. In het kader
van het project Tostkantoor '90' wordt landelijk hard gewerkt
aan een herinrichting van het postkantorennet, waarbij na
drukkelijk met de wensen van de klanten rekening wordt
gehouden.
Daarin speelt een speciale scholing en training van de mede
werkers een belangrijke rol. Tegelijkertijd wordt ook hard
gewerkt aan het realiseren van een volstrekt nieuwe omgeving
waarin de klant ontvangen wordt.
postzegels of een strippenkaart no
dig hebben kunnen weer elders
terecht, waar geen langdurige za
ken aan bod komen.
Wil men nog sneller klaar zijn, dan
kan men naar de zelfbedieningsap-
paratuur.Het kantoor wordt uitge
rust met gevarieerde zelfbedie-
rungsapparatuur zoals geldauto
maten, geldafstortingsapparatuur,
frankeerautomaten, weegappara-
kantoor-nieuwe-stijl in Nederland
mag starten. 'Dan krijgen we veel
meer mogelijkheden om de bezet
ting van de ongeveer 20 mensen
flexibel af te stemmen op het aantal
klanten.' Ook daar komt overigens
een nieuw fenomeen voor, de
'floor-manager'. Hij bekijkt de si
tuatie constant, is het druk, dan kan
hij meteen aktie ondernemen.
Voor de 20 voormalige loket
mensen verandert er ook veel, niet
alleen wat betreft hun werkomge
ving en de nieuwe werkzijze .rnaar
ook wat betreft het uiterlijk. Per 21
mei krijgen ze bedrijfskleding, zo
dat ze goed herkenbaar zullen zijn.
Na veel modeshows werd de kle
ding door de medewerkers zelf
uitgezocht. Momenteel doet men al
ervaring op met het werken aan de
open balie, in het nood postkantoor,
is nl. ook een open balie.
Er werden 10 postkantoren voor
dit landelijk experiment uitgezocht,
ook Amersfoort behoorde daarbij.
Op 21 mei as. wordt het vernieuw
de hoofdpostkantoor aan de Stads-
ring -als eerste boven de grote ri
vieren- voor het pubhek geopend.
De algemeen directeur van de PTT
Post de heer H.J. Scheepbouwer zal
deze opening verrichten. Den
Bosch had in mei 1989 de landelijke
primeur.
PTT-Postdirecteur A.J. Beumer
uit Leusden is één van de grotere
werkgevers in het Centraal Stads
gebied van Amersfoort, er werken
in totaal 270 mensen, inclusief de
vervoersdienst. Voor de PTT zijn
Amersfoort en Leusden één. Naast
het hoofdkantoor zijn er nog 10
postagentschappen. Voor de gro
tere zaken en de speciale produk-
ten moet men naar het hoofdpost
kantoor, midden in de binnenstad.
Binnenkort kan men daar voor nog
veel meer zaken terecht, maar
eerst moet de ingrijpende verbou
wing afgerond zijn.
Het slopen begon in februan, de
gehele ruimte is kaal geweest, mo
menteel is men druk doende met
de herinrichting.
De zakelijke inrichting, daterend
uit begin jaren '60, verdween hele
maal, het lange lokettenfront met
daarachter de administratie komt
zeker niet terug. Hoe het er alle
maal uit zal gaan zien wil de direc
teur nog niet verklappen, zeker is
dat de PTT-kleuren rood en blauw
niet zullen ontbreken.
De werkzaamheden rond de ingrij
pende vernieuwing verlopen voor
spoedig, inmiddels is een begin
gemaakt met het aanbrengen van
een luifel boven de toekomstige
hoofdingang in het front van het
kantoor, de zijingangen komen
daardoor te vervallen.
Het hoofdkantoor aan de Stads-
ring is één van de grotere loketten-
kantoren, ook wat de betreft de
ruimte, daarom kon men op dezelf
de plaats blijven. 'Een uiterst ge
schikte plaats', aldus de directeur,
"Vorig jaar hebben we deze stap
gezet, we wilden hier blijven, de
centrumligging is voor ons pnma.
Dat de komst van de 100.000-ste
inwoonster in Groeistad Amers
foort samenvalt met onze verbou
wing, is ook aardig.' De heer Beu
mer had de indruk dat de gemeen
te Amersfoort wel oog had voor de
blijvende bereikbaarheid van het
postkantoor, behorend tot het con
cern van PTT Post BV. 'We zijn niet
de Postbank, dat is een veelvoor
komend misverstand, de Postbank
is wel onze grootste klant, maar het
is een zelfstandig bedrijf,' zo ver
duidelijkt de directeur.
DIENSTENMARKETING
Het 'postkantoor '90' betekent
niet alleen een grote verandering
voor de klanten maar ook voor de
medewerkers van het postkantoor.
Een meuw concept 'Dienstenmar-
keting* deed inmiddels zijn intrede.
Alle medewerkers kregen een
speciale training. Beumer; 'Dienst
verlening is iets anders dan tastba
re produkten verkopen. We willen
de mensen die naar het hoofdpost
kantoor komen voortaan meer be
trekken bij 'wat hij/zij koopt'. Er
komt meer ruimte voor informatie
en advies. Een pakket naar Nieuw
Zeeland kan bijvoorbeeld op ver
schillende manieren worden ver
zonden. Voortaan kan de mede
werker dan samen met de klant
rustig de beste en/of voordeligste
manier uitzoeken.'
Uiteraard moeten er ongeveer 3
transactiebalies beveiligd blijven,
maar het gepantserde glas was er
vroeger praktisch altijd, ook als het
niet nodig was, daar komt nu veran
dering in. Het postkantoor voor de
90-er jaren kenmerkt zich door een
grotere openheid en een klant
vriendelijke inrichting. De hele op
zet van het nieuw in te richten post
kantoor is daarop gericht, de lo
ketten knjgen een opstelling, die
de privacy van de klanten sterk
bevordert. Men staat na 21 mei niet
meer in 7 rijen naast elkaar, maar in
1 rij. Er komen open balies voor
zaken die met rechtstreeks in ver
band staan met geldhandelingen.
Mensen die alleen bijvoorbeeld
tuur en zelfs interactieve video-ap-
paratuur. Denkt men bijvoorbeeld
over een hypotheek, dan kan men
eerst de videoband daarover be
kijken. Maar men kan ook meteen
in de spreekkamers cq. spreek-
hoeken de individuele wensen en
vragen met de medewerkers be
spreken.
PAKKETUITBREIDING
Beumer: 'Alles is erop gericht om
een optimale conditie te scheppen
om met de klanten om te gaan. Zo
willen we ook nieuwe opdrachtge
vers mteresseren, de 2600 PTT-
postkantoren met bv. 4000 termi
nals bieden nog vele mogelijkhe
den. Eigenlijk hebben we een win-
kelfunktie, zowel voor de zakelijke
als de particuliere markt.' Hij is blij
dat Amersfoort als tweede post-
Het pubhek zal na 21 mei voor nog
meer zaken op het hoofdpostkan
toor terecht kunnen. Er komt een
Postwinkel, waar produkten te
koop zullen zijn in de sfeer van
informatie en communicatie en
overige postverwante artikelen.
Verder zal het hoofdpostkantoor
aan de Stadsring in het najaar rei
zen gaan verkopen, in samenwer
king met Budget Air Reizen/NBBS.
Er waren al een aantal raakvlakken
zoals de reisverzekeringen en het
buitenlandse geld.
Voor de rij wachtenden 'op de trap'
voor de giromaat, zijn er nog een
tweetal positieve berichten. Voor
het eerste bericht hoeft men zelfs
niet tot 21 mei te wachten. Er komt
rond 10 mei as. een tweede giro
maat bij. Het tweede bericht is dat
men in de nabije toekomst zelfs
droog zal kunnen staan, terwijl men
wacht om contant geld op te nemen
van de girorekening.
zich voor het eerst horen. Het
blaadje verscheen vanaf dat mo
ment dagelijks, ook op zondag.
Want, „je moest de mensen op de
hoogte houden". De oplage be
droeg al spoedig 1000 stuks per
dag. Tot in de nacht duurde de
vervaardiging ervan. De volgende
ochtend bracht Nel, soms ook an
deren, de blaadjes weg. Het groot
ste deel gmg naar Amersfoort, de
rest naar Hoogland. Telkens wer
den tien exemplaren naar een
adres gebracht; de ontvanger zorg
de dan voor de verdere versprei
ding. Alles ging goed tot eind sep
tember 1944 de stroomleverantie
aan particulieren werd beëindigd;
de radio's werkten niet meer en
ook het licht ontbrak.
Maar een oplossmg werd gevon
den: het vermoeden bestond na
melijk dat de electriciteitsleidin-
gen van de Duitsers zelf wel onder
stroom stonden, en toen dat ver
moeden waar bleek te zijn maakte
men met veel kunst en vliegwerk
een aftakking naar het boven
grondse net. Gevaren waren er al
tijd. Op een gegeven moment bij
voorbeeld kwamen er een paar
landwachters die om het huis wil
den kijken. Ze stonden recht onder
de antenne, waarvan de draad on
der de dakpannen door naar de
radiotoestellen liep. De antenne
werd gelukkig niet opgemerkt."
Een ander Amersfoorts illegaal
blad is het getypte Weekoverzicht,
waarmee de studenten Jan Boer
winkel (C. Ruys) en Jan van Dam
(Van der Grinten) m juni 1943 start
ten. Het blad verscheen aanvanke
lijk in 12 exemplaren, die op zon
dagmiddag door tien meisjes bij
minstens tien families werden
voorgelezen en daarna verbrand.
De aanvraag was al direct groter
dan de produktie. De eerste uit
breiding bestond uit de medewer
king van een tweede typist: Rinus
van 't Eind, die bijna een jaar lang
elke zondagmorgen het typewerk
deed. In apnl 1945 werd hij door de
SD samen met zijn vader gearres
teerd en direct daarna gefusil
leerd. In oktober 1944 kregen de
uitgevers de beschikking over een
stencilmachine, waardoor de opla
ge aanzienlijk kon worden uitge
breid. Behoefte aan een uitgebrei
dere berichtgeving noopte de
redactie, mede ook om de geruch
tenstroom in te dammen, tot uitgave
van een tweede blad. De Notedop
verscheen voor de eerste maal op
16 oktober 1944. Dit blad, dat ais
ondertitel droeg „The war in a nuts
hell", groeide uit tot een vijfmaal in
de week verschijnend nieuwsblad
met een oplage van 1250 exempla
ren. Precies 100 keer is het ver
schenen. Het aantal afnemers
groeide en binnen een week draai
den op vier verschillende plaatsen
net zoveel stencilmachines. Een er
van stond in het Amersfoortse gym
nasium, waar concierge Schoeman
zijn medewerking had verleend.
Van midden 1943 tot februari
1945 verscheen in een oplaag, va
riërend van 100 tot 400 exemplaren
Goedenmorgen, hier is Londen, dat
elke dag uitkwam, eerst getypt, la
ter gestencild. Goedenmorgen is
ontstaan als gevolg van het doorge- 7
ven op papier van de nieuwsbe- j
richten aan een kenius (A. Bronk).
De vraag groeide; spoedig wa
ren dne typemachines nodig om
aan de vraag te kunnen voldoen
De berichten werden steeds lan.
ger. Na de arrestatie van Bronk
moesten de medewerkers snel hei
huis uit, met medeneming van ma
chines en papier. Maar toen na en
kele dagen mets gebeurde gingen
ze op de oude voet verder. Inmid
dels had men een oude duplicator
op de kop kunnen tikken en kon de
oplage groeien naar 400 stuks per
dag. Op de dag van de invasie
slaagde de redactie er zelfs in da!
grote nieuws een uur na het be
kend worden daarvan m een ex
tra-editie wereldkundig te maken
23 juni 1944 werd een van de twee
medewerkers m de trein gearres
teerd, niet lang daarna gevolgd
door zijn collega. Beiden keerdei
na de bevrijding terug. De hoofd-
verspreider van het blad, Jacob Si
monse, ambtenaar bij de belastin
gen, die door de SD eveneeiy
gearresteerd werd, werd in aprü
1945 tijdens een transport uit Sach-
senhausen neergeschoten. „Goe
denmorgen, hier is Londen" be
hoorde tot de „opgerolde" Amers
foortse kranten.
In het verdere overzicht word!
ook het nieuwsbulletin Geallieerd
nieuws genoemd, evenals Commi-
nicque, waarvan de herkomst met
getraceerd kon worden. In sep
tember 1944 stopte de aanvoer va
de grote landelijke illegale bladen
Zo moest ook Je Maintiendrai hetm
Dolle Dinsdag laten afweten. On
der redactie van dr. B. S. A Al
verschenen toen in Amersfoort eer
drietal plaatselijke nummers van
dit blad. Het gestencilde krantje
bevatte beschouwingen en opinië
rende artikelen. De uitgave werd
echter spoedig gestopt toen Oranje
Bulletin verscheen, waaraan Al zp
medewerking ging verlenen. De
plaatselijke versie van dat Oranje
Bulletin, dat als ondertitel droeg
„Gemeenschappelijk orgaan van
de samenwerkende organisaties
en de illegale pers", verscheen
voor het eerst op 13 september
1944. Het werd gedrukt bij de druk
kerij Fa. Wed. Van Wijngen, ge
vestigd in 't Huis van Johan van
Oldenbarnevelt in de Muurhuizen.
In januari 1945 verschijnt hel
Oranje Bulletin nieuwe sene. Hel
blad was een samenwerkingsor
gaan van verschillende illegale
kranten. Heel af en toe maakte hel
blad melding van plaatselijke ge
beurtenissen. Zes pagina's telde de
uitgave en het werd bij de Wed.
Van Wijngen gedrukt in een opla
ge van 3000 stuks. Na zes nummers
werd de naam in De Vnje Amers-
foorter veranderd en werd hel
voortaan op gekleurd papier ge
drukt.
„Amersfoort '40-'45" geeft mei
alleen informatie over de illegale
pers, maar beschrijft het hele leven
in Amersfoort tijdens mobilisatie,
oorlog en bezetting. Het is tot en
met 5 mei tegen een prijs var
39,50 (na die datum 49,50) ver
krijgbaar.
AMERSFOORT - Vanmiddag - 2 mei 1990 - is het eerste
exemplaar van „Amersfoort '40-'45" in museum Flehite aan
burgemeester A. Schreuder aangeboden. En daarmee is - 45
jaar na de bevrijding - een hiaat in de plaatselijke geschied
schrijving opgevuld. Dankzij de medewerking van uitgeverij
Bekking kunnen we samenvattingen publiceren uit het hoofd
stuk over „De illegale pers". Hoe belangrijk die illegale pers
voor het moreel van de bevolking is geweest en welke risico's
door de makers en verspreiders gelopen werd, wordt niet altijd
naar waarde geschat.
Toch zijn er uit Nederland zo'n onder redactie van de 15-jarige
1200 illegale of ondergrondse scholier Henk Dubiez. Als onderti-
krantjes bekend en circuleerden tel droeg het blad „Dagblad voor
er behalve landelijke bladen - als Koningin en Vaderland, voor Vrij-
De Waarheid en Het Parool - tus- heid, Waarheid, Recht". Het werd
sen 1942 en 1945 ongeveer 20 ver- vanaf oktober 1942 tot 30 januari
schillende illegale blaadjes in 1945 dagelijks met de hand ge-
Amersfoort, waarvan er sommige schreven. De oplage bedroeg dan
gedrukt werden, andere gesten- ook slechts vijf exemplaren; het
cild of met de hand geschreven. ging hier evenwel niet zozeer om
In „Amersfoort '40-'45" worden de omvang van de oplage als om
onder andere Toch - dat m een het idee. Dubiez luisterde dag en
oplage van 50 stuks verscheen - en nacht met behulp van een zelf ver-
Veritas - ook in een oplage van 50 vaardigd radiotoestel naar de
stuks - genoemd. In Veritas, dat nieuwsberichten van Londen. Hij
werd vervaardigd door H. L. M. schreef ze aanvankelijk in enkel-
Kerkhoffs op het bureau van de voud op, waarna hij ze dagelijks
Gemeentelijke Geneeskundige doorgaf aan een ouder persoon in
Dienst, stonden veel plaatselijke de veronderstelling dat die ze ver
nieuwtjes en werd fel geageerd menigvuldigde. Pas na een jaar
tegen de „foute" Amersfoortsche bleek dat deze de blaadjes uit
Courant. angst telkens verbrand had. Diep
Het communistische De Waar- teleurgesteld maakte Dubiez in het
heid was het eerste grootschalige vervolg zelf meerdere doorslagen,
blad dat in Amersfoort verspreid die door vier relaties, welke hij het
werd. De copij voor de Amers- nodige materiaal verschafte, ver-
foortse editie werd gebracht bij der werden vermenigvuldigd, on-
Rinus van der Spaa aan de Coorn- der andere onder de titel OZO
hertlaan, die deze uittypte. Het (Oranje Zal Overwinnen). Ook nu
stencilen gebeurde in het oude bleven teleurstellingen hem niet
kippenhok van de heer Durings- bespaard; zo bleek een gedeelte
hof, een oud-planter uit Indië, in de van het papier in de zwarte handel
Birkt. Toen er dicht in de buurt verkocht te worden als sigaretten-
Duits geschut opgesteld werd ver- papier. Een ander probleem was
huisde de redactie. Niet alleen De de constante huiszoekingen, aan-
Waarheid werd in dat kippenhok gezien het Kamp Amersfoort op
gedrukt, maar ook allerlei bedrijfs- slechts 800 meter van zijn huis af
krantjes, onder andere voor de lag. Dubiez zette echter door, totdat
spoorwegen. Al in 1941, tijdens de hij in februan 1945 ernstig ziek
februaristaking, probeerde Van werd en, hoewelnog enige tijd ge-
der Spaa, door middel van een ma- holpen door zijn broer F. Dubiez,
nifest het personeel van Huiigen en moest stoppen met het werk.
Wessel - het latere Bronswerk - Vanaf 3 mei 1943 verscheen een
aan het staken te knjgen. Het be- gestencild blad, dat zich De Kleine
drijf werkte uitsluitend voor de be- Stem noemde en werd uitgegeven
zetter. Het personeel bleek bereid door een monteur van de PTT,
tot staking, maar door de dreiging Bruun Jongh, de wachtmeester der
van de directie dat alle stakers op marechaussee Jan Zetter en hun
transport naar Duitsland gesteld echtgenoten,
zouden worden verliep de sta
kingszin. Nauw betrokken bij het
vervaardigen van De Waarheid
was de drukker Alex Steenbeek.
G. van Kleef werd spoedig na de
oprichting van Het Parool op 10
februari 1941 door een koerier van
Frans Goedhardt, Arie Addicks,
verzocht de verspreiding van het
blad in Amersfoort op zich te ne
men. Van Kleef ging akkoord en
ging elke zondagmiddag naar Am
sterdam, waar hij op de Kloveniers
burgwal een partijtje Parools haal
de. Van Kleef verzorgde de ver
spreiding vanaf zijn huisadres op
de Oude Soesterweg (nu de Noor-
dewierweg) boven de meubelhan-
del Gantevoort. De verschijning
van Het Parool op zoveel verschil
lende plaatsen was niet aan de aan
dacht van de Duitsers ontsnapt. Ar
restaties bleven niet uit; ook Ad
dicks werd gearresteerd en 8 okto
ber 1941 gefusilleerd. De voorzich
tigheid nam derhalve steeds meer
toe. Van Kleef haalde voortaan
slechts één exemplaar van het blad
in Amsterdam, dat hij, verstopt in
zijn sokken, naar Amersfoort
smokkelde. Met behulp van een
typiste werd er een stencil ge
maakt van dat exemplaar, waarna
de stencils door enkele vrouwen
verspreid werden. Van Kleef sten
cilde ook nog een aantal andere
bladen, onder andere De Oranje
krant, Je Maintiendrai en De Waar
heid, nadat dat blad uit het oude
kippenhok had moeten wijken.
Voor zover na te gaan is dateert
het eerste in Amersfoort zelf ver
vaardigde blaadje van 4 oktober
1942. Het luisterde naar de naam
Ons Luister Orgaan (OLO) en stond
Bruun kwam via-via tenslotte te
recht bij papierhandel Ter Weel
aan het Havik. Hier zette hij zijn
plan uiteen en het antwoord van
Ter Weel loog er niet om: „Papier
zat, je kunt net zoveel krijgen als je
hebben wilt, al duurt die oorlog tien
jaar. Voor stencils en inkt geldt
hetzelfdé." „Zulke mensen", zei
Bruun later, met zijn duim omhoog.
„Toen ik na de oorlog kwam om te
vragen wat de kosten waren wil
den ze daar niks over horen. Het
papier had in de zwarte handel een
vermogen kunnen opbrengen." In
de slaapkamer werden twee ra
diotoestellen geplaatst, een als re-
serve-toestel. Later kwam er nog
een kleine kortegolfzender bij, die
door het verzet gebruikt werd om
berichten te verzenden. Bruun ver
sierde nog een stencilmachine en
op 3 mei 1943 liet De Kleine Stem
