Leusden heeft belangrijkste
groei achter de rug
GIRO6868
Misschien zegt u "ja, voor het goede
doel". Maar achter dat "goede doel" gaan bij
het Rode Kruis talloze gezichten schuil. De
gezichten van hen die vragen om hulp.
Dan praten we in Nederland alleen al over
enkele tienduizenden mensen Mensen die
dringend hulp, aangepast vervoer of hulp in de
thuissfeer nodig hebben. Mensen die alleen
met hulp van anderen op vakantie kunnen of
het contact met de buitenwereld kunnen
behouden.
Ook buiten Nederland wordt het Rode
Kruis dagelijks geconfronteerd met wanhopige
gezichten. Er zijn ontelbaar velen die het
slachtoffer zijn van natuurgeweld, mensen die
in conflictgebieden leven en slachtoffer worden
van oorlogsgeweld: mensen die honger lijden.
Ook zij vragen om hulp.
Al deze mensen rekenen erop dat er
anderen zijn die zich hun lot aantrekken,
die willen en kunnen helpen. Zij rekenen op
u en ons.
Voor hen vraagt het Rode Kruis u om een
gift, bijvoorbeeld door een accept- giroformu-
lier in te vullen of, als u een giftenenvelopje
ontvangt, uw bijdrage daarin te doen. U kunt
ook, voor zover van toepassing, intekenen op
een lijst of gewoon iets in een collectebus
stoppen.
Alvast bedankt1
Zeer sterken
Vrijgezellen
Scheidingen
Buitenlanders
BEVOLKING NAAR BURGERLIJKE STAAT
1 januari 1989
LEEFTIJDSOPBOUW per 1 JANUARI 1990
gemeente Leusden
leeftijd in jaren
GEVESTIGDE en VERTROKKEN PERSONEN
gemeente Leusden
gemeente Leusden
Nederland
WOENSDAG 30 MEI 1990
LEUSDEN - Lensden is nog steeds een "jonge' gemeente, maar
begint demografisch langzamerhand in de pas te lopen met de
rest van Nederland. Dat blijkt uit cijfers uit het Statistisch
jaarboek, dat de gemeente Leusden onlangs publiceerde. Zo
ligt het geboorte-overschot met 7,7 per 1000 inwoners nog
steeds royaal boven dat van Nederland (4,2) en de rest van de
provincie Utrecht (5,2), maar het verschil loopt terug. De nivel
lering blijkt ook uit de terugloop van het aantal geboorten, dat
overigens nog steeds hoger ligt dan in de rest van de provincie
en Nederland, en uit het aantal sterfgevallen, dat procentueel
toeneemt.
De cijfers maken duidelijk dat
Leusden de belangrijkste groei
achter de rug heeft. De forse uit
breidingen in de jaren zeventig wa
ren er de oorzaak van dat de ge
meente wat betreft de bevolkings
opbouw een sterk afwijkend beeld
vertoonde ten opzichte van de rest
van Nederland. De nieuwbouw
trok veel jonge mensen, wat tevens
tot gevolg had dat er relatief veel
geboorten te noteren vielen en pro
centueel weinig sterfgevallen. De
stabilisatie die de laatste jaren ken
merkte, begint ook in de cijfers tot
uitdrukking te komen.
De groei van de gemeente kwam
voornamelijk tot stand in de jaren
zeventig, toen Leusden, na de sa
menvoeging van Leusden en Stou-
tenburg in 1969, verdubbelde. Tel
de Leusden in 1970 10.031 inwo
ners, in 1980 was dat aantal ge
groeid tot 20.272. Daarna ging de
groei langzamer en in januari van
dit jaar telde Leusden 27.272 inwo
ners, precies zevenduizend meer
als tien jaar geleden. Een jaar eer
der, in 1989, overigens was Leus
den groter: 27.303 mwoners.
Vanaf 1960 was er in de ontwik
keling van de bevolkingsomvang
in de gemeente een aantal opval
lende momenten. Bijvoorbeeld de
jaren '76-77, toen de groei van
Leusden plotseling stagneerde. Be
droeg het migratiesaldo (het posi
tieve verschil tussen nieuwkomers
en vertrekkers) in 1975 nog 1.444
en de totale bevolkingstoename
(migratiesaldo geboorte-over
schot) 1.635, in 1976 was die som
nog slechts 298. En dat aantal moest
zelfs nog voor een belangrijk deel
aan geboorten worden toege
schreven (overschot van 206). In
1977 sloeg de balans door naar het
negatieve. Per saldo was Leusden
in dat jaar 29 inwoners kleiner dan
een jaar eerder. Er vestigden zich
minder mensen in de gemeente
dan er vertrokken en dat beeld kon
slechts gedeeltelijk worden bijge
steld door het geboorte-overschot
dat jaar. Overigens was 1975, een
jaar dat het nog de goede kant
opging, ook al de negatieve ten
dens merkbaar. De netto-bevol-
kingsgroei van de gemeente lag
met 1.635 al beduidend lager dan
het topjaar 1974, toen maar liefst
netto 2.380 meuwe Leusdenaren
(verhuizers en babies) ingeschre
ven konden worden. Vanaf 1977
ging groei weer m opwaartse rich
ting.
Een vergelijkbare statistische
golfbeweging deed zich ook in de
jaren tachtig voor. Toen was het
jaar 1983 een absolute uitschieter.
Er kwamen 2.949 mensen in Leus
den wonen en een dergelijk aantal
werd alleen in 1974 (3.161) over
troffen. Netto hield de gemeente
dat jaar 2.072 nieuwe inwoners
over en daarmee neemt 1983 op de
eeuwige ranglijst een tweede
plaats in, achter 1974 (2.380). Vanaf
1983 werd de trend omgebogen en
dat leidde in het afgelopen jaar tot
een nieuw dieptepunt in de ontwik
keling van de bevolking, in 1990
telde Leusden 31 inwoners minder
dan in 1989. Dat kwam vooral om
dat er relatief veel mensen uit Leus
den vertrokken. Met 1.548 waren
dat er veel meer dan er kwamen
wonen (1.283). Het geboorte-over
WEET U VOOR
WIE U GEEFT?
De collecteperiode loopt van
28 mei t/m 10 juni 1990.
T.N.V. HIT NEDERLANDSE RODE KRUIS DEN HAAG
Het Nederlandse Rode Kruis
Postbus 28120
2502 KC 'S-GRAVENHAGE
"tsr-
een kwart van de Leusdense bevol
king is 0-19 jaar oud. Kinderen in de
studentenleeftijd verlaten Leusden
kennelijk nog al eens, getuige het
feit dat er in de leeftijd 20-29 jaar
plotseling een knik komt in de gra
fiek.
(De cijfers zijn ontleend aan het
Statistisch jaarboek van de
meente Leusden. Belangstel!,
den kunnen op het gemeente^
een exemplaar inzien.)
schot van 234 kon die tendens maar
gedeeltelijk keren.
Afgezet tegen de hoeveelheid
mensen die er m de gemeente
woonden op een bepaald moment,
moet 1973 als het absolute topjaar
m de groei van Leusden worden
beschouwd. Op elke 1.000 inwo
ners van de gemeente, kwamen er
in dat jaar ruim 149 bij. Op die wijze
berekend geldt 1983 ook nog
steeds als een topjaar in het laatste
decennium, maar blijft met bijna 90
meuwe inwoners (netto) op elke
1.000 die er al woonden, bedui
dend achter bij de uitschieters in
de jaren zeventig (1971: 130,1; 1972:
120,7; 1973: 113,9).
het feit dat Leusden als een rela
tief jonge gemeente moet worden
gekwalificeerd, blijkt ook uit de
leeftijdsopbouw van de bevolking.
Bijna 28% van de bevolking is 30 tot
44 jaar oud. Daarvan nemen de 30-
34-jangen de belangrijkste plaats
in. Die groep wordt op de voet
gevolgd door de kinderen, van
peuter tot adolescent. Ongeveer
In de gemeente Leusden
woont een aantal mensen dat
de leeftijd der zeer sterken
heeft bereikt. Per 1 januari
woonden er in Leusden 79
mensen van 90 jaar en ouder.
315 Leusdenaren waren 80-
84 jaar en 162 inwoners van
de gemeente waren 85-89
jaar. Het aantal vrouwen is in
die leeftijd, in overeenstem
ming met het landelijk beeld,
veruit in de meerderheid. 664
Vrouwen waren in januari
1990 75 jaar of ouder, terwijl
op datzelfde moment 348
mannen in die leeftijd in
Leusden woonden.
De kans om erg oud te wor
den is in Achterveld het
grootst, waar in januari 1990
0,9 van de vrouwen ouder
was dan 90. De mannen kwa
men op 0,5 Voor de gehele
gemeente liggen die cijfers
respectievelijk op 0,4 en
0,1
Vanaf het 59-ste levens
jaar gaan de mannen in Leus
den sneller dood dan de vrou
wen. In de categorie 55-59
jarigen zijn de mannen nog in
de meerderheid (555 om 521),
maar daarna wordt de groep
vrouwen steeds groter. Bij de
alleroudsten (90 jaar en ou
der) zijn er in Leusden in ja
nuari 1990 nog maar 19 man
nen, tegen maar liefst 60
vrouwen.
Het aantal vrijgezellen in de
gemeente Leusden neemt ge
staag af. Was in 1980 nog
49,6% van de mannen en
44,7% van de vrouwen vrij
gezel, in 1990 waren die cij
fers teruggelopen tot respec
tievelijk 46,3 en 41,5 Het
aantal gehuwde mannen liep
in het laatste decennium op
van 48,3 tot 49,6 Bij de
vrouwen was daarentegen
een lichte daling merkbaar.
Was in 1980 nog 49,1 van
de vrouwen gehuwd, in 1990
was dat aantal teruggelopen
tot 48,8 Het aantal wedu
wen en weduwnaren bleef in
die periode nagenoeg con
stant: van 1,1 in 1980 tot 1,2
in 1990.
Ten opzichte van de rest
van Nederland kende Leus
den in 1980 nog een relatief
groot aantal vrijgezelle man
nen (47,1 om 49,6 In
1989 was dat beeld omge
keerd: 47,0% om 46,8%. In
het laatste jaar nam het aan
tal vrijgezelle mannen in
Leusden verder af tot 46,3
(landelijk cijfer nog niet be
kend).
Voor wat betreft de vrou
wen heeft Leusden nog
steeds een relatief groot aan
tal vrijgezellen, al neemt de
hoeveelheid ten opzichte
van de rest van Nederland
wel af. In 1980 was het ver
schil bijna 4% (40,8 om 44,7),
maar in 1989 was dat al ge
corrigeerd tot 40,1% (NL) en
41,8% (Leusden). In Leusden
liep het aantal vrijgezelle
vrouwen verder terug tot
41,5% van de bevolking.
In Leusden lopen de laatste
tien jaar in toenemende mate
huwelijken op de klippen
maar vergeleken met de rest
van Nederland is het gemid
delde Leusdense huwelijk
niet erg slecht. In 1980 liet
1,0% van de mannen en 1,8%
van de vrouwen zich van hou
partner scheiden. Landelijk
lagen die cijfers toen op res
pectievelijk 1,9% en 2,5%. h,
1989 waren die cijfers opge
lopen tot 2,7% van de man
nen (NL: 3,6%) en 3,6% van
de vrouwen (NL: 4,5%). Li
totaal liep in 1980 1,4% van
de Leusdense huwelijken op
de klippen (NL: 2,2%) en in
1989 3,2% (NL: 4,0%).
In Leusden wonen relatief
weinig buitenlanders. Op
elke 1.000 inwoners van de
gemeente zijn er 13,1 van
buitenlandse afkomst. Lan
delijk ligt dat cijfer ruim drie
keer zo hoog (42,1). Dat getal
vertoont relatief zelfs een
daling, waar in het land een
lichte stijging door de jaren
heen merkbaar is. In 1984
waren nog 14,3 inwoners van
Leusden op elke 1.000 van
buitenlandse afkomst (NL:
38,4). In 1988 woonden rela
tief de minste buitenlanders
in Leusden (12 op elke 1.000),
Daarna nam dat aantal weer
toe.
De meeste buitenlanders,
die in 1989 Leusden woon
den, kwamen uit Duitsland
(31), Turkije (33), Engeland
(49), Marokko (27) en Ameri
ka (31).
procentuele verdeling
1400
aantal personen
O -5-10 - 15-20-25-30-35-40-45-50-65-60-65-70-76-80-B6-«0 e.O.
I mannen
I vrouwen
J500
70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 8!
per jaar
gevestigde personen
vertrokken personen
ongehuwd
ongehuwd
gehuwd
49,2
gehuwd
46,7
gescheiden
3.2
gescheiden
4
verweduwd
3.4
