Er valt te verdienen aan senioren
Panorama Lisiduna
Amersfoortse beken en
grachten ernstig vervuild
Pincode
Orgelromantiek
'Graag een halve bloemkool'
Enthousiaste gehandicapten
„Er gaat veel rust van uit"
WOENSDAG 8 AUGUSTUS 1990
LEUSDEN - Nu naast de ouderen met alleen maar AOW en de
ouderen met een klein pensioen, steeds meer ouderen flink wat
geld hebben te besteden, raken de senioren 'in'. Dat blijkt uit
allerlei advertenties, welke de opvatting weerspiegelen van de
ondernemers. Zij gaan, nu er wat te verdienen is, steeds beter
naar de ouderen luisteren. Adviesbureaus raden ondernemers
aan om veel meer rekening te houden met de wensen van oude
ren zonder de senioren als hulpbehoevend te zien.
De Abrahamfiets is een misluk
king geworden. Deze speciale
fiets voor senioren werd een paar
jaar geleden op de markt ge
bracht met advertenties waann
benadrukt werd dat senioren
moeilijk konden opstappen en
ook andere problemen zouden
hebben met een gewone fiets.
Deze 'oude mannen-' en 'oude
vrouwen'fiets werd een flop, want
ouderen kunnen zich meestal uit
stekend redden met de fiets die ze
al jaren hebben.
Het blijkt niet eenvoudig om op
de juiste manier m te spelen op
deze steeds groter wordende
groep. De ouderen willen met na-
drukkeljk als hulp-behoevend wo-
den benaderd, terwijl zij zeker
niet geïnteresseerd zijn in artike
len die hun leven gemakkelijker
maken.
"Kan ik een halve bloemkool krij
gen?". De ene groenteman geeft
een negatief antwoord op deze
vraag, terwijl men in de andere
groentezaak zegt: "Natuurlijk me
vrouw, wat zou u immers met zo'n
hele bloemkool moeten. Dan zou
u drie of vier dagen achter mekaar
bloemkool moeten eten." De laat
ste groenteman kan voortaan re
kenen op de klandizie van deze
alleenwonende oudere vrouw en
van alle andere eenpersoonshuis
houden. Senioren zijn meestal
kleine eters en voor hen is het dus
belangrijk, dat zij de mogelijkheid
krijgen hoeveelheden te open.
Het zelf bepalen van de hoeveel
heid sperciebonen, andijvie en
het aantal appels, peren en prui
men en het zelf wegen en verpak
ken is ook bij ouderen uiterst wel
kom.
Wachtrijden
Net als nogal wat andere winke
lende mensen gruwen ouderen
van veel in plastic verpakte vlees
waren, vooral als die ook nog drui
pen van het bloed. Veel senioren
zijn milieubewust geworden en
willen rrulieu-vnendelijke en hy
giënische verpakkingen Daarbij
stellen zij het op prijs als die ver
pakkingen bovendien wat gemak
kelijk te openen zijn. Sommige se
nioren hebben tijdens het onder-
LEUSDEN - 'Wat is mijn pin
code ook al weer?'; 'Dat laatste
cijfer vergeet ik alsmaar'. Veel
gehoorde kreten op het postkan
toor en op de bank. De Postbank
heeft een folder samengesteld
waarin zij een aantal ezelsbrug
getjes op een rij zet waarmee men
zijn pin-code kan onthouden.
Er zijn al heel wat bezoekers van
banken en postkantoren geweest,
die een fout maakten bij het intoet
sen van hun pin-code. Ouderen
die moeite hebben om hun pin
code te onthouden, hoeven zich
helemaal niet te schamen. Een
nog lang met oudere zei onlangs:
'Dat is nu al de tweede keer dat ik
mijn nummer verkeerd heb inge
toetst. Als me dat nog eens over
komt, stop ik, want bij drie keer
fout wordt mijn pasje geblok
keerd. Nu ga ik na twee keer fout
naar het loket."
De Postbank heeft in samenwer
king met o.a. de Algemene Ne
derlandse Bond voor Ouderen
een praktische folder gemaakt:
'Ezelsbruggetjes om uw pin-code
te onthouden'. Daann worden een
flink aantal methodes vermeld om
die pin-code gemakkelijk te ont
houden.
Zo geeft men als ezelsbruggetje
hoe men vergelijkingen kan ma
ken met jaartallen, verjaardagen,
huisnummers, maten van broe
ken, jurken enz. Ook geeft men
aan hoe men met optellen en af
trekken iets kan onthouden. Ook
laat men de gebruiker kijken naar
het patroon dat de code maakt op
het toetsenbord.
De folder vertelt ook wat men kan
doen als men de pin-code echt
niet kan onthouden.
Al met al een heel praktische fol
der. Men kan deze ezelsbrugge
tjes vragen op het Postkantoor en
ook in het ontmoetingscentrum
voor ouderen De WOLboom lig
gen een aantal gratis exemplaren.
zoek, waann veel gegevens voor
dit artikel zijn ontleend, eveneens
naar voren gebracht dat je in veel
supermarkten soepele armen
moet hebben om de artikelen op
de bovenste plank te kunnen pak
ken en stijve knieën zijn een hin
dernis om bij de laagste schappen
te komen. En in welke winkel kun
je even gaan zitten? De bekende
lange wachttijden bij de kassa kan
men makkelijker uitstaan wanneer
daar een steuntje is om tegen aan
te leunen
Het adviesbureau Technipower
kreeg allerlei tips, klachten en
wensen van de ouderen bij het on
derzoek, dat het deed Zo waren
er heel wat klachten over die
'leuke' toerbuschauffers, die men
sen dat zij zo nodig familiair moe
ten doen in plaats van normaal en
informatief. Men blijkt best geïnte
resseerd in de aanbiedingen van
allerlei bungalowparken Maar
dan wel graag met voor ouderen
belangrijk comfort in die vakantie
huisjes: voldoende licht, stevige
handgrepen m douche en toilet.
Veel ouderen zijn reislustig en
gaan graag uit. Ze hebben immers
tijd genoeg. Daar komt bij, dat ze
nogal eens behoefte aan contact
hebben. Als het met te duur is (en
dat kan, als men aan ouderen aan
gepaste menu's verstrekt) willen
veel ouderen graag regelmatig uit
eten gaan.
EENVOUDIGE APPARATEN
Het onderzoek bracht ook aan het
licht, dat allerlei apparaten veel te
gecompliceerd zijn geworden.
Het blijkt dat er nogal wat ouderen
zijn, die moeiljk overweg kunnen
met de afstandsbediening van hun
televisietoestel. Er zitten veel te
veel knopjes op, en die zijn ook
nog piepklein. En als je dan de ge
bruiksaanwijzingen pakt, dat ont
dek je heel vaak dat die zo zijn ge
schreven. dat niet alleen oudere
gebruikers het spoor helemaal
bijster raken. Technipower merkt
op: "Veel fabrikanten en ontwer
pers hebben de werkelijkheid
een beetje uit het oog verloren.
Het was meer van: kijk eens hoe
knap wij zijn, in plaats van: hoe be
dien ik de gebruiker Er zijn bij de
nieuwste televisies, video's reken
machientje, was- en afwasmachi
nes, mixers zoveel extra handelin
gen mogelijk, dat normale men
sen er niet meer uit komen. De be
hoefte aan goede en eenvoudige
apparaten neemt toe." Het bureau
constateert dat ook bij jongere
mensen dezelfde behoefte aanwe
zig is.
Het is echter wel opvallend dat
men, nu er aan veel ouderen wat
te verdienen valt, pas naar hen
gaat luisteren. Gelukkig zijn som
mige Instellingen van het Midden-
en Kleinbedrijf zich ervan bewust
geworden, dat zij (met voordeel
voor deze bedrijven) beter m moe
ten spelen op de senioren.
Ik zette de televisie aan, een paai
weken geleden. Tevoren had ik
niet in de omroepgids gekeken
wat er te zien was. Daardoor was
ik verrast toen ik een aantal üeung
uitgedoste mensen zag, overwe
gend jongelui. Zij vormden het be
gin van een lange stoet van gehan
dicapten, welke het stadion in As
sen binnentrok. Mijn eerste reac
tie als ik gehandicapten zie is om
ergens anders naar te kijken. Ik
weet dat ven mezelf, maar ik heb
ook geleerd om niet zomaar toe te
geven aan die eerste opwelling. Ik
zocht dus geen ander tevekanaal
op, maar bleef kijken.
Ik kreeg het er koud van, die als
maar doorgaande rijen van gehan
dicapten. Jonge mensen in rol
stoelen. zonder benen, met één
been, slingerend lopend, onbe
heersbare bewegingen makend
met hun handen of hun hoofd, met
één arm, voortgeholpen door een
begeleider omdat ze slechtziend
of blind waren enz. enz. Een 'af
zichtelijke' rij van mismaakte men
sen?? Dat wat mij eerst zelfs wat
benauwd maakte. Toch bleef ik
kijken en langzaam gingen de
handicaps mij steeds minder op
vallen en kreeg ik meer aandacht
voor de gezichten van die honder
den voorbijtrekkende mensen.
Blije, enthousiaste gezichten, die
weergaven hoe mtens geweldig
deze mensen het vonden om daar
met anderen samen sport te gaan
doen tijdens de Wereldspelen
voor gehandicapten.
Ik realiseer mij, dat ik aanvankelijk
alleen maar bezig was met wat zij
niet meer konden, met de voor
hen verloren gegane mogelijkhe
den. Ik had het daar moeilijk mee,
maar zijzelf niet. Waarschijnlijk
hebben velen van hen het ook
moeilijk gehad toen zij invalide
werden, toen zij moesten accepte
ren dat bepaalde mogelijkheden
voor hen uitgesloten zijn
Drie weken geleden stond op
deze pagina in de rubnek Ouder
Worden een provocerende uit
spraak van professor Michels:
'Ouderen kunnen met tegen hun
verhes' Daarmee gaf hij aan, dat
het niet gemakkelijk is voor veel
ouderen om bepaalde verliezen te
accepteren. Natuurhjk is het ui
terst zwaar om het verlies van een
partner of een kind te verwerken,
dat kan jaren duren. Maar het
bhjkt dat veel ouderen ook wet te
gen het verhes van hun status, van
hun belangrijkheid, van hun werk
kring, hun leiderschap, hun leraar
schap kunnen, zeker als men zich
heel sterk heeft vereenzelvigd
met zijn functie, zijn werk. Het kost
hen soms grote moeite om het (ge-
deeltehjk) verhes van het gehoor,
het gezichtsvermogen, auto rij
den, het lopen aan te kunnen.
Die gehandicapten in 'Assen zul
len mij misschienwat helpen om
bij gehandicapten, bij verhes en
bij achteruitgang niet steeds en
vooral bezig te zijn met die handi
cap, dat verhes en die achteruit
gang, maar meer aandacht te heb
ben voor de vele, vaak onver
moede nieuwe mogelijkheden
die er ook dan aanwezig zijn. Ik
hoop dat ik dat waar kan maken!
En dan lees ik zojuist in de krant,
dat er van de verplichting om een
aantal gehandicapten in dienst te
nemen, zowel bij de overheid als
bij de bedrijven bedroevend wei
nig is terecht gekomen. Een ge
volg van angst voor de nabijheid
van mensen met een handicap? Ik
zal de laatste zijn om een ver
oordeling uit te spreken, maar
toch... Misschien moet men in die
bedrijven en overheidsmstehin-
gen maar eens een film of video
draaien, welke enthousiaste spor
tende gehandicapten laat zien.
SENIOR
LEUSDEN - De Utrechtse organist
Janjob Remmers speelt op dinsdag
14 augustus Nederlandse en Duitse
orgelromantiek m de Sint Joriskerk
in Amersfoort.
De vroeg en laat 19e eeuwse or
gelmuziek die Remmers op zijn
concert vertolkt, is vooral het grote
Naber-orgel m de Smt Joriskerk op
het lijf geschreven. Het concert be
gint op 20.00 uur. De toegangsprijs
is f 6.- (CJP en 65+ f 5,-)
AMERSFOORT - De kwaliteit van het oppervlaktewater in de
Amersfoortse grachten, beken en singels in de binnenstad is
slecht. Met name in de zomermaanden, als water ingelaten
wordt uit het Valleikanaal, daalt de kwaliteit tot een uiterst
bedenkelijk niveau. Dat is de belangrijkste conclusie van een
onderzoek naar de waterkwaltiteit, dat in april van dit jaar
werd afgerond. In mei werden de resultaten van een jaar
onderzoek in de Amersfoortse binnenstad gepubliceerd. Vol
gens stadsbioloog Vincent van Laar vormt het ernstig vervuil
de water zelfs een onmiddellijke bedreiging voor de waterspor
trecreant.
De kwaliteit van het water in de
Amersfoortse binnenstad is zo
slecht, dat volgens stadsbioloog
Vincent van Laar, één van de initia
tiefnemers van het onderzoek, re
creatief gebruik van het water
sterk ontraden moet worden. „Je
moet in ieder geval tot elke prijs
vermijden dat water binnen te krij
gen. Het is ronduit ziekteverwek
kend. Zwemmen is dus bijvoor
beeld helemaal uit den boze, maar
ook vissers lopen risico's, als ze
bijvoorbeeld met natte handen een
boterham gaan eten. Je kunt er ge
makkelijk ziek van worden, zeker
als je daar vatbaar voor bent. Maar
zelfs peddelen op dat water vind ik
niet slim."
Er ligt een combinatie van facto
ren ten grondslag aan de proble
men in het water in de Amersfoort
se binnenstad. De afvoer van riool
water is daar één van. Het rioolwa
ter in de binnenstad wordt in prin
cipe gescheiden afgevoerd naar
een zuiveringsinstallatie, maar als
het aanbod te groot is, bijvoorbeeld
tijdens een zomerse wolkbreuk,
loopt het riool rechtstreeks en on
gezuiverd over in de Amersfoortse
grachten, beken en singels. Ook is
een aantal woningen in de binnen
stad nog helemaal niet aangesloten
op de riolering. Daar wordt nog
steeds rechtstreeks op het opper
vlaktewater geloosd.
In het rioolwater komen veel zo
genaamde Coli-bacteriën voor, die
normaal in de menselijke darm le
ven. Het zijn echter tegelijkertijd
erkende en gevreesde ziektever
wekkers. Van Laar: „Maar dat pro
bleem zal m de nabije toekomst
naar verwachting wel kleiner wor
den. Het rioleringstelsel in de bin
nenstad wordt de komende jaren
helemaal vernieuwd."
Een ander en waarschijnlijk nog
groter probleem is de aanvoer van
water van buiten de stad. Het water
m de Amersfoortse grachten, be
ken en singels wordt m pnncipe
gevoed door de Heiligenberger
beek, dat relatief schoon is. Als er
echter behoefte is aan extra water,
bijvoorbeeld omdat de waterstand
in de zomer te laag is, wordt er
water van het Valleikanaal ingela
ten. Dat water is kwalitatief bedui
dend slechter dan dat van de Heili
genbergerbeek. Het Valleikanaal
is vooral verontreinigd met kunst
mest uit de landbouwgebieden in
de Gelderse Vallei. Maar ook riool
water wordt onderweg op het Val
leikanaal geloosd.
SYMPTOOMBESTRIJDING
De onderzoekers geven in hun
rapport een aantal mogelijke op
lossingen voor de problemen aan,
die echter voor een belangrijk deel
neerkomen op symptoombestrij
ding en het wegnemen van knel
punten op de korte termijn. Zo
doen de onderzoekers de sugges
tie met name in de zomermaanden
minder water uit het Valleikanaal te
gebruiken om de Heiligenberger-
beek op peil te houden. De schone
re Barneveldsebeek zou een alter
natief kunnen zijn. Een andere,
meer structurele oplossing is het
verbeteren van de kwaliteit van het
water in het Valleikanaal. De sa
menstellers van het rapport stellen
vast dat daar ook aan gewerkt
wordt. De provincie is op dit mo
ment bezig plannen te maken voor
de verbetering van de kwaliteit van
het Valleikanaal, maar over de ter
mijn waarop dat werkelijk gestalte
zal krijgen, valt nog niets te zeggen.
Volgens eerdere plannen, zou de
kwaliteit van het Valleikanaal in
1984 al op een beduidend hoger
niveau moeten zijn aangeland. Die
doelstelling uit het Waterkwali-
teitsplan van de provincie werd zes
jaar na dato echter nog bij lange na
niet gehaald.
Een oplossing, die in het ver
lengde van de vorige ligt, is he,
aanbrengen van een afsluitbare
dam ter hoogte van de Monniken-
dam. Op die plaats komt de Heili
genbergerbeek het Amersfoortse
grachtenstelsel binnen. Op kritie
ke tijden zou die dam ervoor kun-
nen zorgen dat te sterk vervuild
water buiten de stad gehouden kar
worden.
Ook doen de onderzoekers de
suggestie de waterlopen in de
Amersfoortse binnenstad vaker
door te spoelen. En daar zou dar
volgens de onderzoekers bij voor
keur water uit de Barneveldsebeek
voor moeten worden gebruikt. Dï
water is beter dan dat van het Val
leikanaal. Daarmee wordt het pro
bleem zelf echter niet opgelost
maar verplaatst. De vervuiling
komt in dat geval versneld stroom
afwaarts in de Eem en het Eem
meer terecht. Wel kan op die ma-
nier bijvoorbeeld de stankoverlas
in de stacl (Flierbeeksingel bijvoor
beeld), veroorzaakt door rottings
processen in het vervuilde water
voor een deel bestreden worden.
RIOLERINGSSYSTEEM
Op de vraag of hij van de resul
taten van het onderzoek geschrok
ken is, reageert stadsbioloog Vm
cent van Laar vrij laconiek: „Ik
schrik niet zo gauw meer. Boven
dien hadden we natuurlijk al een
flauw vermoeden dat het met de
kwaliteit van het water niet zo bes.
gesteld was. Je hebt geen uitge
breid onderzoek nodig om dat glo
baal vast te kunnen stellen. Er wa
ren duidelijke aanwijzingen dat er
met dat water wat aan de hand was
Via de GGD wisten we bijvoor
beeld al dat het aantal Coli-bacte
riën in het water hoog was. Dat a
ook de reden dat ik, samen me
Bert Visscher van de dienst Ge
meentewerken, bij het gemeente
bestuur op dit onderzoek heb aan
gedrongen. We wilden meer ie
zicht hebben in de oorzaken van di
problemen."
„Het grote probleem blijft na
tuurlijk hoe je dit op moet lossen
Voor de knelpunten in de binnen
stad zijn nu wat mogelijkhedei
aangegeven en daar kun je lokaal
ook wel resultaat mee boeker]
maar een belangrijk deel van de
problemen ligt op het bordje vai
de provinciale- en rijksoverheid'
„In Amersfoort is het vernieu
wen van het rioleringssysteem in
de binnenstad een belangrijke stap!
in de goede richting. Dat gaat de
komende jaren dan ook gebeuren]
De andere maatregelen, zoals ha
plaasten van en dam en mindeJ
vervuild water gebruiken om door
te spoelen blijven natuurhjk lap
middelen, die het probleem niet
structureel aanpakken. Het is veel
belangrijker dat de kwaliteit van de
Heiligenbergerbeek en het Val-
leikanaal verbeterd wordt."
„Als je het mij vraagt moeten we
ernaar toe dat de kwaliteitseis
wordt gesteld door de kwaliteit vaii
het water aan de bron. Aan de oor
sprong van veel Veluwse bekeij
komt het water helemaal schoon w
de grond. Alle vervuilingen komeij
er onderweg in. Daar zouden we
vanaf moeten."
Daan Bleuel
Naam: Ben van Plateringen
Beroep: Beheerder van onder andere Groot Krakhorst
Favoriete plek: Bij Boerderij Groot Krakhorst
„Er gaat veel rust uit van de schaapskooi,zegt Ben van Platenngen. Hij is beheerder van onder andere
boerderij Groot Krakhorst in Leusden. Hij werkt voor de Stichting Sociaal Culturele Centra Leusden
(Soccle). Soccle heeft naast Groot Krakhorst ook De Til, de Moespot, Rust in Vrede en de Woehge Hoek m
beheer. Ben van Plateringen heeft als favoriete plek in Leusden de schaapskooi, een gebouw bij de
boerderij Groot Krakhorst. Hij: „Er is daar een enorme rust. In het voorjaar kun je de nachtegaal in de
noteboom horen fluiten. Langs het slootje 'de wetering' is het altijd lekker stil. Die plek is gewoon pure
nostalgie. Vroeger woonde ik al in Leusden, niet op een boerderij, maar wel altijd buitenaf. Langs het
slootje 'de Wetering' is het nog steeds prachtig. Er is veel bos en groen in de cmgeving van de boerderij.
Het Valleikanaal is vlakbij en ook erg mooi. Ik ga er graag even wandelen. De fruitbomen in de buurt zijn
schitterend, ze dragen Dirk. En natuurlijk spreekt de noteboom mij erg aan, het is nog maar één van de vier
in Leusden. De schaapskooi is van hout, met een neten dak. De orginele oude balken zitten er nog in. Er
gaat zo'n rust vanuit, dat er yogagroepen speciaal hier komen trainen. "Ben van Plateringen is al veertien
jaar beheerder. „Ik deed jeugdwerk, maar daar ben ik uitgegroeid. Na mijn vijfenveertigste wilde k
weieens wat anders. Soccle begon met het beheer van de gebouwen. Samen met mijn vrouw werd k
benoemd als beheerder. Tot nu toe is het prettig om samen te werken met de vrijwilligers en de besturen
van de verschillende gebouwen.
