)udere automobilisten zijn veilige rijders
\NBO-voorzitter Boshuis
egt zijn functie neer
Auto graveren tegen diefstal
Excuses
1
H 1 t-ï*
CB*
K
ranc
I Afscheid nemen
Wilde eend
Vierde warme
winter?
13
WOENSDAG 21 NOVEMBER 1990
rubrieken
dllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll!lllllllllllllllllllllllllllllllllll!lll!lllllllllllllllllllllllllllllllllllllll^
Vorige week heb ik twee
keer zo'n acht uur aan een
stuk in de trein gezeten. Al
waren de plaatsen aan het
raam redehjk comfortabel,
toch was het een lange zit en
de voor deze treinreis be
waarde tijdschriften konden
op de duur toch met mijn aan
dacht bhjven trekken. Na nog
een klein uur met de onder
grondse trein en een bus kwa
men we bij ons hotelletje m
een voorstadje van Neuren
berg. Waarom maak je zo'n
verrre reis, temeer daar we
drie dag later al weer terug
zijn gereisd?
Wij gaven gevolg aan een uit
nodiging om de 80ste verjaar
dag te vieren van een Duitse
vriend. Deze vnend is 17 jaar
geleden met zijn 25 jaar jon
gere vrouw naar haar ge
boorte-eiland Sicihë getrok
ken. Daar vult hij zijn pen
sioen aan met het gidsen van
de vele Duitse toeristen. Deze
bijverdienste gebruikte hij dit
jaar om goede vrienden en
oud-collega's uit te nodigen
in zijn oude woonplaats Neu
renberg zijn 80ste verjaardag
te vieren.
Na een pnma etentje in een
SicilicLans restaurant in Neu
renberg hebben wij twee da
gen later éifscheid van hem
genomen.
Afscheid nemen van een 80-
jarige. Dat is anders dan van
iemand die veel jonger is. Nu
denk je, onuitgesproken,
toch: "Zullen we hem nog ooit
zien? Hij is nu nog wel tame
lijk gezond, maar blijft dat
zo?" Je laat woorden als 'ziek
worden' en 'dood gaan' niet
vallen, maar toch...
Al is de mogelijkheid groter
geworden om in korte tijd
naar het ander eind van de
wereld te reizen als jè daar
tenminste geld voor hebt)
toch zijn er nog heel wat plaat
sen niet per vhegtuig en snel
openbaar vervoer te berei
ken.
Een broer van 70 is veertien
dagen geleden weer voor
waarschijnlijk vijf jaar vertrok
ken naar zijn standplaats op
Adonare, een eiland bij Flores
in Indonesië. Bij een malaria-
aanval en andere 'gebruike- E
lijkeziektes, weet hij zichzelf
aardig te redden. Mocht hij E
echter een niet alledaagse E
ziekte krijgen, dan is hij aan-
gewezen op naar onze be-
grippen nogal primitieve en E
tijdrovende vervoersmoge-
lijkheden, om in een enigszins
redelijk geoutilleerd zieken- E
h uisje te komen
Het afscheid was voor hem en
voor zijn familie dan ook met E
zonder emotie. "Je weet maar
nooit.Ook dan is het moeilijk
om, zeker op een directe E
wijze, uit te spreken dat je je E
afvraagt of over vijf jaar al die
familieleden nog in leven zul- E
len zijn. Alleen een halfschert- E
sende, halfemsüge opmer- E
king geeft iets weer van de E
zwaarte van het afscheid.
Mijn broer zei tegen mij: "Bij
de foto's die je van mij ge- E
maakt hebt, zit er vast wel een
die gebruikt kan worden voor
een bidprentje, als dat nodig E
is."
Op het filmrolletje, waarop
deze foto's staan, bevinden E
zich eveneens een aantal fo-
to's van een oom van 93. Ook
om hem 'vast te leggenvoor E
familie en vrienden. Maar het
grote verschil met de Neuren- E
bergse vnend en de broer in
Indonesië is, dat mijn oom in
Heemskerk woont. We kun- E
nen hem voortdurend bezoe- E
ken, als we dat bezoek niet te
lang maken, want dan wordt
het toch te vermoeiend voor E
zijn bewonderenswaardige
vitaliteit. Afscheid nemen in
Heemskerk is door de nabij- 5
heid en gemakkelijke bereik- i
baarheid niet zo'n emotionele
bezigheid.
Maar ik ben wel geconfron-
teerd met een realiteit welke
zich sterker opdrmgt bij het
ouder worden: afscheid ne- E
men is vaak emotioneler dan E
voorheen, want het 'tot ziens'
zal niet meer altijd gereali- E
seerd worden. E
SENIOR 1
"■iiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiii minimi iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiir
LEUSDEN - Burgemeester en wet
houders bieden de leden van de
Plan Advies Groep (PAG) haar ex
cuses aan voor de lange tijd dat de
toekomst van het adviesorgaan on
zeker is geweest. Dat schrijven B&
W in een bnef aan de leden van de
PAG. Met de brief komt een einde
aan de PAG, die in de jaren zeven
tig is opgencht. Het orgaan, waann
verschillende maatschappelijke in
stellingen vertegenwoordigd wa
ren, gaf college en gemeenteraad
gevraagd en ongevraagd advie
zen. Vorig jaar bracht het college
een discussie op gang over het
voortbestaan van dergelijke ad
viescommissies. Burgemeester en
wethouders vonden het bestaan er
van niet meer nodig, omdat vol
gens haar voldoende andere mo
gelijkheden voor inspraak zijn.
„Opheffing lag dan ook voor de
hand," schrijft het college aan de
PAG-leden. Toch heeft het meer
dan een jaar geduurd, voordat het
tot een feitelijke opheffing kwam,
omdat met name de ouderen in
Leusden een eigen Seniorenraad
wilden en de discussie hierover
ook mvloed had op het voortbe
staan van de PAG.
vrzitter Boshuis (rechts) bij zijn aantreden vorig jaar juni.
USDEN - „Bij het oversteken
n de weg werd de heer B. (75
ir) door een van rechts ko-
^de auto geschept. Met zware
grondingen werd het slachtof-
in het ziekenhuis opgeno-
in." Bij dit ongeval, zoals bij
andere ongelukken met
jetgangers en fietsers zijn nogal
tos ouderen betrokken. Opmer-
Jijk is echter dat uit diverse on-
uzoeken is gebleken dat oudere
itomobilisten niet zoveel onge
vallen veroorzaken als meestal
wordt gedacht.
Op de bijeenkomsten, vonge
week, van de Katholieke Bond van
Ouderen (KBO) in Leusden, werd
opnieuw de klacht naar voren ge
bracht, dat sommige verkeerslich
ten zo kort op groen staan. „Ik ben
altijd bang bij het oversteken",
zegt een oudere Leusdense in
woonsters ,,want alleen wanneer
ik als eerste oversteek en zo snel
mogelijk loop, haal ik net op tijd
de overkant. En dan moet ik er
maar van uitgaan dat er geen auto
is die nog gauw even door rood
licht rijdt."
Volgens Veilig Verkeer Neder
land blijken oudere voetgangers
en fietsers zeven maal meer het
dodelijk slachtoffer van een onge
luk te zijn dan jongeren. Vooral
het oversteken geeft veel proble
men en daarnaast maken oudere
wielrijders fouten bij het afslaan
en het geven van voorrang. De
oorzaak ligt voor een groot deel
bij het gezichtsvermogen, omdat
bijna alle voor het verkeer belang
rijke informatie ons via de ogen
bereikt.
GEZICHTSVERMOGEN
Extra aandacht voor de ogen is
dan ook belangrijk voor ouderen.
In het onderzoek, dat professor
Von Hebenstreit voor Volkswagen
verrichtte wordt gezegd: „Oudere
verkeersdeelnemers moeten in
de eerste plaats meer aandacht
aan hun ogen besteden. Mensen
boven de zestig moeten jaarlijks
hun gezichtsvermogen laten con
troleren." En daar voegt hij aan
toe: „En zij moeten de voorge
schreven bnl bij het autorijden
dan ook werkelijk dragen."
Om veilig aan het verkeer deel te
nemen dienen ouderen, nog meer
dan hun jongere me de verkeers
deelnemers, attent te zijn op de
werking van medicijnen. En hier
bij moet niet alleen gedacht wor
den aan door de arts voorgeschre
ven medicijnen. Ook sommige
huismiddeltjes, druppels en pillen
die men zonder recept kan kopen,
kunnen de rijvaardigheid vermin
deren.
En of ouderen dat nu leuk vinden
of niet: hoe ouder men wordt, des
te slechter kan men tegen alcohol.
En zeker de combinatie alcohol en
medicijnen kan, reeds bij het ge
bruik van een kleine hoeveelheid
alcohol, verrassend gevaarlijk zijn.
Juist voor oudere automobilisten
geldt: „Wie drinkt, rijdt niet en
wie rijdt, drinkt niet."
VEILIGE RIJDERS
Toch blijken ouderen die achter
het stuur van een auto zitten in
doorsnee veilige rijders te zijn.
Ook al komen bij ogen- en reactie
tests jongeren er beter van af dan
ouderen, m het praktisch wegver
keer brengt de oudere automobi
list de zaak weer in evenwicht
door zijn routine en zijn vaak ver
standige reacties. Deze realiteit
komt niet allen in het Duitse en Ne
derlandse onderzoek naar voren,
maar wordt ook bevestigd in een
12 jaar durende onderzoek in de
Amerikaanse Staat North Carolina.
De vergrijzing, die ook daar aan
de gang is, leidt niet tot een even
redig grote toename van het be
trokken zijn bij een ongeval van
de oudere groep rijbewijsbezit
ters.
In alle onderzoeken wordt deze
gunstige ontwikkeling in de onge-
valscijfers van oudere automobi
listen toegeschreven aan dezelfde
oorzaken. De ouderen van van
daag, zeker de jongste groep on
der hen, beschikken over meer
rijervaring dan de ouderen van
enige tijd geleden. Zij hebben hun
rijbewijs al op jonge leeftijd be
haald en hebben een betere rijo
pleiding gevolgd.
Ook is hun gezondheidstoestand
over het algemeen duidelijk be
ter. Zij zijn ook eerder dan veel
jonger mensen geneigd om rust
pauzes in te lassen op lange afstan
den. Net als beroepschauffeurs en
'oude rotten in het vak' gebruiken
zij vaak een defensieve rijstijl. Ze
hebben geen behoefte om door
'snijden' iemand te passeren, want
ze willen niet zo nodig iedere auto
die voor hen rijdt inhalen. De ba
sisregel voor dit defensieve rijden
is: het aangebodene steeds doen,
het verbodene niet doen, en vaak
ook wat is toegestaan niet doen.
Men ziet af va het recht dat men
eigenlijk heeft, wanneer daarmee
een grotere veiligheid gediend is.
Afstand bewaren waren tot de an
dere verkeersdeelnemers vindt
deze oudere groep ook belang
rijk.
Ook al vermijden oudere automo
bilisten vaak het drukke verkeer
(men gaat liever niet met de auto
naar drukke steden en zeker niet
op spitsuren) toch moeten veel ou
deren oppassen dat zij geen
slechte rijgewoontes hebben aan
geleerd, zoals bijna midden op de
weg njden of zelfs gedeeltelijk
links. Veilig Verkeer Nederland,
de ANWB en de BOVAG hebben
op verschillende plaatsen in Ne
derland al zogenaamde rijvaardig-
heidsritten voor oudere automobi
listen.
Deze senioren kunnen dan, met
behulp van een ervaen rijïnstruc-
teur, toetsen of hun kennis van de
verkeersregels en -tekens 'bij de
tijd' is en hoe hun manier van rij
den is. Deze ntten zijn niet een
soort herexamen, maar een kri
tisch bekijken hoe men rijdt. Ook
Stichtingen Welzijn Ouderen ne
men samen met de politie nogal
eens het initiatief tot deze rijvaar-
digheidsritten voor senioren. Wel
zijn Ouderen Leusden (WOL) gaat
ook bekijken of deze vrijwillige rij
test voor de senioren in Leusden
mogelijk is.
Rond kruising veel ouderen (ser
viceflats en Geertrudishof).
IÜSDEN - Tijdens de ledenver-
dering van de Algemene Bond
or Onderen (ANBO) in Leus-
n, vorige week woensdag, is er
randering gekomen in de be-
lurssamenstelling. Voorzatter
Fert Boshuis heeft te kennen ge
ven, dat hij om persoonlijke re
nen zijn functie neerlegt. "Ja,
t krijg je als je ouder wordt."
shuis is een van de oprichters
n deze Leusdense ANBO en
erd vorig jaar juni de eerste
oizitter. Hij heeft zich vanaf het
sgm ervoor ingezet, dat de
NBO geen eenzijdige mannen-
ub zou worden, maar dat ook de
ouwen de hen toekomende rol
>uden krijgen. Vandaar een ge-
engd bestuur. Dit streven wordt
verhevigde mate voortgezet bij
e ANBO. De opvolgers van Evert
jshuis als voorzitter is namelijk
sn vrouw.
Mevrouw M.G. Sitton-de Ligt zal
tot de voorjaarsvergadering in
1991, wanneer de officiële over
dracht van de voorzittershamer zal
plaats vinden, waarnemend voor
zitter zijn. Zij heeft reeds ervanng
met ouderenbondswerk en met
bestuursfuncties. Als nieuw be
stuurslid werd daarnaast mevrouw
G.M. Kersten-Wielema gekozen.
Tijdens de vergadering kon de
secretaris weer enige nieuwe le
den noteren.
Boshuis is, met de voorzitters van
andere ouderenbonden, een van
de drijvende krachten geweest
om in Leusden een Seniorenraad
volgens artikel 61 van de gemeen
tewet tot stand te brengen. Dat
deze Seniorenraad de belangstel
ling heeft van veel ouderen bleek
op de vorige week gehouden le
denvergaderingen van de Katho
lieke, de Protestants Christelijke
Ouderenbond en eveneens op de
ANB O-vergadering.
Op deze laatste bijeenkomst gaf
de Seniorenraadsvoorzitter A.
Linde acte de présence en ook
hier werd met interesse geluisterd
naar een verslag van het doen en
laten van de Seniorenraad door
mevrouw Van der Heide, die in de
Seniorenraad zitting heeft op voor
dracht van de ANBO "Vanuit o.a.
de ouderenbonden kunnen wij,
de leden van de Seniorenraad, be
langrijke informatie krijgen en op
de hoogte blijven van de wensen
en vragen van de oudere bewo
ners van Leusden over het ge
meentelijke ouderenbeleid."
Deze goed bezochte ledenverga
dering werd verlevendigd door
een boeiende lezing over en de
monstratie van sier- en edelstenen
door de heer B.J. Pouderoyen.
LEUSDEN- Voor f25,-- konden automobilisten bij garage Doornekamp de ruiten van hun auto laten graveren. Op
deze manier wordt het voor dieven moeoeilijker gemaakt om gestolen auto's te verhandelen. Alle ruiten worden
voorzien van het kenteken van de auto. Dit brandmerk' is niet meer te verwijderen. Het heeft volgens de heer
Doornekamp, eigenaar van de gelijknamige garage op de Zwarteweg daarom geen zin om de kentekens te
verwisselen. „Er zijn 75 mensen hier geweest,vertelt Doornekamp, die de actie daarom een succes noemt.
Daarvoor was een bedrijf uitgenodigd, dat gespecialiseerd is in het graveren. In januari komt deze onderneming
naar garage Van het Klooster aan de Hamersveldseweg.
delijk te maken dat de prog
nose ronduit sensationeel en
bedroevend is voor een ieder
die weer eens graag een lan
ge periode op de gladde ij
zers had willen komen. Een
Belgische professor ver
klaarde onlangs nog dat vier
opeenvolgende warme win
ters, die het kaliber hadden
van de afgelopen drie,
slechts eenmaal in de 400
jaar voorkwamen.
Roder lijkt maling aan die
statistische benadering te
hebben.
Ik moet u zeggen dat ik
zeer verrast ben door zijn
verhaal. Persoonlijk geef ik
Koning Winter wat grotere
kansen.
De koers die de huidige
herfst insloeg met veel meri
dionale stromingen(zuid
noord-zuid), zijn in het verle
den toch voorwaarden geble
ken voor winters die wat
meer in hun mars hadden
dan de voorbije seizoenen.
Ontkend kan echter niet wor
den dat Roder in de regel
zeer serieus en wetenschap
pelijk te werk gaat en ik
breng u in herinnering dat hij
de afgelopen jaren steeds po
sitief scoorde. Het lijkt mij
verstandig dat we, alvorens
verdere conclusies aan het
verhaal te koppelen, zijn na
dere analyse afwachten.
In ieder geval gaat de na
tuur rustig zijn gang en
bracht ons het afgelopen
weekeinde flink wat regen.
Een koufront trok heel lang
zaam naar het zuiden, maar
kwam ter hoogte van de gro
te rivieren tot stilstand. Sin
terklaas werd dan ook op een
flink nat pak getrakteerd.
Vooral in de oostelijke helft
van Nederland regende het
stevig en in Twente en de
Achterhoek viel lokaal 30 tot
40 mm water. Ook bij ons
werd het drassig. In Achter
veld werd zaterdag maar
liefst 29 mm afgetapt. No
vember zal door dit water
ballet wel een natte maand
gaan worden.
De komende dagen komt
de atmosfeer enigszins tot
rust. De oorzaak is een hoge-
drukgebied, dat vanaf de
Oceaan richting Britse Eilan
den koerst. Later in de week
is een graadje vorst niet on
denkbaar. Overdag zakt het
kwik naar 6 graden. Naast
een aanhoudende buienkans
zijn er ook opklaringen te
verwachten.
In hoeverre is de Wilde eend
nog werkelijk wild te noe
men. Als we voorbeelden
aan willen halen van vogels
die zich aan de mens hebben
aangepast dan staat de Wilde
eend wel ergens bovenaan
op het lijstje. Ze broeden op
uiteenlopende plaatsen, als
er maar een beetje water in
de buurt is, het mag ook nog
een paar kilometer van de
broedplaats afliggen. We
vinden ze in parken met vij
vers in steden en dorpen.
Hoewel ze oorspronkelijk
nestelen in de dichte vegeta
tie op de grond en soms in
holten van knotwilgen, vin
den we nu de nesten zelfs op
balkons van flats, tot meer
dan tien meter boven de
grond.
De jongen van de Wilde eend
zijn nestvlieders, wat wil
zeggen dat, als het laatste ei
is uitgekomen, de jongen het
nest verlaten. Zodra ze droog
zijn storten de pas uitgeko
men jongen zich, door de lok
roep van de moeder aange
spoord, over de nestrand. Is
het nest hooggelegen dan la
ten de jongen zich eenvoudig
vallen en maar zelden onder
vinden ze nadelige gevolgen
van zo'n val, al is het van
tien meter hoogte. Nee, de
echte gevaren beginnen pas
als de jongen, in de kielzog
van de moeder, het water op-
Het broedse izoen van de
Wilde eend begint reeds
vroeg in het voorjaar; vanaf
eind februari kunnen we al
nesten vinden. De jongen
van die vroege broedsels
hebben in de regel weinig
overlevingskansen, vooral
omdat het hoofd voedsel, in-
sekten, nog in onvoldoende
mate aanwezig is. Geen
nood, moeder eend begint
wel weer een nieuw legsel.
Ze zien er trouwens ook niet
tegen op om de eieren in el-
kaars nest te leggen, waar
door we wel eens nesten kun
nen vinden met meer dan
twintig eieren. Met een ge
schat aantal broedparen van
omstreeks 400.000 is de
Wilde eend veruit de talrijk
ste watervogel van ons land.
G. van Leeuwen
wezen op ansichtkaarten. Ja
nuari en februari worden
zeer zachte maanden, waar
in de hemelsuizen flink open
gaan.
Deze anti-winterse gelui
den behelzen de winterver-
wachting van de bij velen
van u bekende weerkundige
Wolfgang Röder. Ik zal u niet
langer in onzekerheid hou
den. De Berlijner verwacht
een zeer warme winter, die
waarschijnlijk een halve
graad winst zal boeken op
het seizoen van 1990, dat als
recordwarm sedert 250 jaar
de klimaatboeken haalde.
Röder deed zijn opzienba
rende uitspraak in het Duitse
blad 'Bild am Sonntag' en
werd overgenomen door de
zondagskrant(niet de krant
op zondag). Ik hoef u niet dui
zwemmen. Soms kunnen ze
in korte tijd door ratten,
kraaien, katten en snoeken
worden gedecimeerd. Zelfs
reigers willen er wel eens
eentje, of meer, ophappen.
Het voedsel van de Wilde
eend is zeer gevarieerd van
samenstelling en ook daar
door kunnen ze zich op de
meeste plaatsen handhaven.
Gedurende het najaar, de
winter en het vroege voor
jaar nemen ze genoegen met
in hoofdzaak plantaardig
voedsel, in de zomer neemt
het aandeel van dierlijk
voedsel toe; kleine waterdie
ren en insektelarven staan
dan hoog genoteerd. Het
voedsel wordt van het water
oppervlak gefilterd of wordt
verzameld door grondelen;
kop naar beneden en alleen
het staartje nog boven water.
Klein spul als kroos en plank
ton wordt met water en al op
gezogen. Vervolgens perst
de tong het water langs een
reeks hoornplaatjes aan de
bovenkant van de snavel,
waar het voedsel blijft han
gen.
Duiken doen de eenden wei
nig. De jongen, die tot een
leeftijd van een week of ze
ven alleen maar dierlijk
voedsel eten, willen nog wel
eens geheel onder water ver
dwijnen. Die watervlugge
jongen zien zelfs kans vlie
gende insekten te vangen.
Het lijkt mij verstandig de
liefhebbers van ijzige tafe
relen te adviseren rustig op
een stoel plaat& te nemen, al
vorens dit geschrift verder te
lezen. Voor hen is het navol
gende schokkend.
Een extra dikke jas is voor
de aanstaande winter niet
noodzakelijk. De schaatsen
kunnen in het vet blijven en
de wintersporters zullen
weer veel groene Alpenwei
den aanschouwen. Daar
naast zijn we voor het zien
van sneeuwvlokken gedu
rende de Kerstdagen aange
