Tom Woudenberg (10) met kerst in de bioscoop Enveloppen maken is moeilijk Sabine groeide uit tot verslaggever jeerlingen Kinderland op bezoek bij drukkerij beoordeling spel 'n Kwestie van weten' Sen spel voor wie slim is of slim wil zijn Mening OENSDAG 21 NOVEMBER 1990 LEUSDEN - Sabine Hessels (13) ging mee naar de opname van een film. In een van de bioscoopzalen van het Grandtheater in Amersfoort, werden afgelopen maandag, opnamen gemaakt. Het uiteindelijke filmpje duurt anderhalve minuut. Het is een soort reclamespotje voor de collecte voor het Bio Kinder Reva lidatie Centrum. Het eindresultaat zal vanaf 14 december in de bioscopen te zien zijn. De filmploeg, "the crew" in vaktermen, deed er een lange inspannende dag over om alles precies zo te krijgen als ze het hebben wilde. Sabine Hessels werd daar, uit zich zelf, een echte verslaggeefster. Het filmpje speelt zich af in een bioscoopzaal. Daardoor knjgen de mensen die straks het eindresultaat vanuit de zaal kunnen bekijken een soort spiegelbeeld te zien. In het filmpje legt mevrouw Dukker, wel bekend uit de televisie-serie fami lie Ouderijn, uit wat het Bio Kinder Revalidatie Centrum doet. Ze wordt enorm boos op een meneer naast haar. Die zit zich vol te proppen met snoepgoed maar heeft slechts een stuiver over voor de collecte. De Bio-oorden waren voor de Tweede Wereldoorlog vooral huizen waar in TBC patiënten in een gezonde omgeving konden beter worden. Later kwamen daar bleekneusjes'. Dit waren kinderen uit grote ste den die nooit op vakantie konden. Tegenwoordig verblijven in de BIO-huizen veel kinderen die ern stig ziek zijn geweest of die na een ongeluk veel (opnieuw) moeten le ren. Dit heet revalidatie. De Stich ting Bio Kinder Revalidatie werkt ook in Derde Wereldlanden. In Be lize, een land in Midden-Amerika, bijvoorbeeld. Bovendien betaalt de Stichting onderzoek naar de op vang en behandeling van spier ziekten. Voor dit alles is geld nodig. Daarom de collecte en daarom de film. Het is al jarenlang gebruikelijk om de aankondiging^van deze col lectes alleen in de bioscoop te doen. Dat levert niet zoveel meer op als vroeger toen er nog geen video was. Een extra reden om 'Dukker' eens goed uit haar slof te laten schieten. Om elf uur 's morgens moesten de eerste figuranten komen. Behal- specialisme vragen) dan krijg je bij het goed beantwoorden van de vraag, een ring om je pion. Hoewel de zin ons daarvan ontging bleken de kinderen waarmee wij het spel speelden, zonder uitzondering zeer graag die ringen te veroveren. „Het staat zo leuk", volgens Edwin van Breemen (12). Jammer vonden de meesten het, dat andere spelers geen vragen mochten beantwoorden wanneer degene die aan de beurt was het goede antwoord niet wist. Dus maakten we de regel, dat die het wel als eerste wist, de helft van het aantal gegooide punten vooruit mocht. Door al die veranderingen schoot het spel lekker op. Het laat ste stukje is extra moeilijk. Daar door kunnen achterblijvers alles inhalen en toch nog winnen. Iedere speler mag daar maar een plek vooruit en moet alle vragen goed beantwoorden om verder te ko men. Zoals we al eerder meemaakten bleek ook nu weer het spel heel goed te spelen zonder al die toe standen op het bord. Wie geen zin had rondom de tafel te zitten bij het speelbord, speelde het spel alleen met de kaartjes. Dan kon iedereen gewoon bezig blijven met waar hij of zij mee bezig was, breien, televi sie kijken, de krant lezen of met speelgoed spelen. Tussendoor werden de vragen beantwoord. Uiteraard zonder een winnaar en verhezer, maar toch ook leuk. b Kwestie van Weten is een spel van MB. Het kost in de winkel ongeveer zeventig gulden. ve de twee hoofdrolspelers me vrouw Dukker (Martme van Os) en snoepende meneer (Koos van der Knaap), twee jongens. Tom Wou denberg (10) uit Leusden en Tonie Schnepper (11) uit Amersfoort. Zij waren uitverkozen om naast de me neer hevig te zitten snoepen van pinda's, spekken en kauwgum. Bei de horen bij de toneelschool Mira kel. Het grootste deel van de overi ge 28 figuranten die om de hoofd rolspelers zaten, komt daar ook. Daarbij bijvoorbeeld ook de Leus- denaren Marieke, Job, Tijs, Edwin, en Lotte. Vanaf elf tot twee uur werd steeds opnieuw dezelfde scene herhaald. De collectebus doorgeven, de meneer met een ijs je stopt er een stuiver in, Dukker boos, iedereen kijkt, meneer geeft verschrikt een tientje. Het lijkt sim pel, het ging moeizaam. Niet dat iemand iets echt verkeerd deed, Sabine was net als de meeste ande re toeschouwers vol bewondering voor het spel van Dukker. Keer op keer veranderde de aardig Marti- ne van Os in de overdreven, boze Dukker, Van het ene moment op het andere veranderde haar stem en haar houding. Steeds opnieuw leek ze in die ene minuut echt boos, verontwaardigd en dreigde ze te stikken in haar woorden ondanks dat deze er weer precies uitkwa men zoals het moest. Een keer boos zijn spelen is leuk, maar dertig keer achterelkaar, dat is ontzettend knap. De mensen er omheen moesten steeds weer op schrikken, meeluisteren en meele ven. Zelfs dat ging aan het einde van de ochtend sommigen verve len. In de kleine bioscoopzaal was het warm. Grote lampen verblind den de ogen. Door rook te spuiten werd het licht 'bioscoopachtig' vol gens de regisseur. De hele tijd zit ten te snoepen lijkt leuker dan het is. Tom had een grote spek in zijn handen. Bij iedere opname moest hij doen of hij er van at, zo echt moge lijk. Maar omdat de opnames over gingen en niet van te voren bekend was welke opname gebruikt zou worden, moest het spekje precies even groot blijven. Hetzelfde voor de meneer met het ijsje. Steeds opnieuw moest een nieuw ijsje ko men omdat de vorige smolt, lekte of er anders uit ging zien dan bij de vórige opname. Op die manier werden zeker twintig ijsjes afge likt. Een uur na de aangekondigde lunchtijd mochten de eerste kinde ren naar buiten om een broodje te eten. Binnen ging men door met de close-ups, de beelden dichtbij. Sa bine;,,^ heb nooit geweten dat die apart gefilmd worden. Ik dacht al tijd dat de cameraman dan gewoon inzoemde. Maar ze waren er uren mee bezig om precies die uitdruk king, die beweging op film vast te leggen. Voordat de stuiver er op de film goed op stond, zat er al een vermogen in de collectebus. Steeds opnieuw moest hij openge maakt worden om de benodigde stuivers en tientjes er uit te halen om opnieuw te gebruiken." Toch ging er maar heel zelden iets fout. De regisseur, Wouter Stips, de geluidsman Gregoor van der Kamp of de cameraman Fred Brinkman, wilden het gewoon steeds net iets beter. Ander licht, andere houding, andere stem, te veel ijs rond de mond, te weinig, te snel. te langzaam, ga maar door. Steeds opnieuw klonk Scène 5, Slate 3, Tage 9, waarbij de cijfeite opliepen en op het klapbord met krijt vermeld stond. Zoals in eep 'echte' film. Daarna „Licht aan, ge luid loopt, camera loopt" en eefi wijzende vinger die op beginnefr duidde. Om half drie waren de clö- se-ups klaar en kon men aan de laatste opnamen beginnen. Via de Amersfoortse kabelkrant waren figuranten opgeroepen: mensen die mee willen spelen in een film zonder dat ze iets moesten zeggen. Ruim honderd mensen wa ren er. jong en oud. Allemaal (zeer) ruim op tijd. Ze moesten tot drie uur wachten. Sommigen waren zenuw achtig. Misschien hoopten ze wel ontdekt te worden voor een grote roL Dat viel tegen. Hele klassen tegelijk waren gekomen. Sabine zag tot haar verbazing een groep van haar school. Leerlingen uit eeft hogere klas dan waarin zij zit. Dah is het interessant als journalist aan wezig te zijn. Of het daardoót kwam is niet duidelijk maar Sabine nam het initiatief. Ze pakte haar opschrijfboekje en ging de mensen vragen waar ze vandaan kwamen en waarom ze waren gekomen. Zodra de opna men begonnen, nu met een prop volle zaal, vroeg ze of ze voor het scherm, bij de crew mocht zitten. „Dan heb ik een beter overzicht." verklaarde ze „en zie ik het eens van deze kant." Het mocht. De pro- duktieassistentes Debbie de Jong en Mirjam Leeuwenkamp beant woorden haar vragen tussen de drukke bedrijven door. Zo hoorden ze dat iedereen gra tis aan deze film meewerkte omdflt het voor een goed doel was. Dat het een vak apart is om uit al die meters film het stukje van anderhalve mi nuut te maken waarin de beste op names verwerkt zitten. Meestal duurt het langer voor een film ver schijnt maar dit moet snel klaar zijn. Van enig haastwerk of ongeduld was nog steeds mets te merken. De regisseur keek op een klein scherm naar de beelden die de cameraman maakte. Met zo'n grote groep gaat het nog minder snel perfect. Mensen zitten te kletsen terwijl het stil moet zijn, zitten te zwaaien met hun benen, moeten gelijk op staan, eindeloos duurde het. Sabi ne: „Een paar oude dames gingen na een uur weg. Ze vonden dat ze al veel te lang hadden moeten wach ten en dat het veel te lang duurde." Andere mensen vonden het jam mer dat ze niet in beeld kwamen en probeerden het toch. De regisseur bleef kalm en deed het nog een keer over. Slechts een keer was er een echte "blooper". Sabine: „Ik zag het gebeuren. Martine kwam voor het eerst niet uit haar tekst en ie dereen schoot in de lach. Het moest weer over." Tegen vijf uur waren de opna men eindelijk afgelopen. Sabine was van plan Martine van Os te interviewen maar dat lukte niet. „En die meneer met die ijsjes voel de zich aan alle kant kleven en kan volgens mij voorlopig geen ijs meer zien." Sabine's boekje vol op merkingen werd gebruikt voor dit verslag. „Ik vond het leuk. Ik wist vooraf met wat ik mij moest voor stellen. Ik zal voortaan iedere film, iedere reclame, met andere ogen bekijken. Ik weet nu hoe het gaat ennne....volgende keer wil ik ook eens meespelen."aldus Sabine Hessels uit Achterveld. drijf staat. Soms is zo'n enveloppe helemaal bedrukt met allerlei kleurtjes of vormen. In ieder geval geeft iedere klant precies aan waar en hoe de naam moet staan in wel ke letters en kleur(en). Een paar enveloppen maken, kan niet. Je moet er minstens 2500 bestellen. In speciale snijmachines werden minstens duizend vellen papier tegelijk in de ingewikkelde vorm gestanst (gedrukt) die nodig was voor een enveloppe. Wie de vele hoeken, inkepingen en schui ne zijkanten zag, kon zich moeilijk voorstellen dat daar een gewone rechthoekige enveloppe van ge maakt werd. De drukmachines werken snel. De mensen die er bij staan moeten zorgen voor voldoen de papier en verf en controleren of alles goed gaat. Behalve iets weten van drukwerk moeten ze verstand hebben van de machines en die zonodig kunnen repareren en steeds opnieuw instellen. De verf wordt verdund met alco hol, met teveel en niet te weinig. Precies genoeg om de enveloppe droog en zonder vlekken de ma chine uit te laten komen. Het is geen alcohol om te dnnken en me mand wordt er dronken of misse lijk van. De offset 'film' en de 'boe- druk' plaatjes (net zoiets als lino leumsnede) worden in een aparte afdeling gemaakt. Daar is het lek ker rustig want iedereen moet hier heel precies, tot op tiende van mili- meters werken. Sanna (11) vond dat er wel erg weinig mensen werkten in de grote hallen. Haar werd uitgelegd dat de grote snelle machines het meeste werk zonder mensenhanden konden doen, als ze maar goed waren mgesteld. Milieubewust als ze zijn, vroegen verschillende leerlingen wat er met het afval gebeurd. Het papier gaat naar een papierverwerkingsbe drijf dat er nieuw papier van maakt van mindere kwaliteit (Kringloop papier), het chemisch afval wordt verzameld en regelmatig opge haald. De een na de andere hal werd bekeken. Overal gebeurde weer wat anders. Iedereen moest goed bij elkaar blijven, want wan neer je ergens te lang bleef staan was je de groep zo kwijt. Zoek ach ter bijvoorbeeld een andere grote machine. Terug in de zaal werden de vangsten met de andere groep uit gewisseld. De een had ergens posters gevonden, de andere wenskaarten. Allemaal hadden ze enveloppen en kregen ze een draagtas met blockbote, pen en....een brievenopener. De bedrijfsleider van Bramson beantwoordde de laatste vragen. Hij maakte duidelijk dat wie in een drukkerij wil werken naar een technische school moet. LBO bij voorbeeld. Hij zei dat het werk leu ker werd naarmate je langer op school had gezeten en meer ge leerd had. Iedere dag werken in die herrie is niet altijd even leuk. De bezoekers waren geen van al len van plan om aan zo'n machine te gaan werken. Een paar vonden wel het werken met een computer of het heel precies ontwerpen van een envelop erg interessant om te doen. Allemaal waren ze diep on der de indruk van de ingewikkel- heid van gewone enveloppen. Voortaan likken zij ze met respect dicht. nen niet één keer. Steeds weer ble ken de vragen heel goed te passen bij wat een van de speler net op school had geleerd. Van die kleine feitjes die grote mensen zouden moeten weten omdat zij ze ook ge leerd hebben maar glad zijn ver geten. Het spel zit in een grote mteres- sante doos. De doos is wel erg groot, gezien de inhoud. Kinderen vinden dit wel leuk. Ouders beden ken dat ze veel geld moeten beta len voor een hoop lucht. De naam van het spel 'n kwestie van weten' maakt duidelijk dat het om een vraag-en antwoord spel gaat. Uit de afbeelding op de dek sel maakten Sander 12) op dat het spel bewegende delen zou heb ben. Wanneer je goed kijkt zie je dat dit niet zo is. Het is gewoon een grote grondplaat, gekleurde pion nen en veel kaartjes. 254 algemene kennis vragen en 252 specialisme vragen, verdeeld over zes onder werpen. Het is de bedoeling om zo snel mogelijk van de aarde, via meteoren en planeten in Melk- wegland te belanden. Op deze ma nier krijgt een doodgewoon speel bord een interessant sfeertje. Op ieder vakje dat je komt moet je een vraag beantwoorden. Gewone vakjes voor algemene kennis vra gen, speciale vakjes voor vragen over sprookjes en verhalen, be roemde personen, strips en televi sie, taal en woordenkennis, dieren wereld, sport en spel. Al heel snel bleek dat we het spel volgens de spelregels te ingewik keld vonden en te langzaam von den gaan. Wij vonden het leuker om een aantal spelregels te laten vallen. Bijvoorbeeld vroegen we met steeds weer of ze een a dan wel b vraag wilden beantwoorden en daarvan dan weer de eerste of de tweede. De speler zei zelf gewoon per onderwerp of hij makkelijk dan wel moeilijk wilde en kreeg dan in de eerste rond de bovenste vraag en in de tweede de onderste. De moeilijkheid per vraag verschilde nogal. Bijvoorbeeld op een kaartje; Wat is het bijzondere aan de zijden van een vierkant (ze zijn allemaal even lang) 2. Wat doe je als je 'solo' zingt (Dan zing je alleen) 3 Bij welke temperatuur gaat water in ijs over (Bij O graden) 4. Wat is na- tnumchloride ?(keukenzout). We speelden voor de kleintjes van af zeven jaar, gewoon vals. We zochten vragen uit, die ze waar schijnlijk wel konden beantwoor den. Anders kwamen ze nooit ver der. Het bleek voor zevenjarigen best moeilijk te zijn om wat ze wis ten ook te kunnen opnoemen. Noem vijf dingen uit de badkamer bijvoorbeeld, lijkt makkelijk. Maar wanneer je 'eh eh' gaat zitten roepen, terwijl de rest maant tot opschieten, zoals bij Nils Spruit (7) dan kom je niet verder dan bad en douche. De regel, dat wie de vraag niet goed beantwoordt, maar liefst zeven plaatsen terug moet, lieten we ook vallen. Per beurt moet je drie vragen beantwoorden. Dat vonden de meeste spelers wel spannend, hoewel de rest daar door wel lang moest wachten totdat ze weer aan de beurt kwam. Wanneer je aankomt bij een nieu we planeet (is een andere soort jitge- GE- sl en Mo- 9 u Mb dis- Met 1494- uikte arige 3- en 3wie- 3, De vela- ings- ook te- LEUSDEN - De achtste-jaars eerlingen van de Kinderland- chool weten sinds donderdag hoe enveloppen worden ge naakt. Dat bleek veel ingewik- telder te zijn dan zij zich konden foorstellen. Een envelop is meer tan een gevouwen velletje pa lier waarop een firmanaam ge- te mpe ld kan zijn. Sinds zij bij iramson in Amersfoort op be- toek zijn geweest bekijken ze ie- lere envelop met andere ogen. Is le opdruk te voelen...goedkope waliteit drukwerk. Niets te roeien...drukwerk gemaakt met en film, geen boekdruk maar iffset. Een envelop met maxi- aaal drie kleuren is simpeler en los goedkoper gemaakt dan een net vier kleuren. En hoe is het ormaat; standaard of speciaal ontworpen, met of zonder ven ter. Trouwens de papieren draagtas- en herkennen ze nu ook uit dui- enden. Iets milieuvriendelijker tan de plastic tassen. Hoewel soms ewerkt met een plastic laagje. Al- emaal gemaakt in de grafische ïn- iustrie. Dat betekent: heel precies, net veel herrie en lopende band ?erk. Vroeger wist ieder kind wat voor verk hun vader deed. Tegenwoor- hg kunnen vaders en moeders dit raak zelf niet meer uitleggen. Een tafel wordt met meer gewoon ge timmerd, een envelop met meer met de tong geplakt. Om een en velop te kunnen maken moet je een speciale opleiding volgen. Een be roeps-opleiding. Deze weken voert het Contactcentrum Onder wijs Arbeid een aktie om kinderen van basisscholen te laten zien wat voor beroepsopleidingen er alle maal mogelijk zijn. Weinig kinde ren zien bedrijven van binnen. Wat je niet weet, kun je niet kie zen. Om te kunnen kiezen wat je later worden wilt of later wilt gaan doen, zul je eerst moeten weten watde mogelijkheden zijn. Van daar dat dit Contactcentrum voor scholen allerlei bezoeken regelen kan bij bedrijven. Tijdens zo'n be drijfsbezoek laten mensen, die er werken aan de leerlingen zien wel ke produkten, hoe gemaakt wor den. De leerlingen van de Kinder- landschool gingen daarom, met de bus, naar het spiksplinternieuwe bedrijf Bramson om te zien hoe een enveloppen-drukkerij werkt. Bramsom zit in een enorm groot, modern pand sinds vorig jaar. In dit nieuwe gebouw staan de nieuwste machines. Bijvoorbeeld een appa raat waarmee kleurverschillen tot in de kleinste nuances zijn vast te stellen. Belangrijk want de verf in de drukmachines raakt langzaam maar zeker op en de opdruk op enveloppes moet overal debestel- de kleur hebben. Zelfs de vorkhef- trucs zijn computer gestuurd. Op bijna alle bureaux staan computers. Allemaal voor enveloppen, pa pieren draagtassen en enkele wenskaarten of LP voorplaten. Deze laatste worden steeds minder gemaakt, omdat tegenwoordig bij na alle muziek op CD's verschijnt. Daarentegen groeit het aantal pa pieren tassen omdat deze milieu vriendelijker zijn dan de bekende van plastic.) De kinderen werden ontvangen in een speciale kamer waar een film over het bedrijf werd vertoond. Ze kregen daardoor al een klein beetje een idee hoe inge wikkeld de zaak in elkaar stak. Daarna gingen ze in twee groepen alles bekijken. De ene groep ging eerst naar de kantoren. Daar werken de mensen gewoon van half negen tot half vijf. De rest van de mensen werken allemaal in twee ploegendiensten. Of van 's morgens zes tot 's mid dags twee, of van 's middags twee tot 's avonds tien. Op die manier kunnen er twee keer zoveel men sen, twee keer zo hard werken. Want er is veel werk te doen in de drukkerij. De mensen op kantoor zorgen voor de administratieve af wikkelingen. Daarvoor moeten ze steeds vaker met een computer om kunnen gaan. Niet alleen om nette brieven te versturen, ook om inge wikkelde berekeningen te maken, met technische gegevens te kun nen omgaan en te zorgen dat alles precies zo wordt zoals de klant het wil. Kortom; dat is meer dan een beetje kunnen typen en optellen. De mevrouw die het uitlegde wist er tenminste een heel ingewikkeld verhaal van te maken, vol proces sen, ordners, visuele en auditieve gegevens. Wanneer je gewoon bleef vragen wat ze bedoelde, werd alles duidelijk. Want ze had een eindeloos geduld en wilde overal antwoord op geven. Na de kantoren kwamen de magazijnen. Daar stonden de rollen papier waarvan veel enveloppen gemaakt worden. Zogroot als een molen steen en precies 25,9 centimeter breed. Op de vorkheftruc zat een meneer alleen te controleren of zijn voertuig alles deed wat het doen moest na het indrukken van de knoppen. Zelfs het sturen, opheffen en wegschuiven ging computerge stuurd. De zware pallets vol papier, witte envelloppen en etiketten werden tot op zeven meter hoogte keurig neergezet. In de grote hoge hallen van de drukkerij was het een vreselijke herrie. Alle mensen die daar werken lopen of met oordopjes of met een walkman. Het bedrijf maakt vooral enveloppen voor be drijven waaropde naam van het be- voor bij de land, 188- s). Rademakers (9) maakt haar strip een reclamebood- Waarvoor hartelijk dank, Miranda hebben we twee op de kinderpagina te- één op de voorkant van de En zo hoort het ook. Blijf Leerlingen van groep 8 van de Kinderlandschool. zijn soms even lastig als ouders die zich overal te druk, te knap of te groot voor voelen. Raar ge noeg hebben kinderen van alle leeftijden minstens één overeen komst wanneer het op spelletjes aankomt. Ze willen allemaal la ten zien, hoe knap ze zijn. Het bijzondere van het MB-spel 'n Kwestie van weten', is dat iedereen mee kan spelen, ongeacht de leef tijd vanaf ongeveer zetfen jaar. Het is een vraag en antwoordspel. Op ieder kaartje staan vier vragen. Twee makkelijke en twee moedij ker. Iedere speler mag steeds kie zen welke vraag hij wd beantwoor den. Dat kan verschillen per beurt. Wie veel weet van strips kan wan neer de strips onderwerp van de vragen zijn, kiezen voor een moei lijke vraag. Wie weinig weet van sterrenbeelden, kiest wanneer hij daar is aangekomen voor een mak kelijke vraag. We speelden het een paar keer, zowel alleen met kinde ren als met kinderen en grote men sen. Daaruit is al op te maken dat we het best een leuk spel vonden. Overigens....de grote mensen won- 'n Kwestie van weten (en willen). NEUSDEN - Probleem bij veel is dat in veel gezinnen, en kleine mensen zijn. Wat een leuk vindt, vindt de ander "kinderachtig' en wat de ander weet, is voor de vierde veel te moeilijk, maar die wil toch mee doen. Kleine broertjes en zusjes

Historische kranten - Archief Eemland

Leusder Krant | 1990 | | pagina 9