'Een kerst-inn om een
Igrijze dag te doorbreken'
Cees en Arjan werken
zich in 't Kerstzweet
HET WEER IN LEUSDEN
Geleidelijk zachter
Sijs
Tweede Kerstdag voor gezelligheid naar 't Vooronder
MDE
Nieuws uit de
verenigingen
Kerst in De Til
door Jan Versteegt.
plaatselijk nieuws
LEUSDEN - „Deze boom is niet de mooiste die we hebben. Ik
weet wel een mooie voor U te staan." Cees Verwey (9) weet hoe
hij kerstbomen moet verkopen. Samen met zijn vader en zijn
broer Arjan (7) heeft hij in de afgelopen weken kerstbomen
gekocht, gezaagd, uit de grond getrokken, op de aanhanger
gesleept, verkocht en in achterbakken van personenauto's
gedrukt.
Daarnaast heeft hij een eigen
handeltje opgezet. Met behulp van
stevig binddraad en mooie takken
maakt hij kerstkransen. Klanten ko
pen ze voor tien tot twintig gulden.
Zijn vader bepaalt de pnjs. De op
brengst is bestemd voor uitbrei
ding van de electrische trein, die ze
van Sinterklaas hebben gehad.
„Het emge vervelende van
kerstmis is, dat de trein niet in de
kamer kan want daar staat nu de
boom. Maar voor de rest is alles
top." aldus Cees.
Boer
Cees Verwey zijn vader werkt m
het Lockhorsterbos. Hij is boer. Be
halve voor koeien en schapen zorgt
hij voor de bomen. In het bijzonder
voor de kerstbomen. Ieder jaar
worden nieuwe sparren geplant.
Na een paar jaar zijn deze groot
genoeg om als kerstboom verkocht
te worden. Klein of groot, met kluit
of zonder, Hollandse sparren,
Deense, blauwe of een van de an
dere bijzondere soorten. Niet alle
bomen die in het Lockhorsterbos
verkocht worden, zijn daar ge
groeid.
Cees is met zijn vader naar Bar-
neveld geweest en nog een paar
plaatsen waar bomen groeiden
waarvoor in het Lockhorsterbos
geen plaats was. Hij weet hoe een
goede boom eruit moet zien: „Een
goede boom is aan alle kanten
mooi vol. Hij moet driehoekig zijn,
zonder gaten. De bomen met één
top zijn het beste, want de meeste
mensen willen geen twee pieken.
De onderste takken zijn belangrijk.
Wanneer de onderkant niet mooi is
moeten de lelijke takken wegge
knipt worden en krijg je een te
hoge stam."
Een goede kerstbomen-verko
per zorgt voor brede én smalle bo
men. Smaken verschillen immers.
Hoe het dit jaar zal zijn moet nog
afgewacht worden, maar vaak zijn
tweede kerstdagen grijs. De eerste
kerstdag is voor de meeste mensen
nog wel om door te komen. Met de
tradioneel verplichte onderdelen is
de dag grotendeels te vullen. Iets
maken van de tweede kerstdag is
voor veel mensen een stuk moeilij
ker. Zeker wanneer oma niet komt,
omdat ze overwintert m Spanje, de
andere klemkinderen aan de beurt
zijn of om welke andere reden dan
ook.
Wanneer de gezinnen van haar
kinderen andere plannen of ver
plichtingen hebben voor die dag,
dan is oma thuis. Net als degenen,
die tussen twee diensten geen tijd
hebben naar huis te gaan; kamer
bewoners, alleenstaanden, eenou
dergezinnen uit vnje keuze of door
de omstandigheden. Tientallen re
denen zijn te bedenken waardoor
Tweede kerstdag een lange ver
velende dag dreigt te worden. Een
grijze dag.
De straten stil tussen onbewogen
huizen. Te koud om bmten te ko
men. De stilte kan met de verveling
in iedere hoek van het huis krui
pen. De radio laat mensen horen.
Ze maken muziek, zingen of praten.
Zitten in ieder geval niet hun eentje
en benadrukken daarmee de pijn
lijke stilte in het huis. De video is
niet alüjd meeslepend. Op grijze
dagen kan de leukste, spannendste
en of ontroerendste film, een valse
voorstelling van de werkelijkheid
blijven.
Daar staat de realiteit schrijnend
tegenover. Om dit te voorkomen
wordt de kerst-inn m het Vooron
der georganiseerd. De organisato
ren gaan uit van gezelligheid. Op
Tweede Kerstdag is niet zozeer de
traditie, met een mooie kerstdienst
en goed eten, van belang. De dag is
iets van deze dag wilden maken.
Daarop hopen we ook dit jaar. Het
is zo'n aktiviteit waarbij je bedenkt
wat een goede sociaal-culturele
ontmoetingsplaats voor Leusden
zou kunnen betekenen, 't Vooron
der zou meer in deze richting wil
len werken, maar zit voorlopig ge
bonden aan de subsidievoorwaar
den. Daardoor zijn we wei verplicht
aktiviteiten voor vrouwen te orga
niseren. Een moeizaam verworven
verplichting waar we onder deze
omstandigheden met zo strak de
hand aan zouden willen houden. De
Kerst-inn in het Vooronder is daar
om m de eerste plaats belangrijk
voor vrouwen."
De een wil een kleine 'dikke', de
ander een lange 'dunne' boom in
zijn kamer. De bomen waar de kluit
nog aan zit vallen minder snel uit,
weten Cees en Arjan. „Daarom
moeten vooral de omgezaagde bo
men, zonder kluit dus, vers zijn. Dat
geldt ook voor de takken." Cees
weet hoe belangrijk service is.
Zelfs een boom zonder kluit kan
van hem een zak rond de stam krij
gen.
„Misschien heeft die meneer wel
een mooie schone auto." Wanneer
de achterklep met geen mogelijk
heid dicht kan, rent hij naar de
schuur om zijn snoeischaar te pak
ken. „De top is toch te lang om de
piek erop te zetten." Wanneer ie
mand een boom met kluit echt te
rug willen brengen is daar met
Cees over te praten. Hij regelt zijn
zaakjes zelfstandig.
Op het erf bij de boerderij moet
de voorraad regelmatig worden
aangevuld. De oprijlaan staat vol
auto's. Mensen uit Amersfoort,
Woudenberg en natuurlijk Leus
den weten, dat bij Arjan en Cees
kerstbomen te koop zijn. Een boom
kopen in of vlakbij het bos is veel
leuker dan in een winkel, vinden
zij. Vader Verwey reed voor de
zoveelste keer die dag de tractor
voor.
Op de aanhanger gaan ruim
veertig bomen, met en zonder kluit.
Cees, Arjan en Rien Pels Rijcke (5)
klommen op de aanhanger. De
klanten kijken vol verwachting de
wegrijdende trekker na. Ze dach
ten vast allemaal dat de allermooi
ste bomen met op het erf stonden,
maar nog gehaald moesten wor
den. Volgens Cees staat de mooiste
grote boom bij hem thuis.
„Ik heb ook een mooi kleintje
gezien voor mijn kamer. Maar voor
ik hem kon nemen was hij al ver
kocht." Dat is met zo erg. Er blijft er
vast wel een over. Voorlopig geniet
de kleine zakenman van de gulden
en de kwartjes, die hij af en toe
krijgt toegestopt. Een nieuwe
kruiswissel en een tunnel verdient
hij wel.
Op de aanhangwagen blijkt in
evenwicht blijven de grootste grap.
Cees staat los op de wagen, die
bonkt en schommelt over de wei
landen. Arjen doet bijna niet voor
hem onder en zelfs Rien durft al met
een hand los. Vooral de grote mod
derpoel waar de tractor met gemak
doorheen ploegt, is een succes.
Onderweg wijst Cees op een
diepe kuil in het weiland: „Ge
naakt door een stier, die zich ver
veelde", vertelt hij. De stier is ge
lukkig in geen velden of wegen te
zien. Een beest dat zulke zwemba
den kan uitgraven kan maar beter
uit de buurt blijven. Aan de rand
van het bos springt Cees van de
wagen. Arjan blijft erop. Hij zet de
bomen die zijn vader met een flinke
zwaai op de kar laadt, netjes in het
gelid. Met een volle aanhanger
gaan ze terug. De klanten staan te
wachten. De eerste boom die er
wordt afgehaald, is gelijk verkocht.
„Deze nemen we", zei een vader,
„deze is lekker vers." Maar niet zo
mooi als deze", verklapt Cees en
zoekt een schitterende boom uit.
In de schuur staat Arjan vol on
geduld te werken aan een kerst
krans. Op een grote tafel ligt aller
lei gToen, daarbij hulst, takken met
besjes, met mooie blaadjes, met
denneappels. Hij laat zien hoe een
kerstkrans ontstaat. Het lijkt zo
makkelijk. Eerst een ring maken
van binddraad. Dit is dun ijzer-
draad. Een nng bestaat uit een lang
stuk dat wel vijf maal is rondge
draaid.
Mooie dennetakjes worden ver
volgens stuk voor stuk met bind
draad vastgezet. Cees het zien hoe
de denneappels mooi rechtop
staan. „Gewoon het takje draaien."
De kunst is om de krans mooi rond
te krijgen, overal even vol en met
een goede verdeling van bijzonde
re takjes zoals hulst. Zodra een
krans klaar is, krijgt ze een plekje
op de schuurdeur. De kroon op het
werk bestaat uit het prijskaartje,
getekend door de maker.
Volgens Arjen en Cees is de
kersttijd ontzettend leuk. „Met mijn
vader mee het bos in, bomen uit
zoeken, uitgraven en zagen. Bomen
verkopen aan mensen. Het is alle
maal leuk." Voor het eerst m zijn
leven heeft hij er zaterdag het voet
ballen voor afgezegd. Werk gaat
voor het pleziertje.
Ineke Nieuwstraten, voorzitter van het Vrouwen Ontmoetings Centrum (VOC), over de Kerst-inn: „De dag is niet
gericht op kerk of buik, maar op elkaar.
Een van de bekendste win-
tergasten in ons land is stel
lig de sijs. Van oudsher is
voor menig Amsterdammer,
die geen reiger van een huis
mus kan onderscheiden, ie
dere vogel een 'sijssie' en
zelfs watervogels zijn voor
hem 'drijfsijssies'. In het na
jaar en in de winter kunnen
we deze vogels in grote
zwermen aantreffen in onze
naaldbossen, maar meer nog
in de elzenwallen en de ber
ken, waarvan de zaden het
belangrijkste wintervoedsel
is.
De sijzen die we hier zien
zijn afkomstig uit Noord- en
Oost-Europa. Daar is het
broedgebied van deze vogel
in dichte naaldbossen waar
ze fourageren op het zaad in
de sparrekegels. Het nest
wordt gebouwd door het
vrouwtje en ligt in het dicht
ste gedeelte van een boom
aan het einde van een zijtak.
Het wordt gemaakt van
kleine twijgjes, worteltjes,
droog gras en mossen, ver
weven met coconweefsel en
zacht bekleed met pluis, haar
en veren. Tweemaal per
jaar, tussen april en juli, legt
het vrouwtje vier of vijf
blauwachtige eieren met
roodbruine stippen en zwart
grijze vlekken en strepen,
die ze ongeveer in twee we
ken uitbroedt terwijl het
mannetje voor het voedsel
zorgt. Beide ouders voeden
de jongen dertien tot vijftien
dagen in het nest, in het be
gin uitsluitend met insekten.
Na voor de tweede maal ge
broed te hebben vormen de
volwassen vogels, samen
met de jongen, zwermen en
vanaf augustus beginnen ze
rond te zwerven. Langza
merhand trekken ze zuidelijk
en blijven in West- of Mid
den-Europa of gaan naar het
Middcllandse-Zeegebied
Onder invloed van de voed
selsituatie kan de sijs soms
massaal optreden in de over-
winteringsgebieden zodat er
dan sprake is van een inva
sie.
In Nederland is de sijs een
zeldzame broedvogel. Het
broedgebied is dan het meest
in naaldbos maar ook wel in
parkachtige landschappen
en gebieden met houtwallen
en singels. Omdat de sijs ook
wel eens een zomerinvasie-
vogel is kunnen broedgeval-
len moeilijk met zekerheid
vastgesteld worden. Toch
lijkt het erop dat het aantal
de laatste jaren toeneemt. De
oorzaak is waarschijnlijk het
ouder worden van de aange
plante naaldbossen.
De vogels zijn grijsgroen van
kleur met lichte partijen van
geelgroen. De staart is zwart
met gele zijzomen. Het man
netje is helderder van kleur
dan het wijfje en heeft een
zwarte kruin en kin. Ze zijn
in Nederland beschermd, dat
wil zeggen dat ze niet gevan
gen, verhandeld of vervoerd
mogen worden. Het houden
ervan is echter niet verboden
en daarom zien we ze vaak
helaas nog in volières. In
België en Frankrijk geldt dat
vangverbod niet en daar
worden jaarlijks nog vele
duizenden sijsjes gevangen.
Toen in Nederland het van
gen van sijsjes nog was toe
gestaan was het een veelge-
houden kooivogel. Het van
gen gebeurde meestal met
lijmstokken. Deze manier
werd door de massa waar
schijnlijk niet erg gewaar
deerd want de benaming
'sijsjeslijmer' klinkt nog al
tijd geringschattend.
G. van Leeuwen
juist in de laatste dagen van
het jaar voordeed. Een witte
Kerst is bij ons dan ook zeer
uitzonderlijk, zelfs in koude
re winters.
Het lijkt er een beetje op
dat het dit jaar ook weer die
kant uit zal gaan. Op de Oce
aan neemt de depressie-akti-,
viteit flink toe. Ter hoogte
van IJsland ontstaat een
diepe depressie, die de ko
mende dagen voor zachter
weer zal gaan zorgen. De
kans is daardoor groot dat de
aanloop naar de Kerstdagen
en wellicht de dagen zelf
ook, in een groene sfeer zul
len verlopen. Maar de ter
mijn waarover wij spreken
ligt nog ver weg en er kan
nog erg veel wijzigen. Kijk
maar naar deze week. Van de
in het vooruitzicht gestelde
vorst is in feite weinig te
rechtgekomen.
Meer dan een enkel
graadje nachtelijke stra-
lingsvorst zat er niet in. Mis
schien dat er in de komende
nacht wat sneeuw gaat val
len van een zwak front. Daar
na wordt de winter even aan
de kant gezet. De winterspor
ters, die later in de week naar
de ski-oorden afreizen, kun
nen met een redelijk gerust
hart de Kerstdagen tegemoet
zien. Op de pistes ligt vol
doende sneeuw en de kans
lijkt klein dat een aanwar-
ming het skifeest helemaal in
het water zal laten vallen. En
dat is een positiever geluid
dan we in jaren hebben ge
hoord. Ook dichtbij huis ligt
sneeuw in het Sauerland, Eif
fel en de Ardennen. Maar dat
laagje sneeuw zou de volgen
de dagen wel eens aangetast
kunnen worden.
i (7) en Cees (9) Verwey helpen hun vader bij de verkoop van kerstbomen. Vooral Cees is inmiddels een
Ikerstboom-'deskundige' geworden. Vrijuit geeft hij zijn mening over de bomen, die hij met zijn vader onder
Iandere haalde uit het Lockhorsterbos. Een goede boom is mooi driehoekig, zonder gaten."
LEUSDEN - MDE, PSC en
Riagg-diensten (in het oude
gemeentehuis aan de Hamer-
seveldseweg 2) zijn in de week
vein 24 december tot 2 januan
gesloten voor het publiek. De
diensten zijn -telefonisch- wel
in Amersfoort bereikbaar.
dags 16 uur. Minstens vijf vrijwilli
gers geven de aanzet voor een
Tweede Kerstdag zoals zij zichzelf
en anderen gunnen. Bij een kerst
boom, brandende kaarsen op tafel,
kerstkrans, koffie, chocolademelk,
soep en hartige hapjes. De bedoe
ling is in de eerste plaats een ge
zellig samenzijn.
Frisse neus
Niets opgelegd, niets georgani
seerd. Geen liefdadigheidswerk,
maar een ontmoetingsplaats waar
menselijke warmte aanwezig is.
niet gericht op kerk of buik, maar
op elkaar. De mensen staan cen
traal.
Hele en halve gezinnen. „Meer
dan één alleenstaande kunnen sa
men zitten." Kinderen die op zo'n
verlengde 'heilige' dag niet buiten
mogen spelen, kunnen in het VOC
zich bezig houden met andere kin
deren. Terwijl hun ouder(s) kijken,
luisteren en/of praten. Dat doen ze
vaak liever dan een traditioneel
spelletje thuis, de zoveelste ge
huurde video of 'opzitten' bij de
visite van tantes en ooms.
Het Vrouwen Ontmoetings Cen
trum is op Tweede Kerstdag ge
opend van 's morgens 10 tot 's rrud-
veerd voor de Kerst-inn. De deuren
van De Til gaan om 20 uur open: de
hapjes zijn gratis, voor de drankjes
moet betaald worden.
Woensdag 26 december is De Til
open vanaf 10 uur. Op deze Kerst-
soos is natuurlijk gelegenheid om
te tafeltennissen en te kaarten. Om
13 uur gaan de deuren een uurtje
dicht om de zaal in gereedheid te
brengen voor de Kerstdisco. Van
14-17 uur kunnen de beentjes van
de vloer. De leeftijdsgrens is voor
deze gelegenheid verlaagd naar
veertien jaar!
Donderdag 27 december is het tija
voor de laatste bingo van het sei
zoen. Alle te winnen prijzen staan in
het teken van de Kerst. Aanvang 20
uur.
Op de laatste vrijdag van het jaar
zal er een kinderspelmiddag zijn.
Op deze vrijdag zijn de kleinsten,
vanaf vier jaar, welkom vanaf 13.30
uur.
Ook op deze vrijdag de laatste vi
deo-voorstelling met de film 'Tur
ner Hooch'. Aanvang 20 uur, toe
gang gratis.
De weerkaarten lijken er
de komende dagen niet posi
tiever op te worden voor de
schaatsliefhebbers. Die cate
gorie zal ongetwijfeld met
verbazing de nieuwe lange
termijnprognose hebben ver
nomen, die maandagochtend
als een 'donderslag bij helde
re hemel' vanuit de weerka
mer in de Bilt werd gepresen
teerd. Berichtte men zondag
avond nog met grote stellig
heid dat deze week winters
zou verlopen, nog geen 12
uur later werd regen en zacht
weer voorzien. Het Europees
Centrum te Reading had ken
nelijk een scheve schaats ge
reden. Voor de tweede week-
helft werd in die visie aan
vankelijk een opbouw bere
kend van een nieuw hoge-
drukgebied boven Scandina
vië. Offenbach was in het
weekeinde daar een stuk
voorzichtiger mee. Die lieten
het centrum van hogedruk
post vatten ten westen van de
Britse Eilanden bij gelijktij
dige lagedruk boven h**
noorden van Europa. Dat was
voor mij aanleiding niet zo
veel heil te zien in een door
zettende winterse periode.
Het zou voor een aantal pro
minente weermannen ver
standig zijn als men niet di
re kt de gegevens uit Offen
bach in de prullebak depo
neert, maar ze aan een nade
re analyse onderwerpt. In
dat soort gevallen, wanneer
computermodellen niet met
elkaar stroken, kan men be
ter grote zorgvuldigheid ten
toon spreiden, zeker via de
media. Dan maakt men men
sen, in dit geval de schaat
sers, niet blij met een dode
mus.
Klimatologisch is vastge
steld, dat om en nabij de
Kerstdagen veelal een toene
mende depressie-aktiviteit
in onze omgeving ontstaat.
De Duitsers kennen de term
'Weihnachts Tauwetter\ Een
vorstperiode in december
werd heel vaak een beentje
gelicht door een sterke
westelijke ciculatie die zich
=>l LEUSDEN - Om de grijsheid van de Tweede Kerstdag te
Ei, IIdoorbreken, organiseert het Vrouwenontmoetingscentrum 't
J Vooronder, een kerst-inn. Van tien uur 's morgens tot vier uur 's
jmiddags staan hapjes en drankjes klaar onder een een rijkelijk
[versierde kerstboom. Iedereen die zin heeft om te komen, is
I [welkom. Vrouwen in het bijzonder.
llneke Nieuwstraten is 'nog even'
■voorzitter van het VOC. Zij ver-
Iklaart: „Vorig jaar organiseerden
jvij voor het eerst een kerst-inn in
Ihet Vooronder. Hoewel het niet
Jldruk was, waren alle reakties posi-
Itief. Mijn kinderen bijvoorbeeld
Ikwamen even kijken waar hun
I moeder op Tweede kerstdag
[heenging. Ze bleven een uurtje
I hangen. Misschien kwam het door
de sfeer, dat er toch een ander
soort gesprekken ontstond dan op
een gewone inloopochtend. Onder
de kerstboom bleek plaats voor
menig goed gesprek. Lang niet ie
dereen kende elkaar. Sommige
kwamen na het halen van een fnsse
neus even binnen. De Kerst-inn
was bij hun kerstroute opgenomen.
Anderen bleven een paar uur."
„Allemaal waren het mensen die
I LEUSDEN - De medewerkers van
[longerencentrum De Til hebben
[een kerstprogramma bedacht.
[Dinsdag 25 december, Eerste
Kerstdag, is traditioneel gereser-
