I
'Somalië is een poel van intriges en corruptie'
1
5BH
Kieviten terug
HET WEER IN LEUSDEN
Meningen
leusden ki
Leusdens echtpaar hals-over-kop weg voor vergeten burgeroorlog
Kind?
WD
Jaarvergadering
Busdienst (2)
Brievenbus
gestolen
KIJKKRANT
—.WOENSDAG 23 JANUARI 1991
gepaste huishoudkunde en gaf
voorlichting aan vrouwen over de
wijze, waarop zij het beste hun ak
kers kunnen bewerken. „Het zijn
vooral vrouwen, die op het land
werken," vertelt zij. „Mijn taak was
vooral om samen met hen hun land
bouwmethodes te verbeteren. Bij
voorbeeld door te laten zien dat je
beter het gewas op een rij kan
planten dan in het wilde weg." Het
ging om kleinschalige projecten,
waarvan vooral de kleine boeren
en boerinnen profiteerden.
Wat er na hun vertrek terecht
van moet komen, weten ze niet.
„Het duurt minstens tien jaar voor
je kunt zeggen dat het project ge
slaagd is," vertelt Bert. Dat proces
is dus danig verstoord door de bur
geroorlog. De laatste benchten zijn
dat de verzetsbeweging Umted So
mali Congress, een offensief op de
hoofdstad Mogadishu begonnen is,
in een poging om president Siad
Barre definitief weg te krijgen. Het
is vooral een strijd tussen familie-
clans onderling en met zozeer een
stammenoorlog, zoals elders in
Afrika voorkomt. Dictator Siad Bar
re bleek een meester in het bespe
len van de clansentimenten vol
gens de verdeel-en-heerstactiek.
Er zijn drie verzetsbewegingen ac
tief, die er allemaal op uit zijn om
ISDEN - Het is de dag dat de oorlog met Irak uitbreekt, een
t eurtenis die eigenlijk alles overschaduwt. Misschien ook
2 het verhaal van Bert Sennema en Marga de Jong. De door
- tterse oliebelangen ingegeven strijd in het Golfgebied
ikt van andere brandhaarden in de wereld vergeten oorlo-
f waar nauwelijks iemand nog aandacht voor heeft. Zoals de
d in het Oost-Afrikaanse Somale. De ellende is er niet
der om, vooral voor de bevolking, die het al moeilijk genoeg
ft met de strijd om het naakte bestaan,
i hun pas gekochte huis aan de Gagelhof vertellen Marga
3ert over hun overhaaste vertrek. Onlangs moesten zij
;-over-kop weg uit het land, waar al jaren onrust heerst. Dat
tardde het afgelopen jaar in een burgeroorlog, waarvan
rens het Leusdens echtpaar het einde nog lang niet in zicht
en Marga Sennema-De Jong voor hun Toyota Landcruiser met Somalisch kenteken: „Op het laatst was er ook
1 diesel meer te krijgen.
ma door Jan Versteegr
^j. Kievitoloog Dijkstra uit
-• drummen signaleerde maan-
^oagmiddag de eerste Holland
se kieviten, terug van hun trek
zuidelijke streken. Vong
waren de lenteboden pas
3 februan m het vaderland
rgekeerd. Ook de grutto is
>r hem gezien. Maar of het
•rjaar nabij is, waag ik te
ijfelen. Na het depressie-
reld van begin januan.
-jft de natuur voor een dui-
lehjk rustiger koers gekozen,
ITlcn tegenstelling tot vong jaar
oen we op de 25e een orkaan-
p-iepressie op bezoek kregen.
U«Serder liet ik doorschemeren,
dec lat in een winter waann de
(loten nauwelijks een ijsvloer
^curuien vormen, de onderbre-
dng van de westelijke circula-
ie meestal van tijdelijke aard
- s. Een hogedrukgebied last in
iie gevallen een adempauze
fl maar na enkele nachten met
•rst komt de depressietrem
r op de rails. De ene na de
idere storing zorgt voor re
en wind. In de huidige
iwmaand liggen de kaarten
'icetoch anders. Het hogedruk-
lS systeem van vonge week, dat
er med° toe heeft biioedragen
oo
dat de maand wellicht zeer
zonnig in de klimaatboeken
gaat verdwijnen, is snel opge
volgd door een meuw en kern
gezond bastion. Het heeft wel
iswaar de ankers uitgegooid
op een voor de schaatsers on
gunstige plek, maar de poor
ten naar West Europa zijn aar
dig vergrendeld. In dat soort
situaties zijn verrassingen al
tijd mogelijk, zeker nu februari
nog op het toneel moet ver
schijnen. Velen van u zullen
zich zeker de erbarmelijk kou
de sprokkelmaand herinneren
uit 1956. Toen, na wat getreuzel
van Koning Winter, werden de
ijzige registers pas eind janua
ri opengetrokken. Gedurende
vier weken werd ons land on
dergedompeld m een Siberi
sche koudegolf, terwijl vrijwel
alle voorgaande maanden in
clusief november te zacht wa
ren. Hoewel dit natuurlijk een
flink hart onder de riem is voor
de winterfanaten, gaat die
vlieger (gelukkig) met ieder
jaar op. Toch moeten we de
gedragingen van het hoge
drukgebied, dat deze hele
week de scepter zwaait, in de
gaten blijven houden. Het ver
toont tegen het weekeinde nei
gingen zich wat uit te breiden
in de richting van IJsland en
aangezien op datzelfde mo
ment een diepe depressie zich
via Scandinavië uit de voeten
maakt, stroomt er wat koudere
lucht naar het zuiden. We zul
len de computerberekeningen
de komende dagen in de gaten
houden. Het genoemde hoge
drukgebied blijft in ieder ge
val ons weer de komende da
gen bepalen. In een zwakke
westelijke stroming wordt
vochtige lucht aangevoerd, zo
dat de kans op mist tamelijk
groot is. In de nacht bestaat er
gevaar voor gladheid als de
temperatuur even onder het
vriespunt duikt. Overdag zal
de kwikdraad bij ongeveer 3
graden blijven steken.
De tweede tien-daagse pe
riode van januan gaf een totaal
ander beeld te zien dan de
eerste. Die was nat en warm,
maar nu gedroeg het weer zich
vrij normaal voor de tijd van
het jaar De gemiddelde tem
peratuur lag 5 graden lager
dan in de eerste decade. De
neerslag stelde weinig voor. In
Achterveld viel 10.7, in Leus
den 7.7 mm. Tot en met 10 ja-
nauri werd in Achterveld al 57
en in Leusden 55 mm afgetapt.
moeilijkst was het afscheid
onze Somalische collega's-
rt Marga, die tot dan toe vnj
lijk haar relaas doet, maar
notioneerd raakt, wanneer zij
jdenkt aan het vertrek. „Te-
aan hoeft voor mij niet meer,
ik zou wel vnenden en colle-
willen zien en willen weten hoe
net ze gaat."
st echtpaar vertrok in 1987 naar
alië. Eerder al hadden zij een
il jaren in Burkmo Fasso in
Afrika gewerkt als
elingswerkers, en dat be-
zo goed dat zij gretig rea-
op een advertentie van
het Duitse Gesellschaft fur Techni
sche Zusammenarbeit. Deze orga
nisatie is te vergelijken met de af
deling van het Nederlandse minis
terie van Buitenlandse Zaken, die
professionele ontwikkelingswer
kers naar een aantal landen in de
Derde Wereld stuurt Bert en Mar
ga kregen een contract voor vier
jaar.
Bert is afgestudeerd aan de
Landbouwhogeschool in Wagenin-
gen en is landbouwkundig inge
nieur, gespecialiseerd m cultuur
techniek. Hij heeft zich in Somalië
vooral bezig gehouden met imga-
tiewerken. Marga studeerde toe
Barre te verdrijven. De kiemen van
het conflict zijn volgens de Leus-
dense ontwikkelingswerkers al
gelegd in 1987, het jaar dat zij in
Somalië aankwamen.
„De onrust is ontstaan m het
noorden van het land. De mensen
daar voelden zich achtergesteld
door Barre, die vooral zichzelf, zijn
familie en zijn vrienden bevoor
deelde en zich mets aantrok van de
problemen in het noorden. Later
gingen zelfs een clan uit het Zuiden,
die gelieerd was met de president,
zich roeren. Op dit moment zit het
meeste verzet in het centrum van
het land. Eigenlijk hebben wij in
Merka (60 kilometer ten zuiden van
de hoofdstad) v?ar wij woonden,
niet zoveel van de gevechten ge
merkt. Een keer moesten wij bin
nen blijven, omdat er een groep
gedeserteerde regeringssoldaten
verscholen zat in het veld en ach
tervolgd werden." Bij zijn bezoeken
aan Mogadishu merkte Bert meer
van de onrust. Bomaanslagen en
andere vormen van onrust kwamen
daar regelmatig voor Een reden
voor Marga om met haar twee kin
deren in Merka te blijven.
Intriges
Marga noemt het land een stuiken
de poel van intriges en corruptie,
waarbij de president en zijn clan de
hoofdrol spelen. Zelf ondervonden
zij een aantal malen aan den lijve
wat dat betekent Bert werd een
paar keer door de geheime dienst
verhoord, omdat er mensen in Mer
ka waren, die met gelukkig waren
met zijn werk. „Wij werkten vooral
LEUSDEN - KPO Leusden geeft een
cursus, bestaande uit drie avonden,
met het onderwerp: 'Een kmd, te
gen (w)elke prijs?'. Het doel is de
cursisten bewust te maken van de
nieuwe voortplantingstechnieken
en na te denken over de medische,
LEUSDEN - De WD-fractie Leus
den houdt maandelijks spreekuur
voor de Leusdenaren. In het ge
meentehuis vindt het spreekuur
plaats, van 19-20 uur. In januan is
het spreekuur op dmsdag 29, in
februari op maandag 25 en in maart
op dinsdag 26. Het spreekuur kan
zonder voorafgaande afspraak
worden bezocht en heeft een be
sloten karakter.
voor de kleine boeren," legt Bert
mt.
„Vlakbij zat een grootgrondbe
zitter, die ook wilde profiteren van
ons irrigatieproject. We hebben te
gen hem gezegd, dat hij het maar
zelf moest uitzoeken. De situatie
was daar echter zo, dat als iemand
iets niet beviel, hij naar de geheime
dienst kon lopen om zijn beklag te
doen Ik ben dus door het hoofd
van de dienst over ons werk onder
vraagd, hoewel hij er niets mee te
maken had."
Het vertrek mt Somalië kwam
toch nog onverwacht. De situatie
werd voor buitenlanders steeds
onveiliger, nadat na de inval van
Irak in Koeweit er pro-Hoessein
demonstraties in Mogadishu wer
den gehouden. Het leger begon in
het wilde weg auto's in beslag te
nemen van buitenlandse organisa
ties. „Men zei overal dat de buiten
landers beter weg konden gaan en
dat de Somaliers hun problemen
zelf wel zouden oplossen," vertel
len Bert en Marga.
„Op het laatst was er ook geen
diesel meer te krijgen Er werd een
aanslag gepleegd op de EG-am-
bassade en na de moord op een
Duitser en een Bnt werd het er te
gevaarlijk. Via de radio hoorden
wij van onze Duitse organisatie, dat
wij binnen enkele dagen weg
moesten. Eerst was er sprake van,
dat wij binnen drie dagen moesten
vertrekken, maar uiteindelijk kre
gen we een week. Die hebben we
gebruikt om de mensen van het
project uit te betalen en om de laat
ste inventarisaties te doen. Het eni
ge dat wij voor onze Somalische
collega's konden doen was hen
ethische en juridische aspecten.
De cursusdata zijn 23 en 30 januari
en 6 februari, alle avonden van 20-
22.30 uur. Plaats van handeling is
De Kom te Leusden. Er zijn nog
enkele plaatsen vrij. Meer infor
matie: Mevr. Voskuilen, telefoon
03425-1322.
ACHTERVELD - KPO-Achterveld
heeft woensdag de jaarvergade
ring gehouden, waarbij het verslag
is goedgekeurd. Aftredend be
stuurslid mevr. Voskuilen is opge
volgd door mevr. Van de Hengel.
Mevr. Steenbeek, ook aftredend,
werd opnieuw gekozen. Na de pau
ze vertelde mevrouw Nabuurs over
de Stichting Terminale Zorg
extra maandsalarissen uitbetalen.
Onze Toyota Landcruiser konden
we niet meer verkopen en is later
door een Duitse collega voor ons
verscheept naar Nederland."
De vier-wiel aangedreven ter
reinwagen staat nu voor de deur,
met het Somalische kenteken nog
op het spatbord. Een opvallende
verschijning op de parkeerplaats
van het Gagelhof, waar voorname
lijk personenauto's staan van veel
recentere bouwjaren dan de Land
cruiser. Ermee njden gaat voorlo
pig niet meer, want tijdens de ver
scheping zijn de accu's leeg ge
raakt.
De auto kon nog verscheept wor
den naar Nederland, maar andere
spullen moesten noodgedwongen
in Somalië achterblijven. „Onze
persoonlijke spullen, zoals bneven
en foto's, hadden wij al eerder m
Nederland achtergelaten. Dat was
in september 1989, toen wij al eer
der m verband met de onrust in het
land tijdelijk naar Nederland
moesten uitwijken. Onze huisraad
hebben wij verdeeld onder de
mensen die achterbleven."
Ondanks de ellende die zij tij
dens hun verblijf in Somalië heb
ben gezien, blijft het echtpaar opti
mistisch over de toekomst van de
inwoners. „De boer gaat toch ge
woon door, oorlog of niet. De men
sen blijven gewoon het land be-
Een reactie van een ande
re buspassagiere op de
klacht over de bus van
mevrouw De Koning. 'Be
ter drie minuten te vroeg
bij de halte staan, dan één
minuut te laat!', is de
strekking van haar ver
haal.
Bhj dat ik rij!
Een bus met op tijd en daar
door de trein gemistLigt de
oorzaak misschien in het feit
dat mevrouw niet op tijd bij de
halte heeft gestaan?
Ver over de plussers-buskaart
wat leeftijd betreft, maakt on
dergetekende toch veel ge
bruik van dit vervoer. Indien
werken en zolang de plunderingen
van de soldaten met te erg worden
kan er ook gewoon gewerkt wor
den." De Leusdenaren maken zich
wel zorgen over de hoge belastin
gen, die de boeren opgelegd krij
gen. „De mensen die de macht
hebben, deinzen er niet voor terug
om geld van de bevolking te eisen
voor hun eigen gewin. Wat dat be
treft lijken het Zuid-Amenkaanse
toestanden."
De mensen laten het ook alle
maal volgens hen gebeuren. „De
Somaliers zijn veel meer gelaten
dan de mensen in Burkmo Fasso,
waar we ook gewerkt hebben.
Daar zijn ze veel vrolijker en probe
ren ze er wat van te maken. Somalië
is overwegend Islamitisch en mis
schien heeft die passieve, fatalisti
sche houding daar ook wat mee te
maken," denkt Marga.
De Leusdenaren gaan dus dus
met meer terug. Maar waarschijn
lijk gaan ze over een tijd wel weer
naar een ander ontwikkelingsland.
„Onze carrière in Nederland zijn
we nun of meer misgelopen," zegt
Marga, overigens zonder spijt m
haar stem. Ze zullen wel enige tijd
wachten voor ze weer weggaan.
„We hebben twee kinderen, die
naar school moeten. Ikzelf zou
mogehjk zit ik dan op de voor
ste nj, vooral ook uit nieuws
gierigheid.
Waf mij dan opvalt zijn de vol
gende punten:
1. zowel ouderen als jongeren
hebben vaak geen gepast geld
2. regelmatig moet de buskaari
nog uit zak of tas worden opge
diept
3. (gelukkig, voor de wissel)
komen we dan rode verkeers-
hchten tegen met rood
Allemaal tijdverhes
Door ondervinding weet ik dat
het beter is op tijd bij de halte
te staan. Liever enkele minuten
te vroeg, dan te laat. Immers,
de trein wacht met op de bus
passagiers
Ondergetekende zegt: Een
hoera voor degenen, die het
stuur m handen hebben.
Mevrouw De Koning
Leusden
daarom toch al naar Nederland ko
men," zegt Marga. „Bert zou langer
blijven, maar moest door de om
standigheden met ons mee." Ze
willen het emge tijd rustig aan
doen. „Eerst een beetje rondkijken
in Nederland," zeggen ze allebei.
LEUSDEN - Op de Wienckewijk is
tussen 19 en 21 januari een PTT-
brievenbus van een muur van een
woning gehaald.
voon
MIDDEN NEDERLAND
24 uur per etmaal lokaal nieuws
op uw kabelnet
Barneveld - 63
Leusden 4
Ede 4+
Geldermalsen 4
Buren 4
Woudenberg 4
Scherpenzeel 44
Renswoude 44
Maarn 44
Nijkerk 44
Centrale redaktie BDU-TV
03420-94290
Lokale redaktie:
zie de colofon van de krant
Advertenties:
voor alle informatie
03420-94888
Adverentie-rubneken
Kabeltjes (vraag en aanbod,
alleen voor particulieren), eerste
2 regels 6,-. elke regel meer
6,- (tegen kontante betaling)
Felicitatie-rubriek
zonder foto. hetzelfde tarief als
de Kabeltjes (tegen kontante
betaling)
Felicitatie-rubriek MET foto
25.- (korte tekst met
kleurenfoto tegen kontante
betaling).
Info 03420-94888
Buizerd
Als we er een wat oudere vo-
gelgids op naslaan kunnen
we lezen dat de buizerd een
zeer zeldzame vogel is hier te
lande en dan nog alleen in
het oosten van het land. Vol
gens Schlegel was de buizerd
in de 19e eeuw broedvogel in
een klein aantal bossen van
Oostelijk-Gelderland en in
Noord-Brabant. Nederland
was in die tijd arm aan bos
sen. Hij broedt meestal in
zelf, of door andere roofvo
gels gebouwde nesten, in
oude loof- en naaldbossen.
Pas, toen in het begin van
deze eeuw ten behoeve van
de mijnbouw veel woeste
gronden met naaldhout wa
ren beplant, kreeg de soort
wat meer mogelijkheden om
zich te vestigen. Aanvanke
lijk konden de vogels daar
nog weinig profijt van trek
ken, enerzijds omdat de aan
geplante bossen nog te jong
waren en anderzijds van
wege de felle vervolging
door jachtopzieners omdat
men meende dat ze schade
lijk waren voor het jacht
wild.
Naeen voorzichtige toename
van het aantal broedgevallen
kregen de vogels een nieuwe
ramp te verwerken. In de
zestiger jaren werd een
enorme roofvogelsterfte ge
constateerd. Oorzaak was
een overmatig gebruik van
pesticiden in land- en tuin
bouw. Pas na beperkende
maatregelen op dat gebied
ging het aantal vogels weer
in stijgende lijn en zijn ze een
gewone verschijning in bos
rijke gebieden geworden.
De buizerd is een buitenge
woon nuttige vogel die in
hoofdzaak leeft van muizen,
minstens voor 70%, verder
van ratten en mollen, maar
hij eet ook wel kikkers, slan
gen, op zijn tijd een jonge
haas en zo nodigt neemt hij
genoegen met aas. Hij jaagt
zelden vanuit de lucht maar
zoekt een plaatsje een eindje
boven de grond om vanaf die
uitkijkpost het terrein af te
zoeken. Ziet hij iets bewegen
dan vliegt hij er op af en
duikt niet, zoals de meeste
stootvogels rechtstreeks op
hun prooi, maar loopt er in
een waggelende gang achter
aan. In de meeste gevallen
krijgt hij het wel te pakken.
Het nest wordt meestal in het
bos gebouwd en zelden in
een alleenstaande boom of op
de grond. Het wordt gemaakt
van takken en bekleed met
dunne twijgen. Tijdens het
broeden worden de randen
steeds hoger doordat de vo
gels droge en ook groene
twijgen toevoegen. De drie
tot vier grijs- en bruinge-
vlekte eieren worden tussen
maart en mei gelegd. Ze wor
den door beide ouders om
beurten gedurende 33 tot 35
dagen uitgebroed. Ze zijn
echter zeer gevoelig voor
verstoring en verlaten dan
het nest totdat het verstorend
element is verdwenen. Voor
de eieren is het niet zo erg als
ze een tijdje onbebroed zijn,
maar vaak zien kraaien en
eksters hun kans schoon het
nest te beroven. Daarom is
het zaak tijdens de broedtijd
uit de buurt van het nest te
blijven.
Als de witgevederde jongen
als kleine balletjes uit het ei
zijn gekomen gaat het
vrouwtje nauwelijk bij de
jongen weg, terwijl het man
netje jaagt en voedsel brengt.
De jongen verlaten het nest
na zes tot zeven weken, maar
worden nog lange tijd door
de ouders gevoed. Ze zijn
dan inmiddels opgegroeid tot
muizenjagers met een vleu
gelspanwijdte van bijna een
meter en met enorme klau
wen.
G. van Leeuwen
