CALIFORNIA
DREAM.
6 MAART:
6
'Ik ben een zigeuner zonder stam'
r5
informatiedag hypotheken
zaterdag 2 maart
PvdA
DREMPELS
WEG!
Waarom reist auteur Cees Nooteboom?
JUPUR
SPECIAL
Schoeman
Hypotheken
HET VOLGENDE
VERHAAL
FA. F. V.D. LAGEMAAT
I poelier brons
STEAK
CALIF0RNIË
100 GRAM
035
:5o
55J
Maak nu kennis met de NVM Hypotheekshop
en kom (vrijblijvend) op de
Van 10.00 uur tot 13.00 uur komt u dan bij
Schoeman Makelaars alles te weten
over hypotheken.
Het Schoeman-team staat voor u klaar:
kom eens met Schoeman praten!
(Neemt u wel even uw loongegevens mee)
Cees
Nooteboom
Cees Nooteboom
Provinciale Statenl
Verkiezingen
Stem toch (weer)|
VAN LOENEN
HOVENIERS
WOENSDAG 27 FEBRUARI 1991
LEUSDER KRANT
AMERSFOORT - Het is een levensbehoefte van hem. Reizen is
'ontsnappen aan een eigen anekdotisch bestaan'. Maar hij reist niet
alleen, hij schrijft er ook over. Omdat hij weet dat hij, wat hij
vastlegt, beter zal onthouden. Al schrijvend creeert hij zich een
herinnering. Hij is iemand zegt hij zelf, die in de normale omgeving
van anderen op zoek is naar het bijzondere. Elders lijkt er zich meer
achter de dingen te verschuilen dan in de vertoonde dagelijkse
werkelijkheid. Maar tevens gaat het bij hem om 'de uitstapjes die hij
in zijn binnenwereld maakt, om het verrukkelijke dat je in een ander
deel van je wezen stapt'.
Nooteboom is ongetwijfeld ook om
die reden een uitzonderlijk schrijver
van reisverhalen. Steeds weer verrast
hij de lezer door zijn manier van kij
ken, waardoor je het gevoel krijgt
over zijn schouders mee te kijken. Het
gaat daarbij niet om de folderinfor
matie met bezienswaardigheden,
maar om het literair verwoorden van
de kleine, vaak vergeten dingen m
een nieuwe omgeving.
Het literaire schuilt hem vooral m
het taalgebruik. Alom wordt Noote
boom geprezen om zijn beeldend ver
mogen, zijn verrassende metaforen,
de sfeer die hij in zijn verhalen weet te
leggen. Terecht, want een schnjver
die de rozevingerige dageraad om
schrijft als 'De zon die zijn slaghout
optilt om de wereld een lel te geven',
kan er wat van.
Zelf noemt hij zijn verhalen literaire
reportages. 'Ik ben geen ontdek-
kingsreiziger, laten we wel wezen, dat
is een andere orde van grootte, dat
zijn mensen die dwars over een conti
nent trekken en weken m tenten hui
zen. Dat is niet mijn manier van reizen.
In een interview vroeg iemand hem
'Hoe zou je jezelf noemen?'
'Een zigeuner, maar dan zonder
stam.'
In 'Voorbije passages' (1981), waar
van op de omslag een foto is afgedrukt
van zijn vader op een mailboot naar
Indie, schrijft Nooteboom: 'Mijn vader
is in de oorlog omgekomen, ik heb
hem nauwelijks gekend Ik heb niet
het gevoel dat ik ooit met hem gespro
ken heb. Hij heeft alleen maar een
paar amateuristische tekeningen na
gelaten, zelfs een graf is er niet van
hem.
Maar ik weet dat ik dacht toen ik die
foto van zijn voorbije passage voor het
eerst zag en in zijn spottende gezicht
keek: het is jouw schuld dat ik con
stant als een gek over de wereld moet
draaien, jij hebt het zaad van die on
rust in mij gezaaid.'
Op zondag 3 maart wordt Cees
Nooteboom geïnterviewd door Daan
Cartens, publicist onder andere over
het werk van Nooteboom en literair
redacteur, onder meer van het tijd
schrift Bzzletin. Plaats: St Aegtenka-
pel te Amersfoort, om 13.00 uur. Stich
ting Literair Amersfoorts Café, (SLAC)
nodigt hen uit.
Cees Nooteboom werd in 1933 in
Den Haag geboren. Hij volgde een
gymnasium opleiding op klooster
scholen te Venray en Eindhoven. Hij
werd nogal eens van school gestuurd
omdat hij lastig was. In Eindhoven
werd hij na een jaar weggestuurd van
wege zijn 'perfide invloed op andere
leerlingen'. (Waar je gevallen bent,
blijf je, 1983).
Hij maakte in 1955 een opzienba
rend debuut met de roman 'Philip en
de anderen', de neerslag van zijn eer
ste grote reis die hij al liftend naar
Zuid-Frankrijk en Scandinavië maak
te. Het boek werd onmiddellijk met de
Anne Frankprijs bekroond. Daarna
schreef hij een bundel verhalen 'De
verliefde gevangene' 1958) en enkele
toneelstukken, waarvan alleen 'De
zwanen van de Theems' (1959) werd
opgevoerd. Voor de roman 'De ridder
is gestorven' (1963) kreeg hij de Van
der Hoogtprijs. Hij werd columnist van
de Volkskrant (1962-1968) en ging op
reis. Dat leidde tot publicatie van zijn
beroemde reiskwartet 'Een middag in
Bruay' (1963), 'Een nacht in Tunesie'
(1965), 'Een ochtend in Bahia' (1968),
'Een avond in Isfahan' 1978) en Titter
Bolivia/ Maanland Mali' 1972).
Zijn belangrijkste reisreportages
verschenen in het tijdschrift Avenue.
In één van zijn voorwoorden:
'En weer ben ik in Bahia, m Rio, m
Athene en Sevilla, lussen in het onein
dige touw dat de reiziger chaotisch
door de wereld trekt. Het reizen is
voor mij nooit meer opgehouden, het
schrijven ook niet. Sommige dingen
die ik heb opgeschreven zijn mis
schien belachelijk geworden, maar
met belachelijker dan de dingen die
mensen beweerd hebben die niets
hebben opgeschreven. En daarmee
wordt het wat het is, het portret, hoe
dan ook van een tijd en van iemand m
die tijd.'
Bij Nooteboom zucht alles onder de
vloek van de tijdelijkheid. Landschap
pen, steden, voorwerpen, hijzelf. Zijn
reisverhalen zijn de uitdrukking van
de onmacht die hij voelt over de houd
greep van de tijd. Zo schrijft hij:
'Wat dat wet ouder worden als
vorm van sterven te waken heeft? Dat
er ooit een mythische eerste keer is
geweest dat je Parijs hebt zien liggen
en dat je je, vijfentwintig jaar later, niet
meer voor kunt stellen hoe dat eruit
zag. Dat beeld is weg, voorgoed ver
dwenen, overwoekerd door latere
beelden, steeds andere en met die
verdwijning is ook degene verdwe
nen die het gezien heeft, ik dus.
Nooteboom komt in zijn verhalen
naar voren als iemand die van buiten
kijkt naar de wereld, de mensen en de
dingen en zoekt naar een manier om
deel te krijgen aan hun intimiteit, hun
kern.
Om daar inzicht in te krijgen, gaat
hij op reis.
(Zijn boeken werden in vele talen
vertaald en hij zelf vertaalde o.a. werk
van auteurs als Pablo Neruda en Vla
dimir Nabokov).
De behoefte aan ruimte om alleen te
zijn vormt de essentie van Noote-
(advertenties)
MS-DOS COMPUTER
(IBM comp.) met 2 dri
ves plus 20 Mb schijf
voor 1600 met garan
tie. Tel. 03494- 58694
Zeisterweg 55,3931 ME Woudenberg
tel.:03498-1268/3600
HOUTHANDEL - TUINDECORATIES
KEURSLAGER
SCHOLENGEMEENSCHAP
,DE AMERSFOORTSE BERG"
organiseert extra voorlichtingsavonden:
Donderdag 28 februari voor 2e en hogere
klassen
Donderdag 7 maart voor de brugklas
Plaats: de aula van de school
Aanvang: 19.30 uur.
Ouders en leerlingen worden van harte
uitgenodigd.
De Amersfoortse Berg
Hugo de Grootlaan 25
3818 TA Amersfoort
033-618845
OF EEN VAN DIE ANDERE
CULINAIRE DROOMPJES:
ZOALS HET HOORT
- door plantaardig kwaliteitsvoer steviger vlees, goede
smaak, minder vet en twee keer zoveel onverzadigde
vetzuren
- onafhankelijke controle
- kwaliteitskip exclusief verkrijgbaar bij Hamershof
't Erf 10, de Hamershof - tel. 946594
Foto: Vera Beths
Periode: 0 maart t/m 13 maart
vr 8 I Fiamminqhi
Soliste: Vera Beths. viool
Mozartproaramma
20.15 uur Stadshal.
za 9 The International Super Street
Performers Theatre Show
Nachtshow
23 uur Stadshal.
zo 10 Een Odyssee
Variaties op een heldenleven
Koffietoneel
Let op! Deze voorstelling is
verplaatst naar Theater De Lieve
Vrouw. Lieve Vrouwestraat 13.
12.00 uur.
zo 10 Lois Lane
Pop-concert
20.15 uur Stadshal.
wo 13 De avonturen van S. Gaaikema
20.15 uur Stadshal.
Kaartverkoop v.a. één week voor het
evenement ma t/m vr 8.30-9.30 uur en
12.30-17.30 uur. Telefonisch reserveren
van 14-17.30 uur, tel. 033-726094.
KEER OP KEER EEN BELEVENIS
Rundersaucijsjes
500 gram #95
Corned Beef
100 gram
Salami
150 gram halen
100 gram betalen
Vrijdag en zaterdag
biefstukdag
v.d. kogel, ..n
200 gram Q™
Entrecöte
200 gram
Hollandse
200 gram
50
Let iedere maandag en dinsdag
op ons extra marktkoopje
KEURSLAGERIJ
FRED TIMMER
De Biezenkamp 21 Leusden
Tel. 033-941455
De Grutterij 4
Leusden
Winkelcentrum Hamershof
Tel. 033 - 94 11 00
boom's reisverhalen en misschien wel
van al zijn werk. Hij reist vaak alleen
en wanneer dat niet het geval is, is er
nauwelijks iets van zijn gezelschap te
merken in zijn stukken. Spanje is zijn
tweede vaderland, misschien omdat
dat voor hem de mooiste plaats is om
alleen te zijn.
In 1969 kreeg Nooteboom de prijs
van de Nederlandse Dagblad Pers
voor zijn columns over de Panjse
Mei-revolutie die gebundeld zijn on
der de titel: 'Een Parijse beroerte.'
Hij schreef ook poëzie o.a. de bun
dels 'De doden zoeken een huis'
(1956), 'Het zwarte gedicht' (1960),
'Gesloten gedichten' (1964) en 'Open
als een schelp, dicht als een steen'
(1958). En ook dat leverde hem literai
re pnjzen op. Nooteboom beschouwt
zichzelf in de eerste plaats als dichter:
'Mijn poëzie staat voor mij voorop.
Zonder poezie kan ik mij het leven niet
voorstellen. Het is een wezenlijk be
standdeel van mijn dagelijks werk.
Daan Cartens over de poezie van
Nooteboom en wel speciaal over de
bundel 'Het gezicht van het oog'( 1989):
'Cees Nooteboom schrijft asceti
sche, meditatieve verzen, op een reto
rische manier. Tot taal verharde denk
processen, misschien is dat een slui
tende definitie. Poëzie is voor Noote
boom denk ik, vooral een in het open
baar gevoerde dialoog met zichzelf.'
Nooteboom over zijn werkwijze:
'Je moet met poëzie geen haast heb
ben. Poezie komt in ieder geval bij mij
met vlagen. Soms schrijf ik in één van
die vlagen vrij veel en dat gaat in
mappen en dat laat ik rotten, gisten.
Pas veel later kijk ik er weer naar. En
soms, zelden, pubhceer ik een paar
gedichten en dan komt het geheimzin
nige moment dat je weet: nu is het een
bundel. Omdat ik mijn leven groten
deels kijkend doorbreng, is het dus
een cyclus geworden over 'Het ge
zicht":
'hij blijft
in die waaiers van avond
het voortdurend kijken
benoemen,
doelwit, roos,
het zachte gezang van de jager,
de litanie van het oog.
1980 is een belangrijk jaar voor
Cees Nooteboom. In dat jaar ver
scheen zijn succesvolle roman 'Ritue
len'. De kritiek was bijna eensluidend
vol lof en in het kielzog van dit literaire
succes werden de reisverhalen die
daarna gepubliceerd werden voor het
eerst serieus genomen. Aan de bun-
de's die vóór de 'wederopstanding'
van de schrijver verschenen, werd
nauwelijks aandacht besteed. Dat
heeft Nooteboom behoorlijk dwars
gezeten:
'Ik heb altijd reisverhalen geschreven.
Alleen werden die door wat ik de
lafheid van het klimaat noem, niet als
literatuur beschouwd. De kritiek heeft
me in die tijd doodgezwegen. Als je
plotseling met een roman komt aan
zetten, hoor je er weer bij.
Met de reisverhalen die versche
nen na zijn 'come-back' in 1980, waar
onder 'Voorbije passages', 'De zucht
naar het Westen', 'De wereld een rei
ziger' hebben de recensenten de
schade fors ingehaald.
De reisboeken zijn in feite een men
geling van reisverhalen en kunstbe
sprekingen, interviews en toespra
ken.
Nooteboom verblijft vanaf 18 maart
1989 in Berlijn en is getuige van de
Oostduitse omwenteling.
Daarover bericht hij m 'Berlijnse noti
ties' (1990):
'Ik woon in de Goethestrasse, dat
past me wel. Lindebomen, een berk,
om de hoek een loopstraat met veel
winkels, de Wilmersdorferstrasse, de
andere hoek de Sesenheimerstrasse,
AMERSFOORT - Stic
ting Literair Ame
foorts Café heeft v
zondag 3 maart een gt
sprek georganiseer
tussen Cees Nooteboot a
en Daan Cartens. In dl
Sint Aegtenkapel vinj*
een en ander plaat?
vanaf 13 uur.
In het kader van dit g</
sprek heeft Ellen dU
Jong-De Wilde ee
voorbeschouwing g^
maakt van het werk vai
Nooteboom. Naar aai
leiding van de Boeket
week 1991 schreef CeeL
Nooteboom het boeker^
weekgeschenk 'Het vof
gende verhaal'. In hei
Letterkundig Museu
te Den Haag is van j
maart tot 30 april ees
tentoonstelling van
werk.
met slecht gekozen. Mijn herm j
slotte nu hier.
Op uitnodiging van de DA
Deutscher Akademischer Au
dienst, woonde hij, met uitzomf
van zijn zomerverblijf in Spanl
derhalf jaar in Berlijn. Zijn aantel
gen beginnen op 18 maart 1S|
eindigen 30 juni 1990.
De nu gebundelde artikelerjJ
zijn verblijf verschenen in Elsedj
de Volkskrant. Cees Nooteboo.f^
in Berlijn toen de Muur viel. M<y
vriend en een fotograaf zat hij 1
taxi, toen hij het nieuws over del
hoorde. 'Terwijl ik dit schrijf
aan alle kanten kerkklokkenM
deze week toen de klokken \Jj
Gedachtmskirche plotseling in 1
het nieuws van de open Muur oiC
stad uitgoten en de mensen op!
knielden en huilden. ZichtbaM
schiedems heeft altijd iets exdÉ
ontroerends, beangstigends.
mand ontsnapt eraan. En mei
weet wat er gaat gebeuren, djf|
stad die veel heeft meegemaal
Maar Nooteboom beschrijft meel
dit heuglijk feit. Hij doet - op pr(
toon - verslag van zijn beleving?
hij tentoonstellingen bezoekt, J
gen houdt, met mensen spreekt!
reizend door de stad de geschiel
van de deling tussen Oost er|
ervaart. Hij proeft de sfeer en s
in voorjaar 1989:
'Achter de Muur wonen de arjfj
en die zijn heel anders, zo andei|
ze maar het beste kunnen blijver^
ze zijn, al was het maar omd-S
ongedaan maken van de scl»
waanzinnige eisen stelt aan het I
stelhngsvermogen Berhjn weeM
stad.f-
Het aardige van Nooteboom iK
hij met alleen beschrijft wat hij hjp
der in de stad meemaakt, maar o? I
vooral welk effect dat op her
heeft.
Zijn frappante bespiegehngej
sociaties en overpeinzingen diej
het gevolg van zijn voegen eenl
dimensie toe aan zijn Berlijns vea
Naar aanleiding van de Bof
week 1991 schreef Cees Nootd
het boekenweekgeschenk 'Hef!
gende verhaal.' In het Letterk!
Museum in Den Haag is van 7 maT
30 april een tentoonstelling vq
werk.
Ellen de Jong-de Wilde
(advertenties)
Alledaags winkelen? Niet zo maar mogelijk
voor ruim één miljoen Nederlanders met een
lichamelijke handicap.
Geef voor een samenleving zonder drempels!
Nationaal Revalidatie Fonds
Bunnik, telefoon 03405 - 63244
AAjf.y
9C
-ei
<9
Voor TUINAANLEG en
onderhoud, ontwerp en
advies. Hoveniersbedrijf
Groen en Groei, Ermelo,
tel. 03417-58736
Wij hebben een uitge
breide collectie GE-
BOORTEKAARTEN en
huwelijkskaarten. Mo-
dellenboeken mag u
thuis nakijken. De Leus
der Krant. Asschatter-
weg 19.
TUINADVIES - ONTWERP - AANLEG - ONDERHOü!
Clarenburg 36
3834 BG Leusden
033-947483
INTERIEURBEPLANTING
GROENVOORZIENINGEN - BESTRATINGEN
tal
